Lectio 63, de Trinitate [Reims Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | November 22, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

lectio63

Sources: R: Reims

Lectio 63, de Trinitate [Reims Transcription]

Conclusio de materia formalitatum sentiendum sit

1
39Postquam in praecedentibus aliqualiter de-
40clarata fuit ymaginatio(imaginatio) ponen-
41tium formalitatum in Deo propter omnem
42operationem intellectus et etiam in creaturis. Nunc consequenter
43videndum dicandum[??] de materia formalitatum sentiendum[?]
44sit. Quantum ad hoc sit haec conclusio quod in divinis
45propter relativam vel pluralitatem distinctionem nulla
46est ponenda distinctio

Prima ratio

2 Ista propositio multipliciter
47probatur. Primo probatur per illam Anselmi, quae etiam
48est quasi doctorum omni quod in divinis omnia R98rb
49sunt idem, ubi non obviat relationis oppositio. Ita
50quod omnes termini absoluti et essentiales affirmantur
51de se invicem. Termini inquam supponentes pro Deo.
52Ita quod termini supponentes pro Deo numquam negantur
53de se invicem nisi alterum illorum sit reliquum[??] vel
54ambo, ut 'Pater non est Filius' vel 'Pater non est
55Spiritus Sanctus

Secunda ratio

3 Secundo sic, nam ut tangebatur alias,
56distinctio formalitatum est difficilior et magis distans
57ab apparentis rationis quam distinctio personarum
58in divina essentia. Et etiam distinctio ex natura
59rei, quae ponitur in creaturis, et tamen ad hoc non
60est auctoritas, nec fides catholoica, nec etiam aliqua
61ratio vehemens inducit vel cogit nos ad
62hoc, ergo non debemus venari[?] huiusmodi distinctionem in
63divina essentia

4 Prima patet assumpti patet videlicet, quia
64huiusmodi distinctio formalitatum magis recedat
65ab apparentiis rationis quam distinctio personarum
66in divina essentia, non in eadem essentia po-
67nere distinctionem quanto minor est tanto est magis re-
68cedens ab apparentia rationis et magis ap-
69propinquat ad contradictionem, sed distinctio formali-
70tatum in eadem essentia minor est distinctione personarum,
71ergo etc.

5 Secunda pars patet, scilicet, fides catholica non ab-
72stringit[?] nos ad hoc, quia de hoc nullus est articulus,
73nec illud legitur in Scriptura Sacra, nec
74illud habetur indeterminatione ecclesiae. Et in plurimum
75doctorum sunt ad oppositum et contrarium, nec ad hoc
76est ratio cogens, quia omnis ratio ad hoc probandum
77est sophistica et faciliter solubilis

Tertia ratio

6 Tertio sic, tanta
78debet poni ydemptitas(identitas) in divinis quanta potest
79salva fide, sed salva fide non habemus po-
80nere huiusmodi distinctione formalitatum, ergo in divinis debet
81poni omnimoda ydemptitas(identitas) excepta distinctione
82personali

7 Primum patet nam salvando divinam simpli-
83citatem et ydemptitatem(identitatem) non habemus multi-
84plicare entitates in divina essentia quae
85prima facie viderentur divinam simplicitatem
86inquira inquinare vel impedire sed
87quod salva fide patet, nullus enim dubitat quod
88fides non abstringat ad ponendum distinctionem
89formalem inter divinam sapientiam et eius bonitatem
90et sic de aliis, ergo salva fide possumus salvare
91in divina essentia omnimoda simplicitatem et y-
92demptitatem(identitatem) nisi quantum ecclesia docet quae solum
93docet distinctionem personarum et non formalitatum,
94vel saltem est nobis dubium an talis
95distinctio Deo competat, ergo etc.

