Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | November 19, 2012
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
quantum ad materiam
77motam apparienda est via doctorum, doc-
78tores
enim faciunt difficultatem de formalitatibus et
79quaerunt, utrum in deo sint formalitates distinctae et
80eciam(etiam) in creaturis, ut utrum intellectus divinus et voluntas
81divina sit idem omnino formaliter, et ita de aliis
82 ut de divina sapientia, bonitas,
83iustitia, et sic de aliis
2
et sunt multae alia oppiniones(opiniones) et
84difficultates quas reducam ad clara
85pro posse
3
primo recitabo oppinionem(opinionem) magistri
86Iohannis de Rippa et ymaginationem(imaginationem) eius, et post ea
87oppinionem(opinionem) doctoris subtilis, et post dicam
88oppinionem(opinionem) quae videtur magis consona veritati theologicae
89et fidei
4
quantum ad primum, est notandum quod circumscripta
90operatione intellectus, quia de distinctione rationum non est
91ad praesens difficultas, quia eadem res simplicissima
92potest concipi diversis rationibus. Est ergo sciendum
93quod circumscripto opere intellectus in re ad extra
S111ra
1Inveniuntur 4or(quattuor) modi distinctionum secundum magistrum Iohannem
2de Rippa
5
primus modus est essentialis, scilicet, quando essentiae
3duae sunt, et una non est alia, et ista est prima
4et maxima distinctio
6
alia est minor, scilicet, realis, non
5essentialis quando, scilicet, aliquae res sunt eadem essentia,
6et tamen una non est alia. ista est minor prima, quia
7cum ydemptitate(identitate) essentiae communicat cum prima, tamen una
8res non est alia. communicat tamen, quia licet a non
9sit B tamen a est essentia quae est b. prima distinctio conceditur
10ab omnibus philosophis et theologis
7
2a(secunda) conceditur ab
11omnibus fidelibus theologis, sicut distinctio divinarum
12personarum, nam pater et filius et spiritus sanctus sunt 3es(tres) personae
13distinctae, nec una est alia, et tamen quaelibet illarum
14est idem, quia pater et filius et spiritus sanctus sunt essentia
15et sunt idem in neutro genere, et ita conce-
16dunt
omnes catholici articulum trinitatis
8
3us(tertius) gra-
17dus
est distinctio formalium rationum quae quid distinctio
18minor est quam aliqua duarum personarum. unde
19in prima negatur essentia in 2a(secunda) res de re, in 3a(tertia) non
20negatur essentia de essentia nec res de re, nisi cum
21aliquo addito, ut capiamus obiectalem rationem bonitatis,
22ut gratia exempli bonitatem divinam et eius sapienciam(sapientiam)
23et iusticiam(iusticiam) bonitatis divina et Iustitia divina sunt
24eadem essentia iuxta primum modum distinctionis et bonitas et
25iustitia sunt eadem res in 2o(secundo) gradu distinctionis, et sic
26minor est quam 2us(secundus) gradus distinctionis, quia conceditur negatio
27unius de reliquo cum addito tamen, quia bonitas
28non est formaliter sapientia, et a parte rei, ita
29est quod bonitatis non est formaliter sapientia nec
30istud resolvitur ad gradus solum. et sic nullus intellectus
31divinus est formaliter voluntas divina. et ymaginandum(imaginandum) est
32quod solum modum praedicatorum essentialium est ordo huiusmodi
33rationum formalium. verbi gratia ut alias dicebatur a convenientia
34cuiuscumque rei cum omnibus superioribus, quia convenit in aliquo
35cum illis potest sumi conceptus transcendens communis illi
36et omnibus superioribus ut a convenientia[?] primae speciei, cum dicitur potest
37sumi conceptus communis illi et deo et omnibus superioribus,
38ut iste conceptus transcendens ens communis deo et omnibus
39inferioribus speciebus et secundum hoc quod isti conceptus essentiales
40sunt diversi et habent diversos modos significandi
9
41ita ymaginatur(imaginatur) quod sit in deo diversitas rationum
42formalium, non tamen negatur quod vi illius naturae simpliciter
43esse unius de esse alterius ubi, scilicet, praedicatum essentiale
44in divinis praedicetur absolute de reliquo ut esse
45entis in deo est esse vitae non tamen formaliter,
46et ab illis transcendentibus possunt abstrahi conceptus proprii
47deo licet non sint nomina imposita, quia grammatici non
48Imposuerunt, nisi illis speciebus de quibus habuerunt
49notitiam et sicut est diversitas in huiusmodi
S111rb
50perfectionibus, ita est diversitas obiectialis rationum formalium,
51ut si caperetur praedicatum quod significaret deum in esse
52praecise iste conceptus haberet alium modum significandi quam
