5 primus modus est per viam ab-
84negacionis(abnegationis) scilicet apponendo negationem infinitatem
85ad praedicata dicencia(dicentia) expresse inperfeccionem(imperfectionem)
86sicut est dependens dicit enim inperfeccionem(imperfectionem)
87ideo non supponit pro deo et si sibi addatur negatio
88infinitans et dicatur non dependens sive
89independens supponet pro deo et ita de in-
90corruptibile in mortale(immortale) et sic de aliis praedicatis dicentibus
91inperfeccionem(imperfectionem) non competentibus deo et si eis
92addatur negatio infinitans competeret deo Et si
93sint praedicata generalia supponencia(supponentia) pro omni creatura
94et cum hoc dicant inperfeccionem(imperfectionem) sicut est esse creatum
95esse ab alio et huiusmodi Tunc dicendum est
96per modum regulae quod omne praedicatum tale sit genera-
97le supponens adaequate pro creaturis si sibi
98addatur negatio infinitans solum supponet pro
99deo et non pro creaturis Ita quod sicut tale praedicatum
100ante adventum negacionis(negationis) supponebat solum R39va
1pro creaturis et non pro deo sic si sibi addatur negatio
2competet deo et nulli creaturae competet et istam
3viam secuti sunt multi sicut raby moyses et
4sanctus thomas et multi alii tenuerunt quod de
5deo non possumus habere noticiam(notitiam) nisi per viam
6negacionis(negationis) nisi ex speciali gratia ipsius dei
7quia sicut recitat raby moyses unicum fuit nomen
8affirmativum ipsius dei scilicet tetragramaton(tetragrammaton) quod
9fuit secretum et non omnibus revelatum sed solum
10ydoneis(idoneis)

6 Alius modus habendi noticiam(notitiam)
11de deo est per hoc quod habetur aliquis conceptus
12communis sub quo continetur deus sicut conceptus entis

7
13Alius modus est componendo plures conceptus simul
14vel addendo uni aliquam denominationem et tunc
15aggregatum ex illis conceptibus vel ex illo conceptu
16et illis denominationibus supponet pro deo ad
17aequate licet nullus illorum conceptuum supponeret pro deo
18sicut ens primum ens a se ens independens
19et huiusmodi et isti sunt modi cognoscendi deum
20inperfecte(imperfecte) Et multi tenuerunt quod non est aliter
21a nobis cognoscibilis hic in via nisi tribus
22modis praedictis

8 Contra quos pono alios
23tres modos cognoscendi deum quorum quolibet
24concipitur sive cognoscitur deus conceptu absoluto
25et proprio ipsius dei tam in significando quam in
26supponendo et ad maiorem istius materiae intelli-
27genciam(intelligentiam)
28praemisi heri ordinem praedicatorum essen-
29tialium et istud repetere non est inutile Iu-
30venibus in theologia et methaphysica(metaphysica) studentibus
31ymmo(immo) confert ad valde ad multas materias
32investigandum ideo repetam illud quod
33heri dictum fuit de ordine huiusmodi
34praedicatorum essencialium(essentialium)

9 circa quod advertendum est quod
35sicut species rerum habent ordinem inter se secundum
36superioritatem et inferioritatem et quod semper superior
37species perfeccior(perfectior) est inferiori specie sic etiam secundum
38hoc sunt praedicata essencialia(essentialia) sub ordinata(subordinata) secundum
39ordinationem superioritatis et inferioritatis taliter quod
40semper priora dicunt minorem perfeccionem(perfectionem) quam
41posteriora unde ab existentia rei quod res est sumitur
42ab ista conveniencia(convenientia) conceptus simplex absolutus cui cor-
43respondet li ens dicens perfeccionem(perfectionem) simpliciter quia
44melius est esse quam non esse abusive loquendo
45quia non esse non est verum proprie quia nichil(nihil) est
46et quia deus est competit sibi ille conceptus sump-
47tus ab illa conveniencia(convenientia) quae est esse unde
48si esset aliqua species quae praecise haberet esse tunc
49sibi competeret ista denominacio(denominatio) ens dicens
50perfeccionem(perfectionem) simpliciter et nulla alia denominatio
51dicens perfeccionem(perfectionem) simpliciter sibi competeret R39vb
52Ideo ab illa conveniencia(convenientia) posset summi(sumi) unus conceptus
53communis sibi et deo scilicet li ens

