Version: head-dev|Data Source: https://github.com/scta-texts/plaoulcommentary/raw/master/lectio13/sorb_lectio13.xml | Edit on github

Lectio 13, De fide [Sorbonne Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | October 04, 2011

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

Sources: S: Sorbonne

Lectio 13, De fide [Sorbonne Transcription]

[Qualiter fides est curativa potentiarum et infirmitatum animae]

1
53Istis praemissis venio ad ostendendum qualiter fides
54est potentiarum animae curativa et infirmitatum
55earumdem partes enim ymaginis(imaginis) ut alias
56dictum est sunt defformatae(deformatae) unde prima pars
57ymaginis(imaginis) quae correspondet patri in divinis
58conversa est in debilitatem intantum quod subiecta
59est sensualitati et dominatur ea intelligentia autem
60quae est 2a(secunda) pars ymaginis(imaginis) correspondens filio
61facta est caeca affectio vero quae est 3a(tertia) pars
62ymaginis(imaginis) depravata est quia affertur circa
63temporalia et renuit spiritualia contra primam fi-
64des auget causalitatem intellectus et reddit
65ipsum victorem et dominationem respectu ipsius sensus
66contra secundam fides confert intellectui lumen
67et expellit ab eo tenebras contra 2m(secundum)
68tollit affectionem temporalium et inducit af-
69fectionem spiritualium

[Circa primum partem: deformitas imaginis Dei]

[prima pars imaginis]

2 quantum igitur ad primum
70patet quod auget potentiam intellectus et eius causalitatem
71quia sicut alias tangebatur ipsa est suprema
72dispositio potentiae intellectivae in via igitur exemplum
73in materialibus caliditas est suprema dispositio ig-
74nis et summa et convenientissima ideo per caliditatem
75reducitur ignis ad supremam eius activitatem
76si autem substrahatur(subtrahatur) ab igne caliditas efficitur
77impotens in operationes sibi debitas et
78istud clarius patet de aqua si ab ea sub-
79strahatur(subtrahatur) frigiditas erit impotens ad frigefaciendum
80quae est eius suprema operatio et quam operationem optime
81inducit mediante frigiditate

3 confirmatur quia fides
82facit intellectum exire in assensum rei non
83apparentis et istud est summae difficultatis et
84perfectionis quia vigore proprio mediante fide
85intellectus assentit a quibus sine apparentia S22va
1aliqua confirmatur nam sicut caritas se habet
2ad voluntatem ita fides ad intellectum sed caritas
3reddit voluntatem potentiorem ut notum est igitur
4etc huic posset addi quod fides est tantae
5potentiae quod sibi annectitur quantum ex eius ordinatione
6primaria virtus faciendi miracula ymo(immo) posset dici
7virtus faciendi miracula et istud christus videtur
8testari in pluribus auctoritatibus et apostolus eciam(etiam)
9nam dicit christus si habueritis fidem dicatis mon-
10tibus quod transferantur et se transferent et
11apostolus ad corinthios 7o si habuero fidem
12transferam montes hic enim est advertendum ne
13aliquis male capiatur in materia ista quod nolo
14dicere quod aliqua creatura habeat vim faciendi
15miracula ex se utrum autem vix faciendi
16miracula sit communicabilis creaturae est alia quaestio quae
17forte videbitur

4 dico tamen secundum oppinionem(opinionem) augustini
18in dyalogo(dialogo) quod potestas faciendi miracula est
19communicabilis creaturae iuxta quod dicitur "sancti per fi-
20dem vixerunt regna" etc ita quod potestas
21faciendi miracula est aliquid creatum et aliquod
22donum creatum modo ad propositum potest dici quod
23virtus faciendi miracula communicata creaturae potest
24vocari fides nam in apostolis ita fuit
25ex institutione divina et duravit quantum op-
26portuit usque scilicet ad plenam fidei promul-
27gationem et non amplius quia tunc non op-
28portuit amplius facere miracula

5 ideo non
29opportuit(oportuit) fidem habere efficaciam nihilominus
30bene potest ymaginari(imaginari) ut tactum est quod fides
31concurrat effective ad miraculum utrum illa
32potentia fuerit sibi aptitudinaria relinquo
33sub dubio et credo forte quod sic ita quod
34daretur aliquis gradus quo adepto esset virtus
35faciendi miracula aptitudinaliter istud enim
36videtur sequi ex sacra scriptura et ex modis
37loquendi doctorum modo non est conveniens nec
38expedit exire modum communem loquendi doctorum
39patet igitur de vigore fidei in se et etiam
40de vigore quem confert intellectui et hoc merito
41quia miracula sunt effectus fidei manifestativa S22vb
42et sic patet quod fides confert intellectui duo
43scilicet dominium et potestatem supra sensualitatem ex
44quo sequitur quod intellectus efficitur victor dyaboli(diaboli)
45mundi et carnis per fidem nam Ioannes
463o "haec est victoria quae vincit mundum fi-
47des nostra" vinxit dyabolum(diabolum) ad hebraeos
482o "sancti per fidem vixerunt regna" etc scilicet regna
49potentiarum animae nam sensualitas sine fide duxit
50et vinxit rationem ad nutum suum ratione
51autem adiutu fidei viceversa vinxit sensualitatem