53praedicatum, qui significaret eum in esse vitae et habent
54alium modum obiectialem significandi, et sicut unus
55significat uno modo et alius alio modo. ita formalitates obiective
56correspondent proportionaliter. et se habet alio modo deus inesse
57entis, et est alia formalitas inesse entis in deo
58quam inesse vitae. unde ymaginatio(imaginatio) huiusmodi praedicatorum essentialium
59multum Iuvat ad cognoscendum distinctionem huiusmodi rationum
60formalium. unde multi ponunt infinita praedicata essentialia,
61quia possunt esse infinite aliquibus et aliquarum convenientissima
62cum deo potest abstrahi unus conceptus communis illi deo
63et omnibus ea superioribus, et licet ista praedicata significant idem,
64habent tamen varios modos significandi. et sicut habent
65varios modos significandi, ita habent varias rationes
66obiectiales formales. ita quod alia est formalitas entis,
67alia boni et licet huiusmodi formalitates formaliter sit
68sumptae in suo esse formali secundum proprias rationes
69obiectiales distantur concurrunt tamen in ydemptitate(identitate)
70essentiali et eciam(etiam) in ydemptitate(identitate) reali, nihilominus tamen
71materiam gradus minoris distinctionis secundum diversitatem
72rationum obiectialium
10
4us(quartus) gradus distinctionis est Iterum
73minor, quia est plurium graduum eiusdem rationis
74formalis aliqualiter distinctorum, unitive tamen concurren-
75tium.
verbi gratia, ymaginatur(imaginatur) iste doctor quod ratio
76obiectiva entis est intensior commuincabilis uni
77quam alteri, ita quod intensior isti quam illi ymaginatur(imaginatur)
78enim quod tota ratio entis creabilis sit in ratione formali
79sua sumpta sit eiusdem rationis in omnibus crea-
80turis
inesse quid est in sorte et esse quod est
81in lapide in ratione formali est omnino adaequate
82eiusdem rationis, est tamen in intensiori gradu
83in uno quam in alio, quia homo habet plures gradus
84eundi quam lapis et lapis quam elementum et secundum hoc
85terminis transcendentibus absolutis et denominationibus essentialibus
86correspondent a parte rei rationes formales communicabiles
87compositae ex gradibus eiusdem rationis, ita quod inten-
88sius
homini communicantur et intensius angelo quam homini
11
89et hoc quantum ad multitudinem graduum eiusdem rationis
90sic secundum quamlibet gradus et quilibet gradus cum toto
91quia communicatur superiori speciei intensius et inferiori
92remissius et sic oportet quod sit intensior in uno
93ex quo participatur intensius ab uno quam ab
94alio. et iste gradus distinctionis est minor ceteris,
95quia non est essentialis nec formalis quia huiusmodi gradus
96unitive concurrentes sunt eiusdem rationis formalis,
S111va
1sed distinguuntur minori distinctione, quia distinguuntur, sicut distinctio graduum
2albedinis, si possunt simul unificari stante multitudine ipsorum
3et ipsis remanentibus. ista videtur esse oppinio(opinio) istius
4doctoris et est multum abstracta ad ymaginandum(imaginandum), tamen
5ymaginabilis(imaginabilis) est, quia non est difficultas de primo modo distinctionis,
6scilicet, distinctio essentiarum inter se. de 2o(secundo) satis ymaginabile(imaginabile)
7est, et fides nostra hoc ponit, quia ponit distinctionem
8realem trium personarum cum unitate essentiae. et ita
9possumus ymaginari(imaginari) unam distinctionem minorem ubi erit
10ydemptitas(identitas) essentiae et rerum, et tamen erit distinctio ratio-
11num
formalium. 4a(quarta) erit sicut ad ymaginationem(imaginationem) gradus
12eiusdem speciei concurrent unitive ipsis remanentibus,
13ut si albedo et nigredo ipsis in suis ma-
14teriis
remanentibus concurrent unitive. tunc esset
15distinctio similis, sicut distinctio 4i(quarti) gradus. exemplum etiam
16ut si triangulus et quadrangulus ydemptific-
17arentur(identificarentur)
essentialiter et realiter. nihilominus tamen quolibet
18remanente in sua figura, Ita quod figurae non y-
19demptificarentur(identificarentur),
sed illae res quae sunt triangulus
20et quadrangulus ydemptificarentur(identificarentur), tunc ista esset
21distinctio, sicut distinctio 4i(quarti) gradus, quia remaneret triangulo
22sua formalitas, et formalis ratio, scilicet, habere 3es(tres) an-
23gulos,
et quadrangulo eciam(etiam) sua formalis ratio,
24scilicet, haberet 4or(quattuor) angulos, nihilominus una res esset alia
25essentialiter et realiter et formaliter. et sic esset minor
26distinctio quam essentialis vel realis vel formalis.
