6 nam aliquod
5officium est circa bonum commune humanum quod est poleticum(politicum)
6et ad hoc deputati sunt angeli quorum officium
7est conservare politicas et instruere principes
8de modo Iustitiae regendi et gubernandi po-
9litiam ideo ait macrobius quod sompnia(somnia) principum
10sunt vera nam dormientibus immictuntur(immittuntur) angeli re-
11velantes neccessaria(necessaria) pro regimine politiae nec hoc
12ficticeum cum hoc scriptura dicat danielis decimo
13capitulo ubi dicitur quod michael erat princeps Iu-
14deorum regens populum Iudaicum alium angelum
15habebat policiam(politiam) graecorum et alium politiam personarum

7
16ex quo apparet quod angelorum officium est circa humanas
17politias et huic addunt doctores et translatio
18regnorum spectat ad eorum officia ut si
19princeps voluerit inclinationibus angelorum obe-
20dire a principatu corruat et a divino

8 aliud
21habent officium nedum circa communem politiam et eius
22rectores sed eciam(etiam) circa quamlibet personam et totam
23politiam simul et ad hoc deputantur archangeli
24ad annunciandum(annuntiandum) et revelandum illa quae tangunt
25relionem et divinum cultum et sic gabriel
26annunciavit(annuntiavit) ex officio incarnationem verbi quae
27fuit fons salutis et totius religionis christianae

9
28ex hoc apparet quod divina providente gratia angeli
29promti(prompti) sunt ut doceant et homines instruant
30circa fidei cultum et sacram religionem

10
31aliud est officium respectu particularis personae et
32suorum actuum communium et sic dicunt sancti quod cuilibet rationali
33creaturae datus est angelus cuius officium est de
34singulis inscruere(instruere) creaturam bona consequendo et a
35malo retrahendo et ideo in psalmos scribitur angelis
36suis mandavit de te ut custodiant te
37in omnibus viis tuis quod exponunt doctores
38respectu cuiuslibet creaturae quia officium angelorum et voluntarium
39ex gratuita institutione divina constitutum ut sic
40homines instruant nisi ponant obicem et istae
41duae acceptationes sunt extra propositionem

17 primum est quod prima intelligentia coniuncta orbi
71dato quod non moveret se solo orbem habet tamen
72naturalem causalitatem universalem respectu omnium producibilium naturaliter
73et materialiter, id est, de potentia materiae educibilium et producibilium
74naturaliter habet tamen confuse et taliter quod non sufficit exire
75in actum se sola ideo ymaginandum(imaginandum) est quod 2a(secunda) intelligentia
76conclusione sperae(sphaerae) vel agregatum(aggregatum) ex omnibus intelligentiis
77creatis habet naturalem causalitatem supra omnes quiditates
78rerum species producibiles naturaliter per educationem formae de
79potentiae materiae et sic concava spera(sphaera) sub decima existens dat
80causalitatem productivam quiditatum et specierum et omnium rerum
81et est ydeativa[?] omnium specierum et quiditatum producibilium
82et educibilium de potentia materiae et per hoc excluditur anima humana
83deinde adhuc huiusmodi causalitas non sufficit eo
84quod est praecise quiditatum contentiva et non particularium specierum
85productiva et ideo 8va(octava) spera(sphera) habet vim productivam fi-
86gurarum et corporum lineamentorum secundum debitam
87quantitatem figuram omnes autem astrologi ponunt
88figuras et maxime de praedicamento qualitatis de 4a(quarta)
89specie illae ponuntur in 8va(octava) spera(sphera) ex dispositione
90stellarum quantum ad situm ut omnis figurae specierum
91sunt reperibiles in 8va(octava) spera(sphaera) et adhuc resolvuntur
92licet intellectus non sufficit discernere et in concava spera(sphaera)
93ponuntur ymaginationes(imaginationes) non figuraliter sed virtualiter
94quae sunt causae quiditatum rerum

18 consequenter ponunt
95isti astrologi quod planetae et orbes planetarum non
96habent in se ymagines(imagines) rerum sed sunt successivi influentiarum
97trium superioris orbium ut a primo orbe capiant
98in genere vim producendi inferiora