10 Et tunc consequenter
54ymaginandum(imaginandum) est quod secundae speciei conpeteret aliqua denominacio(denominatio)
55super addita(superaddita) isti denominacioni(denominationi) quae est esse
56et tunc ab illa conveniencia(convenientia) super addita(superaddita) potest
57summi(sumi) unus conceptus dicens perfeccionem(perfectionem) simpliciter
58et istud praedicatum non est ita commune sicut primum
59quia excludit speciem inferiorem et ita de tertia
60specie et 4a(quarta) et sic de aliis Et breviter quot sunt species pro-
61ducibiles tot sunt huiusmodi praedicata dicentia
62perfeccionem(perfectionem) simpliciter competentia deo et creaturis
63formabilia ab intellectu licet non omnibus sint
64nomina in posita(imposita) et causa fuit ignorantia
65grammaticorum et philosophorum abstrahencium(abstrahentium) quia licet fuerunt
66boni philosophi et theologi tamen in paucis ab-
67straxerunt et non in singularis quia oportuisset quod
68cognovissent omnes species et omnes proprietates
69eorum et ista praedicata procedunt in infinitum quia quot
70sunt species producibiles tot sunt huiusmodi praedicata forma-
71lia sed infinitae sunt species producibiles igitur
72Et si suprema species sit possibilis tunc suppremum(supremum)
73praedicatum est sibi communicabile et solum competit
74duobus scilicet deo et illi speciei suppremae(supremae)

11
75Et si incipiendo ab illa supprema(suprema) specie, des-
76cendendo versus infimam speciem si sumetur
77species sibi in mediata(immediata) tunc a convenientia essentiali
78ipsius ad deum posset summi(sumi) unum praedicatum essentiale
79dicens perfeccionem(perfectionem) simpliciter competens solum tribus
80et sic continue descendendo et quanto magis distarent
81species ab illa supprema(suprema) tanto a convenientia essentiali
82ipsius ad deum sumeretur conceptus dicens perfeccionem(perfectionem)
83simpliciter magis communis et quicumque caperetur solum haberet
84finitas species et quanto magis recederet haberet
85plures

12 econverso vero est incipiendo ab infima
86specie continue ascendendo nam ponamus quod ens
87sit genus generalissimum sumptum a convenientia essentiali ipsius infimae speciei ad deum deinde
88capiamus aliud praedicatum quod non sit ita commune
89sic est vita licet non sit praedicatum immediatum ad li ens
90sed propter deffectum(defectum) nomini non habemus aliud cui
91sit nomen impositum et sic continue ascendendo
92et tunc quanto magis recedet a primo sive ab ipsa
93specie tanto erit minus commune et habebit paucio-
94res species Et ista subordinatio praedicatorum dicen-
95tium sic perfeccionem(perfectionem) simpliciter multa implicat ideo
96eam saepe repeto pro Iuvenibus

13 primo enim im-
97plicat ordinem rerum et specierum ad extra quia species
98in suo esse sunt sic subordinatae ad-
99invicem

14 2o(secundo) conferunt ad cognoscendum materiam
100de perfeccione(perfectione) specierum quia ex quo iudicat ordinem R40ra
1specierum et semper inferior species est imperfeccior(imperfectior)
2ideo etc Et forte est eadem proportio praedicatorum
3essencialium(essentialium) inter se secundum perfeccionem(perfectionem) sicut specierum
4sed tamen credo quod non proportionum quod alias dicam
5Tamen quanto species habent plura huiusmodi
6praedicata ceteris paribus tanto est perfectior non tamen
7eadem proporcione(proportione)

15 3o(tertio) confert ad sciendum praedicata
8de deo ymmo(immo) in istis praedicatis essencialibus(essentialibus)
9dicentibus perfeccionem(perfectionem) simpliciter processerunt philosophi
10ad inveniendum noticiam(notitiam) dei quia quicquid per-
11fectionis simpliciter reperiebant in creaturis
12attribuebant ipsi deo

16 4o(quarto) valet ad cognoscendum
13materiam ydearum(idearum) tam secundum theologos quam secundum
14philosophos quia secundum theologos secundum ordinem talium
15praedicatorum essencialium(essentialium) ponuntur ydeae(ideae) factivae
16et extra res specierum in deo Et ad hoc resolvuntur
17species et diversitas specierum plato etiam ymagi-
18natus est quod secundum ista praedicta essencialia(essentialia) quod deus
19secundum hoc habeat alias et alias rationes ydeales(ideales)
20sibi correspondentes Et istud videtur innuere augustinus
21dicens alia est ratio hominis alia asini etc.

