Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | June 02, 2012
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
Inter
11rationes inductas quaelibet tangit materiam tractan-
12dam
2
Prima tangit finitatem potentiae perceptivae, et sic
13deberet quietari in finito, et sic Deus non esse obiectum
14fruibile, et sunt huiusmodi dicendi, scilicet, quod capacitas
15animae est infinita, scilicet quacumque notitia data potest
16per illam intensius cognoscere, et sic in infinitum tamen esse
17perceptivum ut est denominatio essentialis competit
18finitae creatae, quia denominatio posterior competit inten-
19sius
quam prior, ut ymaginando(imaginando) lineam entis
20incipiens a non gradu procedendo in infinitum, et
21tunc detur portio eius ut pedalis ibi
22incipit linea in infinitum ascendendo, et sic de aliis
23posterioribus, et sic posterior est perfectior, quia
24includit primam. Et ideo consequenter posterior
25denominatio participat intensius, et sic impossibile
26est posteriorem competere infinite, quia tunc esset in-
27finite
ens, et sic de aliis primis. Et ideo circa
28materiam non est intensio doctoris quod denominatio
29capacitatis creaturae competit infinite, ut est essen-
30tialis,
sed solum ut est actualis[?accidentalis?].
3
Sed contra arguitur
31intrinseca capacitas non potest melius quantificari quam
32penes effectum, ut hoc maxime penes
33effectum intensum et non penes remissum
34quia quilibet intensum habet remissum, et sic ex ma-
35gnitudine
effectus cognoscitur magnitudo causae
36licet non ex parvitate. Parvitas ergo ex infinitate
37cognoscitur infinitas, ergo si est infinitae capacitatis,
38est infinite perceptiva, et ideo infinita.
4
Item quod cognitio
39animae Christi non est infinita, quia quamlibet talis species
40accidentum[?] est sub minima specierum substantiarum, ergo non
41est infinita
5
Item tunc quaelibet natura intelligibilis
42esset aequaliter perceptiva, et sic anima humana esset
43aequae perceptiva, sicut suprema intelligentia si
44daretur
6
Quarto sequeretur quod quaelibet rationalis creatura
45beata circa[?] anima Christi inf in infinitum esset
46minimus beata quam Beata, quia quaelibet carent infinita
47latitudine beatitudinis sibi possibile et sic in infinitum defficit(deficit)
48ab illa latitudine quae sibi possibilis ex qua arguitur
49imperfectio et miseria, quia illud appraehendit tamquam
50sibi possibile et movetur in illud motu deR59rb -
51siderii
et caret illo, ergo non quietatur
7
Ad
52istas rationes dicitur quod prima arguit de ex-
53trinseca
perfectione. Unde advertendum quod infinitas creatae
54de qua loquitur quasi vel nihil ponit perfectionis
55nisi accidentalis. Ut dato quod una ingredo[?]
56efficeretur infinita intensive minus gradus lucis
57excederet totam illam latitudinem, et sic ista perfectio
58perceptitatis[??] extensiva non est specifica et essenti-
59alis,
sed individualis. Unde ipsam non est intensiva
60quo ad speciem licet quo ad modum percipiendi,
61et sic non est perfectior in specie quam minus gradus
62notitiae in illa specie. Unde advertendum quod pro-
63portionaliter
perfectiones perceptionum diversificantur
64specie secundum diversitatem specificam personarum ut ca-
65piamus
in esse perceptionis duas potentias ut
66ut animam et angelum, licet angelus cognoscit
67infinite per a perceptionem qua percipit
68anima ista perceptio non est maior quantum ad
69speciem quam perceptio quam haberet anima humana
70in certo gradu finito, et sic per eundum gradum
71perceptionis perfectius cognosceret angelus
72quam anima Christi, et sic licet ex infinitate modi per-
73cipiendi
quantum ad speciem concluderetur bene infini-
74tas
potentiae perceptivae, tamen perfectio gradualis
75perceptionis non arguit perfectionem perceptivae
76potentiae
8
Unde licet anima Christi infinite percipiat
77illa est infinitas individualis et non specifica,
78et sic angelus per eandem qualitatem perciperet per-
79ceptivae
alterius speciei quam anima humana i
80et in hoc est similem aliquo modo, quia licet ignis
81in appositionem infinitorum lignorum infinita com-
82bureret,
tamen hoc non arguit infinitatem
83suae perfectionis. Si ergo argumentum haberet effi-
84caciam
deberet sic argui potentia perceptiva pro-
85ducit
infinitam notitiam quantum ad speciem
86suam ergo potentia est infinite perceptiva
9
Sed
87contra ascendamus per speciem notiarum anima non
88terminabitur ad unam sed procedet per omnes
10
89Sed argumentum non procedit, quia non loquiritur[?]