[Secunda pars imaginis]

6
52quantum ad 2am(secundam) ymaginis(imaginis) scilicet intellectivam fi-
53des confert lumen quia est illuminativa intellectus
54et tollit ab eo tenebras veritatum ymo(immo)
55eciam(etiam) apparentium periculosarum in lumine
56naturali quae ostenduntur contra illa quae pertinent ad
57salutem nec permittit errare intellectum o-
58perantem secundum eam

[Tertia pars]

7 post ea sequitur ex
59dictis quod tollit affectiones malas et
60quod inducit affectiones bonas

[Aliqua corollaria]

8 hic possunt
61inferri corollaria multa quorum quodlibet esset
62materia pulchra sed ne nimis attediam vos
63pro nunc non introducam sed deo dante de
64quolibet illorum videtur loco suo videlicet primo posset
65inferri qualiter fides resistit temptationibus
66qualiter operatur contra artes magicas
67qualiter non subicitur in fluentiis(influentiis) caelestibus
68et qualiter non subicitur incantationibus sortile-
69giis et huiusmodi

9 Sequitur consequenter qualiter
70non describitur in caeli armonia(harmonia) lex christia-
71na quia astrologi non potuerunt prone-
72stigare legem christianam ex constel-
73lationibus coniunctionibus et motibus orbium
74et planetarum et huiusmodi ex quibus
75consueverunt concludere huiusmodi adventus rerum
76sicut fuit albumasar et alii et forte
77ostendetur loco suo quod talia Iudicia sunt
78contra astrologiam nolo tamen per hoc deturpa-
79re scientiam astrologiae sed scientia illa vitu-
80peratur per ignorantes qui attribuunt sibi
81multa quae non deberent attribuere

10
82Sequitur ulterius quod ratio probabilis virtute fidei
83efficitur intellectui scientifica vel demonstrativa S23ra
1probatur quia intellectus per fidem fortificatur et roboratur
2causaliter et proportionaliter illuminatur igitur tantum potest for-
3tificari et illuminari a fide quod ratio quae prius
4apparebat sibi probabilis tantum efficeretur propter eius
5debilitatem sibi demonstrativa nam sicut alias di-
6cebatur propter meliorem dispositionem vel complexio-
7nem una conclusio potest esse scita a platone
8quae potest scire a sorte modo capiamus
9excessum complexionis platonis supra complexionem
10sortis et hoc non est propter debilitatem rationis
11quod sit uni demonstrativa et alteri non capi-
12amus eciam(etiam) gradum virtutis et perceptibilitatis
13quem habet intellectus non adiutus fide et gradum
14quem habet adiutus fide valde bene stat
15quod 2us(secundus) gradus tantum excedit primum quantum plato
16excedat sortem et maxime cum fides Iu-
17vat intellectum duppliciter(dupliciter) primo quia reddit
18ipsum potentem causaliter secundo quia illuminat
19ipsum proportionaliter

11 Sequitur ulterius quod fides potest
20intantum augmentari quod vigorabit intellectum usque
21vel saltem proprie statum innocentiae quantum
22ad vigorositatem et perceptibilitatem non nego
23tamen quin semper remaneat aliqua culpa
24vel aliqua vanitas et huiusmodi quia talia
25sunt inseparabilia a nobis patet igitur corollarium
26ex quo fides huiusmodi in certo gradu
27vigorare intellectum si duppletur(dupletur) vigorabit in
28duplo et sicut vigorabit intellectum inesse causalitatis
29ita inesse luminis

12 Ulterius sequitur quod per adiutorium
30fidei possunt deduci articuli fidei in lumine
31naturali per medium extrinsecum et intrinsecum probatur
32corollarium nam in lumine naturali possunt fieri proban-
33tes aliqualiter quod deus est ymo(immo) eciam(etiam)
34alios articulos et maxime illos qui habent
35habitudinem naturalem ad creaturas tamquam causa
36ad suos effectus ut est deum esse primam
37causam esse a qua omnia alia dependent
38et huiusmodi ita quod huiusmodi articuli possunt de-
39duci in lumine naturali ex principiis naturalibus
40licet non deductione naturali sine adiutorio
41fidei quia non est dubium quod est aliqua conclusio tantum S23rb
42distans a principiis naturalibus deducibilis ex
43illis quae tamen propter eius minimam distantiam
44non potest ab intellectu humano sine speciali au-
45xilio deduci et quae forte esset deducibilis a
46angelo Ex quo igitur articuli fidei probantur
47assentiendo tantum sequitur ex principiis naturalibus
48et non restat difficultas nisi ex parte
49deductionis et cum fides possit roborare
50et illuminatus intellectum tantum sicut dictum est
51non videtur repugnantia quin intellectus sit robo-
52ratus et illuminatus fide posset huiusmodi ar-
53ticulos qui sequitur ex principiis naturalibus
54deducere ex illis principiis