Quarta ratio

8 4o(Quarto) sic sequeretur R98va
1quod deitas vel divina essentia non esset formaliter
2immensa probatio, nam capiamus rationem formalem
3obiectivam deitatis[?]. Et peto utrum sit formaliter sapi-
4entia vel non. Si sic, pari ratione erit formaliter
5bonitas, et ita de aliis perfectionibus Deo
6convenientibus, et per consequens est eadem formalitas adaequa-
7te essendi et vivendi et intelligendi
8et ita de singulis Deo attributis. Si non,
9ergo propria ratio diminutatis[??] non est formaliter sapientia,
10iustitia, et sic de aliis perfectionibus Deo competen-
11tibus, ipsa carebit infinitis perfectionibus
12simpliciter, ergo non erit Deus formaliter

9 Confirmatur,
13nam secundum sic oppisites[??], capio ratione formalem essendi
14in Deo. Et quaero utrum huiusmodi formalitas sit
15formaliter cognitio vel non. Si sic pari ratione erit
16formaliter iustitia sapientia et bonitas, et sic de
17aliis singulis Deo attributis, et per consequens
18non erit distinctio formalitatum in Deo. Si
19non sit formaliter cognitio secuntur[?] inconvenientia
20primum est quod ratio essendi ipsius Dei in sua forma-
21litate est res minus perfectam quam asinus, quia in
22sua formalitate, nec est formaliter vivens, nec
23formaliter praecipiens, nec est intellectiva
24nec volitiva, ergo asinus formaliter participans
25huiusmodi rationes erit formaliter perfectior

10 Confirmatur
26et satis apparenter, quia ratio essendi est formaliter
27cognitiva vel non. Si sic, habeo propositum. Si non,
28ergo non est formaliter exemplar cognitionum entitatis
29creatae quod est contra eum. Ymo(Immo) ex hoc sequitur quod impossible
30est Deum cognoscere rationem entitatis creatae
31formaliter, vel hoc esset per rationem entitatis exem-
32plantis ad intra, et hoc non, quia ipsa non
33est formaliter cognitiva vel per formalitatem co-
34gnoscendi, et si sic, tunc ipsa esset formaliter
35repraesentativa essendi creaturae, ergo formalis ratio
36cognoscendi ad intra esset formaliter exemplar
37factivum[?] entis derivati ad extra

11 Confirmatur,
38nam si ratio essendi ad intra se sola adaequate
39communicaretur per plenitudinem ad extra creatura eam per
40plenitudinem sic esset formaliter minus
41perfecta quam asinus, et etiam in fine specie, ergo illa
42ratio ad intra essendi est imperfecta, quia si communicaretur
43tota illa latitudo essendi per modum formae, sicut
44concedit De Rippa quod Deus potest communicari ad
45extra per modum formae. Tamen illius communicationis creatura
46non esset vivens nec cognitiva nec intellectiva
47et sic de aliis, ergo divina essentia in suo esse est
48formaliter imperfecta

Quinta ratio

12 Item et est ratio satis R98vb
49apparens, quia isti doctores ponentes huiusmodi forma-
50litates supponunt quod non posset esse diversitas
51in creaturis quin reducatur ad aliquam diversitatem
52et distinctionem in Deo. Modo ex illa ymaginatione(imaginatione) arguo
53contra eos, et capio rationem essendi Sortis et rationem
54essendi Platonis. Istae sunt distinctae res
55realiter quaero ergo utrum in Deo etiam correspon-
56deant diversae rationes formales, vel utrum sit
57unica. Ideo exemplativa[??] istorum duroum in esse pro-
58ductio. Si non est eadem, ergo sunt infinitae rationes
59essendi in creaturis distinctae correspondenter non
60eidem rationem formali in Deo, quia infinitae sunt
61creaturae producibiles et quaelibet habet infinitas partes
62quarum quaelibet habet esse distinctum ab alia, ergo
63in Deo erunt infinitae rationes essendi contra
64Iohannes de Rippa. Si sit eadem ratio essendi in Deo
65exemplativa Sortis et Platonis in esse, ergo cum
66diversitate obiectorum stat in Deo unitas exem-
67plorum in Deo et qua ratione de duobus eadem
68ratione de tribus et sic in infinitum, ergo sicut habent conce-
69dere quod Deus per eandem rationem formalem adae-
70quate erit exemplar factivum duorum in
71esse c eadem rationem habent concedere quod Deus per
72eadem rationem formalem adaequate erit exemplar
73factivum omnium