19 a 2o(secundo) orbe
99capiant vi producendi species tales a 3o(tertio) orbe
100capiant vim producendi figuras sed isti planetae S187ra
1et eorum orbes habent ex propria natura vim ponendi
2in effectu et in esse rem individualem secundum
3accidentia et influentias proprias nam ex istis influ-
4enciis(influentiis) agregatis(aggregatis) resultat effectus hic
5inferius quia generaliter causandi habetur a prima
6spera(sphaera) et quiditas habetur a 9na(nona) incipiendo a suprema
7est 2a(secunda) incipiendo ab infima ipsa est 9na(nona)
8et figura habetur in 8va(octava) vel in 3a(tertia) secundum alium
9modum computandi sed particulacio(particulatio) est in planetis
107tem(septem) et ideo planete moventur tot diversis
11motibus ut influenciam(influentiam) quam non habent conse-
12quenter et ista est radix et diversitas motuum planetarum
13ut, scilicet, consequantur vim receptam a a speris(sphaeris)
14superioribus et secundum hoc est ibi concathenatio(concatenatio)
15mirabilis nam omnis motus, scilicet, retrogradationis
16et stacionis(stationis) et alii motus diversi fiunt propter
17neccessitate(necessitatem) succeptionis(susceptionis) influentiae ab orbibus
18et intelligentiis superioribus quia semper inferiores
19non sufficiunt consequi influentiam suam nisi
20prius suscepta superiori influentia et ideo
21tanta motuum diversitas ordinatur propter
22necessitatem(necessitatem) regiminis naturalis et maxime hic
23inferius et ut facilius intelligatur comparetur
24maior mondi(mundi) ad minorem scilicet ad hominem nam cor
25habet universalem influentiam et tamen per illam non posset
26effectus particulares exequi nisi haberet diversa
27membra sibi subordinata et recipientia
28eius influentiam et per ea membra non
29possunt fieri particulares effectus nisi influente corde
30unde contingit quod in corde est vita non tamen
31posset producere actus vitales nisi mediantibus mem-
32bris et ita dicitur quod prima spera(sphaera) habet modum cor-
33dis et influit in toto orbe nec tamen
34sufficeret producere effectus nisi mediantibus
35membris id est speris(sphaeris) inferioribus et secundum hanc
36similitudinem homo vacatur minor mondus(mundus)

20 alia
37ymaginatio(imaginatio) quae apud quosdam videtur esse
38contraria primae apparet tamen secundum proprium Iudicium quod sacris
39coincidat cum prima nam planetae sunt effectum
40hic inferios primo et principaliter effectivi et ydeativi(ideativi)
41et continent rationes causales universaliter omnium effectum
42et cum hoc rationes nedum universales sed quidditative
43et nihilominus non possunt exire in effectum seu
44in actum nisi superiores orbes influant
45cum eis influentia satis generali et modicae S187rb
46perfectionis exemplum sicut ponitur quod color est naturaliter
47suae specie contentivus et productivus ita planetae sunt
48omnium effectuum productivi et sicut color non potest
49multiplicare nisi radiatus lumine ita planetae non
50possunt producere effectus nisi radiantibus superioribus
51orbibus et intelligentiis et sic superiores causae
52concurrent cum planetis non proprie et efficienter
53producendo effectus secundum istum modum sed actuando
54planetas ad effectuum productionem ut lumen non
55producit species coloris sed tamen color non potest pro-
56ducere species nisi adsit praesencia(praesentia) luminis

21 3a(tertia) via
57quod planetae habent proportionales stellas fixas in
588va(octava) spera(sphaera) quaequid stellae fixae recipiunt in-
59fluentiam a 9na(nona) spera(sphaera) et ideo effectus fiunt nec
60a planetis sic quod contineant principaliter effectus sed
61aeque primo stellae fixae et planetae continent effectus
62inferiores verum est tamen quod aliquae stellae sunt
63aptae aliquibus effectibus et aliae aliis et tunc
64si aplicentur(applicentur) secundum hanc proportionem effectibus secundum
65hoc habundat(abundat) magna copia individuorum et
66posset contingere per oppositum minus si tales stellae
67effectibus non aplicentur(applicentur)