[Instantia et responsio

13 Instaret tamen
55aliquis probando quod fides non intenditur quia
56aeque firmiter credit vetula mediante fide
57sicut maximus clericus igitur etc

14 Respondetur concedendo
58antecedens et negando consequentiam quia firmitas fi-
59dei non est intensibilis ideo fides non est
60intensibilis in esse firmitatis quod patet nam
61penes quid actenditur(attenditur) firmitas fidei
62certe penes hoc quod non admittit rationem contra
63se et renuit omnem rationem et ideo quia quilibet
64gradus fidei fuit haec ratio firmitas eius
65non capit latitudinem quia si admittantur rationes
66aeque admittuntur fides tamen bene intenditur
67in esse luminositatis et vigorositatis quia in se
68vigorosior est et in comparatione ad intellectum

[Definitio theologiae]

15
69Ex praedictas intendo describere theologiam et
70ostendam quod theologia est communis scientia pro cuius
71evidentia non describendo tamen theologiam sciendum
72est quod ego voco theologiam notitiam articulorum
73fidei deductorum in lumine naturali et
74aliorum sequentium ex eis sive directe sive
75indirecte ita quod conclusiones circa materiam trinitatis
76sine ipsius dei et creaturarum inter se et in
77comparatione ad deum et huiusmodi habitus cog-
78noscendi talium cum adiutorio fidei vocabo
79theologiam

[Utrum theologia sit superior fide?]

16 et ex hoc inferam contra aliquos
80qui aliter ymaginantur(imaginantur) de theologia sicut
81uocha qui dicit quod theologia non est superior
82fide quia licet assensus theologicus sit clarior
83fide non tamen est perfectior

17 prima pars patet S23va
1quia licet fides sit de se luminosa tamen habet
2lumen alterius speciei ab assensu theologiae et habet
3semper aenigma sibi convictum theologia vero
4non est lumen aenigmaticum ymmo(immo) clarum nihilominus
5lumen fidei est nobilius et perfectius sequitur
6ulterius quod ad proficiendum in theologia expedit
7principaliter proficere in fide patet quia d fides
8est causa neccessario(necessario) requisita ad bene theologizandum

18
92o(secundo) sequitur quod ceteris paribus secundum augmentationem fidei
10potest augmentari theologia

[Prima objectio et responsio: quomodo habitus fidei infusus potest intendi]

19 Sed quaereret quis quomodo
11huiusmodi habitus fidei infusus potest intendi
12quia de actibus non est magna difficultas

20
13Respondetur ymaginando(imaginando) proportionaliter de fide sicut de
14caritate nam existenti in caritate quando occurrit
15sibi materia diligendo deum et proximum tunc si ex
16caritate eliciat actus dilectionis infundetur
17sibi gratia nova ita potest dici per actualem
18exitum in actum fidei frequenter intenditur
19habitus ille infusus ideo homo debet laborare
20ut se occurrat sibi materia fidei et quod
21eliciat actus fidei

[Secunda objectio et responsio: quomodo contingentes propositiones ex principiis naturalibus possunt deduci, duo genera deductionis]

21 sed tunc quaereretur de
22articulis fidei contingentibus quomodo possunt deduci
23ex principiis naturalibus sicut est incarnatio verbi
24et huiusmodi quia non subiciuntur naturae nec habent
25aliquam neccessariam(necessariam) habitudinem toti naturae

22 Respondetur
26hic notando quod aliqui sunt articuli, qui habent
27necessarium habitudinem ad creaturas, sicut ‘deum esse’
28et huiusmodi, articuli habentes talem habitudinem ad
29creaturas possunt in lumine naturali per media intrinseca
30deduci, id est, per propria principia naturalia et conclusiones
31proprias

23 pro quo notandum est quod duplex potest
32esse deductio in aliqua scientia. uno modo per
33principia intrinseca sicut dictum est alio modo per principia
34extrinseca supponendo principia ex quibus de-
35ducuntur conclusiones ut si in naturali philosophia
36demonstratur mihi quod triangulus habet 3es(tres) etc
37quia demonstratur principaliter in mathematica ideo oporteret prae-
38supponere principia ex mathematicis vel alio modo
39ut si arguerem sic istam propositionem a
40alias scivi igitur est demonstrabilis et isto modo
41a scio aliter quam si mihi demonstratur
42per principia et inferretur ex illis in bona consequentia

24
43et tunc dico quod articuli contingentes sicut articulus S23vb
44incarnationis non possunt deduci ex principiis
45quia non dependent ab eis possunt tamen deduci
46per extrinseca media scilicet per rationes quae consue-
47verunt fieri ad probandum huiusmodi articulos contra
48negantes eos quia teneo quod fides potest probari
49mediante fide et de hoc deservit theologia et
50hoc non debet fieri ut credatur sed ut osten-
51datur esse credibilis adversariis quantum autem
52est de mediis illis extrinsecis per quae fides
53potest probari multa sunt talia et forte aliqua
54tangam in lectione sequenti etc sequitur