2 Quod ratio quietationis in deum non est ex
20hoc quod intellectus non reperit maius bonum quam deus

3
21Ipse ymaginatur(imaginatur) enim iste doctor quod intellectus
22pro tanto quietatur in deum, quia considerando et
23discurrendo non reperit maius bonum

4 Quia bene
24staret quod per errorem via discursus non re-
25peritur, nisi ad bonum, et sic dicaretur
26quod a esset summum bonum et finaliter quietativum
27et quod creatura rationalis ultra illud nichil(nihil)
28aliud appeteret per actum libere voluntatis
29tamen non esset adhuc quietata, quia adhuc
30non esset naturalis inclinatio ipsius in sum-
31mum bonum, etc. Ideo augustinus primo confessionum
32bene dicit "domine inquietum est cor meum
33donec requiescat in te"

5 Ideo salva
34reverentia doctorum dicentium quod in illo casu
35quietaretur creatura actualiter, licet non
36habitualiter quia, licet non esset inquietudo ex
37inclinationibus naturaliter moventibus crea-
38turam in ipsum summum bonum adeptum
39ideo tales creatura, quae sic frueretur alia
40creatura esset inquietata simpliciter et haberet[?]
41actus contrarios, scilicet, actus liberos voluntatis mo-
42ventis et tendentis in creaturam finaltier et haberet[?]
43actus ex michi(mihi) actionibus naturalibus totaliter ad
44contrarium, scilicet, in summum bonum, etc.

6 Et per hoc salvaV79vb -
45retur quod esset aliqua actualis inquietatio, licet
46eam ignoratur, quia generaliter ex omnibus
47inclinationibus naturalibus consurgit quaedam tristitia[?]
48vel aliquid per modum tristitiae[?], licet non sit actus
49ex qua tristitia consequitur aliquod malum esse, quia si
50Sortes velit habere a, non habeat, et erit sibi obiectum
51tristabile[?], ideo talis creatura fruens alia creatura
52posset expiri talem tendentiam et inclinationem
53naturalem in summum bonum per aliquod male esse,
54licet illud nesciret resolvere in causam, et
55sic salvaretur quod esset aliqua quietudo ex in-
56clinationibus naturalibus, nam habitudo rei in
57summum bonum et volitio quae est fruitio ma-
58neret inquietata, licet talis creatura
59nesciret resolvere istud in suam causam et sic
60actualiter inquietatur propter repugnantiam
61inclinationem peralium[?] ex quibus consurgit
62quod male esse creaturae. Et sic patet quod licet
63possibile foret quod in rebus temporalibus esset
64tanta ham?dantia[?], quod intellectus humanus quietaretur
65adhuc esset repugnantia ex parte inclinatio-
66num naturalium, ideo quantum est ex parte iudicii huma-
67ni istud est impertinens ad hoc quod creatura
68finaliter quietetur.

7 Dico 2o(secundo) quod ex naturali
69habitudine dei ad creatura, licet sub ratione
70absoluta, competat sibi quod sit obiectum quietativum
71utimate considerandum, tamen est quod Deus habitudinem
72habet ad creaturam et e converso et ista habitudo
73non dicit aliquam imperfectionem in ipso. Ideo
74secundum istam habitudinem dicitur obiectum fruibile
75nam creatura ex eo quod a deo sic dependet
76quod deus sufficit causa producere et terminare totaliter
77quietative habet talem habitudine naturalem
78cum creatura quod secundum illam habitudinem
79potest dici obiectum ultimum et finaliter terminativum
80creatura non prohibendo extrinseca sit formalis ratio
81obiecti quietativi

8 3o(Tertio) dicitur quod ex propria naturali
82conditione deus est huiusmodi creaturae obiectum ultimate
83quietativum et solus deus

9 Unde quia natura
84sau est talis pono istam propositionem quod creatura,
85si daretur omnino independens, nihilominus
86tamen in deo quietaretur. Patet quia natura sua
87propria talis est. Ex quo sequitur quod, si esset unus alius
88deus fruetur deo et quibus diligeret alium V80ra
1sicud(sicut) ipsum quilibet haberet rationem[?] summae di-
2ligibilitatis et suus ultimi ultimate quietati
3et ex hoc habetur quod multiplex est in deo
4ratio propinqua ponitur obiectum diligibilitatis felicitatis[?]
5prima quia est talis natuare. 2o(Secundo) quia
6ex habitudine quam habet ad creatura et prae-
7ter hoc ex natura propria circumscripta huiusmodi
8habitudine

11 Prima est quia est causativus et
11conservativus omnis boni et sine dubio qua[?m?]
12tamen est ex parte mei videtur mihi(michi) quod hoc
13resolvit ad istum sensum quod deus talis negatur
14est quod non potest esse aliquod bonum quoniam
15eo efficiatur et conservetur et pro decla-
16ratione isitus ipse dicit quod ymaginandum(imaginandum) est quod
17deus habeat ad creaturam tale habitudinem
18sicut figura sigilli non ad ceram, quia
19facta missione sigilli in cera sub
20tracto sigillo adhuc remanet figura
21sigilli, sed est talis habitudio creaturae ad
22deum sicut impressio sigilii ad aquam, quae
23requirit praesentiam continuam sigilli et statim
24per substractionem(subtractionem) sigilii variaretur figura.