17 Item
225o(quinto) illud valet ad cognoscendum materiam formalitatum
23quia de dicto ponuntur distincciones(distinctiones) formales
24in deo et in creaturis Ita quod ponentes forma-
25litates ymaginantur(imaginantur) quod esse sit idem a parte rei in
26omnibus Postea ymaginatur(imaginatur) quod vivere sit aliquid
27distinctum a parte rei ab esse concurrunt tamen ydemptitate(identitate)
28ita quod vivere sit idem in tota latitudine vivencium(viventium) non
29tamen est idem formaliter cum ente et sic ymaginatio(imaginatio)
30eorum est secundum distinccionem(distinctionem) praedicatorum sic realiter
31distinccio(distinctio) aliqua ex parte rei licet non quaelibet
32sit summa quia quaedam est distinccio(distinctio) perfectior
33alia ut quando essentia distinguitur ab essentia
34alia quando suppositum a supposito tamen essencia(essentia) divina
35est eadem ydemptitate(identitate) cum supposito licet sit aliqua
36distinccio(distinctio) inter essenciam(essentiam) et suppositum unde licet
37ens et vita sint idem in sorte suppositionaliter
38tamen aliqualiter distinguitur ideo non conceditur
39similiter negacio(negatio) unius de alio quia non conceditur
40quod essencia(essentia) sortis non sit vita sortis tamen
41conceditur negatio cum addito ubi scilicet negacio(negatio) im-
42portat distinccionem(distinctionem) secundum quid et non absolute
43ut bene conceditur essencia(essentia) sortis in esse essentiae
44non est vita sortis in esse vitae

18 Item, sexto
45valent ad habendum demonstraciones(demonstrationes) in methameticis(mathematicis)
46nam per viam divisionis a praedicatis communibus descen-
47dendo ad particularia et species specialissimas
48habent demonstrationes fieri in methematicis(mathematicis)

19
49Nunc ad propositum veniendo secundum ordinem
50iscorum(istorum) praedicatorum essentialium communium deo et creaturis R40rb
51dicencium(dicentium) perfeccionem(perfectionem) simpliciter sumptorum a convenienti-
52is essentialibus deo et creaturis a quolibet istorum
53abstrahi potest unus conceptus singularis et absolutus
54dei proportionalis tamen ad huiusmodi conceptum communem a quo
55abstrahitur verbi gratia li ens est praedicatum communissimum sum-
56ptum a convenientia essentiali inter infimam speciem
57et deum Ita Ymaginandum(imaginandum) est quod ab huiusmodi
58conceptu intellectus potest conceptum abstrahere mere absolutum
59et singularem qui significet rem sub tali
60conveniencia(convenientia) et ita potest abstrahi conceptus simplex de deo
61absolutus per illum modum, scilicet, per addicionem(additionem) alicuius
62determinationis isti conceptui generalissimo ens et etiam
63ab illo conceptu cum illis determinationibus supponente
64pro deo adaequate potest abstrahi conceptus singularis
65simplex absolutus de deo in significando et supponendo
66correspondenter tamen ad primum conceptum illum communissimum
67a quo abstrahitur et tunc si ponerentur distincciones(distinctiones)
68formales in deo tunc conceptus ille esset conceptus correspondens
69deo secundum primam rationem formalem

20 et secundum hoc
70guillelmus parisiensis tenet quod esse vel ens est conceptus
71singularis mere absolutus ipsius dei Ita quod circa illud
72nomen ens dupliciter utitur analogia quia aliquando
73capitur solum prout dicitur de creaturis et secundum illum modum
74aliquando beatus dyonisius negat quod deus sit ens
75et tunc proprie dicitur de creaturis et analoyice(analogice) de deo
76verum est quod alio modo capitur analoyce(analogice) prout solum
77dicitur de deo et etiam est analogia viceversa
78quia solum dicitur de deo principaliter et analoyice(analogice) de creaturis
79Et isto modo li ens est realiter mere singulare
80et absolutum competens ipsi deo et isto modo capit
81guillelmus parisiensis quando dicit quod esse est proprium nomen
82ipsius dei in libro de divinali ministerio Ubi
83deus hoc testatur dicens "ego sum qui sum"
84et "qui est me misit" Ecce ubi utitur isto nomine
85ens tamquam sibi proprio et sic patet quod li esse aliquando
86significat deum praecise et principaliter aliquando
87creaturas aliquando deum et creaturas significat
88enim deum et creaturas quando abstrahitur a convenientia
89essentiali illa quae est esse reperta inter deum
90et creaturas Et tunc ab illo conceptu potest abstra-
91hi unus conceptus simplex mere absolutus et singularis
92ipsius dei correspondenter ad conceptum illum a quo abstra-
93hitur Et ita posset dici de vivere et aliis praedicatis
94essencialibus(essentialibus) dicentibus perfeccionem(perfectionem) simpliciter compe-
95tentibus deo et creaturis Et sic secundum quod li
96ens vel aliud praedicatum dicens perfectionem simpliciter
97significat deum et creaturas est universalis et secundum quod significat
98deum solum est mere singularis et absolutus et sic quodlibet
99tale est singulare secundum primarium significatum
100et universale secundum secundarium significatum