22 notandum est tamen quod rationes
68seminales et causalitates causarum inferiorum non semper
69requirunt causam superiorem eis correspondentem adaequate
70sed sufficit quod sit communis influentia vel causa quae
71ut plurimum est communis propter varietatem influentiarum
72quia numquam est influentia respectu unius speciei adaequate
73nam quaecumque sit influentia seu dispositio caeli aplicata(applicata)
74igni adhuc produceret ignem si ei aplicatur(applicatur)
75stupa vel combustibile et igitur adhoc quod causalitas
76inferior exeat in actum non requirit in-
77fluentiam sibi adaequatam sed sufficit quod sit communis et
78quodammodo commixta

23 2o(secundo) notandum est quod ratio seminalis
79vel causalitatis hic inferius quantum ad mixta
80perfecta movetur et multum Iuvatur vel impeditur
81a causa ei proportionata vel contraria in dispositione corporum
82et influentiarum caelestium et ideo dicit et tenuit
83avicenna quod sine cursu causarum inferiorum
84causae caelestes potuerunt animalia nedum imperfecta
85sed eciam(etiam) perfecta et ex hoc notat albertus quod
86monstra consueverunt contingere non solum ex
87parte materiae sed eciam(etiam) ex parte influenciae(influentiae)

24 ut contingit
88quod sit aliqua dispositio in astris ad productionem
89a speciei contingit tamen per aliam influentiam adS187va -
1venientem fieri monstrum alterius speciei simile[?] tamen
2et igitur in specie humana salvat monstra et igitur de
3iliis quae habent similitudinem hominis quae procedit
4ex vigore influentiae quae viget tempore productionis
5seminis quaequid influentia est conveniens ad hominis productionem

25
6ex primo dicto apparet quod multum inspicienda est radix
7inferiorum causarum in actionibus inferioribus patet quia
8radix causarum superiorum non haberet effectum nisi
9concordarent inferiores causae

26 ex quo apparet quod prae-
10sumptuosum(praesumptiosum) est intromictere(intromittere) de Iudicativa astrologiae
11alicui nisi sit maximus naturalis

27 3o(sequitur) sequitur quod licet monstrum
12et pestilentiae et mutationes reducuntur in causam cae-
13lestem ut in pluribus reducuntur in causam inferiorem
14nam secundum dispositionem influentiae vel hubundantis(abundantis) materiae
15potest fieri monstrum vel quia materia est male disposita
16nisi materiae superhabundans(superabundans) produceret plura membra
17et eciam(etiam) quia influentia aliquando producit effectum alterius speciei
18et sic non omnia monstra dicuntur reduci in causam su-
19periorem ut in resolutione elementorum et cadaverum per
20bellum potest contingere mortalitas et ex in dispositione
21regionum et ista non immediate reducitur in causam
22caelestem

28 sunt eciam(etiam) aliquae quae conveniunt eveniunt
23quae possunt resolvi in causas superiores ut quaedam
24animalia sunt venenosa igitur influentia illorum productiva
25potest in aliquo tempore vigere taliter quod ratione sui vi-
26goris imprimitur aeri qualitas nocens nobis
27et realiter inficiens et sic sola influentia venenum
28conservativa potest contingere mortalitas et pestilentia

29
29alius modus ponendi quod ordo naturalis non requirit aliquam
30connexionem causarum mediarum inter se sed quaelibet praerequirit
31influxum primae et tunc ex variis influentiis hic
32inferius congregatis producuntur varii effectus

31 primum
34est quod tota naturalis influentia corporum caelestium non se ex-
35tendit ad aliquam electionem liberam taliter patet quia
36secundum omnes influentiae corporum caelestium et intelligenciarum(intelligentiarum) non est
37potens ad elementorum mutationem et seu eorum
38immixtus commistionem nec ad specierum productionem et
39ideo actio naturalis angeli moventis orbem et primae intelligentiae
40creatae appropriatae non se extendit ad productionem
41minimi actus liberi nec ad animam se extendit
42nec ad eius actus quantum ad superiorem potentiam et sic
43tota concathenatio(concatenatio) causarum caelestium quae vocatur aurea
44quia pulcherrime ymaginata(imaginata) nullam ponit inferius
45neccessitatem(necessitatem) ymo(immo) non quantum ad liberos et morales actus S187vb
462o(secundo) non imponit neccessitatem(necessitatem) respectu effectuum materialium
47et corporalium nam stat quod sit influentia specialis
48aeque productiva et tamen quod non producatur equus
49nisi fiat particularis aplicatio(applicatio) causarum inferiorum