12
25ita consequenter dicit ipse imaginandum est quod deus
26est magis intimus creaturae quam creatura
27sibi ipsi. Ideo creatura magis habet esse in
28deo quam in natura sua propria et magis amp??do[?]
29materiam secundum guillelmum parisiensis quod alias di-
30cebatur deus est r??atur[?] esse creaturae ubi
31dicendum est consequenter quod dato quod creatura de per
32se magis diligeret se quodam modo per accidens se
33non esse quam non esse dei, quia si consideraret
34quod ad non-esse dei tolleretur possibilitas essendi
35dei, et ipsius et non e contra ad non esse ipsius
36non sequeretur non-esse ipsius, ymo(immo) se
37quaeretur[?] posse esse ipsius, quia remaneret
38res factiva ipsius, quae iterum posset eam
39producere a de non-esse ad esse. Ideo visa ista
40habitudine creatura quasi per accidens magis di-
41ligeret non esse sui quam non esse ipsius dei
42quia ad non esse ipsius dei sequitur im-
43possibilitas essendi creaturae, quia eo ipso quod deus V80rb
44non esset creatura non posset esse

13 2a(Secunda) causa est, quia dicit
45ipse deus est totale bonum creatura vero non
46est nisi bonum participatum a deo, et quia totum
47et pars habent talem habitudinem inter se quod pars
48praefert[?] totum sibi et ex ponit se pro toto et
49magis diligit totum quam se. Unde experientia docet
50quod pars, ut maius se exponit pro toto modo Deus
51est finis totius beatitudinis et totius bonitatis.
52Unde quaelibet creatura non est nisi quaedam participatio
53tenuissima ipsius, ideo creatura non est digibilis
54nisi quantum aliquo modo participat ipsium totale bonum,
55ideo est magis deus diligibilis, etc.

14 Et ista causa
56continet duas inplicite(implicite). Prima est quia creatura
57non est diligibilis, nisi propter bonitatem quandam par-
58ticipatem a deo et summo bono, ergo nisi esset principalis
59ratio diligibilitatis et totius bonitatis illud deceret
60magis diligi. Unde ipse ymaginatur(imaginatur) quod nos non
61diligimus nos nisi, quia in nobis reperitur
62aliquod vestigium totius bonitatis

15 2a(Secunda) causa
63est ex habitudine totius ad partem, quia ex habi-
64tudine naturali totius ad partem est quod pars prae-
65diligit et praefert sibi totum quia videmus
66ad experientiam in regimine universi quod
67pars exit proprium locum propter bonum universi, sicut
68aqua movetur sursum ad repletionem va-
69cui

16 3a(Tertia) causa est quia deus est essentialiter talis
70naturae quod ipse pura honestas pura ple-
71nitudo totius bonitatis habet rationem diligibilitatis
72et honestatis. Et istum modum possumus ex-
73periri secundum omne genus et omnem speciem boni-
74tatis et perfectionis. Et sic patet quod in ipso est
75ratio summae diligibilitatis, et sic apparet quod unicuique cogitatis[??]
76et accedentis[??] habitudinem creaturae ad deum iudicaret
77ipsum esse diligibilius creatura

23 Ex superius
53dictis, secuntur(sequuntur) aliqua correlaria(corollaria). Primum est quod
54habitudo creaturae ad deum est utilis in theologia
55ad methaphysicam(metaphysicam), ad philosophiam natuaralem, et mo-
56ralem quod in eo est sic plenitudo divini[domini?] sup-
57per creaturas quod non potest ipsum abdenegare
58nisi per corruptionem(corrumptionem) creaturarum, quia non est possibile
59quod sit aliqua creatura et non dominetur sibi
60pleno[?e] divino

24 Ideo potest iuste et plene facere
61quidquid vult de creaturis unam ordinando ad
62vitam aeternam et aliam ad penam sine merito
63vel demerito non solum ex illa causa, quae dicta
64est alias, sed propter hoc, quia quamlibet creaturam
65potest ordinare ad voluntatem suam nullis
66praecedentis meritis vel demeritis, quia habet ple-
67ne divinum[?dominum?] super creaturas, ergo plene potest et
68iuste, etc. Et hoc tetigit amplius de fi-
69gulo d quod figulus est dominus potest vasis[?]
70suis ab eo conditis uti ad voluntatem
71suam ordinando unum in honorem
72aliud in contumeliam. Modo si consideremus habitu
73divinae et domini creaturae ad deum multo.
74Maior est quam figuli ad vasa. Ideo non
75mirabatur si bene consideremus, si deus ad-
76nutum[?] suum utitur creatura

25 Sequitur ulterius quod
77habitudo domini[?] in deo non est, ita essentialis
78sicut subici respectu ipsisu dei est essentiale creaturae,
79quia creatura est totaliter et essentialiter sit subiecta
80deo quod non posset esse quoniam deo essentialiter sic subi-
81ceretur deo autem non competit sic dominari
82essentialiter respectu creaturae, sed est sibi mere continuis
83quia continuis est quod creatura sit. Modo non
84est dominum[?] dei ad creaturam, quae non est,
85ideo etc. nichilominus(Nihilominus) tamen dominativam potestas
86est aeque essentialis deo respectu creaturae, sicut subiecti[?] V81ra
1est essentiale creaturae

26 Sequitur ulterius quod creatura est
2magis deo subiecta quam sit in seipsa quaedam essentia,
3quia secundum in totum mundum essendum[?] est deo subiecta
4et etiam active et passive et secundum infinitas
5habitudines alias secundum quas deus vult
6secum concurrere

27 Ex quo patet quod nullius creaturae
7ad aliam est essentialis habitudo subiectionis,
8quia licet sit respectu dei, tamen ratio dominandi creaturae
9mere accidentaliter competit sive loquendo de domino
10naturali sive de politico sive alio quocumque, ideo etc.