1
16QVAESTIO TERTIA.

2
17De dote subtilitatis.

3
18Thom. 4. Distin. 44. quaest. 2. ar. 2.

4
19TERTIO quaeritur de dote subtilitatis,
20vtrum virtute diuina corpus gloriosum
21possit esse cum alio corpore glorioso. Et ar-
22guitur quod non: quia aequaliter videtur possi-
23bile quod vnum corpus sit simul circumscriptiue
24in diuersis locis: & quod duo corpora sint simul in eodem lo-
25co: sed primum non potest fieri quacunque virtute, vt commu-
26niter ponitur. ergo nec secundum.

5 Item Boc. lib. de Tri
27nitate dicit o si animo cuncta accidentia a corporibus se
28paremus: tamen locus est cunctis diuersis quem vnum fiogere nullo
29modo possumus: sed illud non est possibile quacumque virtute
30quod nullo modo potest concipi mente: tale enim videtur implicare
31conditionem. ergo videtur quod nulla virtute duo corpora pos
32sunt simul esse.

6 Item sicut se habent duo accidetia eius-
33dem speciei ad idem subiectum: sic duo corpora ad locum: sed
34duo accidentia eiusdem speciei non possunt simul esse in eo-
35dem subiecto. ergo nec duo corpora in eodem loco. Minor
36probatur: quia duo accidentia eiusdem speciei vel sint aequalis
37gradus vel inaequalis: puta, quia vnum est intensius altero,
38si sint inaequalis gradus impossibile est quod sint simul in eo-
39dem subiecto: alioquin idem subiectum posset esse simul ma
40gis album: & minus album quod videtur implicare contradictio
41nem, & iterum termini motus seu mutationis secundum alteratio
42nem intensionis, & remissionis. quare. &c. si vero sint eiusdem
43gradus idem sequitur: quia subiectum non est in potentia ad
44aliquam formam nisi mediante mutatione, sed subiectum aliquam
45formam non potest mutari ad similem eiusdem gradus priore ma
46nente, quia idem non potest simul esse tale formaliter in actu,
47& tale in potentia, sed istud sequeretur si subiectum habens
48formam posset mutari ad consimilem. ergo. &c.

7 In contra-
49rium arguitur: quia sicut se habent duae naturae completae
50quarum quaelibet nata est constituere proprium suppositum ad
51vnitatem suppositi, sic se habent duo corpora quorum quod-
52libet natum est occupare locum ad vnitatem loci: sed plures ta
53les naturae possunt esse in eodem supposito, saltem virtute
54diuina, sicut fuit in Christo. ergo duo corpora possunt
55esse simul virtute diuina.

8 Ad idem est quod dicit Damas.
56lib. 4. c. vlt. vbi dicit quod corpus gloriosum erit spirituale, quale
57fuit corpus Domini post resurrectionem clausis ianuis pertran-
58siens.

9 Respondeo, hic sunt tria videnda. Primo, quid est
59dos subtilitatis. secundo, vtrum per eam vel per naturam duo
60corpora possunt esse simul. Tertio, an virtute diuina duo
61corpora simul sint vel possint esse.

10 Quantum ad pri-
62mum dicunt quidam, quod subtile in corporibus secundum
63generalem rationem opponitur ei quod est esse grossum: S460b
64& vtrum istorum reperitur in corporibus tam ratione
65quantitatis quam ratione qualitatis. Ratione enim quanti-
66tatis illud dicitur subtile quod est paruum secundum latitu
67dinem & profunditatem: dato quod sit magnum secundum lon-
68gitudinem: grossum vero dicitur quod est magnum secundum
69latitudinem & profunditatem. Ratione vero qualitatis dicit
70aliquid subtile quod est rarum & peruium: vt aer. grossum
71vero quod est densum & opacum: vt terra. In subtili autem &
72grosso quocunque istorum modorum accepto hoc est cone quod
73subtile est facile penetratiuum alterius, subtile quidem secundum
74quantitatem propter figuram acutam quam habet, si non sit latum nec
75profundum dato quod sit longum, vt stylus vel acus: talis enim figu
76ra est diuisiua & facile penetratiua. subtile autem secundum
77qualitatem est facile penetratiuum propter diuersitatem suarum
78partium in partes paruas: poros aliorum corporum subintran
79tes: vt aer, aqua, & huiusmodi: & propter hanc conditionem
80nomen subtilitatis tractum est ad potentias cognitiuas. Ille
81enim dicitur habere acutum visum qui penetrare potest ad
82videndum parua vel longinqua, quae alij non vident: & subtilem
83intellectum qui penetrat ad cognitionem occultorum. Iuxta
84etiam hunc modum substantiae spirituales dicuntur subtiles: quia
85maxime elongantur a grossicie corporali qualitercumque ac
86cipiatur, & maxime penetrant ad cognoscendum intima re-
87rum. Occasione autem istorum fuerunt duo errores circa dotem
88subtilitatis corporum gloriosorum. Vnus quorundandicen
89tium quod post resurrectionem corpus vertetur in spiritum, oc-
90casionem sumentium ex dicto apostoli, primae ad Corint. xv.
91seminatur corpus animale surget spirituale. Et hic error
92primo conuincitur eo quod forte non est possibile quacumque vir
93tute corpus conuerti in spiritum. secundo, quia si esset possi
94bile & sic fieret: tunc homo non resurgeret: quia homo di
95cit: quid compositum ex anima & corpore & non alterum so-
96lum. Nec motiuum est sufficiens: quia sicut dicit apostolus,
97quod corpus spiritua le resurget, ita dicit quod seminatur anima
98le, sed nunc corpus non dicitur animale: quia conuersum
99sit in animam. ergo nec tunc dicetur spirituale quia conuersum
100in spiritum. Aliuserror fuit aliorum dicentium, quod post resurre
101ctionem corpora beatorum erunt subtilia: quia erunt rara ad
102modum aeris. Quod patet esse erroneum: quia talia corpora
103non sunt palpabilia: corpus autem Christi post resurrectionem
104fuit palpabile. vnde dixit discipulis, palpate & videte.
105&c. Item veritas humani corporis requirit carnes & ossa.
106sed carnes & ossa non compatiuntur talem raritatem. &
107ideo hic error damnatus est a Gregor. vt patet. ix. Mora-
108lium.

