Lectio 43, de Fruitione [Sorbonne Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | July 19, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

lectio43

Sources: S: Sorbonne

Lectio 43, de Fruitione [Sorbonne Transcription]

Quod quamvis omnis fruitio sit amore et etiam omnis usus sit amore, aliquis tamen usus est odium

1 pro clariori intel-
24lectu istorum terminorum frui et uti, sciendum
25est quod quamvis omnis fruitio sit amor
26et etiam omnis usus sit amor, aliquis
27tamen usus est odium, nam mala propter
28deum ordiuntur etiam ordinate. ex quo
29patet quod fruitio debet describi per amorem per
30velle diligere prosequi acceptare as-
31sumere propter se. 2o(secundo) patet quod suiusus sub
32disiunctione debet describi per amare vel
33odire fugere vel prosequi nolle
34velle acceptare deacceptare propter aliud
35dilectum, ideo in descriptone usus debet
36poni amor vel odium vel termini aequiva-
37lentes

Quod idem actus est usus et fruitio

2 sequitur ulterius iuxta viam oquam(okam)
38et adae ponendo quod idem actus est usus
39et fruitio quod omne odium est dilectio. patet,
40quia odium est propter aliud, ex quo sequitur quod
41nulla res potest se ipsa immediate odiri, et sic
42non oditur nisi propter aliud dilectum et cum non
43sit processus infinitum oportet quod habeat finem
44propter quem ultimate aliquid diligitur

Quod primus actus voluntatis sit nolitio

3 sequitur quod
45omnis nolitio est volitio, quia nolitio alicuius
46mali est volitio alicuius boni propter quod
47illud malum repellitur vel refutatur

4 S85rb
48dicitur consequentur quod cum isto stat quod primus actus
49voluntatis sit nolitio, nam licet nulla sit nulla propter bonum,
50et ille idem actus est acceptio boni, tamen stat
51quod sit idem actus adaequate quo respuitur
52malum et acceptatur bonum, et quod bonum sit
53per eundum volitum, ut ponatur quod sit sortes cui
54praesentetur aliquod malum, nullum tamen habens actum
55voluntatis, tunc voluntas non neccesitatur(necessitatur) habere actum vo-
56litionis, et sic in sua liberate est respuere
57illud obiectum absque volitione praevia, ex quo
58sequitur habebit nolle respectu illius obiecti, et sic illa
59nolitio erit odium mali et etiam erit
60dilectio dei, et per consequens nolitio non praerequirit
61aliquam volitionem distinctam de bono propter quod
62respuitur illud malum

5 consequenter sequitur quod omnis usus
63mundi, sive sit ordinatus sive deordinatus, est
64fruitio. patet de usu ordinato ex prius dictis,
65quia dilectio creaturae propter deum est dilectio dei
66propter se, qui est fruitio, licet sit usus creaturae,
67etiam dilectio creaturae propter se est usus inordinatus
68et est fruitio, quia statuit sibi finem in creatura,
69et sic generaliter omnis usus est fruitio

Quod amor est superius ad odium

6 sequitur
70ex dictis quod amor est superius ad odium,
71et non econtra, patet, quia omne odium mali est
72amor boni propter quod illud malum oditur.
73sed quod non omnis amor sit odium patet de
74fruitione ordinata quae terminatur immediate ad deum.
75illa est sic amor quod non est odium, tamen
76posset esse odium, quia staret quod illa dilectio
77non solum haberet deum pro obiecto, sed etiam malum,
78sic esset odium respectu mali

Contra quemdam doctorem qui ponit quod idem actus est fruitio illius quod contingit ordinate frui, et tamen est usus inordinatus

7 Sequitur ulterius
79contra quemdam doctorem, qui ponit istam propositionem
80idem actus est fruitio illius quod contingit ordinate
81frui et tamen est usus inordinatus. sensus est quod
82stat quod sit aliquis usus qui realiter habet
83obiectum fruibile et ordinatur ad debitum
84finem et tamen huiusmodi usus est inordinatus. contrarium
85teneo, prout tamen suam propositionem sic stat quod
86aliquis velit propter deum fornicari quo casu
87stante, iste habet unum actum usus qui
88habet debitum obiectum fruibile et tamen est usus
89inordinatus, quia est peccatum, igitur corollarium suum verum

