3 Alius est
63operationum daemonum. et ideo circa praesentem materiam est notandum
64quod ex scriptura novi et veteris testamentorum habetur
65quod sunt spiritus maligni et multa opera exercuerunt
66circa apparet certas personas seu creaturas ut apparet de dae-
67monum eiectione a quibusdam hominibus per eos obse-
68ssis

4 et huic concordant philosophi, nam plato substantias
69spirituales divisit in duo genera. unum bonorum spiritum
70quos vocavit calodaemones, nam calo graece
71est bonum latine. 2m(secundum) genus est aliquorum spirituum
72quos vocavit cacodaemones, et caco graece
73malum latine dicitur, nam ex doctrina eius in thimeo
74secundum expositionem calsidum[?] posuit malos spiritus in
75aere nobiscum, conversari

5 de aristotele dubium est, nam
76quod posuerit spiritus malignos non apparet, sed dicit Guillelmus
77parisiensis in libro de universo quod aristoteles habuit
78spiritum familiarem quem credidit bonum esse spiritum vel
79angelum missum de caelo, scilicet, de orbe veneris. ubi
80notat praefatus doctor quod Realiter fuit daemon qui
81sub titulo sanctitatis decepit aristotelem in punctis tan-
82gentibus fidem, quia ille spiritus dicebat se esse de
83caelo missum et instruxit illum in aliquibus contra
84fidem, credebat tamen aristoteles calodaemon sed utulo[?]
85in libro de natura deorum dicit aristoteles fecisse librum
86de genealogia deorum quem dicit fuisse bonum librum,
87licet non Reperiatur. tamen in hoc sufficit quod scriptura
88sacra doceat quod spiritus maligni sunt fugiendi

6
892o(secundo) dicitur quod huiusmodi spiritus maligni divina
90permissione quaedam operantur quod apparet quia extremo SV326ra
1odio odiunt genus humanum, igitur si Relinquerentur suae
2potentiae infinita nocumenta nobis inferret nam ipsi
3Refrenantur intantum quod nihil possunt sine deo specialiter permi-
4ttente, nam ut ait petrus in sua canonica, ipse est
5adversarius noster tanquam leo Rugiens et quaerens quem
6devoret et sic in eo non deest affectus nocendi nam
7ipsorum potestas est taliter Restricta quod nisi deo permitten-
8te nihil possunt contra nos

7 Ex quo sequitur quod eorum
9familiaritas est summe fugienda quia extremo odio
10odiunt nos et ideo ait boecius in 3o(IIIo) de consolatione
11quod nulla est pestis efficacior ad nocendum quod fa-
12miliaris inimicus nam si daemones permitterentur
13multipliciter nobis nocerent

8 2o(secundo) sequitur quod ars ma-
14gica nihil est, quia daemones et eorum operationes
15subiacent divinae providentiae. Ex quo patet quod eorum opera-
16tiones non subiacent arti nec Regulis artis nec
17verbis nec cogitationibus nec industriis humanitus
18adinventis, ymo(immo) quod forcius(fortius) est nulli creaturae subia-
19cent nisi forte sanctis propter vitae excellentiam qui
20habuerunt potestatem eos cohercendi et eiciendi
21a creaturis ut tangit apostolus dedit nobis
22potestatem supra omnem carnem

9 2o(secundo) arguitur quia
23invocatores daemonum sunt homines bestiales fi-
24de et virtutibus carentes igitur non sub arte cadit
25fatuitas magica. antecedens est notum discurrendo
26per hystorias(historias) quia malifici fuerunt semper pessimi
27et villes creaturae, et hoc de illis qui morantur
28qui[?] de valdensibus[?]in vallibus ubi Reperiuntur invocationes daemonum
29et tamen illi carent omni arte et fide saltem bona
30et ex alio unusquisque simplicium alio et alio modo invo-
31cat igitur ars magica non cadit sub arte nec
32per modum Regularum artis procedit

10 Sequitur 3o(tertio) quod
33malefici vi artis magicae nichil(nihil) aliud operantur nisi
34deceptiones et laesiones potentiarum in illis quos de-
35cipiunt