11 Dicendum est igitur aliter, quod corpus post re-
109surrectionem erit plene subiectum animae vel spiritui: compa-
110ratur autem anima ad corpus tripliciter. Primo, quantum
111ad esse: quia anima est actus & forma corporis. secundo,
112quantum ad operationes quibus anima vtitur corpore vt
113subiecto, sicut sunt operationes sensitiuae. Tertio, quantum
114ad motum localem. Anima enim non solum est actus cor-
115poris sed aliquo modo motor: prima ergo subiectio cor-
116poris ad animam quantum ad esse pertinet ad dotem impas
117sibilitatis, ratione cuius nihil potest accidere in corpore
118quod sit ad separationem corporis ab anima. sed perfe-
119cta subiectio corporis, ad animam vt ad motorem, pertinet
120ad agilitatem vt postea dicetur. Perfecta vero subie-
121ctio eius ad animam quo ad operationes cognoscitiuas
122& appetitiuas videtur pertinere ad subtilitatem: & haec
123subiectio potest intelligi vel quantum ad operationes
124sensitiuas praecise, vt nihil sit in corpore quo puritas ta-
125lium operatio impediatur: sicut nunc fit in nobis pro-
126pter grossiciem & impuritatem spirituum deserulentium
127operationi bus sensitiuis. Omnis enim talis impuritas se
128gregabitur a corporibus gloriosis. Vel potest intelligi ta
129lis subiectio propter obedientiam perfectam quam tunc
130habebunt vires sensuiua ad rationem, quae obedientia S461a
1non est modo quando caro concupiscit aduersus spiritum:
2& ob hoc corpus dicitur animale ab animalitate: quia
3motus animales magis sunt in nobis secundum impetum
4sensualitatis, quam secundum dictamen rationis. sed tunc
5dicetur corpus spirituale: quia omnes tales motus erunt
6plene subiecti spiritui: quamuis quidam intelligant quod cor
7pus dicitur nunc animale quia indiget cibis: tunc vero
8spirituale quia cibis non indigebit: quod quamuis sit
9verum videtur tamen magis pertinere ad impassibilita-
10tem & incorruptibilitatem quam ad subtilitatem. Quo-
11cunq, autem dictorum modorum accipiatur subtilitas,
12non videtur necessarium quod dicat aliquam qualitatem su-
13pernaturalem inhaerentem corporibus gloriosis: quia sub
14tilitas primo modo accepta. scilicet pro puritate operationum
15sensitiuarum potest esse per solam puritatem humorum, &
16spirituum deseruientium operationibus sensitiuis. secundo
17modo accepta potest esse per diuinam prudentiam assi-
18stentem. Nec apparet vnde vel quomodo possit esse per
19aliquam qualitatem inhaerentem, quia actus cuiuscunque
20qualitatis siue naturalis siue supernaturalis non est liber
21sed necessarius: & ideo ad idem semper inclinat, sed obedien
22tia virium sensitiuarum ad intellectum non potest esse secun-
23dum inclinationem ad idem: quia quandoque secundum re
24ctam rationem aliquid est appetendum, quandoque vero
25oppositum: ideo. &c. Et quamuis secundum hanc viam sub-
26tilitas non sitaliqua forma habitualis, sicut nec impas-
27sibilitas: potest tamen dici dos: quia dos sponsae ex qua
28nomen istud tractum est, consistit non solum in illis quae
29sponsam ornant & circunstant quasi intrinsece: sed etiam
30in his que assistunt extrinsece: vt si ad tuitionem eius da-
31retur ei certa custodia militum. sic igitur secundum omnes
32dos subtilitatis est ad subiiciendum corpus animae ad ope-
33rationes organicas sensitiuas, vt remota omni grossicie &
34ineptitudine ad eas sensitiuae potentiae rationi obediant,
35& ad operationes suas purius exercendas virtuosiores
36fiant.

12 sed quicquid isti dicunt videtur probabilius,
37quod sit aliquid positiuum existens in ipsis potentiis per mo-
38dum habitus: quia gratia perficit naturam sicut ipsa nata
39est perfici: potentiae autem animae inferiores natae sunt per-
40fici ad suas operationes & ad obediendum rationi per ha-
41bitus naturales naturaliter acquisibiles. igitur ad hoc quod
42ista fiant perfectius conueniens est infundi habitus super
43naturales: & siue sint vnius siue plures dotis vnius nomi-
44ne designantur propter vnitatem finis in generali. Et qui-
45dem ab appetitu sensitiuo & memoratiua est probabile
46in quibus ex frequentia actuum solent habitus generari
47naturaliter, sed de potentiis appraehensiuis sensuum exterio-
48rum & aliquorum interiorum in quibus nulli habitus natu
49raliter acquiruntur non concludit ratio, sed potius oppo
50situm, nisi dicamus quod ideo in eis naturales habitus non
51ponuntur, quia non experimur ex frequentia actuum cas
52perfici plusquam primo actu. quia si possent pari ratione
53haberent habitus sicut aliae: quia ergo est dubium quod per
54gloriam perficientur carum operationes & delectationes
55perfectiores sequentur: probabile est quod hoc fiat per habi
56tus qui & facit operationem connaturaliorem: & per con
57sequens promptiorem faciliorem & delectabiliorem. Et ideo
58argumenta eorum non concludunt.

13 Vnde ad primum
59dicendum, quod non concludit de appetitiuis in quibus quan-
60to natura est perfectior tanto plus concupiscunt aduer-
61sus spiritum: tamen nec in aliis concludit: quia sicut in-
62tellectus quantumcunque depuratis phantasmatibus & po-
63tentiis subseruientibus indiget habitu ad perfectius ope
64randum: & voluntas ad obediendum, quamuis organa vel
65ob grossiciem sui vel spirituum non patiantur: quia organum
66non habet: nec per consequens spiritu vtitur: & obiectum
67eius est spiritua le: ita est insproposito, si dicatur quod hoc est S461b
68quia intellectus non potest intendi cum sit aeuiternus.
69ideo aliter potest perfici. scilicet extrinsece qui non potest intrin
70sece: non valet: quia hoc esset imperfectionis in intellectu
71perfici posse solum extrinsece: cum tanto sit nobilior perfe-
72ctio quanto intimior. si ergo potentiae organicae possunt
73intendi, & verisimile sit eas intendi maxime in statu illo
74perfectissimo: imo etiam in damnatis vt malorem poenam sen
75tiant: nihilominus potentiae sensitiuae cum tota intensione
76sua non habent maiorem perfectionem in suo genere quam
77intellectus per naturam in vltimo sui existens, propter
78quod si illi non intensibili necessarius est habitus ad vlti-
79mam perfectionem respectu suae operationis: pari ratio-
80ne & potentiis sensitiuis quarum operatio tunc summe est
81perficienda.

14 Ad secundum dicendum, quod illa ratio pro
82bat non posse esse aliquem habitum in appetitu sensitiuo:
83quod est contra communem opi. propter quod dicendum, quod
84determinaret ad vnum non materialiter sed formaliter:
85redderet enim potentiam bene mobilem a ratione: vt obedi
86ret rationi in appetendo & refugiendio cum tali & tali mo-
87do. sic enim habitus virtuosus inclinat non ad aliquid
88appetendum, vel fugiendum: quia non est ad operari abso-
89lute: sed ad sic appetendum. i. prout recta ratio dictabit:
90quia appetitus superior mouet inferiorem, sicut sphaera
91superior mouet inferiorem: vt dicit tertio de anima, vnde
92sicut inferior sphaera nata est obedire superiori ad omnem
93motum illius, puta primi mobilis & secundi & non ad
94vnum tantum, sed ad omnem illum quo illa mouetur:
95sic habirus perficit appetitum sensitiuum ad omne impe-
96rium rationis, sicut & sanitas disponit corpus totum, vt
97sit bene obediens animae, non ad hanc vel illam sed omnem
98operationem: & nihilominus huius sunt quaedam quali
99tates naturales non potentiae rationales, quae sunt ad
100vtrumlibet. ideo. &c.