8
90hic Respondeo tenendo quod nullus est usus si habet obiectum
91fruibile pro obiecto quin sit licitus, et tunc
92ad motivum quando ponit casum quod sit aliquis
93qui velit fornicari propter deum. dico
94quod casus est impossibilis, nisi capiat li 'propter' hoc in
95contemptum dei, et tunc non esset deus
96obiectum fruibile, ymo(immo) esset obiectum quo uteretur S85va
1et creatura frueretur. unde si li 'propter hoc' dicat con-
2temptum dei, concedo casum. si autem dicat finem
3ultimum et propter se, tunc casus est impossibilis nisi
4saltem fornicari caderet sub praecepto vel dis-
5pensive, quia deus posset dispensare et praeci-
6pere, ymo(immo) praecepit iuxta illud, vade et fac
7tibi filios fornicationis, et ita potest praeci-
8pere cum sit dominus, et ita potest praecipere sicut
9furtum, et sic nihil esset ad propositum, quia tunc esset
10actus meritorius et adimpletivus praecepti, quia
11faceret quod deus praeciperet, volo igitur
12quia fundamentum rationis non valet arguere contra
13istam positionem repugnat in eodem actu
14quod sit summus honor et contemptus, et ita esset
15in proposito, quia dilectio fruitiva est dilectio
16dei maxime honorativa, quia reffert se totam et
17operationes suas in deum, et tamen contempneret
18deum, quia esset transgressor praecepti, et isti
19actus sunt incompossibiles eidem personae.

9 Item conversio
20et adversio non sunt compossibiles in eodem actu
21in eadem potentia. unde quod idem actus moveat ad
22contraria se ipso immediate, hoc est impossibile. modo,
23actus fruitionis dei movet in deum, sed
24actus fruitionis movet ad bonum commutabile,
25et sic quod eadem potentia moveatur motibus contrariis,
26hoc videtur impossibile et repugnare

10 Item fruitio
27in esse fruitionis, hoc est dei propter suam bo-
28nitatem secundum illud quod afficit animam in
29deum est quaedam rectitudo, et sic illa fruitio
30inquantum ad deum est bona licet ex habitudine quia
31est fornicatio est adversio a deo, et sic defficit(deficit),
32quia ponit quod talis fruitio in esse fruitionis
33est inordinata, quia habitudo quae competit ei ut
34est fruitio dei movet in deum. et sic inesse fruitio-
35nis non est inordinata quod est contra se

11 confirmatur,
36nam si istae habitudines velle fornicari et diligere
37deum essent separatae. 2a(secunda) esset recta et tamen
38prima esset vitiosa, nec tamen vitia prima 2am(secundam),
39licet ponat duos. unde ex hoc quod actus non
40est rectus respectu creaturae, non tamen oportet, quin
41sit rectus respectu dei, quia facit creaturam
42ferri in deum propter se

12 Item iudaei propter
43zelum legis volentis christum persequi
44credebant frui deo et tamen non frue-
45bantur, nam secundum apostolum, licet haberent
46zelum dei, non tamen secundum scientiam, unde in
47casu nostro, licet ille intendit impendere honoS85vb -
48rem deo, tamen non Impendit, et hoc propter aliquem
49finem latentem qui deordinat fruitionem illam.
50unde, licet iudaei credebant se obsequiuum prae-
51stare deo, non tamen impendebant, quia
52propter bonum temporale vel invidiam vel aliquod
53tale male afficiebantur circa christum. unde sicut
54dictum est prius quis credit aliquando recte
55diligere qui tamen non diligit recte propter
56difficultatem resolutionis, et etiam nescientiam actuum
57voluntatis

13 ideo in illo casu, iudaei peccabant contra
58deum, vel vana gloria vel propter cupiditatem
59vel propter aliud, ideo male procurabant mortem
60christi. confirmatur nam omnis fruitio est dilectio dei
61super omnia, ergo iste qui frueretur sic deo
62et qui propter deum vellet et sic fornicari dili-
63geret deum super omnia, ergo non esset in peccato,
64quia non stat quod quis sit in peccato, et quod
65diligat deum super omnia, ut probabo inferius

