Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | October 25, 2012
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
88Sicut tactum est in lectione praecedenti, trinitas
89personalis est una de condicionibus(conditionibus) propriis naturae
90immensae, et sicut probatur Res infinita in eadem
91specie habet alias proprietates et condiciones(conditiones) quam finita, ergo si natura
92divina sit infinita in se, et eciam(etiam) in specie excedens imperfectione
SV267va
1totam aliam perfectionem specierum non est inconveniens si sibi
2competant variae proprietates et condiciones(conditiones)
2continuando hanc materia
3ponam unam propositionem ex qua inferam aliqua corollaria aperitiva[?]
4materiae.
3
propositio est ista: sola divina natura summe ydemptice(identice) est
5omnis sua perfectio sibi possibilis. et cum hoc est quaelibet perfectio
6immensa. ista propositio quantum ad principalem partem, quia exclusiva est satis
7patet ex tractatis in 3a(tertia) distinctione, ubi ostensum est quod divina natura
8est simpliciter immensae imperfectionis. unde quod divina natura sit
9omnino sua perfectio possibilis et neccessario(necessario) et omnis summa perfe-
10ctio
possibilis ista fuit deducta circa materiam 3ae(tertiae) distinctionis, ubi fuit
11probatum quod deus est simpliciter et absolute summe perfectus. Ita
12quidquid est perfectionis est deo attribuendum. modo, habere omnem
13perfectionem est perfectionis et carere perfectio aliqua est habere
14potentiam ad eam, haec est aliqua imperfectio, ideo non competit deo.
15Ideo deus omnem sibi possibilem, et etiam perfectionem possibilem
16habet
4
et ex illa deductum est quod non possibilis pluralitas deorum,
17quia de Ratione deitatis est habere omnem perfectionem. alias
18Deus non esset summe perfectus. modo si unus defficeret(deficeret) ab
19aliqua perfectione non esset deus. et si plures haberet omnes
20perfectiones illi superfluerent
5
Sed 2a(secunda) pars, scilicet, quod nihil aliud
21a deo est ydemptitate(identitate) omnis sua perfectio sibi possibilis etc. patet
22ex operatione creaturarum ad suas causas tam efficientes quam finales
23quam formales et materiales, nam quaelibet creatura, ut tactum est,
24indiget causa efficiente et Recipit ab alia causa sua perfe-
25ctione
et eciam(etiam) creatura producta in nihilum flueret nisi
26conservaretur
6
Item creatura maxime perficitur per finis adeptio-
27nem,
ita quod finis est summa perfectio creaturae tamen finis
28creaturae distinguitur ab ea
7 Item perfectio materiae est forma
8
29Item perfectio intellectus est cognitio et perfectio voluntatis
30est dilectio, et sic est multiplex indigentia creaturarum
31respectu illorum ad quae ordinantur quae tamen sunt distincta formaliter
32vel Realiter respectu creaturam non sic autem est de deo, quia
33deus est summe perfectus et est omnis sua perfectio, nec potest
34sibi aliqua perfectio acquiri
9
unde circa hoc aliqui doctores
35dicunt quod quaelibet creatura est Realiter composita etc intelligentia
36et est divisibilis de potentia dei absoluta et hanc ponit hugolinus
378va(octava) distinctione primi. Et praeter ponentes distinctiones formales, qui
38ponunt distinctionem in quamlibet creaturam, et sic quoddam modo compositionem
10
39Primum corollarium, dato quod gratia, virtutes, et dona
40gratuita, et formalis beatitudo concurret simul unitive ydemptitate(identitate)
41intrinsece et essentialiter in subiecta alicuius rationalis creaturae nihilominus
illa
42non esset omnis sua perfectio. patet, quia indiget obiecto beatifico
43in quo consistit sua summa perfectio et est suus finis ultimus
11
Item
44huiusmodi creatura non esset sua futura duratio, ymo(immo)
45Remotibile[?] ab ea esset hoc praedicatum erit durabit, quia potest
46non esse ex quo est creatura
12
Item creatura quanto est
47perfectio tanto dependentior, ut tactum est supra
13
2m(secundum)
48corollarium: esse simplex proprie causando non est ad extra proprie praedicatum
49communicabile. patet, quia non potest creari creatura quin habeat depen-
50dentiae
habitudinem et possibilitatis. ex qua quoddam modo Resul-
51tat
per modum compositionis condiccio(conditio) Repugnans simplicitati
52simpliciter. Unde quaelibet creatura habet multas dependentias
