Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | February 18, 2013
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
79sIcut dictum est ex corruptela pec-
80cati
originalis habuerunt originem
81omnis artis supersciciosae(superstitiosae) et sacrile-
82gae
et secundum quod varii varia coluerunt ele-
83menta
secundum hoc varias artes conscituerunt(constituerunt)
84unde geomancia(geomantia) dicitur a ge quod est terra, quia in terra
85a principio fuit ars introducta, sed postea
86supervenientes cautiores considerantes
87ad nullam radicem scientificam huiusmodi artes posse
88reducere resolvunt in armoniam caelestem
2
89unde secundum isto suspensa omnium de liberatio-
90ne
imperti?eri[?] et secundum primos motus a caelo proR157va -
1venientes
manus directa in puctorum[?]
2proiectione recte provit secundum figuras et post
3ea secundum regulas in illa arte concitutas(constitutas)
4quia ars docet conscituere(constituere) figuras secundum puncta
5quae repraesentant figuras secundum quod influit
6armonia caeli pro illa hora et sic omnes ef-
7fectus
relucent in caelesci(caelesti) armonia fa-
8cta
proiectione inpulsu a corporibus caelesci-
9bus(caelestibus)
evenient effectus et secundum illas artes
10regulas iudicatur de veritate quaesita. et
11ista est ymaginatio illorum qui volunt tenere
12istam supersciciosam artem
3
ubi notandum quod tota
13superscicio(superstitio) magica vel etiam ars vel fraus
14ubi dyabolus(diabolus) michi(mihi) confert sed per consensum plures
15operantur. voco autem per consensum quando deceptores
16plures inter se conveniunt ut patet contingit
17enim quod sortes furetur equum et plato magicus
18habens consensum alterius optime dicet de furto
19et finget se habere artem istam et cum non
20habebit
4
Et ita autem inquirunt de scatibus(statibus)
21hominum secretae et ad partem et ignorante populo
22unus informabit alium in tantum quod 4[?] iudi-
23cabit
de occultissimus ut apud vulgus
24maior fides gueretur fingunt circa verba et
25coniurationes et fingunt observationem alicuius horae
26vel certae constellationis ut m[?] simplicium in
27admirationem provocentur considerancium(considerantium) qualiter
28de tam occultis rebus dant responsa. ideo dicit
29albertus quod tales superscitiones(superstitiones) infamaverunt ve-
30ram
ascrologiam(astrologiam), nam fraudulenci(fraudulenti) et super-
31sciciosi(superstitiosi)
ab ipsa ceperunt apparenciam(apparentiam) et fau-
32dem
ex ea colorantes, nam quod geomancia(geomantia)
33resolvitur in caelestem armoniam nulla est
34apparentia, et apparet clare impossibilitas considerantibus quod ge-
35manti[?]
praesumunt dare responsionem suae actus
36dependentis ex liber arbitrio sive de rebus
37omnio spiritualibus ut utrum talis sic propria
38sed constat quod tales actus et effectus depen-
39dentes
a divina ordinatione vel humana vo-
40luntate
non possunt particulariter in caelo i relucere
5
412o(secundo) sub eadem constellatione et eadem hora ad-
42aequate
expertum est varias figuras pro-
43venire
apud aliquod et hoc secundum illam
44artem, et cum figura caeli est eadem adaequate
45igitur talis effectus non proventi ex influenR157vb -
46cia(influentia)
armoniae caelestis
6
3o(tertio) quia ut dictum est
47cessatio a proiectione punctorum est secundum dispositio-
48nem
corporalem manus motae igitur scat(stat) quod 2ae(secundae) sunt
49variae dispositi. et unus proiciat puncta paria
50et alius proiciat puncta imperia
7
sed post auctoritatem
51fidei et scripturae ac veritatis reprobancium(reprobantium) hanc
52artem est sufficiens improbatio quia tales artes
53sunt sine radice et fundamento alicuius rationis
54et pure voluntariae ductae, et in qualibus
55arte quantum ad effectum non apparet veritatis experientia
56et ideo talibus tota resolutio est ut sic pro ratione
57voluntatis, id est, habitus contrarius iustitiae originali quae
58est respectu omnium malorum quaedam apparentia nam
59habitus pravus est quaedam apparencia(apparentia) habitus vo-
60luntatis
est apparencia(apparentia) et cognitio respectu sui obiecti et sic tota
61apparentia arcium(artium) sacrilegarum resolvitur ad habitum
62contrarium iustitiae originalis nec fundatur in alia radice
63et quantum ad intellectum est apparencia(apparentia) et quantum ad voluntatem
64est inclinatio et corruptela humanae mentis
65Ita quod per modum apparenciae(apparentiae) quantum ad potentiam cognitivam
66et per modum inclinationis specialis quantum ad potentiam voli-
67tivam
et cum hoc particularibus causis concurrentibus ut
68quaestu et vana gloria et sic de aliis
8
Ex quo consurgit
69quod voluntas circa moralem vitam multis falsitatibus
70quantum est de se obfuscatur
9
Et ex hoc eciam(etiam) apparet radix
71causa variae inquirencium(inquirentium) de felicitate humana
72quam quid veritas christianae fidei verae docet, Sed fuit
73impedita per sacrilegium vel huiusmodi artes sacrile-
74gas,
nam de moyse qui legem asserebat legitur
75quod magi pharonis fecerunt similia mirabilia
76unde veritas fidei ortodoxae(orthodoxae) quasi in aequilibria
77tunc ponebatur et miracula apostolorum conf??-
78bantur
partem magicam sim??as[?] magi
79ideo tempore apostolorum quando lex nostra divinagabitur[?]
