2 et repetenda
33est radix prius tacta, scilicet, quod nulla creatura habet intrinsece
34rationem terminandi. ideo non potest esse ordinate diligibilis ultimate
35vel appetibilis sine appetitu rationali sive irrationabili sive
36appetitu animato sive inanimato.

3 Et ex illa radice
37sequitur primo quod ab appetitu finis medii potest simpliciter
38absolvi creatura

4 ex quo sequitur quod finis quo non
39est neccessarius(necessarius) in operationibus naturalibus. patet, quia finis
40quo est semper ad citra deum cuius habitudo ad rem S99vb
41appetendam vel appetitam est absolubilis, ergo.

5 sequitur
42ulterius quod non est neccesse(necesse) quod forma et finis coin-
43cidant, ita quod stat agens naturale producere
44formam, et non intendere, nisi ultimum finem. nam
45habitudo rei quae est ad creaturam potest absolvi,
46et sic solum erit habitudo ad ultimum finem

6 Ex quo
47sequitur appetitum animae ad suum corpus esse so-
48labile[?], id est, stat quod anima non inclinetur ad suum
49corpus. patet quia talis finis est aliquid creatum quod
50non habet rationem finis ultimate. et sic poterit absol-
51vi ab anima respectu corporis

7 Ex quo patet quod oppinio(opinio)
52magistri de personalitate animae, et si non sit vera,
53est tamen probabilis, ita quod anima humana separata
54potest esse persona. unde magister ponit quod de facto
55anima separata est persona. sed doctores communiter po-
56nunt
57oppositum, quia dicunt quod persona debet esse aliquid quod
58non innitatur alicui, vel quod nec sit pars alicuius
59vel quod non inclinetur actualiter vel habitualiter
60ad aliquid, ideo magister defficit(deficit), in hoc, quia licet
61anima separata de facto non sit pars
62inclinatur tamen ut sit pars. modo patet corollarium,
63quia talis inclinatio animae ad corpus potest absolvi
64ab anima, et anima potest absolvi a tali inclinatione,
65ergo potest esse persona

8 sequitur etiam quod non repugnat
66angelo quod desinat esse persona absque sui
67assumptione. non enim est difficultas quod si
68angelus assumeretur a deo et ab eo supponeretur
69quod desineret esse persona, quia supponeretur alio supposito
70et illud est clarum. sed amplius pono quia pono
71quod angelus potest desinere esse persona absque sui
72assumptione nam sicut habitudo animae ad suum corpus
73est mere contingens et potest ab anima removeri.
74ita deus angelo potest inclinationem addere, ut
75informet materiam et sic non est amplius persona

9
76Sequitur ulterius quod stat grave absolvi a ten-
77dencia(tendentia) in centrum mundi, patet quia talis inclinatio
78animae ad aliquem finem est neccessaria(necessaria) habitudo nisi ???
79finem ultimum, et sicut quaecumque tendentiae creatura in creatura
80posterior tendentia creaturae in suum finem ul-
81timum, sequitur quod grave poterit non tendere in cen-
82trum mundi quia talis inclinatio non est sibi
83essentialis. et ita diceretur de igne respectu
84concavi orbis lunae. ymo(immo) huiusmodi inclinationes
85possunt permutari, ita quod grave inclinetur
86ad concavum orbis lunae et ignis ad cen-
87trum mundi. et tota radix est, quia tota S100ra
1huiusmodi habitudo est mere contingens et praecise ex dei
2statuto sic ordinantis, et sic terra posset ascen-
3dere et ignis descendere per naturam propriam

10 Item
4quod plus est staret quod absque loci intentione
5grave naturaliter ascenderet et unde descenderet,
6sed solum propter finem ultimum, quia huiusmodi habitudines
7non habent terminos finales

11 Ex quo sequitur quod principia natura-
8lia subiacent divinae dispositioni liberae ut quod
9omne grave existens sursum non Impeditum de-
10scendit, id est leve ascendit, ista sunt principia
11naturalia et subiacent divinae libertati. et ex
12hoc patet quod sunt contingentia, et ex hoc ulterius
13patet quod possunt esse falsa, ymo(immo) quod grave ascenderet
14potest esse aeque principium naturale sicut quod nunc grave
15descendit

12 Ex quo patet quod aliquod potest esse principium
16naturalis philosophiae quod potest esse contradictorium principio philosophico.
17Ex quo patet quod theologia perfectius philosaphatur
18et strutatur naturas rerum quam quaecumque alia scientia, quia
19nulla alia ita novit habitudines rerum, nec novit
20libertatem dei supra habitudines rerum, sicut theologia,
21ymo(immo) aliae ponunt quod deus neccessario(necessario) agit ad
22extra nec potest statutum naturae immutare

