Lectio 67, de Trinitate [Reims Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | December 03, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

Sources: R: Reims

Lectio 67, de Trinitate [Reims Transcription]

Propositiones

1
85Pro declaratione maiori materiae heri
86tactae ponam aliquas propositiones

Prima propositio

2 Prima
87conclusio: impossibile est formam actuare materiam
88vel informare et non tendere in subsistentiam
89in quam materia et forma vivuntur vel ordinantur.
90Patet quia hoc est de influxus formalis integrita-
91te, ergo absque huiusmodi habitudine non stat esse
92influxum formalem

3 Sequitur primo quod tenR105ra -
1dentia formae in subsistentiam in quam materia et forma ordinantur non
2est de genere causae finalis, licet subsistentia sit finis formae
3et forma tendat in subsistentiam tanquam in finem non tamen huiusmodi
4tendentia reducitur ad genus causae finalis.
5Patet quia haec est de integritate causalitatis formalis et influ-
6xus formalis, ergo non est de integritate finis prout finis
7distinguitur ab aliis generibus causarum nisi secundum
8generalem modum prout finis dicitur esse causa causarum

4
9Sequitur primo quod proprie loquendo materia non debet dici
10quid nec quale nec quantum, quantum est de quidditate alias
11tenui quod est extra totam latitudine specierum substantialium. Et
12extra totam latitudinem graduum specificorum substantialium, quantum
13est de aliis quod nec sit nec quale nec quantum. Patet quia
14denominationes concretive non sistunt in materia, nec in
15forma, sed principaliter ordinantur in subsistentiam in quam
16tendunt materia et forma

5 Ex quo patet quod licet materia sit
17subiectum caliditatis, non tamen proprie dicitur causanda. Sed eius subsi-
18stentia, ut ignis vel illud quod est eius subsistentia,
19et ita proportionaliter de forma

6 Et ex hoc sequitur
20quod illa distinctio de subiecto inhaesionis et de subiecto denomina-
21tionis non videtur omnino neccessaria(necessaria). Nam ad recipere
22denominationem concretivam non oportet habere rationem subiecti,
23ymo(immo) est impertinens, quia denominatio concretiva
24competit subsistentiae principali in qua materia et forma
25ordinantur. Et ideo stante omnimoda unitate[?] subiecti
26stat quod eadem qualitas successive denominet di-
27versa ut si eadem qualitas maneat in
28generato quae fuit in corrupt. Tunc ibi est
29idem subiectum quia eadem materia, et tamen prius illa qua-
30litas denominat unum elementum vel compositum. Et
31postea aliud elementum vel mixtum. Et tamen illud
32elementum vel mixtum compositum non est subiectum illius
33qualitatis. Et sic subiectum est impertinens ad hoc quod aliqua
34denominatio concretiva competat alicui subsisten-
35tiae principali

7 Sequitur quod proprie loquendo forma non
36debet denominari fieri vel generari nam huiusmodi denomina-
37tiones, scilicet, fieri et generari competunt subsistentiae
38et composito. Et ad istud propositum locutus est Aristoteles
39ut potest videri ex processu con??ti et processu
40eius

8 Ulterius patet fundamentum quare dicitur quod actio-
41nes et passiones sunt suppositorum. Unde et Aristotles
42videtur ab anima remonere praedicata concretiva. Ita quod
43proprie non attribuitur animae quod sic vel sic operetur
44sed mediante anima compositum dicitur sic vel sic operari

9
45Patet ulterius veritas illius oppinionis(opinionis) Cyrilli[??] AleR105rb -
46xandrini[?] Episcopi, qui contra Nestorium
47procuravit determinationem huius veritatis
48Virgo Gloriosa genuit Deum et
49est realiter mater Dei sine ad-
50dito. Nam tota actio quae terminabatur
51ad humanitatem debet attribui subsistentiae
52principali, et illa est Deus, ergo proprie Deus denominatur
53genitus et non illa humanitas Christi, sed magis
54proprie ipsum suppositum vel persona divina, ideo proprissme[?]
55concedendum quod Virgo Gloriosa genuit Deum et
56quod ipsa est mater Dei

10 Ulterius advertendum est
57quod quaedam sunt formae quae non constituunt aliquod
58unum substantiale ut formae accidentales, licet secundum
59aliquod constituant aliquod compositum accidentale. Ita quod
60ex formis accidentalibus et compositis substantiali fiat
61unum compositum accidentale formae substantiales vero proprie
62constituunt unum. Ita quod ex unione formae
63ad materiam resultat una substantia, et res quidditativa