21 et sic habemus R40va
1quod tot sunt huiusmodi praedicata quot sunt species
2habentia ordinem inter se secundum ordinem specierum
3licet supponant adaequate et absolute pro eodem
4primum esset ens competens deo ut existens
5secundum ut vivens et non habemus aliud inter esse
6et vivere scilicet aliud praedicatum cui sit nomen im-
7positum licet sint plura possibilia 3m(tertium) ut intel-
8ligens 4m(quartum) ut volens et sic de aliis et semper
9posterius repraesentaret deum perfeccius(perfectius) quam prius
10ut conceptus dei competens sibi in esse vitae
11perfeccius(perfectius) deum repraesentat quam conceptus competens sibi
12in esse entis et ita de aliis continue ascendendo
13secundum perfectionem specierum possibilium et in isto ordine
14praedicatorum propriorum dei est processus in infinitum sicut
15in praedicatis sumptis a convenientiis essencialibus(essentialibus)
16communibus deo et creaturis et consequenter dato praedicato
17communicabili suppremae(supremae) intelligenciae(intelligentiae) si esset praedicatum
18correspondens deo abstractum a conceptu communi deo
19et suppremae(supremae) intelligenciae(intelligentiae) esset ultimum
20absolutum ipsius dei et includeret omnes per-
21fecciones(perfectiones) simpliciter competentes aliis praedicatis infe-
22rioribus et illae essent species specialissima perfectis-
23sima reposita sub genere substantiae supposito quod huiusmodi
24conceptus reponeretur in praedicamento et infinite distans a genere
25generalissimo Utrum autem talis conceptus posset a nobis
26abstrahi dico quod non

22 2us(secundus) modus abstrahendi
27conceptum proprium et singularem ipsius dei absolutum est a
28pluribus denominacionibus(denominationibus) simul iunctis com-
29binando plures simul sicut est vivere intel-
30ligere etc et quanto plures combinarentur
31simul tanto ceteris paribus posset abstrahi
32perfectior conceptus singularis absolutus ipsius dei
33et tunc quanto potencia(potentia) esset perfectior tanto ex
34eisdem denominacionibus(denominationibus) potest elicere perfeccio-
35rem(perfectiorem) conceptum et quia potentia nostra abstractiva est
36limitata forte daretur maximus numerus no-
37ticiarum(notitiarum) possibilium et tunc conceptus elicitus ex illis
38esset perfeccior(perfectior) possibilis a nobis abstrahi scante(stante)
39dispositione communi quam nos communiter habemus scilicet sine
40speciali gratia dei quia non est dubium quin
41intellectus noster posset in tantum Iuvari et ele-
42vari per dei dona supernaturalia et spiritualia
43quod posset ad perfecciorem(perfectiorem) conceptum attingere

23 3us(tertius) modus
44abstrahendi conceptum proprium dei esset datis notitiis
45creaturarum complexis vel incomplexis ex ipsis
46potest elici conceptus simplex proprius et absolutus de deo
47unde ymaginandum(imaginandum) est quod quaelibet notitia per se
48sumpta non sufficeret in nobis ad causandum
49proprium ipsius dei quia non gereret sufficienter
50vicem speciei dei tamen illa tota conb conbinacio(combinatio) R40vb
51notitiarum creaturarum haberet talem habitudinem ad intellectum
52et ad noticiam(notitiam) dei quod sufficienter gereret
53vicem notitiae dei et hoc testatur notitia sacra
54quae dicit a speciebus creaturarum potest creator
55cognosci Dico tamen sicut alias dixi quod quaelibet
56notitia creaturae quantum est de se sufficienter gerit notitiam
57sive speciem notitiae dei secum et esset sufficiens
58quantum est de se ad causandum et producendum noticiam(notitiam)
59dei Et forte quod simplex notitia creaturae quae nobis
60non sufficeret ad eliciendum noticiam(notitiam) dei suffi-
61ceret angelo

24 Et tunc secundum varios gradus
62combinacionum(combinationum) huiusmodi notitiarum creaturarum possunt
63elici varii conceptus proprii ipsius dei et absoluti
64de deo secundum etiam variacionem(variationem) potenciarum(potentiarum) abstrac-
65tivarum variarentur huiusmodi conceptus et si varia-
66rentur ista duo tunc notabiliter variarentur
67huiusmodi conceptus secundum perfeccionem(perfectionem) potest iterum fieri
68alia variatio augmentando combinaciones(combinationes) notitiarum
69et dividendo potentias et tunc si fieret hoc aequaliter
70tunc semper remanebit aequalitas conceptuum