1
33Consequenter difficultates introductas circa
34primum distinctionem aliquae fuerunt tra-
35ctatae et aliquas intendo reservare
36pro aliis distinctionibus et materiis suo loco ut
37materiam de libertate voluntatis intendo re-
38servare usque ad materiam de praedestinatione,
39et etiam materiam de priventione[?], ut citius
40passim venire ad materiam Trinitatis.

2 Inter
41tamen alias rationes fuit facta una ratio de
42fine naturali, scilicet, utrum Deus sit finis naturalis
43creaturae rationalis, et etiam cuiuslibet. Et utrum quaelibet
44creatura naturali tendentia tendat in Deum
45tanquam in summum bonum et ex sua capacitate
46naturali fruatur Deo quantum potest.

3 Et circa istam R80vb
47materiam recitando recitabo oppinionem(opinionem) cuiusdem do-
48ctoris antiqui secundum Altissidorensem[?sp?] in principio 2i(secundi). Unde
49iste doctor in principio 2i(secundi) ponit quod dilectione natura-
50li creatura diligit se propter se.

4 Unde consequenter tractan-
51do materiam de angelis introducit. Utrum di-
52lectione naturali angelus diligat Deum super
53omnia et tenet conclusionem negativam quod angelus in
54statu innocentiae, scilicet, ante confirmatione plus diligebat
55se et consequenter dicit quod Adam in statu innocentiae diligebat
56gat se ultimate, scilicet, diligendo Deum suum esse vivere
57conservari.

5 Et alia bona quae faciebant ad conserva-
58tionem sui et conferentia[?] ad sui bonitatem et perfectionem
59verum est quod ista positio prima facie videtur esse contra
60Augustinum, qui ponit ordinem duarum ci-
61vitatum Unde civitatem Dei fecit amor Dei
62et civitatem usque ad contemptum mundisui. Et
63civitatem dyaboli(diaboli) fecit amor sui usque ad con-
64temptum mundiDei, ut tamen habeatur intellectus istius
65doctoris[?] ipse distinguit 3s(tres) modos diligendi
66se.

6 Primus modus est solum propter utilitatem, ut isto modo
67creatura diligat suam utilitatem et illa quae
68sunt neccessaria(necessaria) ad sui conservationem et ista est dilectio
69licita ut dicit.

7 Alia potest esse dilectio proprie ex-
70cellentiae et ista est superbia secundum ipsum. Ad-
71bertendum tamen quod dilectio proprie excellentiae potest
72dupliciter consideram. Uno modo quantum ad illa quae
73requiruntur ad integritatem sui status secundum
74modum illius rei, et sic creatura diligit licite
75excellentiam sui status, quia creatura diligit
76utilitatem et illa quae sunt neccessaria(necessaria) ad sui conser-
77vationem. Intelligit tamen iste doctor quod a-
78mor excellentiae non debite est superbia ut
79si appeteretur alius amor quam sit debitus
80suae excellentiae, tunc esse superbia.

8 Alia
81est amor temporalium, ut pulchritudo corporum,
82et isto modo amor sui est illicitus et ad istud
83propositum dicit Augustinus quod amor sui usque
84ad contemptum Dei fecit civitatem dya-
85boli(diaboli). Et ista est positio istius doctoris[?].

9 Con-
86tra istum doctorem pono recte contrarium et
87breviter arguitur contra ipsum, quia omnis dilectio praecipue
88deliberata est usus vel fruitio, ergo huiusmodi dilectio,
89quae est ad se, si non referatur ad aliud est
90fruitio sui, ergo summa perversitas, quia secundum Augustinum
91illa est summa perversitas frui utendis et
92uti fruendis.

10 Secundo ista ymaginatio(imaginatio) procedit R81ra
1ex ignorantia habitudinis creaturae ad Deum, quia ut dictum
2est alias, creatura est totaliter Dei et totaliter depen-
3dens ab eo, quia nullo modo habet rationem finis, ergo nullo modo
4potest esse obiectum diligibile propter se.

11 Item si ita esset
5sequeretur quod realiter gratia esset vi??ta[?] et natura contraria
6consequens est falsum, quia gratia non corrumpit naturam, sed
7perficit. Probatur consequentia, quia dilectio naturalis est ad se
8et dilectio caritativa est ad Deum. Et sic dilectio cari-
9tativa movet ad contrarium. Et sic dilectio caritativa
10esset simpliciter naturae contraria, quia movet in Deum et tenden-
11tia naturalis creaturae est ad se, et sic sunt ad contra-
12ria.

12 Item sequeretur quod status innocentiae tam
13primi parentis quam angeli fuisset inordinatus posset,
14quia quod aliqua dilectio terminetur ad creaturam, quae nullo
15modo habet rationem terminari hoc est inordinatum, quia
16in illa creatura nullo modo est ratio ultimi, et sic
17illa dilectio erit innaturalis.

13 Item sequeretur
18quod beati de facto quantumcumque esset beati viole??retur[?] nam di-
19lectio naturalis de directo est ad contrarium, quia est
20ad se et illa est inseparabilis. Et numquam
21potest removeri a creatura, ex quo est naturalis
22et tamen distinctio beatorum est ad contrarium, puta ad Deum.

14
23Item creatura, ut alias dictum est non sufficit
24sibi ad esse, ergo nec ad bene esse, ergo nec habet rationem
25finis, quia finis habet rationem optimi. Ergo ista positio
26est irrationabiliter fundata.