15 Quantum ad secundum de
101simultate corporum sunt tres conclusiones.

16 Prima,
102quod duo corpora non possunt esse simul in eodem loco per
103naturam quancunque localiter: cuius ratio est: quia illud
104quod naturam consequitur de necessitate naturae: non so-
105lum quantum ad aptitudinem sed quo ad actum: non po
106test immutari per naturam: v caecum videre: mortuum resur
107gere: virginem parere, & huiusmodi: sic autem est duo cor
108pora esse simul, quia ad hoc sequeretur partes quantitatis
109non distingui situ, quod tamen consequitur naturam quanti, non
110sicut frigiditas aquam a qua potest separari per violentiam
111agentis creati: sed sicut esse risibilem consequitur hominem:
112& huiusmodi accidentia inseparabilia.

17 secunda con-
113clusio est, quod corpus gloriosum non potest simul esse cum alio
114corpore per dotem subtilitatis solam si dos subtilitatis sit
115solum aliqua qualitas naturalis vel supernaturalis super
116addita: quod probatur sic, Illud quod non tollit a corpo
117re gloriosoquantitatem eius nec actum eius impedit, non
118tollit quin corpus gloriosum necessario expellat aliud de
119loco: & sic non poterit esse simul cum alio: sed dos subti-
120litatis est huiusmodi. ergo &c. Maior patet, quia id quod
121facit distare corpus a corpore secundum locum & situm est so
122la quantitas. vnde quarto physicorum dicit philosophus,
123Quod si a corpore circunscribantur omnes passiones & quali
124tates adhuc occuparet locum: nec posset esse simul cum alio
125sed necessario distaret secundum locum. Ex parte ergo quanti-
126tatis est distantia corporum quantum ad locum: quod ergo non
127tollet quantitatem nec eius operationem non tollit, quin cor
128pus vnum expellat aliud de loco suo, Minor probatur. s.que
129nulla qualitas tollat a corpore glorioso quantitatem fuam
130nec eius vsum. de quantitate patet: quia si tolleretur cot-
131pus maneret indiuisibile: item non haberet qualitates sen-
132sibiles, quae requirunt quantitatem pro immediato sub-
133iecto: quae sunt absurda: nec tollit actum elus: quia id quod
134nullam habitudinem habet ad locum, nisi mediante quan- S462a
1titate non tollit habitudinem quantitatis ad locum, sed
2potius accipit exea habitudinem: sed omnis qualitas est
3huiusmodi. ergo. &c.

18 Tertia conclusio est, de ferro
4ignito & vino & pane: quia in ferro ignito non sunt si-
5mul ignis & ferrum, cuius ratio est: quia forma ignis non
6compatitur in materia quam perficit tantam densitatem quanta
7requirit materia ferri. nec forma ferri compatitur tantam
8raritatem quantam requirit forma ignis: quid ergo dicen-
9dum cum ferrum ignitur. Vtique ignitio ferri non est nisi ve-
10hemens alteratio a qualitatibus ignis ratione cuius po-
11test aliud ignire: & sic vbi ferrum est non est ignis, sed ar
12dor vel cauma: si quae tamen sunt porofitates in ferro
13nihil prohibet quin ibi sit ignis verus generatus, vel iu
14materia acris prius ibi existentis, vel in subtilibus parti-
15bus quae resoluuntur a ferro. De pane autem intincto vel
16imbibito in vino vel aqua: dicendum est quod vbi est porosi-
17tas, ibi solum est vinum vel sola aqua: vbi autem panis soli-
18dus nihilominus humectatus, ibi est solus panis alteratus
19tamen a qualitatibus vini vel aquae, quorum substantia
20corrupta est: & sic nunquam est ferrum simul & ignis, nec pa
21nis & vinum.

19 Quantum ad tertium de virtute diuina
22est duplex modus dicendi. Primus communior est & magis
23concors dictis scripturae quantum ad superficiem literae. scilicet
24quod quaecunque plura corpora possunt esse simul virtute di-
25uina. Et illud probatur primo quantum ad conclusionem:
26& secundo datur modus possibilitatis. Primum probatur ex
27multis.

20 Primo, quia Christus natus est clauso ma-
28tris vtero: remansit enim virgo post partum: sed illud non
29potuit esse nisi corpus Christi nascendo simul esset cum
30corpore matris. ideo. &c.

21 secundo, quia ponit Chri
31stum resurrexisse clauso sepulchro: quod similiter non po
32tuit esse: nisi esset corpus Christi simul cum lapidibus sepul-
33chri, & sic idem quod prius.

22 Tertio, quia Christus intra-
34uitpost refurrectionem ad discipulos ianuis clausis, vt
35habetur Io. 20. quare. &c.

23 Quarto, quia corpus coe
36leste non potest diuidi saltem quantum ad substantiam sphaerarum.
37vnde dicitur Iob. 37. quod coeli solidissimi quasi aere fusi sunt.
38ergo si corpus gloriosum non posset simul esse cum alio cor-
39pore numquam corpus Christi ascendisset ad coelum empyreum:
40nec corpora sanctorum post resurrectionem illuc ascende
41rent: quod est erroneum.

24 Quinto, corpus non impe
42ditur esse simul cum alio corpore nisi ratione quantitatis,
43vt patet expraecedenti articulo, sed ex virtute diuina fis
44quod in sacramento altaris corpus Christi simul est cum quan-
45titate panis. ergoeadem ratione posset fieri quod esset simul
46cum substantia panis: & sic duo corpora essent simul.

25
47 Modus autem quo hoc ponitur est talis. Quantitas
48enim per quam corpus comparatur ad locum habet duo face-
49re. scilicet reddere corpus quantum & occupare locum. Et primum est
50actus eius quasi formalis: secundum est actus eius quasi effi
51cientis. Ex quo potest tripliciter argui.

26 Primo sic:
52sicut se habet calor ad calefaciendum: sic quantitas ad occu
53pandum locum: sed virtute diuina potest fieri quod calor prae
54sens calefactibili non calefaciat ipsum: vt factum fuit in
55in sornace Babylonis respectu trium puerorum. ergo eadem
56virtute potest fieri quod quantitas praesens loco non occu-
57pet locum: & sic alia quantitas poterit simul esse cum ipsa.

