Lectio 61, de Trinitate [Sorbonne Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | November 21, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

lectio61

Sources: S: Sorbonne

Lectio 61, de Trinitate [Sorbonne Transcription]

Continuandum materia de formalitatibus

1 Ista materia de formalitatibus continet duo
74puncta. primum est habere radicem ymaginationis(imaginationis)
75doctorum loquencium(loquentium) in ista materia, et nisi illud habeatur, non
76habetur 2m(secundum) punctum, scilicet, de difficultatibus contingentibus
77circa materiam de formalitatibus, quae sunt multae contractae
78et difficiles

Plus propositiones de Rippa

2 et circa primum est insistendum, ideo
79ut habeatur fundamentum et ymaginatio(imaginatio) et intelli-
80gatur, positio de formalitatibus ponam Iterum aliquas
81propositiones secundum ymaginationem(imaginationem) magistri Iohannes de
82rippa

Prima propositio:

3 prima propositio cuilibet denominationi per-
83fectionis simpliciter absolute correspondet ratio obiectialis
84eiusdem rationis. verbi gratia prima denominatio perfectionis
85simpliciter est ens vel esse ens, ergo a parte obiecti
86ymaginandum(imaginandum) est quod est quod quicquid continetur sub ente
87vel significatur per ens inquantum ens secundum hoc est
88eiusdem rationis adaequate, eciam(etiam) proportionaliter quidquid
89a parte obiecti significatur per vivens, inquantum vivens
90a parte rei est omnino eiusdem rationis adaequate,
91et ita de esse intellectivum vel esse volitivum et
92de aliis perfectionibus simpliciter

Secunda propositio

4 2a(secunda) propositio huiusmodi
93ratio obiectialis in infinitum variae potest creaturae communicari,
94nam sicut infinite sunt species producibiles
95per dei potentiam absolutam inesse. secundum hoc esse variae S112ra
1huiusmodi creaturis correspondet et secundum hoc Rebus variae
2communicatur esse eiusdem tamen rationis, nam in fine speciei
3communicatur esse in aliquo gradu superiori speciei communicatur
4esse in perfectiori gradu, et sic in infinitum ascendendo
5secundum istam denominationem perfectionis esse vel esse ens.
6et sicut de prima denominatione exemplificatur, ita de aliis
7potest exemplificari nam esse vivens variae participatur, quia pluralitate
8communicatur vivere in aliquo gradu. et homini communicatur
9in superiori gradu eiusdem tamen Rationis cum
10ita quod esse vivens in planta et in homine sunt
11eiusdem rationis, licet in perfectiori gradu participaretur ab
12homine

Tertia propositio

5 et ex hoc sequitur quod homo est perfectior inesse
13secundum rationem essendi quam sit asinus vel quaecumque inferior
14species, quia non est dubium quin homo addat ad species
15inferiores aliquas perfectiones, ut esse intellectivum
16volitivam. sed de illis non loquor. sed circumscriptis illis
17perfectionibus quae homo addit ad speciem asinam illam,
18tamen perfectionem qua communicat cum asino intensius
19participat homo quam asinus. exemplum potest poni clarius,
20quia ponitur ad ymaginationem(imaginationem) sive per possibile vel impossibile,
21quia impossibilia possunt admicti(admitti) ad ymaginationem(imaginationem) et
22declarationem alicuius materiae. ponitur ergo quod homo de-
23perdat successive suas perfectiones superiores.
24ita quod auferatur ab homine esse Risibile esse intellectivum
25et volitivum deinde esse sensitivum deinde esse vivum,
26et sic de singulis usque ad primam quae est esse, quae in
27isto casu illud esse quod remanet est perfectius esse,
28et homo in illo casu perfectiori modo participat esse
29quam infima species ut materia prima vel elementum

Quarta propositio

6 ex isto
30sequitur quod inesse sunt gradus ponendi et in ratione
31obiectiali correspondente huic praedicato perfectionali esse,
32vel esse ens sunt gradus, patet quia in illo casu
33illud quod esse quod remanet in homine est perfectius
34esse, et habet perfectius esse quam asinus, et non quo
35ad speciem, quia esse hominis et asini sunt eiusdem
36rationis, igitur habet perfectius esse, esse perfectione
37graduali intensiva