12
38Primus gradus est quorumdam ex industria naturali vel
39alias loquencium(loquentium) interius absque motu aliorum et
40ad facilius decipiendum observatis coniurationibus
41et verbis, ipsi dant Responsa decipiendo assistentis
42quia loquitur et non videntur loqui

13 2us(secundus) modus 2m(secundum) quod
43tangit baccum est per conventionem ipsorum quia
44aptatis quibusdam canalibus ipsis habent latentes
45socios qui per canas loquuntur et decipiunt audientes

14
463us(tertius) modus decipiendi est per terrores passionare interius
47hominem et taliter deturbare potentias interiores ut SV326rb
48non sit distinctio inter fantasma(phantasma) et obiectum quo casu stan-
49te quidquid interius occurrit per modum fantasmatis(phantasmatis)
50indicatur ad extra obiectum praesens quidquid terro[?] inducitur
51ab eis ex causa multiplici, primo ex parte loci quia
52tales magici eligunt loca solitaria quae sunt terrorum
53inductiva

15 2o(secundo) ex parte temporis quia tempore nocturno et te-
54nebroso ipsi consueverunt homines de fraudare

16 3o(tertio) ex
55parte verborum tamen quia illa verba sunt audientibus ignota tamen
56quia ex vi suae prolationis sunt terribilia et laesiva potentia
57audientis

17 4o(quarto) ex figura nam in praesencia(praesentia) assistencium(assistentium)
58multa adinvicem applicant quae omnia simul iuncta ter-
59rent existentem et Reducunt ad talem statum quod
60vi turbationis et terroris interioris spuum[?] ad intra
61non distinguunt inter fantasma(phantasma) et obiectum et quidquid
62est ante ea impressum, et ymaginatum(imaginatum) in potentia interiori obicitur
63per modum Rei ad extra in tantum quod sic territi non sciunt di-
64stinguere inter fantasma(phantasma) et obiectum, et quicquid concurrit
65per modum fantasmatis(phantasmatis) apparet esse obiectum ad extra potentiae sensitivae
66praesentatum

18 Et forte aliqui magici ex suis inac
67ergo operationibus fuerunt decepti, nam aliqui credi-
68derunt loqui daemonibus qui Realiter non loquebantur
69eis, Et in signum huiusmodi narrant aliqui quod huiusmodi
70assentientes aliquando manent in perpetuum laesi, et ratione
71mutationum et turbationum interiorum quae sunt nimis ex-
72cessive illi manent imprudentes male dispositi
73et male inclinati

19 Alius est modus deceptionis eorum
74per naturam et per causas naturales applicatas fraudulenter
753us(tertius) est ex dempsitate(densitate) aeris vel quod ipsi eligant loca
76quibus sciat[?] aerem esse dempsum(densum) qui Reflectit species
77aliqualiter et invalescente frigiditate noctis aer magis
78dempsatur(densatur) et ideo magis Reflectit species in tantum quod
79homines indicant se videre aliqua corpora in aere
80ubi non vident nisi se tantum, et illud habetur 3o(IIIo) metheologicarum de
81antiphonte[?] qui videbat se in aere et hoc erat per re-
82flectionem specierum, et ideo videbat se quasi in speculo,
83vel potest esse deceptio per applicationem condempsantis(condensantis), per hunc
84modum salvantur multae apparenciae(apparentiae) daemonum, ubi sortes
85vidit seipsum de nocte et credidit se videre daemonem,
86et ex hoc sequitur turbatio mirabilis, et ex consequenti de-
87nigratio faciei, et aliae infirmitatis mirabiles, et potest
88ex hoc esse turbatio in tanto gradu quod inferret crea-
89turae demenciam(dementiam) et forte mortem

20 4us(quartus) modus dece-
90ptionis ratione deffectus(defectus) considerationis distanciae(distantiae) Rei
91a Re

