Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.1.0-dev | January 10, 2016
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
21Sciendum est secundum quod in praecedenti lectione dicebatur
22in toto processu facto circa prologum visum est qualiter
23fides non subiacet humano Iudicio et consequenter deductum
24est quod investigatio humana subiacet fidei et per eam
25dirigitur Dictum est ulterius quod theologia participat fidei et inve-
26stigationis
humanae rationem ideo non participat fidei rationem ad concedendum
27proprie sed subdeligabilis et dabitur sibi audientia ad di-
28rigendum
et curandum humanam investigationem ab erroribus
29et falsis apparenciis(apparentiis) contra veritatem ideo fides sibi arguit
30subdelegabit et dabitur sibi audientia ut posset inquirere
31veritatem
2
Et primo circa primum principium positum scilicet 'deum esse'
32arguit investigatio humana et adducit testes
33secum contra fidem primo negancium(negantium) deum esse nam dicit
34insipiens in corde suo non est deus et alios adducit
35philosophos dubitantes deum esse alios ponentes ipsum esse mere
36corporalem scilicet caelum et astra et huiusmodi
3
consequenter ex
37dictis fidei arguit quod deus non est a nobis cognoscibilis et
38quod ita sic testatur scriptura sacra "deum nemo vidit
39umquam" eciam(etiam) apostolus dicit quod "inhabitat lucem inaccessi-
40bilem"
dionysius eciam(etiam) dicit de ipso quod "de ipso non est scientia
41nec oppinio(opinio) nec fantasia igitur non est a nobis cognoscibilis"
4
42Deinde arguitur per Rationes probando quod deus non est
43a nobis cognoscibilis quia si sic sit igitur cognitio ipsius
44dei a vel igitur ipsa est proportionata obiecto et tunc est infinitum
45cum obiectum sit infinitum et sic anima humana non est ipsius
46capax vel est proportionata potentiae et sic solum est finita et
47improportionata obiecto et per consequens non erit noticia(notitia) dei
5
2o(secundo)
SV213vb
48potest argui per comparationem loci ad locabilem nam si esset
49aliquod mobile localiter distans infinite a suo loco in
50nullo tempore finito ymo(immo) numquam posset moveri in illum
51locum nisi per formam infinitae virtutis modo loquendo proportionaliter
52de loco spirituali deus est locus spiritualis animarum infinite di-
53stans
ab anima propter infinitam distantiam obiectorum igitur anima
54non potest eum attingere cognitive nisi per notitiam infinitam simpliciter
55quae est nobis impossibilis simpliciter
6
Deinde probatur eciam(etiam) nec adiuto-
56rio
luminis gloriae posset anima ad huiusmodi notitiam seu cogni-
57tionem
ipsius dei elevari quia vel huiusmodi lumen esset divina
58essentia vel aliquod creatum sufficienter elevans potentiam animae cognitivam
59ad huiusmodi cognitionem dei non potest dici quod sit divina essentia
60quia tunc infinite immutaret animam
7
pro cuius determinatione supponitur
61quod quanto aliqua notitia est perfectioris speciei tanto perfectius immutat
62patet illud clare quare inductive fundatur eciam(etiam) in ratione quia perfectio
63notitiae sumitur penes hoc quod perfectori modo immutat
64Ita quod a priori perfectio notitiae attenditur penes hoc quod est perfectioris
65speciei et a posteriori perfectio speciei attenditur penes perfeccius(perfectius)
66immutare
8
modo considerata tota latitudine cognitionum creaturarum quae
67in infinitum procedit ascendendo secundum perfectionem specificam notitia
68ipsius dei est supra totam latitudinem notitiarum creatarum et
69est perfectioris speciei quam tota latitudo notitiarum creaturarum et
70tamen tota illa latitudo infinite immutat igitur notitia dei perfectiori
71modo quam infinite immutaret