27
58 secundo sic. Virtute diuina potest fieri quod prius ma
59neat amoto posteriori: cum hoc non implicet aliquam con-
60tradictionem seu repugnantiam intellectuum: sed dare esse
61quantum subiecto: per prius conuenit quantitati quam occupa
62re locum, quia ille est actus formalis qui simul est cum for
63ma in subiecto, alius autem est actus eius vt efficientisre
64spectu alterius qui frequenter est tempore posterior. ergo
65virtute diuina potest fieri quod corpus remaneat quantum: &
66non occupet locum & sic idem quod prius.

28 Tertio sic. Non
67videtur quod duo corpora impediantur esse in eodem loco S462b
68nisi quia non apparet per quid distinguerentur, sed illud
69non impedit: quia corpora suis quantitatibus distinguun-
70tur non per loca, quamuis per distinctionem locorum appa-
71reat seu manifestetur distinctio corporum, dato etiam qui
72corpora distinguerentur per loca, Deus tamen potest fa-
73cere per se quod potest facere mediantibus causis secun
74dis. & ita potest distinguere corpora & distinctionem eo
75rum seruare absque distinctione locorum. quare. &c.

29 se-
76cundus modus dicendi est huic contrarius. squod nulla vir-
77tute potest fieri quod duo corpora sint simul in eodem loco
78proprio: siue quod sint distincta secundum situm, quod decla
79ratur sic: sicut acceptum fuit prius corpus non impeditur esse
80simul cum alio corpore, nisi ratione quantitatis: quia nihil
81potest prohibere quin corpus possit esse simul cum alio cor-
82pore in eodem loco, nisi illud per quod vnum corpus re-
83quirit distinctum situm ab alio: nihil enim est impedimentum
84identitatis nisi quod est causa diuersitatis: sed sola quanti
85tas est illud per quod vnum corpus requirit distinctum situm ab
86alio. ergo sola quantitas secundum naturam impedit simultatem
87plurium corporum in eodem loco. Hoc supposito probatur, quod
88duo corpora ex hoc quod habent duas quantitates non possunt
89esse simul in eodem loco: quia duo corpora non possunt esse
90simul in eodem loco, nisi partes sint indistinctae secundum posi
91tionem: sed hoc est impossibile. ergo impossibile est quod duo
92corpora possint esse simul in eodem loco. Vtraque praemissa-
93rum probatur. Maior sic, quia si duo corpora habent suas distin-
94ctas positione: tunc cui applicatur vna non potest applicari
95alia quae distat ab ea secundum positionem. alioquin distaret
96& non distaret. si igitur omnes partes vnius corporis distent
97positione ab omnibus partibus alterius corporis, vt fis
98quando applicatur sibi secundum contractum suorum vlti-
99morum: impossibile est quod sit in eodem loco proprio. si
100enim essent in eodem loco proprio, necesse esset vt non
101distarent positione suarum partium: & haec fuit maior. Pro
102batio minoris: quia non minus necesse est duo corpora
103distingui adinuicem positione: quam duas partes eiusdem
104corporis: sed partes eiusdem corporis quantitatiue ne-
105cessario distinguuntur positione: hoc enim est de ratione
106intrinseca & formali quantitatis, quod habeat partem extra
107partem vel partem iuxta partem, nec potest fieri quacunque
108virtute quod quantitas non habeat distinctionem partium,
109cum haec sit eius formalis essentialis ratio. ergo fortiori
110ratione duo corpora distinguuntur positione. Mi. huius
111ratio iam patet: sed probatio maior. quia actualis dium i-
112sio partium quantitatis non tribuit partibus diuisis quod
113possint esse simul: sed vna quantitas efficitur duae sola di
114uisione: igitur si ante diuisionem partes quantitatis non
115poterant esse simul, quin distarent ad se inuicem secun-
116dum positionem. videtur quod nec post diuisionem. Et iterum
117duae quantitates inter se diuisae possunt vniri & fieri par
118tes vnius quantitatis continuae constituae ex ipsis. sicut
119econuerso partes vnitae possunt diuidi ad se & esse di-
120stinctae quantitates: propter quod videtur omnino esse
121idem iudicium de quantitatibus inter se diuisis quod distent
122positione, sicut de partibus eiusdem quantitatis inter se
123indiuisis: ita quod fi partes quantitatis indiuisae distent po-
124sitione necessario: ita vt oppositum implicet contradi-
125ctionem sicut probatum est: videtur quod sit idem iudicium de
126quantitatibus diuersorum corporum. secundo probatur
127idem sic: si duo corpora possunt esse simul ita quod quantita-
128tes eorum essent indistinctae secundum positionem: per eandem
129rationem partes eiusdem quantitatis possent super se replica-
130ri: ita vt essent indistinctae secundum positionem: & iterum
131possent replicari, vt tota replicatio fieret super minimam vnam
132partem illius quantitatis, ita vt ab ea omnes partes aliae essent
133indistinctae secundum propositionem: hoc autem videtur impossibile:
134quia tunc maximum corpus pd sset contineri a minimo loco S463a
1per replicationem partis super partem, & posset totus vnus
2magnus mons transire per modicum foramen vnius acus,
3non mutata quantitate sua quod non videtur possibile. Nam
4per eandem rationem totum coelum nihil amittens de sua quan-
5titate posset contineri in modica bursa. Item, sicut partes
6quantitatis successiuae: vt sunt tempus & motus habent
7ordinem durationis: sic partes permanentis habent ordi
8nem positionis: sed nulla virtute potest fieri quod partes quan
9titatis successiuae vt motus & temporis sint simul duratione:
10cum de ratione earum sint prius & posterius secundum durationem.
11ergo nulla virtute potest fieri quod partes quantitatis perma-
12nentis sint simul positione: hoc autem fieret si duae quanti
13tates possent simul fieri in eodem loco: quia per eandem ra-
14tionem duae partes quantitatis, cum quaelibet pars quantitatis
15sit quantitas. quare. &c. Qui autem vellet hanc viam tene-
16re posset respondere ad rationes alterius positionis, quae
17ostendunt quod sit possibile duo corpora esse simul.

30 Ad
18primum dicendum, quod non est simile de calefactione respectu
19caloris & de occupatione respectu quantitatis, quia per
20calefactionem fit aliqua natura in calefacto. scilicet calor qui
21virtute diuina potest impediri ne fiat, conseruando qua-
22litatem oppositam propter quod calidum praesens calefa-
23ctibili potest virtute diuina impediri ne calefaciat: sed
24ad occupare non sequitur aliqua natura absoluta ex prae
25sentia locati ad locum vel econuerso, sed ex hoc solo oc-
26cupatur locus a locato quod locatum habet infra locum
27distantiam suarum partium: cum igitur hoc sit essentiale
28locato prout est quantum, sicut prius probatum est impossi-
29bile est quod locatum sit in loco & quod non occupet ipsum lo
30cum, ac per consequens sit incompossibile alteri sic occupanti.