53respectu suae causae. habet enim inhaerenciam(inhaerentiam) quamdam ad suam causam et
54alia multa. Unde creatura habet quamdam compositionem promisum(promissum) quaedam
55proportionalem ad inhaerenciam(inhaerentiam), licet non sit Realis inhaerentia
14
ex
56quo sequitur quod esse simplex proprie et stricte capiendo est de praedicatis
57perfectionalibus deo propriis immediate dicentibus perfectionem
58immensam et quodlibet tale praedicatum est talis naturae quod illud
59cui competit potest immediate concludi esse summe perfectum. non
60sic autem est de istis praedicatis vivens, intelligens, licet
61dicant perfectionem simpliciter
15
3m(tertium) corollarium: quamvis supra materiam
62continue ascendendo supra latitudinem creatarum posset concedi quod Reperiatur
63maior latitudo potentiae et possibilitatis, supra tamen suppremum(supremum)
64gradum est omnino indivisbilis gradus perfectionis. Ita quod ascendendo
65supra latitudinem creaturarum quanto creatura est perfectior tanto est possibilior,
66id est, habet plures potentias quoddam modo specifice distinctas. patet nam species
67superiores participant naturam inferiorum. et species humana parti-
68cipat
naturam non vivencium(viventium), ymo(immo) eciam(etiam) anima humana, quia
69inhaeret ad modum formae materialis nec eius inhaesio est
70operatio vitalis. eciam(etiam) ad modum vegetabilium anima nutrit
71corpus vegetabiliter
16
et eciam(etiam) cognoscit sensitive, cum brutis et
72intelligit cum intelligenciis(intelligentiis) intellectus, et sicut sunt gradus
73in natura corporali, ita in spirituali. unde licet intellectus non inhaereat,
74non tamen est negandum quin sit inhaesivus et vegetivus et sensitivus
75et quin habeat potentias aptas ad vegetandum, sentiendum, et nutriendum
76et quanto est perfectior tanto habet h aptitudinem ad plures
77potencias(potentias). tamen ex statuto divino quia hoc non congruit
78universo, non exercet operationes vegetiva, sensitivam, etc
17
2a(secunda)
79pars dicit quod extra huiusmodi latitudinem unicus est indivisibilis gradus
80et extra totam latitudinem creabilium Reperitur deus qui est unicus et
81omnino indivisibilis gradus perfectionis. Unde ymaginandum(imaginandum) est
82quod omnes potentiae et omnes modi ad intra ipsius dei sunt idem et
83unicus gradus modus formaliter. patet quia nisi, ita esset deus
84non esset simplicissimus, quia alias haberet aliquas perfectiones
85limitatas, cum ergo sit summum bonum quo maius excogitari
86non potest. patet quod est simplicissimus et immensus et unicus gradus
87indivisibilis, et sic omnis modus ad intra est immense modus et est
88unicus modus dei ad intra
18
4m(quartum) corollarium: licet sit unicus
89gradus indivisibilissimus, et immense tamen excedit totam
90latitudinem creaturam. Ita quod, licet gradus divinae perfectionis
SV268ra
1sit simplicissimus et immensus et unicus gradus indivisibilis et
2indivisibilissimus, excedit tamen immense totam latitudinem creabilium
19
5m(quintum)
3corollarium: quamvis aeternitas sit duratio simpliciter indivisibilis et
4simplicissima, excedit tamen in duratione totam latitudinem temporis y-
5maginarii(imaginarii)
infinitam, a parte ante et a parte post et immen-
6se
excedit. quod autem aeternitas sit sic duratio subitanea
7et simplicissima habetur ex dictis boecii 5o(Vo) de consolatione, ubi
8dicit quod aeternitas est interminabilis vitae tota simul possessio et
9ibi Recte ponit quod aliud esset semper modum existere tempori. aliud esset
10ipsum esse aeternum. unde anselmus monoligion dicit quod deus ex
11sua duratione est ante creaturas et eciam(etiam) post creaturas perpe-
12tuo
duraturas non quid temporali duratione sed duratione
13perfectiori in infinitum quam sit duratio successiva. Unde ad ymaginandum(imaginandum)
14huiusmodi durationem posset ymaginari(imaginari) tempus perpetuum a parte
15ante et a parte post per modum lineae finitae, et tunc yma-
16ginemur(imaginemur)
quod illa linea fluat ad punctum et efficiatur
17punctum Realiter, sicut ymaginatur(imaginatur) de corpore christi quod est
18in puncto hostiae, et tunc si posse sic ymaginari(imaginari) quod tem-
19pus
concurreret ad punctum, tunc illa duratio esset satis apropin-
20quabilis