9
si daretur Ista est forcior(fortior) ratio
72tenencium(tenentium) quod deus non potest esse notitia creaturae et supplere vicem
73speciei et volitionis Et magister Ioannes de Rippa dicit quod deus
74supplens vicem speciei et volitionis est notitia infinita quo ad
75speciem et finita quo ad gradum
10
Sed mihi videtur cum sui Reverentia
76quod istud non sit multum bene dictum in materia quia eo ipso quod est infinita
77quo ad speciem est infinita simpliciter et sic infinita quo ad gradum
78sed non oporteret econverso si esset infinita quo ad gradum quod esset infinita
79simpliciter si enim esset infinita albedo quo ad gradum non
80propter hoc esset infinita simpliciter verbi gratia anima intellectiva est
81praecise finita et tamen in latitudine encium(entium) esset perfectior quam in-
82finita
albedo si daretur ideo solutio non videtur vera quia sicut
83tactum est perfectio noticiae(notitiae) simpliciter magis attenditur quo
84ad speciem quam quo ad gradum modo per ni ipsum notitia divina
85supplens vicem speciei est infinita quo ad speciem igitur infinita simpliciter
86igitur infinite immutat nec potest dici quod lumen gloriae ele-
87vans
animam sit aliquod creatum ex eo quod divina essentia est
88immensa et incomprehensibilis a creatura igitur non potest esse
89aliqua species vel notitia creata ipsam essentiam divinam secundum
90quodlibet sui Repraesentans
11
Et in istis rationibus quandocumque inducam
91de notitia beatifica quandoque de notitia hic in via et videbitur
92in solutione istarum rationum de utraque noticia(notitia)
12
Item 5o(quinto)
SV214ra
1notitia talis esset simpliciter infinita Istud patet proportionando notitias
2secundum proportionem obiectorum nam generaliter perfectioris obiecti est
3perfectior cognitio et specialiter loquendo de notitia intuitiva
4modo latitudo notitiarum creatarum est infinita scilicet continue ascen-
5dendo
secundum notitiarum perfectionem quia quacumque data potest
6dari in dupplo(duplo) perfectior in triangulo et sic in infinitum
7sicut contingit de obiectis ipsarum notitiarum(noticiarum) modo obiectum increatum
8scilicet ipse deus est perfectior quam tota latitudo obiectorum creatorum
9igitur notitia ipsius erit perfectior quam notitia infinitorum obiectorum crea-
10torum
et tamen notitia infinitorum obiectorum creatorum si esset esset infinita
11igitur etc
13
Et si dicatur quod non est eadem proportio cognitionum
12inter se sicut obiectorum ita quod non semper oportet quod obiecti perfectioris
13in dupplo(duplo) sit perfectior notitia in dupplo(duplo) retorquetur ratio iterum
14verbi gratia datis duabus noticiis(notitiis) quarum una est duppla(dupla)
15ad aliam si dicas quod ad causandam 2am(secundam) non sufficit
16obiectum dupplae(duplae) perfectionis si enim non sufficiat copiam
17obiectum in centupplo(centuplo) vel millecupplo(millecuplo) perfeccius(perfectius) quod sufficiet
18causare noticiam(notitiam) in dupplo(duplo) perfectiorem et sic augendo continue
19proportiones obiectorum intantum quod semper dupplabitur(duplabitur) notitia cum sit
20processus in infinitum in obiectis continue ascendendo secundum perfectionem
21specie et ita erit processus in infinitum in notitiis semper du-
22pplando(duplando)
notitias et in multis habet locum ista augmentatio
23proportionum
14
Item talis dei notitia esset perfeccior(perfectior) quam
24esset una alia quae esset infinitorum obiectorum creatorum et
25cuiuslibet distincte sed illa esset infinita igitur Et istam rationem
26facit idem quod autem notitia ipsius dei esset perfeccior(perfectior)
27quam notitia infinitorum obiectorum creatorum et cuiuslibet distincte si