21 ubi notandum est quod secundum quod Res videtur sub maiori
92angelo secundum hoc iudicatur esse maior ceteris paribus,
93et similiter sub minori minor, et sub aequali aequalis
94et hoc est demonstratum in 4o(quarto) libro perspectivae, nam visio SV326va
1 Nota aliquas rationes propter quas magici sunt axelitia[?] excellendi fit per pyramidem Radiosam cuius conus est in oculo
2et basis in Re visa. et secundum quod Res videtur maiori an-
3gulo secundum hoc Res est maior iudicando secundum quod apparet, et sic
4a obiectum parvae quantitatis vel hoc potest apparere aeque ma-
5gnus sicut terris altissima ut posito casu quod homo et
6terris elevata videantur sub eodem angelo adaequate
7et non discernatur de distantia sine dubio Iudica-
8bit hominem esse aequalem turri. Et in isto casu qui
9frequenter accidit potest occurrere Iudicium quod homo est aeque
10magnus sicut turris, et ex consequenti Iudicatur esse daemo-
11nem, quia sub illa quantitate qua iudicatur ita magna hoc
12non poterit bene naturaliter existere nec suas operationes
13convenienter exercere

22 Et ideo vitulo narrat de lu-
14po qui iudicabatur nemori a principio adaequari et secundum
15quod variatur angelus per appropinquationem secundum hoc lupus apparet
16alterius et alterius quantitatis. Et iste est bonus modus
17salvandi apparencias(apparentias) daemonum naturaliter

23 ubi est adver-
18tendum quod ad debite aliquid percipiendum per visum Requiruntur
19ad debite aliquid pro cipiendum[?] pro visum requiruntur octo concurrentia[?] octo concurrentia, scilicet, lux debita distantia situs magnitudo
20soliditas dyamphanitas[?] tempus conveniens debita
21organi disposito et ista possunt in infinitum variari quia
22ad variationem unius sequitur deceptio infinita vel possunt
23contingere infinite deceptiones

24 5us(quintus) modus illusionis
24potest esse pertinenter ad praedicta laedendo organi dispositio-
25nem assistentis, nam sicut torpedo solo tactu
26stupefacit membra in tantum quod membrum Redditur im-
27potens ad sentiendum, et adhuc tangendo ipsum cum
28baculo laedit membra et omnino perturbat et ita
29per applicationem aliquorum potest visus alterari cuius appli-
30cationis sunt apparenciae(apparentiae) variae, ubi nullo modo erit
31daemon et ideo ad videndum Requiritur conveniens
32tempus nam propter velocitatem motus punctus circu-
33lariter revolutus videtur esse circumferencia(circumferentia) circuli ymo(immo)
34Realiter circulus ut apparet de baculo inflammato
35nam propter brevitatem temporis existentis inter inscans(instans) in
36quo punctus est sursum et inter instans(instans) in quo
37est deorsum punctus Iudicatur esse ubique, et ita ratione
38parvitatis temporis res non Iudicatur esse ubi est, et
39per istum modum salvantur omnes traiectus. unde si
40sortes teneat denarium in una manu propter bre-
41vitatem temporis sensus non sufficiet Iudicare in qua
42manu denarius sit si una manus aliam tetigerit
43inperceptibiliter quia credit mutationem non esse facta
44de loco ad locum, et sic in aliis tragediis possunt
45esse plures deceptiones quibus utuntur magici ad
46extorquendum simplicium

25 6us(sextus) modus est per naturalium causarum
47applicationem quae tamen ignorantur causae naturales et simplices
48credunt quod arte dyabolica(diabolica) talia fiant, nam Guillelmus
49parisiensis dicit quod si ex cera et puluere corii serpentis SV326vb
50adusci(adusti) fiat candella(candela) de nocte ardens de nocte fa-
51ciet apparere festucas esse serpentes vel Iuncos, similiter
52nam ratione colorum corii admisci cum cora variatur
53color obiecti visibilis, et iudicatur proportionalis color
54sicut color corii, et ratione luminis apparebunt moveri
55ut serpentes, et etiam ratione deffectus(defectus) lucis folium
56quercuum apparet esse bufonem et quantum ad hoc possent
57infinita exponi et experiri quae fiunt per causas naturales
58et tamen de simplicibus non apparet