ad aeternitatem, sicut si ymaginaretur(imaginaretur) quod panis tran-
21substantaretur
in aliquod corpus in infinitum. Hoc est possibile, et quod illud
22corpus contineretur in hostia, hoc totum est possibile, sic in proposito
23de aeternitate
20
Sequitur consequentur quod si deus ab aeterno produ-
24xisset
unam intelligenciam(intelligentiam) secum duraturam, tamen illa
25intelligentia non esset aeterna, et causa est, quia sua duratio
26est divisibilis, quia praesens divisibile est a praeterito et a futuro, quia
27si illa intelligentia sit nunc potest statim non esse, et de illa
28potest verificari quod est et quod statim non erit, et potest futuritio ab
29ea Removeri. Sed aeternitas non potest Removeri a
30Re cui competit, quia aeternum includit cum aeterna duratione
31impotentem non essendi si autem non est de creatura, quia sua dura-
32tio
est producibilis et successiva
21
Sequitur ulterius quod pater et
33filius sunt idem gradus perfectionis simpliciter ydemptiate(identitate) et sunt
34idem gradus indivisibilis. Ita quod 3es(tres) personae non sunt, nisi unica
35perfectio simul, et quaecumque perfectio est pater, illa est filius, et illa
36perfectio est indivisibilis et immensa
22
Sequitur ulterius quod pater
37filius et spiritus sanctus habent eandem durationem et aeternitatem, et
38per consequens sequitur quod filius aeque primo est sicut pater, quia ex quo
39quaelibet persona est aeterna illa est impartibilis[?] divinae, quia omne aeternum
40et quidquid est aeternum est impartibile[?]. et sic filius, cum sit aeternus,
41est aeque primo duratione sicut pater
23
Ex quo sequitur quod in divinis
42non est ponenda prioritas originis quo ad signa vel instantia
43naturae quae consuevit ponere doctor subtilis. unde doctor sub-
44tilis
ymaginatur(imaginatur) quod quia ad intra est emanatio personarum oportet
45quod servetur ordo. et sic per consequens est ibi aliqua prioritas. unde
46ymaginatur(imaginatur) quod pater concipitur vel consideratur prius quam filius,
SV268rb
47quia ab eo emanat filius. Ideo pater consideratur in primo
48signo originis, et quia a patre emanat filius. ideo filius
49est in 2o(secundo) signo, et spiritus sanctus in 3o(tertio). Sed illa ymaginatio(imaginatio)
50scare(stare) non potest, quia ut tactum est eadem duratio quae est aeter-
51nitas
absolute aeque primo competit tribus
24
Item instans
52originis quodcumque signetur illud est indivisibile et formaliter aeter-
53num,
ergo est omnium trium personarum mensura, et tunc capiatur
54instans quod mensurat instans generationis filii, id est
55aeternum, ergo est quis omnium mensura. ex quo est aeternum, ergo
56unum non est prius alio
25
Item, si ita esset sequeretur quod aeternitas
57praecederet filium secundum durationem Rei prior filio. patet quia aeternitas
58mensurat patrem pro primo signo originis. et in illo non
59mensurat filium ymaginabilis(imaginabilis) est portio aeternitatis in qua
60non est generatio filii, ergo filius non est aeternus
26
Item sequeretur
61quod filius in primo instanti originis haberet potentiale esse et
62in ille inciperet quia in illo non esset et immediate post illud
63esset, ergo inciperet esse. et illud Repugnat filio, ergo etc
27
64Item pater non esset pater in primo signo, quia non produceret
65filium in primo signo, ergo non esset pater in primo signo
28
7m(septimum)
66corollarium: productio personarum divinarum naturam poni potentialitatem successivam
67vel eciam(etiam) mutationem. patet quia, licet filis producatur a patre, nihilominus
68tamen est aeque cito, sicut pater. et aeque aeternus et aeque immutabilis,
69ymo(immo) est eadem perfectio cum patre, ymo(immo) est unica perfectio in
70divinis indivisibilis
29
Ex quo sequitur quod filius est ydemptice(identice)
71illa essentia excellentia nobilitatis et perfectio qua pater
72potest producere filium. patet, quia omnis gradus excellentiae
73et nobilitatis, quae est in una persona ymo(immo) quae est una persona
74est alia. et omnis perfectio paterna est filius. et ideo, si sit
75alicuius dignitatis producere filium, illa dignitas et perfectio
76est in filio, quia omnis perfectio est indivisibilis in tribus personis, quia
77in divinis personis est unicus gradus perfectionis, licet immensus,
78ergo corollarium verum.