28essent patet quia deus est perfeccius(perfectius) obiectum in se quam tota multitudo
29infinitorum obiectorum creatorum si esset
15
7o(septimo) sic quia per talem
30cognitionem intuitivam deus apparet bonum finitum vel infinitum non
31potest dici quod apparet bonum finitum quia tunc aliqua creatura posset
32apparere intuitive melior deo et consequenter diligibilior et
33consequenter sic videns posset rationaliter deo praeferre creaturam
34non potest dici quod apparet bonum infinitum quia tunc comprehenderetur
35quia cognosceretur secundum quodlibet sui
16
Item potest argui
36per comparationem distantiae localis obiecti sensibilis a sensu nam
37propter magnam distanciam(distantiam) sensus decipitur circa obiectum proprium
38et Iudicat rem minorem esse quam sit ita proportionaliter
39de visu intellectuali propter infinitam distanciam(distantiam) de-
40cipitur
circa obiectum suum infinite ab eo distans et per consequens
41non possumus habere veram noticiam(notitiam) de ipso deo
17
Item
42ex parte obiecti si esset aliquod luminosum infinitum quod infinite
43distaret a visu visus non Iudicaret ipsum esse in-
44finitum
igitur ita erit de visu spirituali
18
Item eciam(etiam) ex parte
45potentiae nam debilitas potentiae facit apparere obiectum Remissius
46vel et minus quam sit igitur si potentia in infinitum distet ab
47obiecto in infinitum defficiet(deficiet) a veri obiecti cognitione illud
SV214rb
48patet de oculo male disposito cuius lux solis videtur remississima
49Istud eciam(etiam) apparet de oculo inticoratis[?] unde propter debilitatem
50sui visus Iudicat lumen solis remississimum intantum quod Iudicat
51ipsum non sufficere ad videndum
19
Item dato quod deus esset yma-
52ginabilis(imaginabilis)
vel conceptibilis non sequitur quod sit sicut enim non
53sequitur vacuum est ymaginabile(imaginabile) vel chimera vel impossibile igitur
54vacuum est etc. quia sicut dicit philosophus 3o physicorum circa finem yma-
55ginatum
non est credendum et per consequens dato quod primae rationes vero
56concluderent quin deus esset ymaginabilis(imaginabilis) vel conceptibilis non propter hoc
57sequitur quod deus esset omnis enim ratio facta ad probandum quod deus
58sit est ita apparenter solubilis sicut ipsa apparenter arguit Ita
59quod considerata tota latitudine apparentiarum rationum probantium deum esse
60esse ex una parte et considerata tota latitudine apparentiarum solutionum
61illarum rationum ex alia parte latitudo apparentiarum in solutionibus
62esse aequalis latitudini apparentiarum rationum probantium deum esse
63et per consequens una pars non debet magis movere quam alia
20
Item
64deum esse traditur ad credendum igitur non potest probari quia si posset
65evidenter probari non exiret limites animae creatae nec eciam(etiam)
66investigationis humanae et per consequens non esset articulus fidei quia
67fides est de hiis(his) quae excedunt facultatem humanam
21
Aliae sunt
68rationes quae tangunt alias materias quae Reservabuntur loco suo
69et istae sufficiant pro praesenti
22
Nunc autem Restat aliqualiter
70declarare materiam pro cuius declaratione et veritatis circa 3am(tertiam)
71distinctionem quae ordine doctrinali debet esse prima licet propter divisionem
72libri magistri primo loco non posuerit et bene secundum intentionem
73suam etc
74Circa igitur materiam huius 3ae(tertiae) distinctionis et inquisitio-
75nem
veritatis erunt pro praesenti aliqui articuli et erunt
76sex primus erit utrum de Deo possit haberi notitia
77incomplexa hic in via 2us(secundus) erit de notitiarum intuitione et
78abstractione differentia 3us(tertius) erit utrum aliquod praedicatum de deo et