11
64Ex quo sequitur quod nulla forma accidentalis potest
65esse pars alicuius entitatis, quia nec materialis nec forma-
66lis. Utrum tamen de potentia absoluta duo accidentia
67possint sic exponidisponi quod unum se habe-
68at per modum potentiae et aliud per modum actus
69et quod ex illis duobus fiat unum est alia quaestio,
70utrum autem de potentia Dei absoluta ex duabus
71substantiis indivisibilibus[?] posset fieri unum, sic quod una per
72modum actus se habeat et alia per modum potentiae
73est etiam alia quaestio, tamen prima facie videtur
74quod non, quia potentialitas materiae dicitur esse pura potentia
75et totale suum esse est tendentia in aliud et
76ex hoc consurgit quod cum potentialitate ipsius
77cum forma quae est eiusdem tendentiae constituatur
78unum 3m(tertium) suppositum. Ita probabile est quod so-
79lius pure potentiae est concurrere materialiter ad consti-
80tutionem alicuius quidditatis

Secunda propositio

12 Alia propositio: si ten-
81dentia in subsistentiam principalem materiae vel formae
82reduceretur ad causam finalem. Et ad modum
83per quem res monentur in finem, ut si staret
84formam materiam informare et nullum compositum consti-
85tuere. Patet nam et constitutio compositi et subsistentiae
86principalis consurgit ex huiusmodi tendentia. Ex
87qua tamen a posteriori arguuntur consurgere de-
88nominationes concretivae, sicut patuit in lectione
89praecedenti. Et quod primum staret in illo casu, ubi
90forma informaret materiam, et tamen non constitueret R105va
1compositum, patet quia essentili esset habitudo ad finem
2non ultimum, ideo esset substrahibilis(substractibilis), ut deductum
3est in prima distinctione, ergo Deus posset huiusmodi ten-
4dentiam suspendere qua suspensa tolleretur
5ratio suppositi vel subsistentiae, ergo vel non communica-
6rentur denominationes concretivae vel materiae primae communicarentur
7praedicata quidditativa et denominaretur homo vivens, et sic
8de aliis denominationibus

Tertia propositio

13 Alia propositio: quamvis totum
9illud quod est perfectionis in influxu formali vel
10materiali Deus posset supplere quantum ad effectum,
11hoc tamen non potest in eodem genere, sed solum in alio. Probatur
12nam quantum ad illud quod est perfectionis in influxu forma-
13li vel materiali reducitur aequivalenter ad causam efficien-
14te et ad aliquam operationem vel motum quae quid
15perfectio potest per causalitatem effectivam a Deo sup-
16pleri, non tamen in eodem genere causae, quia Deus
17non potest concurrere in genere causae materialis vel formalis

Quarta propositio

14
18Alia propositio quamvis influxus materialis respectu educationis
19formae sit quodam modo formae productivus et formae
20productae conservativus, nihilominus tamen in eodem genere
21causae non potest a Deo suppleri

15 Prima pars patet,
22nam secundum Philosophum et fidem non contradicit materia respectu
23formae, habet aliqualem influxum i eductivim[?] praeter
24potentiam pure receptivam. Ponit enim Aristoteles et
25illi, qui ponunt novarum formarum eductiones[?]
26formas educi de potentia materia modo ista potentia materiae debet ymaginari(imaginari)
27quid influxus materialis, qui non est pure
28receptivus, sed magis activus, ut sic loquar
29licet enim non sit de genere causae efficientis habet
30tamen ratione causalitatis effectivae quantum ad effectus
31positionem in esse

16 Modo 2a(secunda) pars dicit quod licet
32Deus quantum ad illud quod est perfectionis potest
33supplere influxum materialem. Non tamen hoc potest
34concursu positivo eiusdem generis concursu materiae de
35cuius potentia forma educitur. Consequenter, inferunt alii
36quod licet huiusmodi concursus materialis respectu eductionis for-
37mae sit limitatus et perne[??] perfectionis per naturam
38tamen causalitatem creatam vel creabilem potest suppleri, sal-
39tem illud est multorum oppinio(opinio), scilicet, omnium dicentium quod
40vis[?] creatura non est creatae[?] communicabilis. Unde yma-
41ginatio(imaginatio) illorum stat in hoc quod talis est dependen-
42tia formae, quae educitur de potentia materiae quantum
43ad influxum materialem quod sine illo cum influentia Dei
44generali non posset effectus causari

Opinio Adam: utrum potentia creativa sit creatura communicabilis?

17 Et istam
45oppinionem(opinionem) videtur tenere Adam in principio 4i(quarti), ubi R105vb
46inquit utrum potentia creativa sit creaturae communicabilis?