30
8vum(octavum) corollarium: licet divina essentia sit ad
79intra communicabilis, non tamen ad extra. istud tamen corollarium dimitto
80declarandum pro aliis materiis
31
Consequenter pro una diffi-
81cultate,
quae superius tacta est, scilicet, quia filius producitur a pater,
82ergo mutatur, hic est advertendum quod productio vel generatio
83in creaturis multa Importat. Importat enim de communi
84cursu modum agendi limitatum. Importat eciam(etiam) Rei
85inceptionem, quae producitur de non esse ad esse, quia generatio est
86progressio Rei de non esse ad esse. Importat eciam(etiam) indi-
87gentiam
a sua causa. Importat eciam(etiam) communicationem perfectionis
32
88ubi nota quod habitudines omnes in generatione, quae important imper-
89fectionem
in creaturis debent a divina generatione Removeri
90et quod est perfectionis ut communicare alicui perfectionem,
91quia illud nam dicit imperfectionem debet deo attribui
SV268va
1et illud, scilicet, communicare perfectionem non dicit imperfectionem,
2nisi indigenti. exemplum, ut Radius dependet a sole, licet sol
3communicet sibi perfectionem in se, scilicet, esse non tamen communicat sibi
4perfectionem conservativam sui, ideo Radius dependet a sole, si
5tamen esse possibile quod sol communicaret Radio illam perfectionem, quae
6est sua perfectio. et eciam(etiam) vim conservativam sui ipsius sic quod su-
7fficienter
conservaret seipsum Radium non dependeret a sole, sed
8haberet sufficientem virtutem exeundi. Ita in proposito, quia pater produ-
9cit
filium et continue producit quia est aeterno. ideo semper producit
10nec producere desinit cum aeternitas sit subitatur[?] duratio
11filius, tamen non indiget aliquo quia est aeque perfectus, sicut pater
12et summe sibi sufficiens et habet omnem perfectionem quam pater
13nec Filius dependet a patre. ideo non indiget a patre. unde aliquid
14dependere ab alio, hoc est ratione alicuius perfectionis quam in
15se non habet et ab alio habet. Sed, quia illam perfectionem filius
16non habet a se, ideo Requiritur productio, sed illa non includit
17de non esse ad esse productionem quia cum hoc quod filius producitur
18omnis perfectio est in eo. ideo non indiget alio. Et per hoc
19salvatur quod filius non est mutabilis, ymo(immo) est tota perfectio, quae pater
20et habet totam quam pater et tota auctoritas, quae est in patre
21est in filio. et filius est aeque perfectus, sicut pater. et sic patent corollaria
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Trinitate, Lectio 57, de Trinitate (http://scta.info/resource/lectio57 )
Paris, Bibliothèque Nationale de France, ms. lat. 14534 , 267r-268r (http://scta.info/resource/lectio57/svict)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio57/svict/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio57/svict/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 57, de Trinitate [Critical]
Lectio 57, de Trinitate [Reims]
Lectio 57, de Trinitate [Sorbonne]
Lectio 57, de Trinitate [St. Victor] (Currrent Focus)
No results found