31
31 Ad secundum dicendum, quod Deus potest facere quod corpus
32sit quantum & quod non occupet locum: quia potest face-
33re corpus sine loco, sed supposito quod corpus sit in loco. non
34potest fieri quod non occupet locum: quia non est prius imo
35nec aliud realiter est quantum esse in loco quam occupa
36re locum: quia occupare locum est habere in loco par-
37tes positione distinctas, & distantes a se inuicem: & ab
38omni alia quantitate: & istud non est alud quam esse quan-
39tum vt declaratum fuit prius: nec in proposito facit dif-
40ficultatem corpus continens aliud in quo contentum di-
41citur esse sicut in loco: quia si duo corpora ponerentur
42esse in loco continenti, & postea corpus continens tota
43liter annullaretur, non propter hoc praecedentia corpo-
44ra desinerent simul esse: quia quamuis illa simultas non
45esset secundum locum esset tamen secundum positionem par-
46tium, quae semper est incompossibilis quantitati: cum distan
47tia partium quantitatis sit essentialiter intrinseca quan-
48titati.

32 Ad tertium dicendum, quod Deus potest seruare
49distinctionem corporum sine distinctione locorum: quia po-
50test facere plura corpora quorum neutrum sit in loco, non
51potest tamen facere quod duo quanta sint distincta, & quod par
52tes eorum sint positione indistinctae: cum hoc sit contra ra
53tionem intrinsecam quantitatis. & quia hoc sequitur si po
54nerentur plura corpora esse in eodem loco: ideo illud non
55est possibile.

33 Ad formam rationis dicendum, quod non
56prohibentur plura corpora esse in eodem loco: quia locus
57sit causa distinctionis corporum: sed quia distinctio cor
58porum requirit distinctam positionem eorum quam non
59compatitur vnitas loci. Rationes etiam quae videntur proba-
60re conclusionem, & videntur sumi ex dictis sacrae scriptu-
61rae, & ex illis quae communiter tenet ecclesia possent euadi hoc
62modo. Cum enim dicitur quod beata virgo mansit virgo post
63partum sicut ante: concedendum est sicut verissimum.
64Fuit enim virgo non solum ex carentia experientiae de-
65lectationis carnalis: per quam solam experientiam vir-
66ginitas amittitur proprie: sed etiam por integritatem mem
67bri corporalis: nec tamen propter hoc in natinitate Christi S463b
68fuerunt duo corpora simul. scilicet corpus Christi cum corpore
69matris: quia est alius modus possibilis. scilicet quod virtute diui-
70na fuerit facta dilatatio neruorum & meatuum vrinalium
71non ruptio aliqua vel fractio, sicut secundum August. 14.
72de ciuitate Dei, factum fuisset in omnibus mulieribus si
73status innocentiae durasset: quia tunc peperissent sine do-
74lore, qui nunc est poena peccati secundum sententiam Domini,
75Gene. 3. & proles nata fuisset per dilatationem membrorum
76vrinalium, & non per fractionem vel dipisionem quae non po
77test esse in sentientibus sine dolore. Et hanc viam videntur
78tenere Gregorius Nicenus & Ambrosiussuper illo verbo
79Lucae. 2. Omne masculinum. &c. Ibi enim dicit Grego-
80rius Nicenus sic, hac autem lege decretum in solo incar-
81nato Deo singulariter & ab aliis indifferenter impleri vi-
82detur. Ipse nanque solus ineffabiliter conceptus ac incon-
83praehensibiliter editus aperuit vterum virginalem, non an
84te a connubio reseratum seruans, & post partum mirabi-
85lem inuiolabiliter signaculum castitatis. Et Ambro. ibi-
86dem dicit. Non enim rursus coitus vuluae virginalis se-
87creta reserauit, sed immaculatum semen inuiolabiliter
88vtero spiritus sanctus infudit. Et subdit quod pertines
89ad propositum dicens. Qui ergo vuluam sanctificauit alie
90nam vt nasceretur propheta: hic est qui aperuit matris
91suae vuluam vt immaculatus exiret.

34 Ad secundum
92dicendum, quod ex nullo textu facrae scripturae habetur quod.
93Christus resurrexerit clauso sepulchro: & ideo assertio con-
94traria non praeiudicat fidei necscripturae: quia si ex dictis
95aliquorum sanctorum habeatur quod resurrexit clauso sepul
96chro acccipiendum est pro opinione. Et si hoc dictum esset
97approbatum: tunc respondendum esset sicut in respon-
98sione tertij argumenti statim dicetur.

35 Ad tertium
99cum dicitur, quod Christus post resurrectionem intrauit ad
100discipulos clausis ianuis, absolute: dicendum est hoc esse
101verum. scilicet quod cum fores essent clausae venit Iesus, sed non
102dicitur quod intrauit per ianuas clausas. Cum enim corpus
103gloriosum possit moueri per aerem sicut per terram: &
104Christus virtute diuina potuit corpus suum ostendere vel
105occultare: prout voluit potuit intrare ad discipulos per
106fenestram vel per quencunque alium locum, & tunc pri-
107mum se ostendere quando fuit coram discipulis. & sic ve
108re venit ianuis clausis sed non per ianuas clausas: & si per
109ianuas intrauit potuerunt & subito aperiri & subito clau
110di, ita vt apertio & clausio lateret discipulos: & quia res
111dicitur fieri quando innotescit, ideo dicuntur fuisse clau-
112sae: quia apertio earum nulli apparuit. Et hoc modo pos-
113set dici resurrexisse sepulchro clauso si illud alicubi le-
114geretur: vel posset dici, quod Christus ratione qua Deus ha-
115buit in potestate sua corpus & figuram corporis: ita quod po-
116tuit figuram corporis mutare in figuram angustam, & sic
117intrare per quancunque rimam ianuarum eis remanenti-
118bus clausis. & quamuis aliqui dicant hoc non fuisse con
119ueniens, nullustamen dicit quod fuerit impossibile Christo
120inquantum Deus: conuenientius autem videtur pone-
121re modum qui ab omnibus conceditur possibilis: quam
122ponere illum qui ab aliquibus impossibilis reputatur.