Quinta propositio

7 alia suppositio: conceptus correspo-
38ndens perfectionali denominationi est pa?or[?] et alterius
39speciei praedicabilis, tamen de posteriori, et sicut conceptus
40pa?or[?] loquendo de perfectionalibus conceptibus est alterius
41speciei et cum hoc probabilis[?] de posteriori, ita proportionaliter
42correspondet sibi a parte obiecti ratio obiectialis prior
43possibilis, tamen concurrere unitive cum ratione obiectiali cor-
44respondete posteriori denominationi. ita quod conceptus
45perfectionales habent duas habitudines ad invicem
46ut conceptus entis est prior conceptu vitae, et praedicatur[?]
47de illo, quia est communior. ita ymaginandum(imaginandum) est a parte S112rb
48obiecti quod ratio essentialiter obiectiva est alterius rationis a
49ratione vivendi. et 2o(secundo) sicut conceptus entis est praedicabilis
50de conceptu viventis, ita proportionaliter Ratio obiectiva essendi
51est potentialis respectu rationis vitae ad hoc quod concurrat
52secum unitive et quasi recipiat rationem vitae per modum
53quasi actus superiorum. ita quod est similitudo istarum rationum
54ad habitudinem conceptuum perfectionalium inter se, et sic continue procedendo,
55nam sicut ratio vitae est alterius speciei ad rationem cognoscendi
56sive intelligendum et est quasi in potentia ut concurrat secum
57unitive ut tenet speciem superiorem. et sic ratio vitae
58est prior et potentialior respectu rationis intellective
59et ex concursu rationis vitae cum ratione intellectivi causatur
60species superior, quia per eum ex concursu istarum rationum
61obiectialium constituuntur species. et sic generaliter ex istis
62concursibus rationum formalium causantur rerum specierum secundum
63magistrum Iohannem de rippa.

8 sin[?] sequamur istam viam quod,
64scilicet, secundum quamdam annologiam(analogiam) et similem similitudinem conceptuum inter
65se recipiatur a parte rei distinctio rationum obiectalium
66sit habebimus distinctionem formalitatum in creaturis et eciam(etiam)
67distinctionem 4i(quarti) gradus, quae vocatur ex natura rei, nam cuilibet
68denominationis correspondet ratio obiectiva alterius speciei a posteriori,
69et est posterior semper actualis respectu praedicatoris et secum
70concurrit per modum actus, et est potentia respectu posterioris, et illud
71quod est posterius est semper actualius et perfectius
72et secundum huiusmodi concursus ymaginantur(imaginantur) species
73componi, et ex ymaginatione(imaginatione) ista potest quis aliqualiter
74manuduci ad ymaginandum(imaginandum) istas duas distinctiones
75differentes, nam cuilibet denominationi perfectionis simpliciter
76correspondet plures gradus variae communicabiles secundum
77varias rerum species, ymo(immo) correspondent sibi una
78latitudo graduum infinitorum communicabilium infinitis speciebus
79creabilibus et omnino communicabilis suppremae(supremae) speciei, quia illa continet omnes
80perfectiones simpliciter communicabiles ad extra. et per consequens sibi
81competunt omnes denominationes perfectionis simpliciter
82communicabiles ad extra, et per consequens eciam(etiam) omnes rationes
83formales. ita quod secundum istam viam potest ymaginari(imaginari)
84modus earum et modus ponendi. et sine dubio
85nisi habeatur ista ymaginatio(imaginatio) totus processus de per-
86fectione rerum quam ponit erit ignotus et habita
87ista ymaginatione(imaginatione) valde facilis erit ad fa
88sustinendum et ymaginandum(imaginandum). patet ergo quomodo rationes obiectiales
89eiusdem rationis competunt cuilibet creaturae, licet secundum inten-
90sius et remissius. patet eciam(etiam), quod eidem communicantur
91plures rationes obiectiales secundum diversas denominationes
92sibi competentes. et istae rationes obiectiales vocantur
93formalitates distinctae et sunt tot formalitates in qualibet S112va
1speciei quot habet species sub se una addita etc.

Plus propositiones de Rippa

9
2ex ista ymaginatione(imaginatione) de rippa infert aliquas propositio-
3nes

Prima propositio:

10 prima est quanto res est perfectior tanto est compotior
4patet de utraque compositione. patet primo de compositione graduum, quia
5quanto res est perfectior tanto magis participat
6rationem entis et quanto magis participat rationem entis
7tanto habet plures gradus inesse entis, Ita in aliis
8perfectionibus quia quanto magis participat esse vivens
9tanto habet plures gradus inesse vivendi et per consequens
10compotior ex quo habet plures gradus

11 2o(secundo) est compotior
11quantum ad rationes formales, quia quanto est perfectior tanto
12habet plures rationes formales correspondentes denominationibus perfectionibus
13et secundum numerum huiusmodi praedicatorum essentialium et perfectionalium
14est numerus rationum formalium huiusmodi compositioni constitutium

Secunda propositio:

12
152o(secundo) infert quanto creatura est actualior tanto est potentialior,
16quia creatura per acquisitionem novam perfectionum redditur
17actualior et per consequens potentialior, quia acquirit plures
18rationes formales ipsius constitutivas

Tertia propositio

13 alia propositio infinita
19supprema(suprema) intelligentia si daretur, ipsa esset intrinsece infinitae
20potentialitatis, quia haberet infinitas rationes formales constitutivas
21ipsius quarum inferior esset potentia ad superiorem

