Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | November 19, 2012
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
Quantum ad
38materiam motam apparienda est via doctorum, do-
39ctores
enim faciunt difficultatem de formalitatibus et
40et quaerunt, utrum in Deo sint formalitates di-
41stinctae
et etiam in creaturis, ut utrum intellectus
42divinus et voluntas divina sit idem omnino formaliter,
43et ita de aliis attributis, ut de divina sapientia
44bonitas, iustitia, et sic de aliis.
2
Et sunt multae
45alia oppiniones(opiniones) et difficultates quos reducam ad
46clara pro posse
3
Primo recitabo oppinionem(opinionem) MaR94vb -
47gistri
Iohannis de Rippa et ymaginationem(imaginationem) eius, et postea
48oppinionem(opinionem) Doctorum Subtilis, et post dicam oppinionem(opinionem) quae
49videtur magis consona veritati theologicae et fidei
4
Quan-
50tum
ad primum, est notandum quod circumscripta operatione intellectus, quia
51de distinctione rationum non est ad praesens difficultas, quia eadem
52res simplicissima potest concipi diversis rationibus. Est
53ergo sciendum quod circumscripto opere intellectus in re ad extra
54inveniuntur 4or(quattuor) modi distinctionum secundum Magistrum Iohannem
55de Rippa
5
Primus modus est essentialis, scilicet, quando essentiae
56duae sunt, et una non est alia, et ista est prima et
57maxima distinctio
6
Alia est minor, scilicet, realis, non
58essentialis quando, scilicet, aliquae res sunt eadem essentia, et tamen
59una non est alia. Ista est minor prima, quia cum ydemp-
60titate(identitate)
essentiae communicat cum prima, tamen una res non
61est alia. Communicat tamen, quia licet A non sit B, tamen A
62est essentia quae B. Prima distinctio conceditur ab omnibus philosophis
63et theologis
7
Secunda conceditur ab omnibus fidelibus the-
64ologis,
sicut distinctio divinarum personarum, nam Pater et
65Filius et Spiritus Sanctus sunt 3s(tres) personae distinctae,
66nec una est alia, et tamen quaelibet illarum est idem, quia Pater
67et Filius et Spiritus Sanctus sunt essentia et sunt idem in
68neutro genere, et ita concedunt omnes catholoci ar-
69ticulum
Trinitatis
8
3s(Tres) gradus est distinctio formalium ratio-
70num
quaequid distinctio minor est quam aliqua duarum
71personarum. Unde in prima unde negatur essentia
72de essentia, in 2a(secunda) res de re, in 3a(tertia) non negatur
73essentia de essentia nec res de re, nisi cum
74aliquo addito, ut capiamus obiectialem
75rationem bonitatis, ut gratia exempli bonitatem
76divinam et eius sapientiam et iustitiam bonitatis
77divina et iustitia sunt eadem essentia iuxta
78primum modum distinctionis et bonitatis et iustitia
79sunt eadem res in secundo gradu distinctionis, et sic minor
80est quam secundus gradus distinctionis, quia conceditur
81negatio unius de reliquo cum addito tamen,
82quia bonitatis non est formaliter sapientia, et a parte
83rei, ita est quod bonitatis non est formaliter sapientia
84nec istud resolvitur ad gradus solum. Et sic nullus
85intellectus divinus est formaliter voluntas divina. Et
86ymaginandum(imaginandum) est quod solum modum praedicatorum essentialium est
87ordo huiusmodi esse rationum formalium. Verbi gratia ut
88alias dicebatur a convenientia cuiuscumque rei
89cum omnibus superioribus, quia convenit in aliquo cum illis
90potest sumi conceptus transcendens convenienscommunis illi
91et omnibus superioribus ut a convenientia primae
92specie, cum dicitur potest sumi conceptus communis illi et
R95ra
1Deo et omnibus superioribus, ut iste conceptus transcen-
2dens
ens communis Deo et omnibus inferioribus
3speciebus et secundum hoc quod isti conceptus essentiales sunt
4diversi et habent diversos modos significandi
9
Ita y-
5maginatur(imaginatur)
quod sit in Deo diversitas for-
6malium,
non tamen negatur quod vi illius naturae sim-
7pliciter
esse unius de esse alterius ubi, scilicet, praedicatum
8essentiale in divinis praedicetur absolute de re-
9liquo
ut esse entis in Deo est esse vitae
10non tamen formaliter, ab illis transcenden-
11tibus
possunt abstrahi conceptus proprii deo
12licet non sint nomina imposita, quia grammatici non
13imposuerunt, nisi illis speciebus de quinbus[??] ha-
14buerunt
notitiam et sicut est diversitas
15in huiusmodi praedicatis perfectionalibus[?], ita est diversitas
16obiectialis rationum formalium, ut si caperetur praedicatum
17quod significaret[?] Deum in esse praecise iste conceptus
18haberet aliam notitiam significandi[?] quam praedicatum, qui si-
19gnificaret
eum in esse vitae et habent[?] alium modum
20obiectialem significandi, et sicut unus significat uno modo
21et alius alio modo. Ita formalitates obiective
22correspondent proportionaliter. Et sic se habet alio modo
23Deus in esse entis, et est alia formalitas
24in esse entis in Deo quam in esse vitae. Unde
25ymaginatio(imaginatio) huiusmodi praedicatorum essentialium multum iu-
26vat
ad cognoscendum distinctionem huiusmodi rationum forma-
27lium.
