1
39Postquam in praecedentibus aliqualiter de-
40clarata fuit ymaginatio(imaginatio) ponen-
41tium formalitatum in Deo propter omnem
42operationem intellectus et etiam in creaturis. Nunc consequenter
43videndum dicandum[??] de materia formalitatum sentiendum[?]
44sit. Quantum ad hoc sit haec conclusio quod in divinis
45propter relativam vel pluralitatem distinctionem nulla
46est ponenda distinctio

20 Alia corollaria
76possent inferri. S Sed venio ad rationes
77De Rippa, enim vult omnino probare quod alia
78sit formalitas, ratio essendi in Deo et alia viven-
79di, etc., quia stat quod aliquis accedat ad Deum in
80esse et non in esse vitae, ergo etc. Antecedens probatur,
81nam materia accedit ad Deum et assimilatur Deo
82in esse et non in esse vitae, quia alias materia
83prima esset vivens etc. Ista ratio posset retor-
84queri(rhetorqueri) contra ipsum, quia ita argueretur de gradibus
85essendi, quia ipse ponit quod ratio essendi in Deo
86est simpliciter simplex. Et tunc arguatur
87sic: aliquis immitatur Deum in esse duorum graduum
88et non in esse trium nec 4or(quattuor) etc. ergo in Deo est
89aliqualis distinctio gradualis

21 Ideo respondeo am-
90babus rationibus quando sic arguitur quod aliquis parti-
91cipat et imitatur(immitatur) Deum in esse et non in esse
92vitae etc.

22 Primo dico quod ad hoc quod aliquis imitetur(immitetur)
93Deum in esse vel in esse vitae, et sic de aliis. oportet
94deffectus ex parte mutantis quod exerma[???] R99va
1participent in eadem denominatione communi et ex hoc
2patet quod, licet sit idem adaequate respectu unius esse et
3esse vitae non tamen respectu alterius, quia alteri non
4competit istud praedicatum sive ista denominatio
5esse vivens, et ideo licet sit deffectus(defectus) ex parte
6imitantis, non tamen est deffectus(defectus) ex parte
7imitabilis

23 Secundo dico quod creatura quae participat esse
8Dei participat etiam vitam Dei, non quod istud praedicatum
9esse vivens propter hoc sibi competat. Et istud proba-
10retur per sillium[?] expositorium, quia ista consequentia
11est bona et optima esse Dei participatur
12a creatura, ergo vivere et intelligere Dei parti-
13cipatur a creatura ab eodem ad idem. Et quod etiam
14tota Trinitas et essentia divina participatur a creatura.
15Ita quod omnes huiusmodi propositiones sunt verae et commodae[?]
16de vi locutae[?]. Et tunc neganda est ista consequentia: materia
17prima assimilatur Deo in esse vitae seu participat
18in esse vitae Dei, ergo materia prima est vivens,
19quia participat esse Dei in aliquo gradu, ita
20remisso quod per illum non sufficit denominari
21itaesse vivens nec esse intelligens etc. Et
22ideo difficultas in hoc non est, nisi in modo expri-
23mendi et in talibus homo non debet ligari per
24terminos

24 Ad 2am(secundam) rationem quia diversis effectibus
25correspondent diversae rationes causales, quia alias
26non posset salvari eorum diversitas

25 Item
27inter A et B Deus distinguit, ergo alia
28est ratio cognoscendi alia, et alia ratio cognoscendi
29B, quia si per eandem rationem cognosceret A et B
30non videtur quomodo cognosceret A non esse B. Ista
31ratio est in radice satis soluta. Nam sicut
32dictum est eadem causalitate et eodem gradu
33causalitatis adaequate agit intensum et re-
34missum, ita quod aequali gradu Deus agit
35producendo suppremum(supremum) intelligentiam, si ipsa pro-
36duceretur et producendo verissimem[??] quantum est in se.
37Ita concedendum quod eadem notitia Dei est notitia et
38B et A et quod A non est B, et sic de singularis
39ratione immensitatis notitiae absque distinctione notitiae
40et ideo quacumque. Et ideo non oportet ponere distinctionem
41cognitionum propter distinctionem obiectorum, sicut exemplificatum
42est de causalitate, scilicet, quod eadem speciei causalitatis et
43eodem gradu concurrit Deus producendo
44intensum et remissum etiam secundum Ioahnnem de
45Rippa in eadem formalitate, sicut in ratione
46formali essendi concedit quod ratio formalis R99vb
47essendi in Deo est unica et simplicissima. Et
48tamen ipsa producit intensum et remissum
49in illa latitudine, quia aliqui effectus partici-
50pant intensius illam latitudinem et aliqui
51remissius, sicut prius dictum est

26 Et sic patet
52quid sit dicendum ad istas rationes. In istis
53tamen rationibus videtur se principaliter fundatae[?]
54Magistri Iohnnis de Rippa