Quarta propositio

14 alia propositio
22sola ratio ultimata et ultimate constitutiva huiusmodi supremae
23intelligentiae infinitae. illa est cui repugnat potentialitas
24ad aliam rationis obiectialem receptionem ut ens
25est infinite potentia ad receptionem aliarum rationum. ratio
26tamen ultimate constitutiva suppremae(supremae) intelligentiae non est in potentia
27ad aliam reirecipiendum per istam ymaginationem(imaginationem) possunt
28intelligi multa dicta doctorum antiquorum
29licet istud sit falsum quia tenebo oppositum unde
30secundum istam viam satis esset ymaginabilis(imaginabilis) antiquorum positio
31de distinctione universalium a singularibus. nam antiqui posuerunt
32et ymaginati(imaginati) sunt quod realiter secundum ordinem conceptuum
33esset aliqualiter a parte rei correspondentia. ita quod
34sicut ens est terminus communissimus et universalissimus. ita
35habet a parte obiecti correspondenciam(correspondentiam) in re. utrum
36autem illa universalia multiplicentur ad individua, dicunt
37aliqui quod est unicum in quo omnes ydemptificatur(identificatur) essentialiter
38non tamen formaliter. per istam viam ymaginari(imaginari) posset distinctio
39inter esse et essentiam. per hanc viam ymaginaretur(imaginaretur)
40eciam(etiam) compositio angeli ex actuali et potentiali. sicut
41posuit sanctus thomas, licet sit omnino simplex et in-
42divisibilis. per istam viam ymaginaretur(imaginaretur) distinctio ydearum(idearum)
43quod esset una idea(ydea) incorruptibilis et indivisibilis concurret
44tamen ydemptice(identice) cum aliquo corruptibili et ideo licet ista
45positio sit falsa, tamen multis valet ad multorum an-
46tiquorum dicta declarationem et ad exercitionem intellectus,
47quia intellectus non potest se applicare ad talia, S112vb
48nisi cum magna vehementia, etc.

Quinta propositio

15 continuando et
49applicando materiam quantum est de distinctione quae est plurium
50graduum eiusdem rationis idem nullo modo in deo est reperibilis,
51quia gradus remissio Importat Imperfectionem. et sic
52habitudo essentialis obiectialis potentialitatis et actualitatis potentialitatis
53et possibilitatis istarum rationum formalium non habet
54reperiri in deo

16 quantum ad primum ymaginandum(imaginandum) est quod ratio
55essendi in deo est omnimode simplex et unicus
56simplicissimus gradus essendi infinitae et immensae no-
57bilitatis in creaturis. vero secundum earum perfectionum est tanti
58vel tanti gradus et est alterius rationis in deo
59et in creatura. ideo ponit quod deus et creatura non possunt
60univocari in isto praedicato ens vel in aliis praedicatis
61perfectionibus. sed bene creaturae univocantur[?] inter se in
62ente vel in aliis quia omnia encia(entia) creata
63sunt eiusdem rationis inesse. modo univocatio re-
64quirit a parte obiecti ydemptitatem(identitatem) specificam univocatorum.
65Ita quod univocata sint eiusdem rationis specificae

17
66quantum ad 2m(secundam) non est ymaginandum(imaginandum) quod in deo ratio essendi
67sit potentialis respectu rationis vitae. sed ymaginatur(imaginatur)
68sic quod ratio essendi in deo et ratio vitae. et ita
69de aliis concurrunt aeque primo in eandem simplicissimam unitatem
70absque ordine prioritatis et posterioritatis intrinsece et con-
71currunt aeque primo in eadem simplicissimam essentiam et in
72unam simplicissimam ydemptitatem(identitatem). et per hoc salvant quod
73cum infinitate talium rationum est summa simplicitas, quia
74concurrunt unitive in una simplicissimam essentiam
75et secundum hoc dicunt quod nedum pluralitas formalitatum
76non arguit contra simplicitatem. ymo(immo) pocius(potius) arguit simplicitatem
77sed de hoc videbitur post utrum, scilicet, trinitatis personarum tollat
78simplicitatem et intendo collorare(colorare) quod arguit
79summam simplicitatem et quod est summa simplicitas cum trinitate.
80et in hoc intendo fundare omnimodam simplicitatem
81divinae essentiae. de oppinione(opinione) scoti alias videbitur

Ratio pro repetitione

18 quia
82praesens materia difficilis est ad capiendum specialiter Iuve-
83nibus et non assuetis, ideo recitatis oppinionibus(opinionibus) doctorum
84et aliqualiter declaratis faciam finem

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Trinitate, Lectio 61, de Trinitate (http://scta.info/resource/lectio61 )

      Paris, Bibliothèque Nationale de France, ms. lat. 15897 , 111v-112v (http://scta.info/resource/lectio61/sorb)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio61/sorb/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio61/sorb/transcription

      View Explanation of Citation Practices