36
123 Ad quartum dicendum, quod siue ponatur coelum di-
124uisibile per naturam, siue virtute diuina, non oportet po-
125nere quod corpus Christl in ascensu fuisse simul cum corpo
126ribus sphaerarum, sed quod cesserunt corpori Christi. Et si di-
127catur quod omne diuisibile est corruptibile: dicendum quod
128non oportet: quia diuisio non arguit corruptibilitatem
129in illis in quibus est: sed addit facilitatem: quia corru-
130ptibile diuisum in plures partes facilius corrumpitur,
131quam si esset integrum: quia singulae partes minus pos-
132sunt resistere corrumpenti quam totum integrum: diul
133sio tamen non dat eis corruptibilitatem, sed supponit:
134quod patet: quia si esses quantum mathematicum perse sub S464a
1sistens, tale quantumcunque diuideretur non corrumperetur.
2Non enim corrumperetur a suo contrario: quia quanti-
3tas contrarium non habet, nec corruptione subiecti quia
4subiectum non habet vt ponitur: nec diuisione ad mini-
5ma, quia tale quantum secundum se est diuisibile in in-
6finitum: nec est possibile peruenire ad minimum nec
7coniunctum toti nec separatum a totorpatet ergo quod di-
8uisio non arguit corruptibilitatem saltem illa quae fie-
9ret virtute diuina: nec coeli dicuntur solidissimi: quin
10possint virtute diuina diuidi & praebere transitum cor-
11poribus gloriosis ad coelum empyreum: sed dicuntur soli-
12dissimi, quia naturaliter sunt incorruptibiles.

37 Ad
13quintum dicendum: quod corpus Christi prout spectat ad ge-
14nus substantiae est vere in sacramento altaris: nec illud est
15contra dicta nisi datur quod in eodem sacramento sit quan-
16titas corporis Christi: quia sola quantitas impedit coexi-
17stentiam plurium corporum in eodem loco: sicut autem
18fuit ostensum prius non est necesse quod quantitas corporis
19Christi sit in hoc sacramento: nec ex vi conuersionis, vt
20omnes concedunt: nec ex concomitantia aliqua quamuis
21vnum ab altero non sit distinctum: vt plenius fuit superius
22declaratum.

38 Veruntamen quamuis iste modus sit se-
23cundum humanam rationem satis probabilis: quia tamen op-
24positum conius tenetur: & illa quae dicta sunt de natiuita
25te Christi & ingressu eius ad discipulos post resurrectio-
26nem, & egressu de sepulchro: & ascensu ad coelos aliter in-
27telliguntur a communitate quam exposita sint: ideo tutius
28esttenere alium modum, quamuissit valde difficile responde-
29re ad rationes positionis in contrarium: nec ad praesenspa
30tet responsio ad rationes positionis. In talibus tamen est
31melius captiuare intellectum suum quam praesumptuose
32aliquid asserere contra commune dictum: etiam si noo sit
33expresse contra scripturam. sed respondeo ad rationes princi
34pales: sicut communiter respondetur.

39 Ad primum dicen-
35dum, quod non est sim ile de existentia vnius corporis simul in
36pluribus locis, & deexistentia plurium corporum simul
37in eodem loco. Primum esse expresse implicat contradictio-
38nem: quia illud quod est circunscriptiue in distantibus
39locis oportet quod sit distioctum distinctione locorum: quia quic
40quid est circumscriptiue in aliquo loco: totum continetur ab
41ipso, ita quod nihil contenti est circunscriptiue extra con-
42tinentem: propter quod illa quae sunt in distinctis locis cit
43cumscriptiue necessario distincta sunt: est autem contra ratio
44nem vnius quod sit distinctum: & ideo si vnum corpus esset in
45pluribus locis circumscriptiue esset vnum & non vnum: seu in-
46distinctum, & distinctum quod implicat contradictionem. sed
47ponere plura corpora simul in eodem loco solum videtur
48repugnare distinctioni eorum: non repugnat autem quia pri-
49ma distinctio corporum non est per loca, sed per scipsa: vel
50per quantitates suas: & ita potest virtute diuina conseruari
51non obstante vnitate loci.

40 Ad secundum potest dici, quod
52non potest per imaginationem fingi quod in vno loco sint plura
53corpora: quia imaginatio non transcendit quantum: & ideo per
54imaginationem semper accipiuntur plura quanta vt finita &
55distincta: sed intellectus qui est altior imaginatione potest
56concipere: quia licet quantum in se habeat partes positione
57distinctas: tamen comparando vnum quantum alteri: non oportet quod
58sic distinguantur adeo quod vnum expellat aliud in eodem loco
59vel situ: cum ille sit actus secundus quantitatis a quo quanti-
60tas potest virtute diuina priuari.

41 Ad tertium dicendum,
61quod non est simile de duobus accidentibus respectu vnius
62subiecti & de duobus corporibus respectu vnius loci: quia
63accidentia se habent informatiue ad subiectum: corpora
64autem se habent ad locum extrinsecum. Item forte quamuis duo
65accidentia absoluta non possunt esse in eodem subiecto vt
66duae albedines: tamen ab aliquibus ponitur quod duo acci-
67dentia respectiua possunt esse in vno sublecto: sicut in vno S464b
68patre duae paternitates respectu duorum filiorum: nec est du-
69bium quin in duobus subiectis sint duo accidentia respecti
70ua per comparationem ad vnum: sicut in duodus filiis sunt
71duae filiationes per comparationem ad vnum patrem. Et istud vt
72potest sufficere ad propositum: quia vbi vel esse in loco dicit
73respectum corporis ad locum: propter quod nihil prohibet quin
74duo corpora simul habeant duo vbi, respectu eiusdem loci.

42
75 Ratio in oppositum quamuis sit ad conclusionem conem tamen
76solui pont: quia non est simile de duabus completis naturis
77respectu vnius suppositi, & de duobus corporibus respectu
78vnius loci: quia natura constituit suppositum ratione modi
79essendi in se: qui cum non sit de intrinseca rartione naturae potest
80ab ea separari: & tunc talis natura non constituit suppositum,
81sed alia a qua non separabitur modus, & tunc erunt plures
82naturae in eodem supposito. sed occupare locum conuenis
83quanto, ratione eius quod est de intrinseca ratione quanti. s ex
84eo quod habet partes distantes propter quod illud non potest a quanto
85separari: nec per consequens potest separari ab eo quod non occu-
86pet locum in quo est.

43 Ad auctoritatem Dan. esset dicen-
87dum, sicut ad dictum Euangelii quod allegat. si quis autem
88velit tenere conem opinionem potest sic confirmare, quod duo cor-
89pora esse simul in eodem loco est possibile diuina virtu-
90te tanquam non implicans contradictionem: quia res potest esse
91sine eo quod non est de ratione suae essentiae nec sui esse:
92cum ad esse rei nihil plus includatur: & si ponatur res cum
93essentia & esse omni alio circumscripto: nulla contradictio
94est rem sic esse. Nam ponere rem sine sua essentia: vt hominem
95sine aia vel corpore bene est contradictio: & similiter po-
96nere rem sine eo a quo habet existere, & si non essentiam sicut
97materiam, sine forma. sed quantitas non includit in sua
98essentia nec in suo esse formaliter & essentialiter situm:
99nec per consequens distinctionem situs seu positionis quae est
100posterior: quia coordinationes praedicamentorum sunt imper-
101mixtae. vn, cum situs seu positio sit aliud praedicamentum di-
102stinctum a quantitate, siue differat vt res siue vt modus a re
103saltem rartione formali differt & quidditatiue, & si non est de ratione
104suae essentiae: nec per consequens sui esse cum nihil cadat me-
105dium inter essentiam & esse: nec esse vnius praedicamenti dese-
106rit suam essentiam, vt transcat ad aliam. ergo Deus potest facere
107quantitatem sine hoc quod partes sint situ distinctae quod solum
108impedit simultatem corporum in loco: ideo &c.