27 Aliae sunt rationes
55Doctoris Subtilis

28 Prima ratio Scoti: sapientia in
56communi non est bonitas in communi formaliter, ergo sapientia
57infinita non est formaliter bonitas infinita. Probatur consequentia
58quia ratio infiniti non variat rationem formalem
59illius cui additur

29 Ista ratio est multum obscura.
60Credo tamen quod in ista ratione velit dicere quod ista
61non est per se bonitas est sapientia de terminis communibus,
62ergo si utrobique addatur li 'infinita' subiecto et
63praedicato non erit per se, ergo ista non erit per se bo-
64nitas infinita est sapientia infinita. Patet consequentia quia
65ratio infiniti non tollit rationem formalem illius
66cui additur. Dicendum estHic est considerandum
67primo quantum ad illud quod dicit de ratione infiniti
68quod non tollit rationem formalem illius cui
69additur. Dicendum est quod sicut tactum est in principio
70huius materia, quod ratio infiniti in eadem specie variat
71proprietates et proprias passiones de finito et
72infinito demonstrabiles. Ita quod A et B
73eiusdem speciei eo ipso quod A efficitur variatur
74eius proprietas et proprie passiones de ipso de-
75monstrabiles, licet non varietur secundum propriam naturam
76specificam essentialem, sicut exemplificatum est alias de
77linea finita et de linea infinita. Eiusdem
78tamen speciei, quia linea finita potest esse s bas??[?]
79alicuius trianguli. Et ista est prima propositio Euclid
80et tamen linea infinita non potest esse bas??[?] trian-
81guli, quia duae lineae rectae non possunt collo??ri[?]
82super lineae infinite duas extremitates[?] cum non
83habeant

30 2o(Secundo) dicitur quod ista ratio defficit(deficit) in alio
84quia praesupsit[??] quod isti termini sapientia bonitas dicantur
85univoce de sapientia et bonitate creata et de
86sapientia et bonitate infinita ..... et increata
87et illud est falsum, sicut ........ p??ic[?]
88ex determinatione 3e(tertiae) distinctionis

31 ...3o(Tertio)
89dico quod ista ratio nihil penitus ....... probat
90nisi de 'perseitate' primi ........ modi
91logicalis propositum. Et ista ratio .... redu-
92ceretur ad ymaginationem(imaginationem) ipsius Chaton, qui probat R100ra
1quod ista non est per se in primo modo dicendi per se 'Deus
2est sapientia'. Et ad hoc dicendum est, sicut in
3praecedendti dicebatur lectione, quia dupliciter
4aliqua propositio diciter esse vera. In primo modo dicendi per se.
5Uno modo vocatur propositio in primo modo dicendi per se, quia
6illud quod importatur per subiectum convenit praedicato per
7suam essentiam, et tamen hoc de neccessitate(necessitate) sibi com-
8petit. Alio modo dicitur esse in primo modo dicendi per se
9ex modo significandi terminorum secundum modum loquendi
10Aristoteles quando praedicatur diffinitio vel pars diffinitionis de
11diffinito vel genus vel differentia de diffinito. Et sic
12dicendum est quod secundum unum modum ista est per se
13bonitas divina est sapientia divina, scilicet, secundum
14primum modum. Et secundum alium modum non et secundum iu-
15dicium meum sine dubio doctores aliquando
16non distinguunt inter quidditates rerum et praedicata
17quidditativa, sed quasi permixtum[?] loquuntur. Ideo
18involvunt se propter hoc in talibus, quia quantum est
19ex parte rei est omnimoda simplicitas quantum
20est ex parte terminorum baptizare possumus secundum
21quod nobis placet

32 Alia est ratio quae fundat
22se in auctoribus. Et dicendum est quod aliquando doctores
23utuntur in plurali numero ud ut dicendo Deus
24est ?res? recte rerum et huiusmodi. Ad omnes huiusmodi
25auctoritates non respondeo aliter pro praesenti nisi quod do-
26ctores aliquando sic locuntur in plurali numero propter
27facilitatem faciliorem modum exprimendi ea quae
28Deo attribuimus huiusmodi tamen pluralitas debet
29referri ad effectus non ad Deum

33 Alia ratio
30tangebat istam difficultatem[?], nam ex diversis modis
31agendi arguuntur diversa elicitiva principia
32sicut ex distinctione generationis Filii et pro
33cessione Spiritus Sancti oritur diversitas principiorum
34elicitivorum, scilicet, intellectus et voluntas, nam Spiritus pro-
35cedit non quomodo natus, sed quomodo datus, sed
36Filius non quomodo datus, sed quomodo natus. Ita
37quod Filius producitur naturaliter per modum intellectus, et
38Spiritus Sanctus per modum voluntatis libere producitur

