1 G569
1AD DISTINCTIONEM
2XXXV.
3AD CAP. V.

2
4Haec visibilia. Addit hoc loco Lombar-
5dus vocem, Visibilia, ad Augustini verba, prae-
6ter, imo contra ipsius Augustini mentem, cum
7de inuisibilibus loquatur Augustinus. Sic enim
8habet, Huius vniuersae Dei creaturae multa non no-
9uimus, siue quae in coelis sunt altius quam vt noster
10sensus eo possit pertingere: siue quae in regionibus
11terrarum fortassis inhabitabilibus: siue quae deorsum
12latent, vel in profundo abyssi, vel in occultis finibus
13terrae. Haec igitur antequam fierent, &c. Ita scilicet
14bona fide pulcherrimum Augustini locum re-
15praesentat Lombardus. Atque id fortasse vitio li-
16brarij videretur factum, nisi ipsemet Lombar-
17dus hoc ipso capite sic concluderet, Ecce hic ha-
18bes, quod haec visibilia, &c. Vbi hanc ipsam vocem
19quasi ex Augustino repetit.

3
202 Ipsi autem Deo. Quaedam interiecta prae-
21termisit iste: sed potuit. Itaque non reprehendo.

4
22AD CAP. VI

5
23I Ideo, inquit, mecum. Haec omnia. Ideo, in-
24quit, mecum est, quia apud Deum nihil praeterist, ni-
25hil fuiurum est, quanquam sunt vera, sunt tamen
26ad Augustinum addita. Sic esim habet ille. ET
27SPECIES ACRIMECVM EST. Pulchri-
28tudo agri, vbertas omnium in terra gignentium, me¬ G570
1cum est, inquit. Quomodo cum illo: Vtrum & an-
2tequam fierent. Cum illo enim erant, oc. adeo.
3vt tota haec sententia sit ad hunc locum & sco-
4pum tralatitia.

6
5Futura, &ei. Magna tum detractio, tum
6huius loci labes a Lombardo facta est. Acqui-
7dem detractio, quod quaedam omnino necessa-
8ria ex Augustino praetermisit. Labes autem,
9quia mutauit vocem Vt in Et, magna sensus
10iniuria. Sic igitur habet Augustinus ipse, Cum
11illo (Deo) enim erant omnia futura, & cum illo
12sunt omnia praeterita: futura ita, vt nonei detra-
13hantur omnia praeterita. Ergo & praeterita &
14futura in Deo esse docet Augustinus, acqui-
15dem ita, vt licet in eo futura sint, praeterita ta-
16men esse, in eodem non desinant: & ita praete-
17rita sunt in eo, vt etiam sint in eo, quod absur-
18dum esse videbatur, in eodem pectore esse o
19mnia, id est, & praeterita & futura, id est, futu-
20rae res quoque in eo sint, vt & praeteritae. Non
21tamen propterea praeterita & futura illic con-
22fundit Augustinus, quemadmodum putat Lom-
23bardus.

7
24Ineffabili. Augustinus, Ineffabilis sa-
25pientiae Dei.

8
26Censura ad Distinctionem
27XXXV

9
28Expectat fortasse lector, vt in toto sequenti
29tractatu (qui superioris velut appendix quae-
30dam tantum est) maiori, quam antea, diligetia,
31& fide versetur Lombardus. Frustrabitur, seque G571
1deceptum tandem comperiet. Nam sui perpe-
2tuo similis est, & antiquum obtinet, eademque vi
3tia postea quoque admittit, quae supra, vt in no-
4stris in singulas sequentes distinctiones ani-
5maduersionibus apparebit. Verum in hoc dif-
6ficili, arduo, & venerando certe de Sancta & in-
7effabili Trinitate diuino argumento minime
8ex hoc Hacci Horatij dicto excusetur Lombar-
9dus, Opere in magno fas est obrepere somnum, quo-
10niam in qualibet huius disputationis parte ne-
11gligentiadolo malo aequiparatur. Cuius nostrae
12& nimium quidem verae accusationis fidem fa-
13ciet vel vna haec Distinctio, ne calumniari hunc
14scriptorem videamur.

10
15Multa sunt igitur, quae in hac sunt graui re-
16prehensione dignissima, e quibus haec tantum
17selegimus, quae, proponeremus.

