Lectio 59, de Trinitate [Vatican Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | November 11, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

lectio59

Sources: V: Vatican

Lectio 59, de Trinitate [Vatican Transcription]

Propositiones contra divinam simplicitatem

1 Quia
48circa materiam trinitatis maxime acten-
49di(attendi) debet divina unitas et simplicitas.
50Ideo quantum ad materiam divinae simplicitatis aliqua
51videntur obesse et repugnare divinae simplicitati
52quae conceduntur a doctoribus

Prima: Quod non est identitas rationum formalium

2 primo in divina
53essentia est non ydemptitas(identitas) rationum formalium
54inter se realiter distinctarum circumscripta operatione
55vel consideratione intellectus nostri, ergo ibidem non
56est summa simplicitas, nam inferiorum multitudo
57excluditur simplicitas

Secunda: Quod in divinis est distinctio essentiae ad personam

3 2o(secundo) in divinis distinctio essentiae
58ad personas sicut in principio communissima[?] tangebatur
59ergo ibidem esset quaedam essentiae et personae compositio
60ergo non est ibidem omnimoda simplicitatis, verbi gratia
61essentia est tres personae essentia filius essentia
62est spiritus sanctus, et tamen de patre, negatur quod sit tres
63personae quod sit filius quod sit spiritus sanctus. modo non
64videtur esse medium ad probandum distinctionem
65aliquorum, nisi quia aliqui verificatur de
66uno quod negatur de alio

Tertia: in Deo est pluralitas idearum

4 3o(tertio) in de est pluralitas
67ydearum realiter distinctarum, ergo non est omnimo-
68da simplicitas in deo, ymo(immo) est ydearum(idearum) in
69finitarum distinctio. unde augustinus octoginta trium
70quaestionum
quaestione 46 expresse ponit quod alia ratione
71factus est homo et alia ratione factus est equus

72etc. et per hoc patet quod in deo sunt variae ydeae(ideae)
73diversarum specierum factae ad extra

5 ad idem concordant
74multi alii doctores dicentes apud deum
75esse pluralitatem ydearum(idearum) vel sub aliis verbis
76apud deum sunt mensurae rerum rationes pro-
77ducibilium regulae et figurae et figura-
78tiones et originationes et causae rerum

6 Unde
79augustinus 3o(IIIo) de trinitate capitulo 16o dicit de deo
80quod penes ipsum sunt mensurae numeri et pondera
81et 14o(XIVo) de Trintiate dicit apud deum esse
82regulas aeternas quae scriptae sunt in libro V123va
1vitae lucis, quae est veritas et 6(VI) de Trinitate
2dicit quod filius est ars omnipotentis ple-
3na ratione vivencium(viventium) et dyonisius in celesti
4ierarchia
vocat ydeas(ideas) et capitulo 2o(secundo) fulgo-
5ris ambrosius in amoton[?] vocat yde-
6as(ideas) origines et causas rerum origines etc.
7et sic patet quod secundum plures doctores augustinum
8ambrosium et dyonisium et secundum plures
9alios quos non induco causa brevitatis
10quod in deo non est omnimoda simplicitas

Rationes pro prima propositio: probatio antecedentis

7
11sed redeundo ad primam alias, scilicet de pluralitate
12formalitatum

Prima ratio

8 probatur primo per rationem scoti
13qui vult probatur quod sit aliqua non ydemptitas(identitas)
14inter divinam bonitatem et divina sapientiam
15et ita de aliis deo attributis et arguit
16primo sic si infinita sapientia esset formaliter
17infinita bonitas, ergo sapientia in communi esset bonitas
18in communi, etiam formaliter quia ratio infiniti addi-
19ta alteri non voariat rationem cui additur
20sed probatur quod consequens sit falsum, quia tunc in diffinitione
21quidditiva sapientiae poneretur bonitas tamquam
22pars diffinitionis vel esset met diffinitio ista ratio est
23valde abstracta et indiget longa ex
24positione et ipsa exponetur in solvendo eam et
25etiam in processu et ideo non plus pro nunc

Secunda ratio

9 2o(secundo)
26arguitur sic: distinctio emanationum divinarum personarum
27neccessario(necessario) praesumpsit[?] distinctionem principiorum eli??torum, et non
28distinctionem rationis tantum quia ipsa est impertinens
29nec distinctionem realem simpliciter, quia
30una res negatur de alia, ergo praesumpsit[?] distinctionem
31formalem ipsorum principiorum eli??[?]. prima pars patet
32quia non videtur unde esset diversitas e-
33manationis personarum ad intra nec videtur
34posset salvari quomodo filius procederet per mo-
35dum naturae et spiritus sanctus non quae distinctio
36principiorum resolvitur ad intellectum et volunta-
37tem

Terta ratio

10 3o(tertio) sic: quidquid est ex se formatur
38idem principium existens producendi duo vel plura pari
39ratione et infinita. patet quia si aliquod agens
40eodem modo se habendo adaequate potest in duo eadem ratio-
41ne in trium et 4or(quattuor), et sic in infinitum. ex quo
42cum ydemptitate(identitate) omnimoda principii scat(stat) diversitas V123vb
43vel varietas terminorum plurium scabit(stabit) eciam(etiam)
44infinitorum exemplum posset faciliter poni in natura-
45libus si ignis eodem modo se habens posset producere
46duos ignes ita et tres et sic in infinitum
47et ita posset ponit exemplum in agentibus aequivocis

