1
17AD DISTINCTIONEM XIII
18AD CAP. I.

2
19Absurdissime ergo. Ex diuersis eiusdem li-
20bri ig. de Trinitate capitibus transcripta sunt,
21quae hic tanquam ex eodem coniunguntur.
22Nam quae verba a principio. huius capitis ad
23hunc vsque locum continentur ex cap. 2y: quae
24sequuntur ex fine cap. 28 sumpta sunt: sed & il-
25la ipsa varie truncata, & quaedam etiam immu-
26tata, velut haec Augustini, Diceretur autem Filius
27Patris & Filij, si, quod abhorret ab omnium sano-
28rum sensibus, eum ambo genuissent. Iste, sic. Ambo.
29rum enim Filius diceretur, si enim ambo genuissent.
30quod abhorret omnium sanorum sensus. tamen quia
31sine ipsius autoris & sensus detrimento fiunt,
32admionendi tantum, non reprehendendi gratia G224
1nobis commemorantur. Ordinis vero huius
2loci ratio, haec est. Postquam de Filio & Spiritu
3sancto seorsum, & per se consideratis, tractauit
4Lombardus superioribus sectionibus: hic col-
5lationem inter eos instituit, vt qui animi seru-
6puli nasci possunt, eximantur. Tres autem quae-
7stiones, quemadmodum in artificio annotaui-
8mus, affert, ex quibus quid vterque inter se, vel
9commune vel differens habeat, intelligi possit.

3
10AD CAP II

4
11DATVS vel donum. Locus ex cap. I4.
12lib. 8. de Trinitate. Additur autem a Lombardo
13vox Donum: sed tamen non praeter mentem
14Augustini, quum hanc ipsam de Spiritu sancto
15loquens addat ca. Ig. eiusdem libri: & haec sit so
16lutio Augusti. Filium a Patre procedere tan-
17quam id quod ex Patre nascitur: Spiritum au-
18tem sanctum ex eodem Patre emanare, seu pro-
19cedere, tanquam id, quod a Patre nobis datur.
20Vtrum vero haec Augustini distinctio satis &
21firma sit, &tuta, videant alij: ego certe non pro-
22bo, quoniam Filius etiam a Patre datus dicitur
23lsio ver. &. Ephes. 2. Ver. 22. I. Ioan. 4. Ver. 9. &
24Io, & ista differentia inter Filii, & Spiritus san-
25cti processionem, nostri ratione potissimum,
26statuitur, vt aliquo pacto res tanta a nobis in-
27telligatur.

5
28AD CAP. III

6
29VNO modo esset. Duplex error. Alter
30operarum, qui pro Nullo scripserunt Vno. At
31procul dubio Nullo restituendum est, vti ex ip-
32so cap. I4. lib. 2. initio capitis apparet. Alter er-
33ror ipsius autoris, qui tempore verbi immu¬ G225
1tato, totam hanc Augustini faciliimam alias sen-
2tentiam, obscuram reddidit. Ait Augustinus, Ac
3per hoc quia Filius amborum nullo modo est, non o-
4portuit eum nasci de ambobus. Iste autem sic, Ac
5per hoc quia Filius amboram nullo modo esset, & c-
6adeo nihil tutum est, in quod isti semel vngues
7iniecerint.

7
8Censura.