18
47Consequenter ymaginandae(imaginandae) sunt habitudines materiae respectu formae

19
48Prima poneretur eductiva et secundum hoc esset quaedam
49perfectio et enuntibilia[??] materiae respectu formae producibilis et per
50eundem influxum per quem forma est eductiva de
51potentia materiae. Materia est ipsius formae conservativa, et
52quantum ad hoc videtur materiae motus perfectionis

20 Alia est
53habitudo materiae ad formam ut sibi inhaereat forma
54et iterum quantum ad hoc dicit De Rippa quod mairoem per-
55fectionem dicit in materia quam in forma, quia inhaerere
56alteri est quodam modo ab eo dependere

21 3a(Tertia) habitudo est
57informationis, et de hiis habitudinibus ponit De Rippa
58quod una per potest esse sine alia. Sed in hoc contradico
59sibi, quia dico quod habitudo inhaesionis et informationis
60sunt idem. Unde De Rippa ponit quod stat formam
61educi de potentia materiae, et tamen sibi non inhaerere et
62hoc concedo, quia concursus eductivus cum influentia
63generali est sufficiens ad positionem rei in esse

Contra Adam: anima humana inhaeret sibi eam informat

22
64Consequenter ponit quod anima humana non inhaeret, et
65contra hoc pono istam propositionem: licet anima humana non
66educatur de potentia potentia materia, et sic quantum ad hoc non
67habeat habitudinem inhaesionis ad materiam, inhaeret
68tamen sibi et eam informat. Nam inhaesio et tendentia
69in subsistentiam sunt illa quae sunt de integritate
70informationis

Instantia

23 Contra istud posset instari nam
71materia prima habet talem habitudinem respectu animae humanae
72quod vi illius est ipsius animae conservativa. Nam ex
73proportione qualitatum primarum et earum comple-
74xione salvatur inhaesio ipsius ad materiam, ergo et
75eius eductio

Responsio ad instiantiam

24 Respondendum est quod informa dupplex
76est condicto[?]: una est appetitus communicatonis sive perfectio-
77nis. 2a(Secunda) est appetitus subsistentiae principalis
78et ex utroque istorum consurgit quod forma appetit
79materiam non tanquam perfectionem aliquam, sed tanquam
80medium se communicandi. Etiam pro unione ipsius
81ex qua constituitur subsistentia principalis ad quam prin-
82cipaliter influxus formalis ordinatur. Et ideo
83anima hbaet materiam tanquam ab ea non perficiatur
84quamvis etiam ab ea non dependeat

25 Ex quo
85sequitur sicut alias intuli quod Deus non potest
86formaliter influere, quia influere formaliter dicit
87tendentiam in aliam subsistentiam modo divinae
88immensistati et actui purissimo repugna-
89ret in aliud tendere, quia illud in quod ten-
90deret haberet rationem meliorum quod summae R106ra
1immensitati repugnat

26 2o(Secundo) influere formaliter dicit
2carentiam rationis suppositibilis[?], sed istud est impossibile Deo. Licet
3enim quaelibet creatura d sit de suppositibilis[?] divina, tamen
4essentia neccessario(necessario) subsistit in quolibet trium suppositorum
5suorum

27 3o(Tertio) quia influxus formalis quantum ad speciem
6formarum dicit partialem entitatem et rationem
7constitutivam sive partialitatem[?] totalis. Modo Deo repu-
8gnat concurrere ad esse partem alicuius substantiae totalis

28
94o(Quarto) quia influxus formalis dicit gradum limitatum
10quaelibet enim forma ad extra producibilis est quaedam
11portio limitata vel in latitudine entium contenta.
12Et si daretur supprema(suprema) licet haberet infinitas per-
13fectiones adhuc esset limitata, quia esset dependens
14creabilis et multas alias haberet imperfectiones, ergo
15ratione formae est influere secundum limitatum modum quod
16Deo repugnat

Corollarium: Quod Deus non poterit materialiter influere

29 Sequitur ulterius quod Deus non poterit[?potest]
17materialiter influere. Patet ex dictis per easdem causas, sicut
18de influxu formali assignatis et a fortiori
19de materiali cuius influxus incomparabiliter est imper-
20fectior quam influxus formalis, ergo si influxum for-
21malem non posset Deus supplere ratione imperfectionis
22a fortiori nec influxum materialem potest supplere
23ratione suae imperfectionis

Quod in unione hypostatica Verbum non habet habitudinem materiae

30 Sequitur ulterius quod in unione
24yppostatica(hypostatica) Verbum non habet habitudinem materiae. Patet quia licet
25doctis[?] propter facilitatem doctrinae dicant Verbum habere
26rationem materiae in illa benedicta unione propter
27similitudinem[?], quia sicut si accidens alicuis subiecto inhaereat
28communicat suo subiecto esse tale, sic est de humanitate Christi
29respectu Verbi quod vi illius communicationis Verbum denominatur
30homo, et sic humanitas se habet per modum formae vel accidentis
31et quantum ad modum explicandi modus est verus. Exempla
32tamen ponuntur non quod vera sint, quia, ut dictum est,
33receptio perfectionum et denominationum concre-
34tivarum non consurgit ex habitudine materiae, quia
35de ratione materiae non est recipere huiusmodi denominatio-
36nes, sed de ratione subsistentiae principalis inquam
37tam materiam quam forma ordinantur