79creaturis univoce praedicetur et 4us(quartus) erit utrum deus Reponatur
80sub aliquo decem praedicamentorum 5us(quintus) articulus erit utrum deum esse sit
81hic in via demonstrabile 6us(sextus) erit de Responsionibus ad rationes iam
82factas
23
Quantum ad primum articulum Resolvendo materiam ad divinam
83providenciam(providentiam) quam praemisi pro 2o(secundo) principio theologico omnia debite guber-
84nantem
Sciendum est quod naturalis communicatio Rerum est neccessaria(necessaria) pro
85universi conservatione maxime propter animalia ut fugiant
86disconvenientia et prosequantur convenientia ymo(immo) secundum magistrum
872o(secundo) huius et secundum veritatem omnia sunt facta propter hominem
88ymo(immo) et angeli facti sunt propter hominem licet sint speciei
89superioris et nobilioris caelum terra et omnis creatura
90elementa propter mixta mixta propter animalia et animalia propter
91hominem
24
2o(secundo) sciendum est quod Res non possunt immediate communicari
92seipsis nec cognosci eo quod sensibile positum supra sensum
93non facit sensationem ut dicit philosophus 2o de anima ubi
94eciam(etiam) habetur quod "lapis non est in anima sed species lapidis"
SV214va
1Ideo divina providentia ordinate Res habent adinvicem
2communicari multiplicando species et quasi seipsas quantum possunt communican-
3do
potenciis(potentiis) cognitivis ipsarum quia ut tactum est ut servetur
4debitus ordo Res ad invicem communicari oportet et quia non possunt
5per se ideo est instinctum eis quod se diffundant per suas species
6quantum possunt ideo Res sunt sui ipsius diffusivae specialiter causando
7in potenciis(potentiis) sensitivis ipsarum Rerum cognitiones Et
8consequenter ascendendo ad intellectum et alias potentias interiores et
9eciam(etiam) ex divina providentia potentiae provisum est de diversis
10organis secundum diversitatem obiectorum Recipientibus species ipsorum
11quia unus sensus mediante uno organo non posset de omnibus
12obiectis iudicare sicut visus non Iudicat de odoribus et
13saporibus Consequenter ordinavit unum sensum qui habeat Iudicare
14de obiectis aliorum sensuum et ille est sensus communis et demum
15ordinavit potentiam ordinativam reservativam deinde potentiam
16superiorem animae quae non indiget organo et ipsa est
17multiplex non quin sit una et eadem Res sed habet
18diversos actus nam ipsa inquantum est actualis speciebus vocatur
19memorativa seu memoria et ipsa est prima pars ymaginis(imaginis)
20correspondens patri in divinis qui vocatur memoria fecunda ideo
21inquantum fecundatur per speciem intelligibilem vocatur memoria
22inquantum productiva intellectionis vocatur intellectus et in-
23quantum
productiva volitionis vocatur voluntas Consequenter
24sciendum est quia de intellectiva est ad propositum quod ipsa est mul-
25tiplex
ipsa primo est potentia simpliciter apprehensiva
26incomplexae Deinde compositiva deinde iudicativa deinde
27assertiva deinde abstractiva deinde discursiva et secundum
28hoc diversificantur species notitiarum et possent sic sub-
29dividi
sicut potentiae
25
Consequenter videndum est unde consurgit
30quod aliqua notitia sui obiecti Repraesentativa sit 2o(secundo) videndum est
31quomodo obiectum sit sui ipsius intentionaliter diffusivum Ita
32quod hic sunt duae difficultates una est ex qua Radice
33notitia dicitur sui obiecti esse Repraesentativa utrum hoc sit
34quia est similitudo sui obiecti vel ex natura specifica vel ex qua
35alia causa 2a(secunda) est qualiter obiectum posset intentionaliter diffun-
36dere
et multiplicare sic species ipsius Repraesentativas et primo
37dicam unum verbum de 2o(secundo) et non finiam 2o(secundo) dicam