Sexta ratio

13 Item, si dicant quod cuilibet rei
74distinctae in deo correspondeat distincta
75ratio exemplativa

Septima ratio

14 Aliter arguo ostendendo
76quod idemillud sit impossibile, ymo(immo) ex isto sequitur quod nulla
77ratio exemplativa correspondeat alicui rei
78quia vel correspondet entitati in esse entis
79quod est divisibile vel indivisibile. Si divisibile sit,
80gratia exempli quod Sortes in esse entis cor-
81respondeat aliqua ratio essendi in Deo ipsius
82exemplativa, nihil ergo illa ratio in Deo exemplativa
83Sortis in esse entitatis est unica respectu Sortis
84et sic habetur propositum, scilicet, quod erit unica ratio exemplativa
85in Deo respectu infinitorum distinctorum quod Sortes est
86infinitae partis[?] quarum nulla est alia, vel illa
87ratio exemplativa in Deo habebit obiectum indivisibile
88et hoc non, quia quaeque latitudo entitatis participetur
89ad extra est infinitorum graduum, quia Iohannes de
90Rippa
in qualibet creatura quae est suum esse
91semper est compositum ex infinitis gradibus. e Et
92consequenter videtur innuere quod quaelibet res singulariter
93significata in Deo habet rationem ipsius exemplativam,
94quaero ergo de ratione exemplativa in Deo
95respectu esse Sortis utrum habeat diversitatem vel non R99ra
1non potest dici quod non, quia quaecumque latitudo entitatis
2habet plures conceptus, ymo(immo) infinitas, etc. Si sic ergo
3est unicat ratio in Deo essendi quae est infinitorum
4distinctorum exemplativa. Et per consequens non ad mul-
5titudinem obiectorum sequitur multitudo rationum obiectia-
6lium in Deo. Alias rationes facit Gregorius et Okham
7et Adam, sed istae videntur mihi magis effica-
8ces. Aliae tamen possunt videri in doctoribus

Corollaria

Primum corollarium: quod diversitas conceptuum attributabilium[?] non semper oritur ex diversitate rationum obiectialium[?]

15 Ex conclusione
9consuis[?] probationibus sequitur quod diversitas conceptuum
10attributabilium[?] non semper oritur ex diversitate ratio-
11num obiectialium. Patet quia non est negandum quin in
12patria beati possint habere diversos conceptus
13intuitivos de divina essentia, tunc specifice distinctos,
14et tamen est idem obiectum adaequate, ergo diversitas
15conceptuum intuitivorum immediate causatorum ab obiecto etiam
16se solo non arguit diversitatem specificam ratio-
17num ob obiectialium

Secundum corollarium: ???

16 Secundum corollarium: diversitas huiusmodi
18conceptivum nec ab obiecto, nec a diversitate rationis
19obiectialis sumit diversitatem specificam

Tertium corollarium

17 Sequitur
20ulterius quod diversitas huiusmodi notitiarum resolvitur
21tanquam in causam infecunditatem libere motio-
22nis obiective. Ubi est advertendum quod diversitas
23effectuum procedentium ab eadem causa effectiva
24adaequate eodem modo se habente non capiebatur
25a philosophis. Ideo tenebant quod semper ad inquantum
26idem semper est natum facere idem. Et propter hoc Avi-
27cenna
posuit talem emanationem intelligentiarum
28quod prima intelligentia producit unitam intelligentiam
29nec potest aliam producere immediate. Considerando
30ergo immensitatem fecunditatem perfectionem causae
31mere libere agentis ex hoc consurgit
32possibilitas eiusdem causae eodem modo se habentis ad-
33aequate respectu diversorum effectivum quantum est
34ex parte sui Deus eodem modo se habet, ymo(immo) per idem
35formaliter producit lapidem et hominem, sed
36cur lapidem et non asinum illud non resolvitur
37nisi ad immensitatem divinae fecunditatis, quae ratione suae
38libertatis potest producere lapidem et non asinum,
39eodem modo tamen si habendo adaequate quantum est ex
40parte sui. Modo proportionaliter sicut dicitur de caus-
41litate activa activa. Ita potest dici de
42ratione mu movente[?mobilitate?] obiecitve. Et ideo licet Deus sit
43idem obiectum adaequate cum ydemptitate(identitate) tamen obiecti
44potest vor u varios conceptus et notitias
45intuitivas intuitivas se solo immediate
46producere