44 Hanc
109autem opinionem sustinendo potest responderi ad tres ratio-
110nes opinionis contrariae.

45 Ad primam dicendum, quod ma. est
111vera: & minor est falsa. ad probationem posset negari mi-
112nor apparenter sicut in sequenti argumento dicetur: sed se
113cundum veritatem minor est falsa: quia sicut probatum est
114vna ratione, non est de ratione formali quantitatis quod par-
115tes eius situ distinguantur: quod etiam patet. secundo sic. Illud
116non est de ratione alicuius quod est extra completam eius defini-
117tionem: quia potest res esse posita sua diffinitione omni alio
118circumscripto: sed completa diffinitio quantitatis est quod quan-
119tum est diuisibile in ea quae in sunt. propter quod esse partibile
120& habere partes est completa ratio quantitatis. Quod autem istae
121partes sint distinctae situ vel loco hoc accidit. Ponatur er-
122go per possibile vel per impossibile, quod aliqd habeat par-
123tes & illae non distinguantur situ. quaero vtrum illae sint quan-
124titas vel non. si dicis quod non, ergo habeo diffinitionem & non
125diffinitum. si autem dicis quod sic: ergo esse partem extra partem
126non est de essentia quantitatis. si dicatur quod species abun-
127dat a genere, & quantitas continua vt est quantitas non in-
128cludit nisi solum partibilitatem: sed vt est continua determi-
129nat partibilitatem cum situ: potest dici, quod si determinaret si-
130bi situm non tamen propter hoc determinationem situs vel
131distinctionem. Nam punctus est vnitas posita & tamen duo
132puncta quae sunt in extremitatibus duarum linearum contigua-
133rum habent vnummet situm, & nihilominus sunt vere puncta &
134vere posita & situata: & ita etiam omnes partes quantitatis S465a
1quae essent in eodem loco essent situatae seu positae, sed non
2situ nec positione distinctae: hoc tamen non est verum, quia nun-
3quam vnum praedicamentum est differentia specifica alteri
4us, licet species relationum innotescant aliquando per species
5aliorum. 5. Meta. sed aptitudo ad hoc bene potest dici essen-
6tialis, & specificans quantitatem continuam permanen-
7tem. Permanentia, ergo videtur esse differentia quanti-
8tatis continuae respectu successiuae & non situs. si autem
9dicatur continuum est cuius partes copulantur ad aliquem
10vnum communem terminum, qui supponit distantiam parti-
11um extremarum a media, dicendum quod non est verum. Ma-
12gis enim copularentur termino communi si ab illo non di-
13starent, nec per consequens adinuicem quam per hoc quod di-
14stant: sicut prius dicebatur quod si esset partibile partibus
15non distantibus esset vera quantitas, & quia nihil est
16in genere quod non sit in specie, aliqua eius oporteret
17quod esset in aliqua specie. si autem non esset in specie quan-
18titatis continute permanentis in nulla alia esse posset:
19non enim indiscreta quae supponit continuam nec in
20successiua, cum successio simultatem excludat: ergo
21esset in specie continuae permanentis, & sic ei accidit quo
22ad essentiam habere in partibus distinctionem situs.

46
23 Ad secundum posset dici per interemptionem maioris,
24quia non sequitur si partes quantitatum diuisarum pos-
25sunt esse indistinctae, quod propter hoc partes quantitatis
26eiusdem, quia etiam naturaliter partes superficiei conti-
27nentis & contentae sunt situ coniunctae, & immediatae, non
28distantes, quia locus & locatum sunt simuli & tamen partes su
29perficiei alterius interse sunt situ distinctae, & sic falso as
30sumebatur in primo argumento: quod maior distinctio requi-
31ritur in partibus quantitatis diuisae quam indiuisae: & ra-
32tio huius posset dari, quia contradictio est quod aliqua sint di-
33stincta & plura inter se: & tamen careant omni causa distin-
34ctionis: quantitas autem inquantum accidens habet numera
35liter distingui subiecto, sed praeter hoc inquantum tale ac-
36cidens distinguitur situ, quod ei competit etiam si non habe-
37ret subiestum. quando autem sunt quantitates diuersorum cor-
38porum: si sint indistinctae situ adhuc remanent distinctae
39simpliciter subiectis, & ad effectum sufficit altera causa
40rum quarum quaelibet est sufficiens · sed in eadem quan-
41titate indiuisa confusa distinctione situs, non remanes
42distinctio subiecti, quia est idem subiectum: nec potest
43dici quod distinguatur distinctis partibus subiecti: cum ma-
44gis econuerso haec distinctio insit subiecto ab ipsa quan-
45titate: vnde Deus qui potest facere duo corpora esse in
46eodem loco quando sunt physica, non posset ibi facere duo cor
47pora mathematica quia non distinguuni subiecto, quod
48est verum nisi faceret secundum miraculum quod est sibi pos-
49sibile, quia illam distinctionem quam habent accidentia
50a subiectis potest eis dare & conseruare sine subiectis:
51sicut duas albedines separatas posset facere: propter quod
52etiam aliquibus videtur quod posset facere duo accidentia solo
53numero differentia in eadem parte subiecti, quantum ad hoc
54saltem quod defectus distinctionis non impediret, sed bene
55aliud impediret. sed ista solutio non est bona vt videbi-
56tur in sequenti argumento: vnde standum est in solutione
57primi argumenti, concedendo, quod idem sit de replicatione
58eiusdem quantitatis super seipsam &c. nec sequetur im-
59possibile, quia sancti dicunt, quod Deus potest facere camelum
60per foramen acus transire: quod forte non esset per compres-
61sionem in minimam figuram salua vita eius quae non pateretur
62ossium confractionem, sed per hoc quod partes se inuicem subintra
63rent, vt ita dixerim sublata ab eis distinctione situs prae-
64ter minimam & minorem, foramen acus vt posset transire.
65si enim secundum corpora distincta integra & incorru-
66pta vnire potest in vno loco? multo magis diuersas partes
67eiusdem corporis: puta manus & pedes.