11
18Primum, quod, etsi serie rationemque conne-
19xionis totius sequentis argumenti cum toto antece-
20dente reddere videatur: tamen non reddit. Vno ta-
21tum verbulo iste ait se iam quaedam tradere, quae
22specialem tractatum effsagitant. Iam enim se ea quae
23generaliter & communiter ad diuinam essentiam
24pertinent explicasse. Atqui & haec ipsa, quae sequum
25tur, ad essentia diuinam pertinet, atque etiam triu il-
26larum Personarum diuinarum sunt conmunia, quod vel
27ex ipso primo huius Dist. capite facile quiuis
28intelliget. Est igitur alia ordinis ratio, haec nempe,
29Quod cum supra de ipsa diuina essentia tum per
30sese, tum ex eius comparatione ad ipsas Personas,
31quibus singulis inest tota, dictum sit: conseques
32erat, vt de eiusdem essentialib: attributis dissere-
33retur: per quae omnium creaturarum causa Des esse
34cognoscitur. Sed & haec ipsa attributa diuina na¬ G572
1turam explicant clarius nobis: & ad creaturas ita
2comparant, vt ineffabili modo eam eminentiorem,
3imo toto genere a creaturis diuersam ac dissi-
4milem esse verissime demonstrent. Hoc igitur
5tam necessarium connexum in ipso ingressu o-
6peris praetermissum, & scriptoris vitium est, &
7merito reprehendendum.

12
8Secundum, quod iterum in ipso limine im-
9pingit. Itaque indignus est nauta, cum in ipso
10portu bis naufragium faciat, & oram soluens
11statim aberret. Cum enim tria tantum sint
12velut fundamenta totius futurae disputationis,
13nempe vt explicetur.
14Quae sit Dei, TScientia
15q Potentia, &
16Voluntas, quemadmodum e-
17tiam in prima parte Primae luculenter Thomas
18Aquinas tradit: iste tamen septem fundamenta
19proponit, causam nimirum cum effectis con-
20fundens: fundamenta cum reliquis partibus, &
21ita omnia permiscens. Nam quod iste ait cap. I.
22omnia ex vna Dei scientia pendere, falsum est.
23idque apparet ex eo, quod peraeque ad Dei vel
24voluntatem, vel potentiam illa septem referri
25possunt, atque ad scientiam, nisi distincte singu-
26la attributa illa explicemus, suisque definitio-
27nibus circumscribamus, & non generaliter con
28sideremus, vti facit ipse.

13
29Tertium vitium est, quod breuem illam at-
30tributorum a se propositorum definitionem
31praetermittit in quibusdam. Non omittit & Prae-
32scientiae, & volunttis, & potentiae definitiones, quas
33tamen, vt reliquorum, afferre debuit.

14
34Quartum, quod curiosam quaestionem in¬ G573
1uehit, quam Academico more vexat, ac tan-
2dem pessime soluit & obscurissime, vnius vocis
3Nunc omissione facta ca. 2. Sic enim scribendum
4fuit, vt perspicue obiectionem solueret, Sin au-
5tem ea ratione id dicis, quod non sit in eo scientia,
6qua nunc praescit futura: vel quod ipse non sit Deus,
7qui nunc est futurorum praescius, falsa est intelligen-
8tia: Vox Nunc vtrobique omissa inexplicatam
9relinquit quaestionem a Lombardo proposi-
10ta: sed iste perinde securus est, quasi pecudibus
11& truncis scriberet, non hominibus.

15
12Quintum vitiumlest, quod falsa multa conti-
13net haec Distinctio. Primum confundit Disposi
14tione (quae est ordinis & collocationis decretum
15cum prouidentia, quae est ipsius rei & finis eius-
16dem constitutio & decretum. 2 Confundit
17cap. I. praescientiam, & prouidentiam.s Pro-
18uidentiam non constituit in rebus omnibus
19sed tantum in iis, quae Deus ipse regit. Itaque in
20eo diuersam a scientia Dei facit, quod scientia
21sit de omnibus. 4 Prouidentiam tantum in
22temporalibus constituit: scientiam etiam in
23aeternis.

16
24Infinita pene alia praetermitto ne molestus
25sim. Hoc tamen vnum dissimulare non possum,
26perperam ab isto locum Ioannis Omne quod sa-
27ctum est, in eo vita erat cap. I. Ioan. explicari cap.
28g. huius Distinctionis. Primum quoniam iste
29refert generaliter ad diuinam essentiam, quod
30Ioannes de vna κος & Filij Dei Persona dixit.
31Secundo, quod iste tribuit eandem vitam Deo
32ibsi, quam Ioannnes rebus, id est, hominibus a
33Deo creatis inesse, &a Filio Dei fiuere ait. Ter-
34tio quod iste metitur rationem & fundamentum G574
1istius vitae, quam esse datam ait Ioannnes, ex eo
2quod illae res in Dei scientia essent. Ioannnes au-
3tem docet eam vitam inesse in rebus a Deo,
4quoniam extra Deum ipsum & sint, & subsistant.
5Quod autem hic interpretes addunt de Ideum,
6& vtrum illae sint in Deo, non modo remotum
7est ab hoc argumento: sed etiam a Deo prorsus,
8vt docet in Enchiridio Augustinus, alienum. Il-
9lud modo teneamus, & Deum scire, & decreto
10suo regere singula & vniuersa: & cum scire sin-
11gula dicitur, illa scire distincte, non autem con-
12fuse. Hic breuior sum, quia haec eadem saepius
13recurrent.