18 Ex quo infertur contra quaedam oppi-
47nionem(opinionem) quam recitat Scotus quod diversitas R99rb
48attributorum divinorum non semper attributur oritur
49per relationem[?] ad creaturas. ymaginatur(Imaginatur) praedicta oppinio(opinio)
50quod quare Deus concipiatur in esse conceptus iu-
51stitiae hoc est per comparationem ad creaturam quam
52sic debite regit et sic de singulis Deo attributis.
53Dicitur contrarium, scilicet, quod huiusmodi conceptus possunt haberi absque
54q horum respectu ad creatura, ita quod bene habent actum
55aliquem mediante quo iudicant 'Deum esse' iustum
56bonum, et sic de aliis sine quocumque respectu ad creaturas.
57Ex hoc patet contra Gregorium ponentem quod diversitas con-
58ceptuum provenit ex diversitate rationeum obiectia-
59lium

Quartum corollarium: quod pluralitas rationum formalium et cognitionum quae Deo attribuuntur debet referri ad creaturas et non ad Deum

19 Sequitur ulterius quod pluralitas rationum
60formalium et cognitionum quae Deo attribuuntur
61debet referri ad creaturas et non ad Deum, ut cum dicitur
62'Verbum Dei esse plenum rationum viventium' et
63quod Deus est exemplaria rerum et huiusmodi, quia doctorum
64aliquando sic loquuntur in plurali, illud non debet referri
65ad Deum, sed ad effectus. Deus est exemplaria
66rerum, id est, Deus est exemplar factivum plurium effec-
67tuum non quod sit in se sic aliqua pluralitas,
68sed est simplex unitas a qua omnis diversitas pro-
69cedit. Tamen doctores secundum modum loquendi po-
70nendi formalitates in Deo facilius exprimunt
71ea quae sibi attribuuntur, quia considerando Deum
72sic adaequate omnino eodemmodo se habendo quo modo
73posset huiusmodi diversitas producere. Hoc est difficilius
74quam considerando quod habeant alium et alium modum
75se habendi respectu unius et respectu alterius

Ad rationes de Rippa

20 Alia corollaria
76possent inferri. S Sed venio ad rationes
77De Rippa, enim vult omnino probare quod alia
78sit formalitas, ratio essendi in Deo et alia viven-
79di, etc., quia stat quod aliquis accedat ad Deum in
80esse et non in esse vitae, ergo etc. Antecedens probatur,
81nam materia accedit ad Deum et assimilatur Deo
82in esse et non in esse vitae, quia alias materia
83prima esset vivens etc. Ista ratio posset retor-
84queri(rhetorqueri) contra ipsum, quia ita argueretur de gradibus
85essendi, quia ipse ponit quod ratio essendi in Deo
86est simpliciter simplex. Et tunc arguatur
87sic: aliquis immitatur Deum in esse duorum graduum
88et non in esse trium nec 4or(quattuor) etc. ergo in Deo est
89aliqualis distinctio gradualis

21 Ideo respondeo am-
90babus rationibus quando sic arguitur quod aliquis parti-
91cipat et imitatur(immitatur) Deum in esse et non in esse
92vitae etc.

22 Primo dico quod ad hoc quod aliquis imitetur(immitetur)
93Deum in esse vel in esse vitae, et sic de aliis. oportet
94deffectus ex parte mutantis
quod exerma[???] R99va
1participent in eadem denominatione communi et ex hoc
2patet quod, licet sit idem adaequate respectu unius esse et
3esse vitae non tamen respectu alterius, quia alteri non
4competit istud praedicatum sive ista denominatio
5esse vivens, et ideo licet sit deffectus(defectus) ex parte
6imitantis, non tamen est deffectus(defectus) ex parte
7imitabilis

23 Secundo dico quod creatura quae participat esse
8Dei participat etiam vitam Dei, non quod istud praedicatum
9esse vivens propter hoc sibi competat. Et istud proba-
10retur per sillium[?] expositorium, quia ista consequentia
11est bona et optima esse Dei participatur
12a creatura, ergo vivere et intelligere Dei parti-
13cipatur a creatura ab eodem ad idem. Et quod etiam
14tota Trinitas et essentia divina participatur a creatura.
15Ita quod omnes huiusmodi propositiones sunt verae et commodae[?]
16de vi locutae[?]. Et tunc neganda est ista consequentia: materia
17prima assimilatur Deo in esse vitae seu participat
18in esse vitae Dei, ergo materia prima est vivens,
19quia participat esse Dei in aliquo gradu, ita
20remisso quod per illum non sufficit denominari
21itaesse vivens nec esse intelligens etc. Et
22ideo difficultas in hoc non est, nisi in modo expri-
23mendi et in talibus homo non debet ligari per
24terminos