90de perceptione specierum essentialium, sed de modo
91percipiendi. Unde licet eadem perceptio in
92anima Christi et angelo esset eadem speciefice,
93tamen esset alius modus cognoscendi, et sic stat per-
94ceptiones
esse diversarum specierum in esse percep-
95tionum,
et non esse diversas in esse absoluto
96specifico, et sic licet sit processus in infinitum in modo
97cognoscendi perceptivo, non tamen dabitur ul-
98tima
species perceptionis, et sic repugnat
99quod anima Christi habeat infinitam perceptionem
100secundum speciem, et per istum modum apparet quod potentia
R59va
1ratio est sophistica quae dicit quod potentia quantificatur
2penes effectum hoc intelligitur quantum ad perfectionem
3specificam effectus. Modo licet anima Christi habeat infinitam
4perceptionem est tamen finita inesse[?] specifico
11
Ad
5aliam rationem quae est de latitudine accidentium quod
6nulla potest esse notitia infinita, quia tota latitudo
7accidentium est sub tota latitudine substantiarum, dicitur quod non
8loquitur de perfectione specifica essentiali. Sed de per-
9ceptione
in esse perceptionis quae hic
10ponitur infinita, nam latitudo perceptionis
11in esse perceptionis non ponitur in latitudine
12essentialium, sed accidentium. Unde si perceptio animae Christi
13potentia in angelo erit perfectior in esse per-
14ceptionis.
Et etiam si poneretur in alia proportionata[???]
15perfectiori esse perfectior in esse perceptionis
16si ergo poneretur in supprema(suprema) intelligentia in-
17finita
per ymaginationem(imaginationem), tunc esset in-
18finita
perceptio, et sic solvuntur rationes per
19distinctionem perceptionis in esse individuali et essentiali
20vel in esse specifico et est esse perceptionis, et sic
21potentia potest dici infinita extrinsece illo modo
22quo notitia sua est infinita et est quaedam
23accidentalis perfectios. Unde non arguitur albedo infinita
24ex hoc quod est infinitorum graduum nisi accidentaliter
25et non extrinsece et non essentialiter sic est
26in proposito
12
Tertia ratio argumenti de extrinseca
27perfectione, quia non est inconveniens quod quaelibet nulla
28intelligibilis sic aequae perceptiva illo modo dicto
29tamen quantum ad perceptione quo ad gradus est
30ordo secundum species, cum arguebatur quarto sequeretur
31quod rationalis creatura circa[citra?] anima Christi esset
32infinite modice beata
13
Sed hic advertendum
33quod principalis pars beatitudinis, ymo(immo) tota quasi beatitudo
34est obiectum et solum per accidens, requiritur
35formalis beatitudo, ymo(immo) si obiectum posset communicari
36se ipso et anima posset coniungi se ipsa
37obiecto, non requireretur formalis beatitudo
14
Secundo ad-
38vertendum
quod licet appetitus obiecti sit nobis naturalis
39tamen appetitus formalis beatitudinis non est nobis
40naturalis. Et si est, non est cum limitatione certi
41gradus. Ubi advertendum quod quantitas beatitudinis
42formalis et appetitus eiusdem est secundum instinctionem
43gratiae[?] et non naturae. Nam praecise beatus
44tantum appetit de beatitudine formali quantum Deus
45vult eum appetere, quia non est appetitus
46certi gradus respectu formalis beatitudinis.
47Ex hoc sequeretur[?] quod beatus n non plus appetit
48de formali beatitudine quam habet. Et sic non desi-
49derat
esse perfectior quam est. Et sic quietatur.