47 Ad tertium S465b
68dici potest, vt bis replicatum est concedendo maiorem,
69quod diuersae partes diuersorum motuum possunt esse simul
70tempore & ipsi toti motus, siue in eodem subiecto differen-
71tes specie, vt idem homo simul currit & calefit, siue in di
72uersis: vt duo simul currunt sed non diuersae partes eius
73dem motus, & similiter diuersorum corporum quantita-
74tes simul: sed non eiusdem quantitatis diuersae partes pro
75pterrationem tactam in secundo argumento. sed istud
76non valet propter rationem ipsorum quae bene probat in
77primolargumento, quod quantitas diuisa non minus requi-
78rit distinctionem quam indiuisa. Dicendum est ergo ad exem-
79pla de diuersis superficiebus & motibus quae sunt simul
80plusquam diuersae partes eiusdem, quod hoc non est propter
81diuersitatem subiectorum vt dicebatur in solutione secundi
82argumenti. sed propter hoc quod comparantur adinuicem
83non vt quanta, sed indiuisibilia & termini quantitatis:
84quia superficies est indiuisibilis secundum profunditatem:
85vnde superficies continens concaua & contenta conue
86xa sunt simul secundum profunditatem, secundum quam non
87sunt partes sed termini diuersarum quantitatum: sed super-
88ficies conuexa continentis & similiter conuexa conten-
89ti non sunt magis simul quam si essent eiusdem quantitatis:
90imo tantum nec plus nec minus distant abinuicem: & si-
91militer de motibus concurrentibus: quia concurrunt adin
92uicem sicut & duae lineae coniungerentur secundum latitu-
93dinem si vna poneret iuxta aliam. Pet idem enim esset,
94ac si duo puncta ponerentur simul, quae non faciunt aliquid
95maius, motus enim habet partes quae sunt prius & poste
96rius & non vnum iuxta aliud. si autem ponerentur duo
97motus diuersi quorum vnus esset prior alius posterior: sic
98non posset esse magis simul duratione quam partes eiusdem
99motus. Dicendum est ergo quod sicut impossibile est esse du
100as quantitates diuersas & ludistinctas situ, sic impossibile
101est de diuersis partibus eiusdem quantitatis.

48 Et ad
102rationem quae tacta est contra hoc in solutione secundi argu
103menti, dicendum est quod posita causa formali in habentibus
104materiam Deus potest supplere omnem aliam causalitatem: lices
105ergo dicatur quod partes quantitatis differant subiecto & situ:
106vtraque tamen est differentia extrinseca & non essentialis, quod tam
107subiectum quam situs sunt extra essentiam quantitatis: vnde vna
108pars quantitatis differt ab alia formaliter intrisece seipsa
109cum sit forma. Actus enim seipso formaliter distinguit a
110quocumque distinguatur: propter quod si partes eiusdem quan-
111titatis habentis subiectum suum, vel nullum super sereplica-
112tae fiant situ indistinctae, sublata distinctione effectiua,
113vel materiali subiecti & sublata distinctione accidenta-
114li & extrinseca situs Deo conseruante effectiue, remanet
115eis formalis & essentialis, & intrinseca distinctio quam
116habent a seipsis formaliter, sicut sublatis quantitatibus
117duorum hominum sublata esset distinctio numeralis ac
118cidentalis exterior qua erant duo quanta: sed remane-
119ret alia qua essent duo homines & multi multitudine
120substantiali ab vno quod conuertitur cum ente. Propter
121quod dicendum est ad argumentum quod minor est vera, sed
122maior falsa, quia non sic se habent partes quantitatis per-
123manentis ad positionem, sicut partes successiuae ad successio
124nem: quia succestio est differentia specifica & essentialis mo
125tus & temporis: vnde non pontfieri motus sine successiones
126plus quam homo sine ratione: sed positio non est differentia
127quantitatis cum sit aliud praedicamentunt sed est bene pro
128pria passio eius a qua Deus potest separare subiectum si-
129cut prius a posteriori: sed habere partes eiusdem rationis
130est propria quidditas quantitatis & nihil plusinon autem
131habere partes absolute: cum hoc habeat substantla com-
132posita: ergo quantitas manens per essentiam suam est apta
133nata habere situm: & per se primo modo habet aptitudi
134nem ad distinctionem situs, ga cum propria passio fluat im- S466a
1mediate a principiis essentialibus subiecti: potest dici quod
2per essentiam est aptum natum ad illam, sed actualis inhae-
3rentia pertinet ad secundum modum perseitatis.

49 Pos-
4sunt etiam impediri solutiones ad authoritates. Primo, de
5natiuitate Christi non valet dilatio illa, quia non est de men
6te sanctorum, qui dicunt hortum conclusum semper fuisse
7beatum vterum. Quod alij dicunt eum aperuisse: exponen-
8dum est sicut dicitur Infernum aperuisse, habet enim cla-
9uem Dauid qui aperit &c. Quia enim homo non exit de
10domo clausa nisi aperiat ostium, & de Inferno nullus
11exire poterat. Christus autem inde exiuit & alios extraxit
12& exire inde fecit: propter hoc dicitur quod Infernum aperuit,
13non quod eius ingressum fregerit nec dilatauerit: ita Chri-
14stus quia de matre exiuit dicitur vterum aperuisse: quia sine
15apertione nullus filius exit: & sic ad modum aperientis ex
16eundo se habuit, non quod dilatauerit, quia talis apertio etiam
17sine fractione clausioni opponitur & non fractioni. san
18cti autem dicunt non solum clausum pudoris signaculum, sed
19& ipsum vterum & portam in domo domini clausam, & quod porta
20clausa erat principi & non aperietur, & dominus intrat & exit
21per eam, & multa huiusmodi.

50 Ad aliud de sepulchro di
22cendum per interemptionem: vnde refert Comestor vocem
23auditam, sic potuit Christus clauso prodire sepulchro, & li
24cet non sit articulus fidei, tum si recipitur authoritas: non est
25ad mentem illorum exponere quod subito apertum sit & subito
26clausum: imo intalligunt quod ante omnem apertionem exiuit.

51
27 De ianuis clausis certum est quod per fenestras potuit in
28gredi, sed non sic intelligunt sancti, & licet non sit impos
29sibile Deo etiam immortale in minimam figuram redigere, tamen
30non conuenit corpori mortali quod sine fractione ossium
31videtur non posse fieri. Et multo magis illud dicere debue-
32runt in natiuitate Christi. Nam quantitas formicae suffi
33cit ad magnitudine corporis animati primum anima ra
34tionali: vnde cum salua virginitate menstruus cruor, &
35vrina exeunt, potuit sic corpus Christi ab ipso comprimi
36vt & sine fractione & dilatatione exiret & viuus homo re
37maneret.

52 De. 4. scilicet de coelo verum dicunt, quod Deus
38ipsum in mille partes posset diuidere, nec per hoc cor-
39rumperetur: sed non videtur probabile maxime de coe-
40lo Empyreo, quod sicut cedit aer auibus volantibus, sic illud
41sanctorum corporibus innumerabilibus & huc atque illuc
42discurrentibus, quia sicut scintillae in harundineto di-
43scurrent.

53 De quinto autem dicendum est, quod licet
44quantitas Christi sit in altari, tum non est ibi localiter: vn
45de non est multum ad propositum.

54 Ad argumen-
46ta principalia in oppositum solutum est.