Unde multi ponunt infinita praedicata essen-
28tialia,
quia possunt esse infinite aliquibus et
29a quarum convenientissima cum Deo potest abstrahi unus
30conceptus communis illi Deo et omnibus ea superioribus, et licet
31ista praedicata significant idem, habent tamen varios modos
32significandi. Et sicut habent varios modos significandi,
33ita habent varias rationes obiectiales formales.
34Ita quod alia est formalitas entis, alia boni et
35licet huiusmodi formalitates formaliter sint sumptae in
36suo esse formali secundum proprias rationes obiectiales di-
37stingantur
concurrunt tamen in ydemptitate(identitate) reali
38nihilominus tamen materiam gradus minorum distinctionis secundum
39diversitatem rationum obiectialium
10
Quartus gradus distinctio-
40nis
est iterum minor, quia est plurium graduum
41eiusdem rationis formalis aliqualiter distinctorum[?],
42unitive tamen concurrentium. Verbi gratia, ymaginatur(imaginatur)
43iste doctor quod ratio obiectiva entis est intensior
44commuincalis uni quam alteri, ita quod intensior isti quam illi
45ymaginatur(imaginatur) enim quod tota ratio entis creabilis sit
46in ratione formali sua sumpta sit eiusdem[?]
R95rb
47rationis in omnibus creaturam ut esse quod est in Sorte
48et esse quod est in lapide in ratione formali est omnino
49adaequate eiusdem rationis, est tamen in intensiori
50gradu in uno quam in alio, quia homo habet plures
51gradus essendi quam lapis et lapis quam alium[?]
52et secundum hoc terminis transcendentibus absolutis et de-
53nominationibus
essentialibus correspondent a parte
54rei rationes formales communicabiles compositae ex gra-
55dibus
eiusdem rationis, ita quod intensius homini[?]
56communicantur et intensius angelo quam homini
11
et hoc
57quantum ad multitudinem graduum eiusdem rationis forma-
58lis,
ymaginatur(imaginatur) ergo iste doctor quod tota latitudo
59entis creabilis est intensive infinita et quod eiusdem
60rationis sit secundum quid licet gradus et quilibet gradus
61cum toto communicatur superiori speciei intensius et
62inferiori remissius. Et sic oportet quod sit intensior
63in uno ex quo participatur intensius ab uno
64quam ab alio. Et iste gradus distinctionis est minor
65ceteris, quia non est essentialis nec realis nec forma-
66lis
quia huiusmodi gradus unitive concurrentis sunt
67eiusdem rationis formalis, sed distinguuntur minori
68distinctione, quia distinguuntur, sicut distinctio gra-
69duum
albedinis, si possent simul unifi-
70cari
stante multitudine ipsorum et ipsis rema-
71nentibus.
Ista videtur esse oppinio(opinio) istius doctorum
72et est multum abstracta ad ymaginandum(imaginandum), tamen
73ymaginabilis(imaginabilis) est, quia non est difficultas de primo modo
74distinctionis, scilicet, distinctio essentiarum inter se. De secundo satis
75ymaginabile(imaginabile) est, et fides nostra hoc ponit, quia
76ponit distinctionem realem trium personarum cum
77unitate essentiae. Et ita possumus ymaginari(imaginari)
78unam distinctionem minorem ubi erit ydemptitas(identitas)
79essentiae et rerum, et tamen erit distinctio rationum formalium.