50Et sic est soluta ratio, quia totum residuum
R59vb
51beatitudinis quod non habet non est obiectum quod appetit,
52et sic, licet sibi deficeret infinita perfectio beatitudinis
53formalis illam non appeteret. Et etiam haberet
54obiectum infinite perfectum. Unde non in eadem propor-
55tione
dicontur[??] beati beatitudine formali, quia
56beatitudo formalis non est pars essentialis beatitudinis,
57unde non sufficit ad duplicationem totius quod
58pars dupletur, et sic non sequitur beatitudo formalis
59duplatur in isto, ergo iste est magis beatus
60in duplo quam iste et sic non sequitur
61infinita beatitudo formalis defficit(deficit) isti, ergo
62est infinite modice beatus, et sic rationes non
63procedunt
15
64Restat dicere quomodo potest sustineri fini-
65tas
potentiae et sunt modi aliqui
16
66Primus modus est quodlibet anima sit finitae
67capacitatis naturaliter tamen per miraculum potest de
68potentia Dei absoluta ultra suam capacitatem
69infinitatem recipere. Unde licet vas continens
70pintam de potentia naturali[?] non potest continere nisi
71pintam, tamen Deus per potentiam absolutam
72per penetrationem potest ponere infinita,
73licet per primum corpus repleretur tota.
74Et iste modus est quasi medius inter
75primum et communem modum quod potentia sit finitae
76capacitatis, tamen credere primum esse meliorem
17
77Alius modus est quod capacitas animae non
78terminatur ascendendo, sed descendendo ad modum
79potentiarum passivarum[?] quae terminantur[?] descendendo ad
80minimum a quo non possunt, vel ad maximum
81a quo propter debilitatem. Et sic diceretur quod
82anima terminatur descendendo, et quod daretur ita
83remissa notitia quae non sufficeret in-
84mutare
potentiam
18
Alia via est quod quantum
85ad gradum terminatur et non quantum ad speciem.
86unde ymaginatur(imaginatur) quod realiter potentia perceptiva
87potest esse ita intensa quod non potest esse
88intensior quantum ad gradum ut licet anima non
89posset intensius percipere quam ut decem
90quantum ad gradum tamen potest percipere per aliam
91speciem perfectiorem ut decem tamen et per
92aliam nobilitatem ut decem. Et sic in infinitum
93et sic solveretur quod si esset unus qui tantam
94meruisset[?] quantum est capax quomodo posset
95ultra praemiari, diceretur quod per primum
96speciei perfectioris, tamen qui vellet dicere
97posset quod terminatur[?] anima quo ad gradum et quo
98ad speciem, tamen non posset venire ad sup-
99premum
gradum cuius est capax quantumcumque
100viveret. Et ista est responsio hybernici quae
R60ra
1est probabilis
19
Utrum[?] est quod notat[?] hic Adam
2unam distinctionem. Primo notat[?] quod multiplex est
3capacitas
20
Primo subiectiva et ista est
4infinita, et anima aliter se habet in recipiendo
5ut subiectum, quia se habet ut passiva, et aliter in partici-
6piendo[?],
quia se habet ut activa. Et sic capacitas
7subiectiva est infinita, quia secundum quod Deus potest agere
8potest recipere, et tunc si anima reciperet infinitam
9visionem, tamen finite perciperet. Unde hic Adam
10dicit unum quod est verum. Unde ponatur quod potentia
11sit perceptiva ut decem, et primo ponat
12visionem ut decem, et iterem aliam ut decem.
13Tunc dico quod non videbit nisi ut decem,
14licet Adam dicat quod videbit in duplo.
21
Alia est
15cappacitas(capacitas) eminenter[?] contentiva ut ista communicatur
16rebus secundum perfectionem earum, quia secundum quod res
17est perfectior secundum hoc plura eminenter[?] continet.
22
Alia est
18representativa et ista est in Deo infinita, in
19creatura finita. Et ista est dupplex(duplex); quaedam
20formalis, quaedam obiectiva. Et sic aliquo notitia
21potest dici infinite repraesentativa, quia infinitorum
22ut transcendentia, ut ens et alia.
23
Alia
23est cappacitas(capacitas) coexistentiva[?]. Et sic capere non est
24aliud, nisi alteri coexistere. Et sic coexistimus
25Deum et suus infinitae cappacitatis(capacitatis). Immo(Immo) quaelibet
26res mundi, ut granum milum[?] est infinitae ca-
27pacitatis
coexistentiae
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Fruitione, Lectio 35, de Fruitione (http://scta.info/resource/lectio35 )
Reims, Bibliothèque Municipale, ms. 506, 59r-60r (http://scta.info/resource/lectio35/reims)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio35/reims/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio35/reims/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 35, de Fruitione [Critical]
Lectio 35, de Fruitione [Reims] (Currrent Focus)
Lectio 35, de Fruitione [Sorbonne]
No results found