32 2o(secundo)
50sequitur quod si fiant prodiciones(proditiones) et sediciones(seditiones) non
51debent imputari saturni nec eciam(etiam) marti debet im-
52putari aliquod vicium(vitium) unde sunt aliqui sua vicia(vitia)
53imponunt planetis qui tamen errant in philosophia astro-
54logia et moribus simul nec Iovi attribuendum
55est divinus cultus non tamen Improbatur quin praecise in-
56fluat alterando elementa et complendo mista
57nec regia dignitas attribuitur soli unde dicunt
58aliqui quod si sol sit in medio caeli et habeat plenum
59ac liberum aspectum ad lunam et tunc regia dig-
60nitas existit in suo potentissimo statu

33 3o(tertio) sequitur
61quod nec illa quae pertinent ad religionem sa-
62cram nec illa quae pertinent ad sacrilegia
63reducuntur in corpora caelestia vel astra ymo(immo) praecise
64talia fiunt bonitate vel malicia(malitia) hominum et ita
65de nequicia(nequitia) caldeorum nec a mercurio est lex
66humana specialiter introducto sed a deo specialiter
67nobis providente ut salvi fiamus. Sed quod ymagines(imagines)
68fabricatae in constellationibus secundum magos habeant
69efficaciam sunt regulae tradictae(traditae) satis faciles apud
70eos puta ad habendum horam et constellationem et sic
71de aliis quae sunt convenientia ut dici debent ut
72homo habeat honorem vel sit lepidus vel elo-
73quens complacens quae in conspectu gencium(gentium)
74sed haec omnia sunt falsa quia corpora caelestia non
75se extendunt ad tales effectus ita quod stellae
76non habent efficaciam in materiam quae non est earum
77capax licet tamen aliqui dicunt hoc esse verum quantum ad
78materialem influenciam(influentiam), scilicet, dum corpora fabricantur
79in tali constellatione recipiunt impressionem
80ab influentia vehementer vigente tempore fabricationis
81huiusmodi ymaginum(imaginum) et tunc impressio derelicta
82ab influentia caelesti remanet variata tamen
83influentia caelesti sed hoc non se extenderet
84nisi ad alterationem corporalem et si sint aliqui
85aliter intelligant sine dubio hoc est ex malo
86intellectu, vel talis effectus proveni-
87ret ex ymaginatione(imaginatione)[?] vehementia ad hunc effectum
88producendi modo dicitur quod annus qui non vult
89frangi non debet talibus subici

34 4o(quarto) sequitur quod S188ra
1elevationes quae fiunt in certis constellationibus non
2habent effectum nisi reducendo ad corporalem dis-
3positionem ut stat quod ratione dispositionis temporis quod homo
4sit magis eloquencior(eloquentior) vel gratus et tunc ex-
5pedit illum hac hora magis adire principem
6quam alia

35 Consequenter elevationes quae tangunt re-
7gimen naturale non sunt negandae ut de fleboto-
8mia et ita per dei gratiam interpretandum est de
9aliquibus quod resolvant se ad hoc

36 5o(quinto) sequitur
10quod magnae coniunciones(coniunctiones) quae fiunt cum mutatione tri-
11plicis non sunt causa commutationis regni quia nec
12corpora caelestia nec eorum habitudo se extendit
13ad talia

37 consimiliter posset inferri de materia na-
14tivitatis quod casus qui accidunt nato alicui
15et alia quae a vetulis vel ab aliquibus astrologis
16dicuntur accidere non dependent a corporalibus cae-
17lestibus ymo(immo) haec omnia ut dictum est fiunt causa
18inanis gloriae vel quaestus unde de gemellis
19hoc apparet quia inter illos astrologi nesciunt ponere
20differentiam quin eodem modo sint complexionatus licet tamen
21magna sit differentia quia unus potest esse bene
22complexionatus alius male unus eciam(etiam) posset
23bene agere per assuefactionem et alius erit malus
243o(tertio) dicitur quod staret quod unus esset generatus a rege
25et alius a paupere

38 6o(sexto) et ultimo sequitur quod fatalis
26series rerum prout capitur communiter nullam imponit
27necessitatem libero arbitrio nam tota etiam concathenatio(concatenatio) causarum
28superiorum et inferiorum nullam posset imponere neccessitatem(necessitatem)
29libero arbitrio igitur, etc.