24 Ad 2am(secundam) rationem quia diversis effectibus
25correspondent diversae rationes causales, quia alias
26non posset salvari eorum diversitas

25 Item
27inter A et B Deus distinguit, ergo alia
28est ratio cognoscendi alia, et alia ratio cognoscendi
29B, quia si per eandem rationem cognosceret A et B
30non videtur quomodo cognosceret A non esse B. Ista
31ratio est in radice satis soluta. Nam sicut
32dictum est eadem causalitate et eodem gradu
33causalitatis adaequate agit intensum et re-
34missum, ita quod aequali gradu Deus agit
35producendo suppremum(supremum) intelligentiam, si ipsa pro-
36duceretur et producendo verissimem[??] quantum est in se.
37Ita concedendum quod eadem notitia Dei est notitia et
38B et A et quod A non est B, et sic de singularis
39ratione immensitatis notitiae absque distinctione notitiae
40et ideo quacumque. Et ideo non oportet ponere distinctionem
41cognitionum propter distinctionem obiectorum, sicut exemplificatum
42est de causalitate, scilicet, quod eadem speciei causalitatis et
43eodem gradu concurrit Deus producendo
44intensum et remissum etiam secundum Ioahnnem de
45Rippa
in eadem formalitate, sicut in ratione
46formali essendi concedit quod ratio formalis R99vb
47essendi in Deo est unica et simplicissima. Et
48tamen ipsa producit intensum et remissum
49in illa latitudine, quia aliqui effectus partici-
50pant intensius illam latitudinem et aliqui
51remissius, sicut prius dictum est

26 Et sic patet
52quid sit dicendum ad istas rationes. In istis
53tamen rationibus videtur se principaliter fundatae[?]
54Magistri Iohnnis de Rippa

Ad rationes Scoti

27 Aliae sunt rationes
55Doctoris Subtilis

28 Prima ratio Scoti: sapientia in
56communi non est bonitas in communi formaliter, ergo sapientia
57infinita non est formaliter bonitas infinita. Probatur consequentia
58quia ratio infiniti non variat rationem formalem
59illius cui additur

29 Ista ratio est multum obscura.
60Credo tamen quod in ista ratione velit dicere quod ista
61non est per se bonitas est sapientia de terminis communibus,
62ergo si utrobique addatur li 'infinita' subiecto et
63praedicato non erit per se, ergo ista non erit per se bo-
64nitas infinita est sapientia infinita. Patet consequentia quia
65ratio infiniti non tollit rationem formalem illius
66cui additur. Dicendum estHic est considerandum
67primo quantum ad illud quod dicit de ratione infiniti
68quod non tollit rationem formalem illius cui
69additur. Dicendum est quod sicut tactum est in principio
70huius materia, quod ratio infiniti in eadem specie variat
71proprietates et proprias passiones de finito et
72infinito demonstrabiles. Ita quod A et B
73eiusdem speciei eo ipso quod A efficitur variatur
74eius proprietas et proprie passiones de ipso de-
75monstrabiles, licet non varietur secundum propriam naturam
76specificam essentialem, sicut exemplificatum est alias de
77linea finita et de linea infinita. Eiusdem
78tamen speciei, quia linea finita potest esse s bas??[?]
79alicuius trianguli. Et ista est prima propositio Euclid
80et tamen linea infinita non potest esse bas??[?] trian-
81guli, quia duae lineae rectae non possunt collo??ri[?]
82super lineae infinite duas extremitates[?] cum non
83habeant

30 2o(Secundo) dicitur quod ista ratio defficit(deficit) in alio
84quia praesupsit[??] quod isti termini sapientia bonitas dicantur
85univoce de sapientia et bonitate creata et de
86sapientia et bonitate infinita ..... et increata
87et illud est falsum, sicut ........ p??ic[?]
88ex determinatione 3e(tertiae) distinctionis