31 Ex hoc sequitur
38quod verbum nec habitudinem habet in illa unione yppostetica(hypostetica)
39materiae vel formae, sed subsistentiae principalis. Et ideo
40huiusmodi unio est principalis ad unam personam terminata
41et non ad aliam. Ubi est advertendum quod concursus
42causalitatis Dei ad extra est communis cuilibet trium personarum.
43Ita quod non stat aliquam personarum effective
44concurrere ad alicuius effectus productionem
45in esse quin quaelibet etiam concurrat ex eo quod opera
46Trinitatis ad extra sunt indivisa, nec etiam in genere[?] R106rb
47causae finalis stat unam personam concurrere quoniam
48et quaelibet. Si etiam poneremus quod Deus posset in-
49fluere in genere causae formalis huiusmodi influxus
50esset indivisus. Et ita de materiali. Ideo illa unio
51ypostatica(hypostatica) non est reducibilis ad aliquod genus causae,
52sicut in nobis et de ratione suppositarum, et cum hoc
53est personalis. Ideo divisus est, ideo competit uni
54personae et non alteri

Quod materialium vel formalium non est ordo nec subordinatio essentialis

32 Sequitur ulterius quod licet
55sic ordinatio et subordinatio causarum efficientium
56et finalium essentialium cuius utriusque latitudinis
57Deus semper tenet primum gradum causarum, tamen materialium
58vel formalium non est ordo, nec subordinatio essentialis.
59Primum est satis evidens. 2m(Secundum) patet, quia aliqua causa
602a(secunda) concurrit formaliter influendo, et tamen Deus,
61nec aliqua creatura, creatura[?] perfectior concurrit in
62eodem genere causae

33 Ex quo patet quod influxus
63formalis creatus non dependet ab influxu
64formali increato in eodem genere, eodem modo dicendum
65est de influxu materiali quod influxus materialis crea-
66tus non dependent ab influxu increato eiusdem
67generis, quia nullus influxus increatus potest esse
68de aliquo duorum generum praedictorum. Utrum
69autem inter influxux formales et etiam materiales
70creatos sit ordo vel aliqua subordinatio, de hoc
71difficultas est inter doctores, quae reducitur ad
72philosophiam, quia si sit subordinatio inter formales
73influxus erit viceversa ad subordina-
74tionem in causis efficientibus. Nam ultima forma
75quae est constitutiva compositi, si poneretur multiplicatio
76formarum substantialium, sicut multi ponunt secundum praedicata
77quidditativa et poneretur numeris formarum substantialium
78correspondenter ad numerum praedicatorum quidditativorum. Tunc
79ultima forma esset perfectior et quanto ascendendo
80forma esset generalior tanto esset imperfectior.

34
81Verbi gratia in homine anima intellectiva esset perfectior
82forma animalitatis, et forma animalitatis esse per-
83fectior forma corporeitatis, et sic continue ascendendo
84semper generalior et communior forma esset imperfectior
85simile est in subordinatione causarum materialium ut, scilicet,
86materia prima sit simplex elementum. Deinde
87ex elementis componuntur aliquae materiae antequam
88veniatur ad materiam aptam pro receptione for-
89maruum mixtorum perfectiorum. Ideo raser[?name?] ponit
90duodecim elementa. Primo ponti materiam primam,
91deinde ponit elementum simplicia insensibilia nobis,
92et postea ponit illa sensibilia quae nos voR106va -
1camus elementa et postea numeralia et
2mixta imperfecta ex quibus generantur mixta
3perfecta.

35 Et isti consequenter ymaginantur(imaginantur) quod formae
4substantiales elementorum imperfectiorum etiam mixtorum
5remanent in mixtis perfectis et semper reso-
6lutio est ad hoc quod ultimum semper est imperfectius

36
7Quantum est in subordinatione causarum efficientium
8quia semper universalior est perfectior, verum est
9quod communis oppinio(opinio) est ad contrarium, scilicet, quod non sit nisi
10unica forma in uno composito, quod non sit etiam
11nisi unica materia, qualificatur tamen diversimode
12a qualitatibus primis et secundum quod magis qualificatur
13secundum qualitates unius elementi quam alterius secundum
14hoc aliud elementum dicitur denominari in constituto
15non quod realiter forma eius substantialis remanet
16in composito. Et sic de influxu materiali et
17formali a Deo remonentur