12
27In ista ergo materia magister Iohannes de Rippa ponit
28aliquas et quia ista materia est bene subtilis
29et bonum est eam intelligere, ideo ponam su-
30as
conclusiones.
13
ponit ergo istam conclusionem: in qualibet creatura
31reperitur multitudo graduum cuiusdem rationis formalis
32et denominationis, quia sicut dixi de esse entis
33in qualibet creatura quod secundum speciei perfectionem habet
34plures gradus inesse entis. ita de aliis de-
35nominationibus
perfectionibus, sicut est perfectior inesse
36vitae, habet plures gradus inesse vitae. et sic latitudo
37inesse vitae est intensibilis, quia una creatura participat
38intensius esse vitae quam alia. ex hoc infert
39quod in qualibet creatura sunt infiniti gradus unitive concur-
40rentis,
qui nec sunt formaliter nec realiter
41distincti. patet quia ista distinctio 4i(quarti) gradus est minor qualibet
42alia.
14
alia conclusio: distinctio 4i(quarti) gradus, scilicet, graduum eiusdem
43rationis, formaliter et adaequate repugnat deo.
44patet quia ubicumque reperitur latitudo graduum quantumcumque
45intensa ibi reperitur remissus gradus, ergo cum
46In deo esset infinita latitudo graduum. tunc in deo
47reperiretur unus gradus essendi quod repugnat
48deo. et ita de aliis latitudinibus si de esse vitae
S111vb
49et aliis, ita quod gradus constituerit unam la-
50titudinem
intensivam. modo maior non sibi re-
51pugnat,
quia distinctio 4i(quarti) gradus repugnat ubi
52minor, scilicet, distinctio Realis non sibi repugnat.
53istud tamen concedam contra eum de distinctione reali
54quae sibi non repugnat quae est tamen alior quam
55distinctio formalis quae sibi repugnat ut infra
56videbitur
15
alia conclusio: sicut in deo, ita in creatura
57reperitur distinctio formalis. unde sicut tactum est doctor
58iste ymaginatur(imaginatur) quod secundum numerum praedicatorum perfectionalium
59ad extra communicabilium est numerus rationum formalium in
60deo unitive concurrencium(concurrentium) formaliter inter se distinctarum
61et ita in creatura. Radix est quia creatura a qua mutatur
62deum in esse praecise. alia inesse vitae, si ergo
63absolute in deo nulla est distinctio inesse et inesse
64vitae, tunc bene sequitur quod si ista creatura assimilatur
65deo inesse. quod ergo assimilatur inesse vitae ex
66quo esse et esse vitae sunt in deo formaliter idem
16
67aliam conclusionem ponit de distinctione rationum causalium, sed
68quia ista materia tangit materiam de ydeis(ideis), ideo
69istam conclusionem reservabo et dimitto usque ad materiam
70de ydeis(ideis)
17
et ista materia est bene difficilis ad
71intelligendum, ideo ista introduco pro Iuvenibus, et
72ista sunt in generali de oppinione(opinione) magistri
73Iohannis de Rippa
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Trinitate, Lectio 60, de Trinitate (http://scta.info/resource/lectio60 )
Paris, Bibliothèque Nationale de France, ms. lat. 15897 , 110v-111v (http://scta.info/resource/lectio60/sorb)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio60/sorb/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio60/sorb/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 60, de Trinitate [Critical]
Lectio 60, de Trinitate [Reims]
Lectio 60, de Trinitate [Sorbonne] (Currrent Focus)
No results found