34
39Hic ........ respondet Adam quod loquendo de ema-
40nationem passionis[?] concedit bene quod praesup??nt[?]
41diversa principia[?] quae[?] ad spirationem Spiritus Sancti requiritur
42quid Filius praeexistat tanquam principium producibilium
43............... generatio autem Filii non requirit
44Filium ........ vel Spiritus Sancti tanquam productionum
45principium, ......... sed praecise Patrem, et sic conceditur
46quod ad ........ generationem Filii et processio-
47nem Spiritus Sancti requiruntur diversa principia reR100rb -
48lativa et non essentialia, id est, requiruntur diversae
49personae, nam duae personae requiruntur concurrere
50active ad emanationem Spiritus Sancti, ut sic
51loquar, et non ad generationem Filli, sed praeci-
52se requiritur una persona concurrens active,
53et sic emanatio passiva[?] bene requirit diversa
54principia

35 Quantum est de emanationibus activis
55non requiruntur distincta principia, quia non est nisi
56unicum principium

36 Veniendo ad confirmationem,
57quando dicitur quomodo salvabitur quod Filius procedit per
58modum naturae et Spiritus Sanctus non nisi ponatur
59distinctio principiorum elicitivorum, sicut voluntas
60et intellectus

37 Respondendum est iuxta praedicta quod idem est
61adaequate voluntas divina et intellectus divi-
62nus, tamen divina essentia eadem existens. Et idem
63principium adaequate potest diversos effectus
64producere, immo etiam secundum diversos modos exemplum
65quia neccessario(necessario) producit ad intra et contingenter
66ad extra, et tamen est idem principium adaequate

38 Item
67Pater est idem principium adequate et eadem natura respectu
68Filii et Spiritus Sancti, nec est impossibile quod Pater unum produ-
69cat libere non dico libere contingenter et alium
70naturaliter per eandem essentiam adaequate. Exemplum
71posset poni etiam de anima nostra quae respectu
72eiusdem effectus adaequate concurrit. Et
73etiam in eadem genere libere et cum hoc naturaliter patet
74istud de volitione tenendo quod intellectus in esse
75intellectus consurgit cum intensione naturaliter ad pro-
76ductionem volitionis, ut intellectus, et cum hoc
77voluntas concurrit libere. Et tunc in isto
78casu eadem anima est quae concurrit respectu vo-
79litionis naturaliter ut intellectus et libere ut appe-
80titus seu voluntas rationabilis. Ita quod non est
81impossibile quod eadem causa diversimode concurrat
82in eodem genere et maxime de illa quae
83est immensa et immense perfecta non ab eodem
84principio Filius dicitur produci per modum naturae proce-
85dit ut genitus, et Spiritus non quia procedit
86non ut genitus, sed ut spiratus. Per idem
87enim formaliter Pater concurrit ad productionem
88Filii et Spiritus Sancti quia non oportet ponere in Patre
89distinctionem respectu Filii et Spiritus Sancti, qui reddant ipsum
90in esse principii, ideo diversitas principiorum re-
91ducitur ad libertate et fecunditatem
92immensitatis divinae quae eodem modo se habendo ponit[?]
93diversitos effectus et respectu unius potest
94dici intellectus, et respectu alterius voluntas. Et sic R100va
1ad omnes tales rationes dicendum quod nulla
2probat distinctionem personarum principiorum, sed solum distinctionem
3in modo producendi et sub aliis verbis solent
4doctores respondere, quia dicere quod Filius producitur
5per modum naturae et Spiritus Sanctus per modum voluntatis
6non est aliud dicere nisi quod Filius producitur a Patre
7solum et Spiritus Sanctus a duobus et propter quasdam
8similitudines Filius dicitur produci per modum intellectus et
9Spiritus Sanctus per modum voluntatis

39 Alia
10ratio erat quia si aliquod principium per idem sui posset
11producere duas personas ita 3s(tres) et sic in infinitum
12quia si posset respectu duorum effectuum ita respectu trium etc.
13Gregorius respondet quod nulla divina neccessario(necessario) consistit in
14tribus et non potest in pluribus consistere, et ista
15responsio debet sufficere pro nunc

40 Ultima ratio aliquid
16attribuitur intellectui divino quod non attribuitur
17voluntati divinae. Dicitur quod nihil attribuitur intellectui
18divino quin attribuatur eius voluntati. Ita
19quod si intellectus divinus intelligat mala, concedendum
20est quod voluntas divina intelligit mala,
21et sic voluntas intelligit mala. Et tamen non
22conceditur quod voluntas velit mala nec
23intellectus divinus vult mala propter verba quae significant
24aliter et aliter, quia aliud importat velle aliud
25intelligere. Ideo hoc provenit ex cognitione
26terminorum

41 Aliter respondet Chaton ne dicit ipse
27tales propositiones offendant possunt distingui
28tales intellectus non vult et voluntas vult ma-
29la ad hunc intellectum quod si intellectus divinus
30et voluntas distinguerentur per impossibile voluntas
31non intelligeret

42 Vel aliter respondetur resol-
32vendo istud ad 'perseitatem', quia licet intellectus
33et voluntas supponant pro eodem per se intellectus
34intelligit et ista non voluntas intelligit,
35et sic a parte rei non probantes aliquam distinctionem
36inter intellectum divinum et voluntatem divinam

43 Ideo
37patet qualiter sit respondendum ad omnes praedicatas
38rationes, etc.