13 consequenter
23diceretur quod velocitates in motibus magis sequuntur
24divinum librum quam proportionem potentiarum motivarum
25ad suas resistentias, nam secundum divinum decretum
26una creatura agit in aliam et mutatur ab
27alia et secundum quod congruit u regni universi

14 consequenter
28diceretur dequod duratione rerum quod duratio rerum est
29secundum divinum statutum et secundum quod congruit potentiae
30dei regitivae[?] universi, et etiam causalitates rerum
31reducuntur ad idem

15 ex quo patet quod nulla est re-
32pugnantia quod aliqua substantia creata separata ut
33angelus haberet in se principium suae corruptionis,
34quia nulla est repugnantia quod sit secundum proportionem vel combi-
35nationem actiuum vel habituum in substantia separata
36sequitur eius permanentia quod esse ex habitibus oppositis
37sequitur eius corruptio, sicut est de forma temporali
38rei corporalis, ymo(immo) substantia incorporea est magis
39fluxibilis. ita quod forma rei corporalis
40non est magis fluxibilis in non esse, ymo(immo) minus,
41et sicut ad certum combinationem qualitatum
42potest forma in materia conservari, ita ad certam
43combinationem actuum vel habituum potest angelus
44conservari et ex habitibus oppositis potest corrumpi
45et istud fundatur in scriptura sacra. unde dicit david S100rb
46praeceptum posuit et non praeteribit etiam sapientia
47ponit legem in singulis quomodo obediunt et quod prae-
48ceptum non praeteribunt. et rabi moyses ponit quod
49cursus naturae totus est ex libera dei dispositione, et quantum
50ad motus et quantum ad omnia, ista materia est satis
51lata, ideo solum reduxi principia ex quibus possunt
52inferri multa.

16 ex quibus sequitur quod caritas
53vel gratia non potest inclinare contra primarium naturae
54impetum vel appetitum, patet, quia primarius naturae appetitus
55semper est rectissimus, quia semper est in deum. quid tamen
56sit huiusmodi appetitus potest dici quod non est res
57distincta a re appetente, sicut solet dici quod appetitus
58materiae primae non est res distincta a materia prima, ut patet primo(Io)
59physicorum, causando tamen pro impellente potest dici quod
60est deus movens et dirigens eam in suis o-
61perationibus, Unde creatura In suis operationibus est sicut
62saguta[?] missa ad signum et directa a bono
63sagitario attingit signum. unde natura non cognitiva
64ut dictum est, est sicut sagita missa ad
65signum, et sicut sagitator numquam defficit(deficit) a signo
66ita deus naturam dirigens numquam defficit(deficit) ymo(immo) deus
67rectissime dirigit naturam et in hoc consonant
68auctoritates philosophorum, scilicet, quod natura dirigitur ab agente
69infallibili etc. et sic prima inclinatio naturae semper est recta. autem
70gratia cum semper inclinet ad bonum numquam potest inclinare
71ad oppositum inclinationis naturae

17 ex quo patet
72quod caritas non potest inclinare ad diligendum deum propter
73utilitatem creaturae

18 ubi advertendum est quod altissidorensis ponit duos
74motus caritatis. unum ponit qui est in ultimum finem
75propter se simpliciter et illud dicit esse proprissime[?] fruitivum
76et perfectum valde. alium motum caritatis ponit
77in deum propter habere deum et praemiari cum illo

19 quantum ad
78primum dicitur gloriam meam alteri non dabo. propter
792m(secundum) dicitur quod bonorum meorum non eges, ita
80quod deus non eget nobis, sed bene vult ut
81egeamus eo et desideremus eum ut praemian-
82tem et felicitatem

20 contra 2am(secundam) partem pono
83corollarium nam ordo caritatis et ordo debitus natura-
84lis non servatur in dilectione nisi deus sit ultimus
85terminus dilectionis, ergo diligere deum ut felicitatem
86est magis diligere felicitatem quam deum, quia est
87magis diligere se felicem quam deum. et sic creatura
88esset obiectum illius fruitionis, et sic esset usus dei et fruitio
89creaturae

21 pro tamen salvatione dicti sui est ad-
90vertendum quod huiusmodi motus dilectionis potest dupliciter considerari

22 S100va
1uno modo quod in huiusmodi dilectione sint praecise duo termini,
2scilicet, deus dilectus et creatura recipiens dilectionem,
3ita quod deus sit terminus a quo et creatura terminus ad
4quem. et sic non valet debet creatura diligere deum propter
5utilitatem suam