15 Sit ergo contra[?] quo hoc prima-
27riae naturae impetus ad Deum super omnia terminatur
28ultimate, licet caritas ad idem incomparabiliter
29moveat nobilius.

16 Secunda pars patet, quia caritas
30elevat naturam supra se. Unde secundum docto-
31res caritas gustum spiritualem acuit et
32perficit et redditur altioremj speciei quam sit
33in natura sua propria. Et ex caritate magis
34movetur creatura ad diligendum Deum quam ex
35natura propria et per caritatem magis quietatur

17
36prima pars patet, quia creatura agit directa ab
37intelligentia non errante, ergo ordinatione[??]
38agit, ergo quicquid agit propter finem, ergo quicquid
39agit. Agit propter Deum et propter hoc dicit philosophus primo
40Ethicorum omnia bonum appetunt. Et Eustratius
41dicit in commento quod quaelibet creatura appetit Deum
42tamquam summum bonum.

18 Et ultimum, et Boetius
43in libro De consolatione dicit quod recta est naturalis
44intellectio, et quod est unicus finis naturae, licet varii
45eligant calles[?], scilicet, vias veniendi ad fe-
46licitatem, tamen semper est una felicitas, licet R81rb
47propter errores varios diversi varios ponant
48modos veniendi ad felicitatem. Ideo dicit
49Boetius nihil antiqua lege solutum etc.

19
50Ad idem est Philosophus in libro De bona fortu-
51una.

20 Ad idem est Tullius in libro De tuscu-
52lanis quaestionibus.

21 Ad idem Guillelmus Parisiensis in
53libro De fide et legibus et in libro de universo
54bene ponit quod rerum tendentia est in Deum propter
55se sive animatarum sive inanimatarum sive
56rationalium sive irrationalium. Et in libro de fi-
57de et legibus dicit tria dona exponendo illud
58Iacobi omne datum optimum et omne donum
59perfectum de sursum est etc.

22 Unde dicit quod aliqua
60sunt dona optima, quia optime diriguntur
61in finem ultimum immediate.

23 Alia sunt
62dona meliora et ista sunt virtutes
63naturales naturaliter nobis innatae, et cuilibet iuxta
64capacitatem suae speciei datae sunt inclina-
65tiones naturales. Et utrum ille inclinationes
66naturales sint Deus vel creatura non distinguo
67pro nunc.

24 Alia sunt dona bona simpliciter
68ut virtutes consue??les et morales et virtutes
69naturales praefert ad virtutes morales. Et sic
70ordo naturae est in Deum ferri secundum capacitatem
71suae naturae et specie.

25 Sed forte contra ista ar-
72gueretur, quia si ita esse sequeretur quod aliquis ex puris
73naturalibus posset frui Deo, patet statim, quia
74virtutes naturales nobis innatae incli-
75nant fortiter et fortius quam morales ad
76diligendum Deum fruitive. Et sic posset creatura
77frui Deo ex puris naturalibus absque dono
78specialiter dato.

26 Item creatura faciliter
79fertur in dilectionem temporalium, ergo fortius
80poterit ferrit in Deum. Consequentia tenet, quia ex
81quod inclinatio naturalis est ad Deum et non
82ad creaturam sequitur quod frotius Deum dil
83diliget quam creaturam.

27 Respondendum est quod mul-
84tiplex est causa quare creatura rationalis
85magis diligit creaturam quam Deum non ob-
86stante naturali inclinatione in Deum.

28 Prima
87causa, quia ad hoc quod creatura rationalis feratur
88in deum requiritur consideratio et deliberatio et divinae bonitatis
89cognitio, quae non acquiritur sine difficultate ma-
90gna.

29 Ad hoc autem quod creatura diligat bonum
91temporale non requiritur discursus. Ideo dicit
92Origenes. Virtus est tarda vitium vero R81va
1praenceps. Propter quod dicit Philosophus quod difficile est
2attingere signum. Ideo opera virtutum sunt
3difficilia, quia non nisi uno modo attingitur signum et
4medium virtutum, sed infinits modis con-
5tingit defficere et recedere a signo. Et sic
6virtus est tarda propter difficultatem operationum, quae
7attingunt medium virtutis. Sed vitium dicitur
8praenceps propter facilitatem quae tangitcontingit multipliciter de-
9viare et multipliciter contingit recedere
10a bono et peccare.

30 Et hoc ad diligendum Deum
11super omnia requiritur mentis elevatio et
12corroboratio. Ad diligendum autem bonum
13temporale creatura se ipsa immediate potest. Ideo dicit
14dicit Virgilius Eneyd, facilis dicessus[?]
15aberui[?] etc.[?].

31 Item, quia ergo dilectio fruitiva
16Dei excedit humanam facultatem, quia
17requiritur caritas, ideo difficile est exire in
18huiusmodi actum. Sed exire in actum illeceb??e[?]
19vel delectationis carnalis non est difficile.

32
20Tertia causa est, quia temporalia intuitive et immediate
21se ostendunt delectabilia et alliciunt vo-
22luntatem. Deus autem non videtur intuitive,
23et hoc in via de communi cursu. Ideo non diligitur
24Deus immediate, ideo difficile est Deum diligere,
25quia non movet immediate intuitive temporalia
26vero movent immediate, intuitive.

33 Causa quarta et
27principalis est cupiditas vel fomes peccati originalis,
28quae inclinat de directo contra caritatem ad
29dilectione sui ipsius quae Aor(maior) est quam inclinatio
30virium naturalium et inclinantium ad contraria.

34
31Ex ista conclusione sequuntur aliqua corollaria.