804a(Quarta) erit sicut ad ymaginationem(imaginationem) gradus eiusdem
81speciei concurrent unitive ipsis remanentibus,
82ut si albedo et nigredo ipsis in suis na-
83turis
remanentibus concurrent unitive. Tunc esset
84distinctio similis, sicut distinctio 4i(quarti) gradus. Exemplum etiam ut sic
85triangulus et quadrangulus ydemptificarentur(identificarentur)
86essentialiter et realiter. Nihilominus tamen quolibet rema-
87nente
in sua figatur, ita quod figetur non ydem-
88ptificarentur(identificarentur),
sed illae res quae sunt triangulus
89et quadrangulus ydemptificarentur(identificarentur),
90tunc ista esset distinctio, sicut distinctio 4i(quarti) gradus, quia
91remaneret triangulo sua formalitas, et
92formalis ratio, scilicet, habere tres agulos(angulos), et quadrangulo
R95va
1etiam sua formalis ratio, scilicet, haberet 4or(quattuor) angulos, nihilominus
2una res esset alia essentialiter et realiter et
3formaliter. Et sic esset minor distinctio quam essentialis vel realis vel
4formalis
12
In ista ergo materia Magister Iohannes De Rip-
5pa
ponit aliquas propositiones, et quia ista materia est
6bene subtilis et bonum est eam intelligere, ideo po-
7nam
suas conclusiones
13
Ponit ergo istam conclusionem: in qualibet
8creatura reperitur multitudo graduum eiusdem rationis
9formalis et denominationis, quia sicut dicit de esse
10entis in qualibet creatura quod secundum speciei perfectionem
11habet plures gradus in esse entis. Ita de
12aliis denominationibus perfectionibus, sicut est perfectior
13in esse vitae, sicut habet plures gradus in esse
14vitae. Et sic latitudo in esse vitae est intensibilis,
15quia una creatura participat intensius esse vitae
16quam alia. Ex hoc infert quod in qualibet creatura sunt
17infiniti gradus unitive concurrentis, quia
18nec sunt formaliter nec realiter distincti. Patet
19quia ista distinctio 4i(quarti) gradus est minor qualibet
20alia
14
Alia conclusio: distinctio 4i(quarti) gradus, scilicet, gra-
21dium
eiusdem rationis, formaliter et adaequate
22repugnat Deo. Patet quia ubicumque reperitur lati-
23tudo
quantumcumque intensa ibi reperitur remis-
24sus
gradus, ergo cum in Deo esset infinita la-
25titudo
graduum. Tunc in Deo reperiretur unus
26gradus essendi quod repugnat Deo. Et
27ita de aliis latitudinibus, scilicet, de esse vitae et
28aliis, ita de gradus constitueret unam
29latitudinem intensivam. Modo, impossibile est quod in Deo
30sit gradus intensio[?], quia alias esset composi-
31tus.
Ex hoc infert quod minor distinctio re-
32pugnat
Deo ubi Aor(maior) non sibi repugnat,
33quia distinctio 4i(quarti) gradus repugnat ubi maior,
34scilicet, distinctio realis non sibi repugnat. Illud
35tamen concedam contra eum de distinctione reali quae
36sibi non repugnat quae est tamen maior quam
37distinctio formalis quae sibi repugnat ut
38infra videbatur
15
Alia conclusio: sicut in Deo, ita
39in creatura reperitur distinctio formalis. Unde sicut
40tactum est doctor iste ymaginatur(imaginatur) quod secundum
41numerum[?] praedicatorum perfectionalium ad extra communicalium
42est numerus rationum formalium in deo unitive con-
43currentium
formaliter inter se distinctarum et
44ita creatura. Radix est quia creatura a qua imi-
45tatur
Deum in esse praecise. Alia in esse vitae,
46sicut absolute in Deo nulla est distinctio
R95vb
47in esse et in esse vitae, tunc bene sequitur quod si ista creatura
48assimilatur Deo in esse. Quod ergo assimilantur in esse vitae
49ex quo esse et esse vitae sunt in Deo formaliter
50idem
16
Aliam conclusionem ponit de distinctione causalium rationum,
51sed quia ista materia tangit materiam de ydeis(ideis), ideo istam
52conclusionem reservabo et dimitto usque ad materiam de
53ydeis(ideis). Et ista materia est bene difficilis ad intelligendum,
54ideo ista introducto pro iuvenibus
17
Et ista sunt
55in generali de oppinione(opinione) Magistri Iohannis de Rippa
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Trinitate, Lectio 60, de Trinitate (http://scta.info/resource/lectio60 )
Reims, Bibliothèque Municipale, ms. 506, 94v-95v (http://scta.info/resource/lectio60/reims)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio60/reims/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio60/reims/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 60, de Trinitate [Critical]
Lectio 60, de Trinitate [Reims] (Currrent Focus)
Lectio 60, de Trinitate [Sorbonne]
No results found