80non de fuit ars magica tamen simon ma-
81gus
erat consimili faciens miracula
10
Circa
82praedicta duo notanda sunt. primum quod hoc non
83abscante(obstante) semper vincit veritas, nam magi pha-
84raonis
deferunt in 3o(tertio) signo et libro fuit
85ad sufficientem differentiam verorum miraculorum a finis.
86et tempore introductionis christianae legis in de-
87testationem
sacrilegi cultus intut[?] sermon[?]
88magus
11
Pro quo 2o(secundo) notandum est quod ex
89divina providencia(providentia) praemissus est ut artes
90magicae tempore miraculorum verorum etiam vigerent
R158ra
1et causa est quia religio fidei tantae dignitatis
2est ut solum pro humilibus et disponentibus
3se ad vitae aeternae prosecutionem sit data, ex
4hoc concluditur quod decuit quod fides non intro-
5duceretur
per evidenciam(evidentiam) summam, quia et superbi et
6elati ad eum accessissent, et privaretur
7dispositio humilitatis et denominationis et sci absque appar-
8encia(apparentia)
concludente propter reverencia(reverentia) dei promul-
9gata
est fides nostra
12
et haec est causa quare species
10sub quibus corpus christi continetur habent omnes opera-
11tiones
et actiones quas haberet verus
12panis quod illae species sapiunt nutriunt refici-
13unt
et calefierent si applicarentur igni sicut
14hostia non consecrata, nam sicut ex pane al-
15terato
generatur v?mis[?] ita ex speciebus
16sub quibus corpus christi continetur generatur ver?inis[?]
17sed si species illae non calefierent et generarent
18verinem[?] sicut panis, tunc in hoc appare vera probatio
19fidei nostra, et hoc decuit removeri a menti-
20bus
homini ut humiles intrarent fidem
13
21Et ex hoc apparet quod deus voluit ab inicio(initio)
22nundem quod non esset evidens probatio fidei
23nostrae ut mens humiliter legem accepta-
24ret
14
notandum est tamen quod omnes effectus contingen-
25tes
quid philosophi voluerunt reducere ad
26causas pure naturales et non propter hoc concedendi
27sunt daemones operare, licet autem dicant hoc
28ut platonici
15
et circa hoc avicenna in 6o(VIo) natura-
29lium
et albertus hoc recitat in parvis naturalibus
30avicennae, ymaginatur(imaginatur) ipse avicenna quod anima est
31ultima intelligenciarum(intelligentiarum) si sit multiplica vel una
32ad propositum non spectat
16
2o(secundo) ipse ymaginatur(imaginatur) quod
33anima non impedita vel per malam complexionem
34vel per malos actus vel habitus ipsam depravan-
35tes
vel afficientes ad res villes corpera-
36liter
sed magis econverso habita cognitione causarum superiorum
37amore et desiderio efficitur tantae virtutis
38et activitatis quod tota materia elementorum existencium(existentium) infra
39concavum orbis lunae et omnia corruptela mixta ef-
40ficiebantur
ei obedientia et obediebant cuius
41imperio
17
Unde consequenter ipse dicit quod sensum oppinionem(opinionem)
42avicennae anima potest esse ita nobilis quod quasi
43videatur quod verbum incarnatum et posse in-
44ferius
agere quicquid deus agit, et plene obedit
45ei tota massa corporalium existencium(existentium) infra concavum
R158rb
46orbis lunae
18
Iuxta hoc avicenna concedit in
47libro praefato quod anima potest facere plure et facere tempe-
48scates(tempestates)
invigere[?] et sic de huiusmodi operationes, ita quod
49omnia corpora ei plene obediunt et ex consequenti
50operationes mirabiles ipse reduceret ad animam
51nobilem sic operantem et imperantem cui tota materia
52corporalis existens infra speram(spheram) generalium et
53corporalium plene obedit et sic iscae(istae) salvat fasti??nes[?]