23 2o(secundo) potest contingere quod deus sit terminus
6a quo et terminus ad quem. ita quod ymaginale(imaginale) est quod sit
7una dilectio quae habeat 3es(tres) terminos unum a quo, scilicet, deum,
8et unum ad quem, scilicet, creaturam, et unum ad hunc
9ultimum terminum s ad quem, scilicet, deum. ita quod creatura diligat
10deum propter utilitatem suam. iterem referendo suam
11utilitatem in deum. et sic caritas potest inclinari ad di-
12lectionem creaturae, quia deus esset terminus a quo et ad
13quem principalis. et sic licitum esset diligere deum propter
14utilitatem creaturae. dummodo per illam dilectionem omnia illa
15referentia in deum propter suam bonitatem

24 et sic deus est
16diligendus ut praemiator, non tamen ultimate diligitur
17praemium sed diligitur praemium referendo in deum. et sic
18diligitur bonitas actus ut ultimate referatur
19in deum. et sic patet quod ibi est motus circularium, quia inci-
20pit ab oriente, scilicet, a creatore, et transit per
21occidentem, scilicet, per creaturam et iterum reddit in oriente,
22scilicet, in deum, et iuxta istam viam patet creatura potest
23diligi propter bonum caritatis non tamen ultimate

25 sequitur
24ulterius quod licet illa dilectio esset licita qua diligeretur
25deus propter utilitatem creaturae nihilominus tamen dilectio
26simplex absoluta et propter se est multum nobilior. patet
27quia minus participat de conversione ad creaturam,
28ergo censeri debet nobilior.

26 sequitur ulterius quod omne
29peccatum est realiter naturae contrarium et contra inclinationem natura-
30lem. patet quia inclinatio naturae est rectissima et semper natura
31inclinatur ad bonum ergo omne peccatum est contra naturae
32inclinationem et hoc est de intentione augustini in de
33vera innocentiae

27 Sequitur quod homo non debet servire
34deo ut praemietur nec mereri ut praemietur

28
35sequitur ulterius quod agentia naturalia proprie loquendo non
36agunt ut assimilentur deo, licet agendo assimilentur.
37patet quia gratia dei agunt quicquid agunt,
38et sic primaria intentione eorum actio terminatur ad deum
39et non ut assimilentur deo

29 sed contra dicta, arguitur primo,
40quia teste scriptura natura humana ab olescentia sua
41prona est ad malum, ergo naturae inclinatio est depravata

30
42Item si natura esset sic recta sequeretur quod ex puris
43naturalibus homo potest mereri vitam aeternam, nam
44insequendo inclinationem naturalem ipse attingeret
45deum

31 Item inclinatio naturae est a deo sic libere
46impellente, ergo deus potest alterum duorum facere, S100vb
47scilicet, vel substrahere huiusmodi inclinationem naturalem et quod
48plus est ad aliud naturam inclinari quia substracta huiusmodi
49inclinatione natura potest ad aliud inclinari

32
50Item libertas
51est potentia superior ad naturam non cognotivam[?], ergo si
52ipsa potest ferri in aliud quam in deum dicitur videtur quod natura
53perfectior posset in aliud ferri quam in deum

33 Item
54creatura sibi derelicta tendit in nihilum, ergo ab
55intrinseco magis tendit ad se vel ad nihil
56quam in deum

34 Item naturalis iustitia resultat
57ex divino decreto et acceptione eius, ergo cum deus
58potest libere non acceptare regimen naturale, sequitur quod
59huiusmodi naturalis operatio potest esse difformis.

35 Item
60multiplex contingit error et malicicia(malitia) in
61agentibus naturalibus, ut patet in animalibus brutis,
62ubi sunt multi errores et deffectus(defectus), ut sunt
63ferocitates

36 Item per malam distinctivam possunt
64bruta disciplinari ut turbent universum

37 Item
65aliqua corpora caelestia sunt essentialiter mala in
66se, ut patet de saturno et de marte, nam
67astronomis ponuntur mali et omnes astrologi,
68qui scripserunt de nativitate corporis et animae. mali-
69cias(malitias) et animae et corporis resolvunt in huiusmodi
70planetis ut quod aliqui sunt proni ad furta,
71ad homicidia, ad sacrilegia, ad sortilegia,
72et sic de aliis

38 Item potest dari praeceptum contra inclinationem
73naturalem, ut si sortes habeat inclinationem naturalem
74ad facere a deus potest praecipere quod non faciat
75a quod si faciat a tunc peccabit, quia fa-
76ciet contra praeceptum dei, et tamen faciet per
77inclinationem naturalem, ergo inclinatio naturalis non
78semper est recta quod est contradicta