8
9Quanquam ex veterum Patrum scriptis ap-
10paret iampridem agitatam fuisse hanc quaestio
11nem, Quaenam sit differentia inter vεnαdas &
12εκπopiuεξως, id est, Nasci & Procedere: eadem ta-
13men sobrietas & lux erat ab isto adhibenda,
14quae ab illis solet. Ac sobrietas quidem, ne in
15immensum crescerent disputa: iones: lux au-
16tem & perspicuitas, ne quae res iam ipsa per se
17admodum obscura est, magis adhuc inuoluere-
18tur, quod huius loci occasione accidit. Damasce
19nus lib. I. de Orthodoxa fide cap. o. haec verba
20Aυνηsos, & ατoφάssως, δῶνκόιν & μκτόφάισιι, δυνόμλυον
21& εκπορλύμλυὸν praecise vrger: vt priora de Filio
22tantum: posteriora de Spiritu sancto semper in
23telligantur. Sed res ipsa & vsus linguae Graecae
24probat vocem ἐκπορδύμλυὸν etiam de aliis rebus
25vsurpari, quam quae ita emanant ex Deo vel ex
26aliis rebus, quemadmodum Spiritus sanctus de
27Patre & Fiio. Id quod apparet ex Math. Is. Ver.
28II. I. Petr. 8. Ver. I9. Adeo vt ecolastici commu-
29ni &recepta n ips scholis phras dicant, Filium
30quoque ex Patre procede e, vti apparet ex Thoma
31in I. parte Quaest. 29. Nam qui loci ab iis citan-
32tur (qualis est Ioam. 9. Vers. 39. 8. Ver. 42. I8 Ver.
3328, & So.) etsi non habent ipsum vocabulum Grae¬ G226
1cum ἐκπορλεως: habent tamen iξeλoein, quod per-
2inde sonat, & (vt Grammatici docent) replet
3tempora verbi ἐκποράλἰμας defectiui. Ergo ma-
4gna quaedam vis in vocabulis Nascendi, proce-
5dendi, & emanandi: aut religiosa quaedam obser-
6vatio non est statuenda: sed in re ipsa potius, &
7modo emanationis, qui diuersus est in Patre ex
8Filio emanante, & Spiritu sancto ex Patre &
9Filio emanante quoque. Quanquam enim non
10videntur in Deo differre intellectus, & voluntas:
11& illa processio Filij vt aiunt, ex Patre sit per
12modum intellectus, qui rei intellectae similitudi-
13nem refert: Processio vero Spiritus sancti per
14modum voluntatis, quae rem intellectam amat,
15& amplectitur: tamen processiones ac emana-
16tiones, quae sunt in Deo secundum vtriusque
17modum, & differunt, & ordinem quendam in-
18ter se habent. Verum illae processiones sunt i-
19gnotae nobis, quia sunt opera ad intra, non ad
20extra: neque fiunt vt in. rebus corporalibus &
21nobis perspectis, ex imperfecto ad perfectum:
22vel motum quodam locali, vel productione ali-
23cuius effectus exterioris: sed, vt Graeci loquun-
24tur, Iφοτςo φαντυς ἀρρηλῳ κα ωματαλῆῶsῳ. Denique
25plures non sunt hae emanationes, quam duae,
26quoniam, vt aiunt in scholis, omnis intellectus
27actio interna (qualis haec consideratur) in ipsa
28volumtate terminatur. Quiescit enim intellectus,
29vbi voluntas accessit, in quam ille acquiescit.
30Haec igitur erant explicanda. Denique ita so-
31brie post Athanasium Dialog. I. de Trinitate.
32Basilius lib. 2. contra Eunomium agendum do-
33cet, vt intelligentes Spiritum sanctum non esse
34vt Patrem ἀλυννλon, non vt Filium μνoλιῆ, πν dμα G227
1ἁνεων, τια μα Oεῆ, πνεύμα ἀλXεlας, ἀποσενλόμλυον δξα
2Oeu, i δῶκον, &N ἀνεων ακαξον πνεμονικόν, τνεμμα (on¬
3οιῶν, oce, nis, eque Filij nomen, neque gene-
4rati mis appellatione Spiritui sancto tribuam:,
5v: idem Basilius Homis. I. de Sancto Baptismo
6praeclare monet. Caeterum quum & de Filio, &
7de Spiritu sancto scriptura sacra vsurpat voces
8Procedit, exiuit, venit, ad beneficium illud, quo
9vterque nobis donatus est a Patre potius, quam
10ad arcanam illam processionis ineffabilis ratio-
11nem explicandam pertinet. Quod iste non vidit.