54scilicet, quod anima una impedit opera alterius animae non habens
55nobilem anima poterit alium cuius anima est depressa et
56corpori demersa[?] alterare et impedire a suis opera-
57tionibus
et quia talis obediet animae nobili sequitur
58quod unus poterit alium facere infirmum laesum impoten-
59tes
et sanum, et sic ex radice tacta apparet quod anima
60nobilis est tantae activitatis quod materia exterior ei obedit
61et sic omnia sortilegia reducit ad hanc causam
19
62Alii reducunt in caelestis influentias et armo-
63nias
et dicunt quod caelum est tantae efficientiae quod
64omnia opera quae experimur potest facere
20
Notant
65cum isti quod diversa sunt signa in caelo et stellae ac
66planetae quae sunt diversarum proprietatum et causalitatum et una
67porcio(portio) caeli est respectu unius speciei et alia respectu alterius
68et sic omnes effectus sunt contingentes reducuntur
69in caelestes armonias tanquam in suas causas et
70fortitudo caeli est quod si applicetur materia eveniet
71mirabilis effectus
21
Unde isti concedunt de capi-
72te
saturni quod imprimeret fabricato in constellatione
73circa virtutem loquendi et dandi responsa co-
74gnoscendum
futuram et praedicendi et sic omnes effectus
75mirabiles qui contingunt possunt salvari per
76influenciam(influentiam) corporum caelescium(caelestium), vel quod sunt
77ymaginationes(imaginationes) fabricatae in certis constellationibus
78quae habent vim alterandi elementa, vel ex
79operante talem ymaginationem(imaginationem) vis procedit et
80virtus movendi elementa, vel diceretur quod non
81quilibet deberet materiam applicare ad tales
82effectus producendos quod multum refert
83applicatates[?] eligere convenienter
22
3a(tertia) oppinio(opinio) est aliqui
84in[?] in libro suo de radiis stellicis cuius ymaginatio(imaginatio)
85aliqualiter coincidit cum prioribus, nam iste
86dicit quod omnes res mundi habent radium, et
87quaelibet res multoplicat[?] undique suas species et
88radios
23
2o(secundo) iste ymaginatur(imaginatur) quod caelum continet
89aequaliter omnes res inferiores producibiles
90et unum signum respicit aliam rem et aliud
R158va
1aliam
24
3o(tertio) ipse ymaginatur(imaginatur) quod homo est minor mundus
2quia ipse continet totum mundum aequivalenter
25
4o(quarto)
3ymaginatur(imaginatur) quod homo operetur mediante ymaginatione(imaginatione) et
4desiderio et quod operatur mediante voce expressa, et
5voces prolatae mediante desiderio et ymaginatione(imaginatione)
6habent radios et efficienciam(efficientiam) proportionalem ad radios
7caelestes
26
ita quod aliquae sunt voces proportionales
8signo arietis[?] et habent effectus proportionales
9sicut illud signum
27
Aliae sunt voces sicut
10signum cauri et sic de aliis signis, et ulterius dicit
11aliquis quod aliquae voces semel prolatae
12habent efficientiam et aliae voces non nisi pluries
13proferantur
28
aliae sunt voces quae prolatae
14pro quocumque tempore vel in quocumque habent efficientiam
29
15aliae non nisi proferantur in certa constellatione
16scilicet, in signis formatis in caelo correspondentibus
17vocibus factis, et ex hoc salvantur sortilegia
18et omnia mirabilia resolvuntur ad triplicem
19causalitatem, scilicet, ad caelestem armoniam ad hominem
20ad instrumenta eius per ymaginationem(imaginationem) et desiderium
21applicata tamen secundum diversas constellationes ars
22magica nichil(nihil) est nisi applicatio aliquarum rerum
23in certis constellationibus
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Libertate, Lectio 101, de Libertate (http://scta.info/resource/lectio101 )
Reims, Bibliothèque Municipale, ms. 506, 157r-158v (http://scta.info/resource/lectio101/reims)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio101/reims/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio101/reims/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 101, de Libertate [Critical]
Lectio 101, de Libertate [Reims] (Currrent Focus)
No results found