31 ...3o(Tertio)
89dico quod ista ratio nihil penitus ....... probat
90nisi de 'perseitate' primi ........ modi
91logicalis propositum. Et ista ratio .... redu-
92ceretur ad ymaginationem(imaginationem) ipsius Chaton, qui probat R100ra
1quod ista non est per se in primo modo dicendi per se 'Deus
2est sapientia'. Et ad hoc dicendum est, sicut in
3praecedendti dicebatur lectione, quia dupliciter
4aliqua propositio diciter esse vera. In primo modo dicendi per se.
5Uno modo vocatur propositio in primo modo dicendi per se, quia
6illud quod importatur per subiectum convenit praedicato per
7suam essentiam, et tamen hoc de neccessitate(necessitate) sibi com-
8petit. Alio modo dicitur esse in primo modo dicendi per se
9ex modo significandi terminorum secundum modum loquendi
10Aristoteles quando praedicatur diffinitio vel pars diffinitionis de
11diffinito vel genus vel differentia de diffinito. Et sic
12dicendum est quod secundum unum modum ista est per se
13bonitas divina est sapientia divina, scilicet, secundum
14primum modum. Et secundum alium modum non et secundum iu-
15dicium meum sine dubio doctores aliquando
16non distinguunt inter quidditates rerum et praedicata
17quidditativa, sed quasi permixtum[?] loquuntur. Ideo
18involvunt se propter hoc in talibus, quia quantum est
19ex parte rei est omnimoda simplicitas quantum
20est ex parte terminorum baptizare possumus secundum
21quod nobis placet

Response ad alia rationes

32 Alia est ratio quae fundat
22se in auctoribus. Et dicendum est quod aliquando doctores
23utuntur in plurali numero ud ut dicendo Deus
24est ?res? recte rerum et huiusmodi. Ad omnes huiusmodi
25auctoritates non respondeo aliter pro praesenti nisi quod do-
26ctores aliquando sic locuntur in plurali numero propter
27facilitatem faciliorem modum exprimendi ea quae
28Deo attribuimus huiusmodi tamen pluralitas debet
29referri ad effectus non ad Deum

33 Alia ratio
30tangebat istam difficultatem[?], nam ex diversis modis
31agendi arguuntur diversa elicitiva principia
32sicut ex distinctione generationis Filii et pro
33cessione Spiritus Sancti oritur diversitas principiorum
34elicitivorum, scilicet, intellectus et voluntas, nam Spiritus pro-
35cedit non quomodo natus, sed quomodo datus, sed
36Filius non quomodo datus, sed quomodo natus. Ita
37quod Filius producitur naturaliter per modum intellectus, et
38Spiritus Sanctus per modum voluntatis libere producitur

34
39Hic ........ respondet Adam quod loquendo de ema-
40nationem passionis[?] concedit bene quod praesup??nt[?]
41diversa principia[?] quae[?] ad spirationem Spiritus Sancti requiritur
42quid Filius praeexistat tanquam principium producibilium
43............... generatio autem Filii non requirit
44Filium ........ vel Spiritus Sancti tanquam productionum
45principium, ......... sed praecise Patrem, et sic conceditur
46quod ad ........ generationem Filii et processio-
47nem Spiritus Sancti requiruntur diversa principia reR100rb -
48lativa et non essentialia, id est, requiruntur diversae
49personae, nam duae personae requiruntur concurrere
50active ad emanationem Spiritus Sancti, ut sic
51loquar, et non ad generationem Filli, sed praeci-
52se requiritur una persona concurrens active,
53et sic emanatio passiva[?] bene requirit diversa
54principia

35 Quantum est de emanationibus activis
55non requiruntur distincta principia, quia non est nisi
56unicum principium

36 Veniendo ad confirmationem,
57quando dicitur quomodo salvabitur quod Filius procedit per
58modum naturae et Spiritus Sanctus non nisi ponatur
59distinctio principiorum elicitivorum, sicut voluntas
60et intellectus

37 Respondendum est iuxta praedicta quod idem est
61adaequate voluntas divina et intellectus divi-
62nus, tamen divina essentia eadem existens. Et idem
63principium adaequate potest diversos effectus
64producere, immo etiam secundum diversos modos exemplum
65quia neccessario(necessario) producit ad intra et contingenter
66ad extra, et tamen est idem principium adaequate