Quod omnis usus ordinatus est vitae aeternae meritorius

14
66consequenter dimittendo istam materiam, infero quod omnis
67usus ordinatus est vitae aeternae meritorius,
68et quia multi doctores moderni contrarium te-
69nent, ideo solum recipio probabiliter, probatur corollarium quia
70omnis usus ordinatus est fruitio dei, ergo dilectio
71dei super omnia et ex caritate et in caritate. unde
72omnis usus est dilectio vel odium creaturae propter
73deum, ergo per huiusmodi actum diligitur deus
74fruitive, igitur fruitio summi boni, ergo meritoria

Quod omnis actio meritoria est fruitio

15
75Item sequitur quod omnis actio meritoria est fruitio. patet
76quia omnis actio meritoria loquendo proprie de actu
77meritorio quia exterior actus non est proprie meritorius
78omnis talis est dilectio creaturae in relatione ad
79deum, vel dilectio dei propter se, et sic est dilectio
80dei super omnia et est meritoria, igitur fruitio
81si fit respectu creaturae vel proximi est usus et
82omnis usus est fruitio, quia omnis actus diligendi
83vel odiendi aliquid propter deum habet deum pro obiecto

Quod cuiuslibet meritoriae actionis Deus est obiectum

16
84sequitur quod cuiuslibet meritoriae actionis Deus est
85obiectum, quia omnis meritoria actio est fruitio, ergo
86habet deum pro obiecto. Ex quo patet quod magna
87debet esse solicitudo omnis actus suos delibera-
88tos referendi in deum quia si non refferret(referret),
89tunc tales actus essent creaturae fruitio quod quae
90secundum augustinum est summa perversitas. et istud
91fundatur in scriptura sacra, nam apostolus scri-
92bit in epistola ad corinthios sive man-
93ducatis sive bibitis sive aliquid aliud facitis
94in dei gloriam facite. et sic praecipit omnis
95actus actualiter vel habitualiter referre S86ra
1in deum. hoc enim est deum ex toto corde
2diligere, scilicet, intendere per quamcumque operationem
3ultimum finem, et sic deum diligere ex toto cor-
4de est diligere sic quod nihil faciat homo
5quin cor totum illud in deum referat

17 Item scribit
6apostolus, 2ae(IIae) ad corinthios, in captivitatem re-
7digentes omnem intellectum in obsequium
8christi. et haec est ex tota mente deum diligere.
9unde debet sic diligere ex tota mente quod
10captivet intellectum sic quod credat quaecumque
11revelata, sic anima diligit tota mente, quando
12credit incomprehensibilia. etiam si evidentia maxima
13esset ad contrarium, et hoc est tota mente se dare
14deo

18 etiam generaliter quod anima omnem affectionem
15in deum dirigat, 2ae(IIae) ad corinthios quod
16caritas christi nos urget. et ibi postille
17glosant quod caritas christi afficit nos sic
18quod nullam habemus affectionem quin eam in deum
19dirigamus tandem omnia opera exteriora debet
20referri in deum et hoc est diligere ex
21tota fortitudine, quia fortitudo est respectu exe-
22cutionis operum adextra

Recapitulatio

19 Recapitulando, ergo, debemus
23deum diligere ex toto corde, scilicet, quando tota
24intentio refertur in deum ex tota mente
25propter continuam captivitatem intellectus ut credat
26absque apparentia ex tota anima ex tota re-
27latione in deum ex tota fortitudine, id est, ex
28tota relatione omnium actuum exteriorum in
29deum et quantum ad materiam praesentem intendo
30inferius tractare utrum aliquis sit actus
31deliberatus qui nec sit peccatum nec meritum, etc.

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Fruitione, Lectio 43, de Fruitione (http://scta.info/resource/lectio43 )

      Paris, Bibliothèque Nationale de France, ms. lat. 15897 , 85r-86r (http://scta.info/resource/lectio43/sorb)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio43/sorb/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio43/sorb/transcription

      View Explanation of Citation Practices