11
48Item spiritus sanctus producitur libere et filius
49naturaliter et ista varietas non arguitur
50pones sive ex naturae actuum sicut patet
51de actu voluntatis qui licet sit liber, tamen
52hanc denominationem habet a suo principio effectivo
53quia talis actus naturaliter et intrinsece
54non est liber, ergo a simili in divinis, si aliqua pro-
55ductio sit libera oportet quod sit respectu principii natura-
56liter agentis

12 7mo(septimo) quia aliqua attribuun-
57tur divinae quae non attribuuntur intellectui
58et econtra nam voluntas determinat se respectu positio-
59nis effectus in esse mere libere ex se
60et non intellectus, quia intellectus divinus etiam est
61neccessario(necessario) cuiuscumque cognitio

13 Item econverso aliqua
62attribuuntur intellectui quae non attribuuntur
63voluntati nam intellectus divinus incepti ma-
64la et tamen voluntas non vult mala

14
65ad idem arguit magister Iohannes de Rippa pri-
66mo sic divina essentia est principalis ab aliquo
67in essentia et ab eodem non partitur in esse vitae,
68ergo in deo est aliqualis distinctio, nam si participatio dei
69in esse simpliciter esset idem formaliter cum particulare
70in esse vitae etiam omnis gradus participationis
71esse dei esset participatio esse vitae, ergo materia prima est
72vita quod est inconveniens

15 2o(secundo) sequeretur quod in re-
73bus non esset diversitas specifica, sed praecise secundum inten-
74sum et remissum. probatur antecedens quia ex quo res
75participat eandem rationem formalem in deo
76sequitur quod quantum ad hoc nulla erit differentia nisi
77quia una res participat intensius et alia
78remissius et per consequens intendum[??] esset in hunc er-
79roret scilicet quod omnes res mundi essent eiusdem speciei
80licet aliquae intensius deum participarent
81et aliae remissius alias multas rationes facit
82quas prosequar in processu et solvam et decla-
83rabo eas deo duce[?]

Rationes ad oppositum trium propositionum

16 ad oppositum omnium istorum
84trium simul arguitur ex auctoritate beati dyonisii V124ra
1expresse ponentis quod circa divina non est aliquo
2assendum nisi quod divina docent eloquia et
3per consequens cum non habemus ex sacra scriptura
4nec ex determinatione ecclesiae nec ex auctoritate ligan-
5te nec fide nec ratione cogente quod sit huiusmodi
6distinctio, tam rationum formalium quam ydearum(idearum) quam personarum
7ad essentias videtur quod nullomodo liceat talia
8circa deitatem asserere maxime attenta
9regula beata augustinum quod in divinis omnia
10sunt penitus idem ubi non obviat relationis
11oppositio, ergo praecise inter personas relativas est ponenda
12distinctio

17 Item, positio distinctionis formalitatum et
13etiam essentiae ad personas est difficilior quam sit
14positio divinis personarum inter se sive positio articuli
15trinitatis et magis recedens ad albedinis rationis
16ergo non est ponenda huiusmodi distinctio formalita-
17tum in deo etc. ex quo fides ad hoc non
18astringit nos. antecedens probatur nam mirabilitas positionis
19articuli trinitatis proventi ex hoc quod positio trinitatis
20ponit et assentit distinctionem minorem realem quam sit
21distinctio essentialis ponit, enim quod aliquid distinguitur ab alio
22sit quod haec res non est haec res, et tamen
23haec essentia est haec essentia et haec res sunt
24eadem essentia, et tamen distinctio formalitatum est r?cici[??]
25a distinctione essentiali quia distinctio formalitatum est minor quam
26distinctio personalis, et ideo si positio trinitatis sit mo-
27ralis et difficilis ad sustinendum adhuch
28positio istarum formalitatum et ydearum(idearum) erit diffi-
29cilior cum fides non astringat nos ad
30hoc attento uno, scilicet, quod positionem huiusmodi forma-
31litatis, ergo etc. aliae sunt rationes quae faciunt
32ad hoc quas intendo inducere et de-
33clarare deo duce in declarando
34materiam

Divisio responsionis ad tres propositiones

18 et circa tacta tria puncta erunt
35discucienda(discutienda) antequam veniam ad ma-
36teriam trinitatis in se quia primo oportet decla-
37rare et fundare unitatem et simplicitatem
38divinae essentiae

19 prima materia erit de
39formalitatibus quid intelligunt doctores per
40huiusmodi formalitates et recitabo oppiniones(opiniones)
41doctorum exligetur[??] oppinio(opinio) verior

20 2a(secunda) materia
42erit de distinctione alias quam doctores vocant V124rb
43ex natura rei, scilicet, utrum inter personam et
44essenciam(essentiam) sit aliqua distinctio

21 3a(tertia) materia erit
45de ydeis(ideis) quid sunt ydeae(ideae) et quomodo sint
46ponenda inter se et quia tarde est non
47plus pro nunc

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Trinitate, Lectio 59, de Trinitate (http://scta.info/resource/lectio59 )

      Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Cod. Vat. lat. 4284, 123r-124r (http://scta.info/resource/lectio59/vat)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio59/vat/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio59/vat/transcription

      View Explanation of Citation Practices