38de primo et finiam in lectione sequenti quia intendo
39aliqua dicere quae non Reperio in scriptis etc
26
Quantum
40ad 2m(secundam) sciendum est quod magister Ioannes de Rippa
41Respondet quod obiectum ymo(immo) quod nullum obiectum materiale potest concurrere
42obiective ad causandum huiusmodi noticiam(notitiam) intuitivam
43in potentia cuius principalis radix est quia dicit ipse nulla
44res agit ultra gradum proprium igitur nulla Res
SV214vb
45materialis agit aliquid immateriale cuiusmodi sunt praedictae notitiae
46intuitivae ut videtur et ad hoc facit tres rationes sed
47mihi videtur quod omnes rationes suae fundantur in hoc quod nihil
48agit ultra gradum proprium
27
unde sua prima ratio stat
49in hoc quod nullum obiectum materiale potest immaterialiter agere igitur non
50potest producere huiusmodi speciem notitiam quia videtur esse
51immaterialis
28
2a(secunda) ratio nihil agit perfeccius(perfectius) quam sit ipsum agens
52modo quodlibet materiale ut dicit est perfectius materiali
29
3o(tertio) quia si sic
53tunc obiecta materialia in sacramento altaris possent agere in organis
54corporis christi ibidem existentis calefaciendo frigefaciendo quod non conceditur
30
552a(secunda) conclusio quam ponit quod nec qualitas materialis agit intensionaliter
56producendo notitiam intuitivam sui ipsius quia nihil agit ultra gradum proprium
57ipse enim incipit a superiori quia primo dicit quod non quaelibet substantia
58immaterialis potest concurrere ad sui notitiam obiective et consequenter
59dicit quod nec qualitas materialis et ut brevius tangam
60Radicem suam ipse supponit 3a(tria)
31
primum est quod tota latitudo
61accidentium sit simpliciter finita Ita quod tota latitudo specierum co-
62gnitionum
sensibilium producibilium est simpliciter finita in genere accidentium
632o(secundo) supponit quod semper obiecto alterius speciei correspondet notitia alterius speciei
64et 3o(tertio) supponit quod species cognitionum sunt sicut numeri
32
Istis
65dictis ymaginatur(imaginatur) sic et capit obiectum infinitum quod causet
66notitiam sui obiective in potentia Deinde capiatur obiectum perfectius causabit
67noticiam(notitiam) nobiliorem et sic ascendendo et sic dabitur certus numerus et
68sic data infima continue ascendendo ex quo tota latitudo est
69solum finita tandem devenietur ad suppremam(supremam) iam datam quod
70non est dicendum
33
Item dato quod species non se haberent sicut
71numeri ex quo totum genus accidentium est finitum non posset in infinitum
72procedi et sic tandem deveniretur ad suppremam(supremam) notitiam vel di-
73ceretur
quod quod proportionaliter sicut obiecta crescunt secundum perfectionem
74ita et notitiae ideo etc.
34
Quantum autem est de me ego
75tenebo conclusionem contrariam Respondendo ad istas rationes et ad primum
76dubium motum scilicet an notitia ex sui natura sit sui obiecti
77repraesentativa et sic sua ymaginatio(imaginatio) prima habet satis magnam
78apparenciam(apparentiam) concessis suppositionibus sed negando quod species non
79se haberent sicut numeri illa ymaginatio(imaginatio) non procedet ideo etc.
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Notitia, Lectio 20, de Notitia (http://scta.info/resource/lectio20 )
Paris, Bibliothèque Nationale de France, ms. lat. 14534 , 213v-214v (http://scta.info/resource/lectio20/svict)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio20/svict/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio20/svict/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 20, de Notitia [Critical]
Lectio 20, de Notitia [English]
Lectio 20, de Notitia [Sorbonne]
Lectio 20, de Notitia [St. Victor] (Currrent Focus)
No results found