38 Item
67Pater est idem principium adequate et eadem natura respectu
68Filii et Spiritus Sancti, nec est impossibile quod Pater unum produ-
69cat libere non dico libere contingenter et alium
70naturaliter per eandem essentiam adaequate. Exemplum
71posset poni etiam de anima nostra quae respectu
72eiusdem effectus adaequate concurrit. Et
73etiam in eadem genere libere et cum hoc naturaliter patet
74istud de volitione tenendo quod intellectus in esse
75intellectus consurgit cum intensione naturaliter ad pro-
76ductionem volitionis, ut intellectus, et cum hoc
77voluntas concurrit libere. Et tunc in isto
78casu eadem anima est quae concurrit respectu vo-
79litionis naturaliter ut intellectus et libere ut appe-
80titus seu voluntas rationabilis. Ita quod non est
81impossibile quod eadem causa diversimode concurrat
82in eodem genere et maxime de illa quae
83est immensa et immense perfecta non ab eodem
84principio Filius dicitur produci per modum naturae proce-
85dit ut genitus, et Spiritus non quia procedit
86non ut genitus, sed ut spiratus. Per idem
87enim formaliter Pater concurrit ad productionem
88Filii et Spiritus Sancti quia non oportet ponere in Patre
89distinctionem respectu Filii et Spiritus Sancti, qui reddant ipsum
90in esse principii, ideo diversitas principiorum re-
91ducitur ad libertate et fecunditatem
92immensitatis divinae quae eodem modo se habendo ponit[?]
93diversitos effectus et respectu unius potest
94dici intellectus, et respectu alterius voluntas. Et sic R100va
1ad omnes tales rationes dicendum quod nulla
2probat distinctionem personarum principiorum, sed solum distinctionem
3in modo producendi et sub aliis verbis solent
4doctores respondere, quia dicere quod Filius producitur
5per modum naturae et Spiritus Sanctus per modum voluntatis
6non est aliud dicere nisi quod Filius producitur a Patre
7solum et Spiritus Sanctus a duobus et propter quasdam
8similitudines Filius dicitur produci per modum intellectus et
9Spiritus Sanctus per modum voluntatis

39 Alia
10ratio erat quia si aliquod principium per idem sui posset
11producere duas personas ita 3s(tres) et sic in infinitum
12quia si posset respectu duorum effectuum ita respectu trium etc.
13Gregorius respondet quod nulla divina neccessario(necessario) consistit in
14tribus et non potest in pluribus consistere, et ista
15responsio debet sufficere pro nunc

40 Ultima ratio aliquid
16attribuitur intellectui divino quod non attribuitur
17voluntati divinae. Dicitur quod nihil attribuitur intellectui
18divino quin attribuatur eius voluntati. Ita
19quod si intellectus divinus intelligat mala, concedendum
20est quod voluntas divina intelligit mala,
21et sic voluntas intelligit mala. Et tamen non
22conceditur quod voluntas velit mala nec
23intellectus divinus vult mala propter verba quae significant
24aliter et aliter, quia aliud importat velle aliud
25intelligere. Ideo hoc provenit ex cognitione
26terminorum

41 Aliter respondet Chaton ne dicit ipse
27tales propositiones offendant possunt distingui
28tales intellectus non vult et voluntas vult ma-
29la ad hunc intellectum quod si intellectus divinus
30et voluntas distinguerentur per impossibile voluntas
31non intelligeret

42 Vel aliter respondetur resol-
32vendo istud ad 'perseitatem', quia licet intellectus
33et voluntas supponant pro eodem per se intellectus
34intelligit et ista non voluntas intelligit,
35et sic a parte rei non probantes aliquam distinctionem
36inter intellectum divinum et voluntatem divinam

43 Ideo
37patet qualiter sit respondendum ad omnes praedicatas
38rationes, etc.

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Trinitate, Lectio 63, de Trinitate (http://scta.info/resource/lectio63 )

      Reims, Bibliothèque Municipale, ms. 506, 98r-100v (http://scta.info/resource/lectio63/reims)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio63/reims/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio63/reims/transcription

      View Explanation of Citation Practices