5 Prima ratio stabat in hoc: Deus
50in uno quoque genere videtur esse prima causa
51simpliciter, ergo videtur esse prima causa in genere
52causae materialis et formalis et praecipue formalis
53et addit ultra ratio, et hoc absolute repugnat
54creaturae, ergo non potest nisi Deo principaliter in
55quolibet genere causae, ergo etc.

6 Ad istam ratione
56potest responderi per primam propositionem positam in
57lectione praecedenti, quia in illa propositione fuit
58dictum in sententia[??] quod non sequitur Deus est
59prima causa in genere causarum forma-
60lium, ergo est prima causa. Etiam quod non sequitur
61Deus est prima causa absolute, ergo est prima causa
62in genere causae formalis vel materialis

7 2o(Secundo) dico
63quod nulla est concathenatio(concatenatio) vel subordinatio
64causarum formalium vel causas, etiam materialium essentia-
65lis inter se. Nam huiusmodi causae sunt simpliciter
66intrinsece concurrentis ad alicuius effectus
67productionem, nec ad huiusmodi constitutionem requiritur
68nisi una praecise causa formalis in suo genere.
69Exemplum[?] constitutionem hominis concurrit unica causa
70in genere causae formalis, scilicet anima ipsius constitutiva
71concurrit etiam unica causa materialis, scilicet, materia
72vel compositum ex qua cum forma constituitur
73compositum substantiale vel homo. Ideo ymaginatio(imaginatio) istius
74rationis fundatur in falso, scilicet quod inter causas materialis
75et formales sit aliqua multitudo et sub
76ordinatio vel concathenatio(concatenatio) essentialis sump-
77sit tamen deffectum(defectum) argumentum propter similitudine sub-
78ordinationis essentialis causarum efficientium vel fina-
79lium in quibus reperitur ordo essentialis et in
80quibus oportet dare aliquod primum independens
81primum simpliciter et independenter influens

8
823o(Tertio) admittendo huiusmodi ordinem essentialem
83in causis materialibus et etiam formalibus et
84incipiendo a nobis notoribus. Et
85procedendo una resolutionis resolven-
86do usque ad ultimas semper proceditur a perfectiori
87ad minus perfectum cuius oppositum contingit in
88causis efficientibus et finalibus. Nam signe-
89mus aliquam particularem actionem ut ignis
90in aliqua ignis agit in virtute superiorum
91causae et 2a(secunda) causa superior in virtute
92alterius superiorum, et sic procedendo usque ad
93primam causam semper proceditur ad per-
94fectius. Ideo tandem ad unum primum et R108va
1perfectum et independenter tale in illo ge-
2nere deveniendum est. Contrarium est in subordina-
3tione causarum formalium concurrentium ad alicuius
4constituti constitutionem. Nam forma immediate speciei constitutiva,
5gratia exempli in homine est anima humana quae est
6perfectiva in illo constituto

9 Deinde alia est forma
7animalitatis minorum perfectionis, et sic continue procedendo
8proceditur a perfectio ad minus perfectum in tali
9subordinatione. Et sic ex termino ultimo huiusmodi processus
10non arguitur aliquid esse independens vel
11Deus, ymo(immo) magis contrarium, quia ultimum est
12imperfectu. Ubi autem reperitur quod Deus in aliquo
13genere tenet primum locum, ut in causis
14efficientibus et finalibus. Ultimum est perfectius,
15ideo etc. Eodem modo potest exemplificari de sub-
16ordinatione causarum materialium. Nam significata materia
17ex qua immediate cum forma constituitur vel
18componitur homo illa resolvitur in elementa gratia
19exempli, quia non intendo resolvere per
20omnes materias. Deinde elementa in materiam prima,
21et sic consequenter procedendo et semper posteriora sunt minus
22perfecta, quia elementa quae remanent
23in mixto secundum illam oppinionem(opinionem) sunt per-
24fectiora quam materia prima

10 Ideo illud quod ultimo
25reperitur habet rationem suae imperfectionis. Ideo talis
26processus habet ordinem naturae, quia ordo naturae est
27procedere a ma minus perfecto ad magis per-
28fectum, ita quod posteriora in processu nautruae
29sunt imperfectiora, et sic apparet quod dato quod admit-
30teretur quod in genere causae formalis et etiam
31materialis esse[?] concathenatio(concatenatio) et subordinatio
32essentialis nihilominus tamen impossibile est dictum re-
33poni vel essentiam tenere primum gradum eo quod
34primus gradus est imperfectissimus quod Deo repugnat

11
35Consequenter quia tangebatur de primo
36influere quod impossibile est creaturam in aliquo
37genere primo influere, quia influere primo
38est influere independenter. Dicendum quod
39impossibile est aliquam causam 2am(secundam) in aliquo
40genere primo influere sic sit quin influxus
41illius dependeat ab influxu primae
42causae illius generis vel alterius generis
43evidenter continuatis[??] primum[?]. Verbi gratia, ut alis ta-
44ctum est, quantum ad illud quod perfectionis est
45in genere formali vel materiali reducitur ad
46influxum finalem vel efficientem. Ideo impossibile
47est quod aliqua causa in genere causae R108vb
48materialis vel causae formalis influat quin sit in-
49fluxus alterius generis et superiorum, scilicet, conser-
50vativus influxus vel finalis

12 Ex ista
51ymaginatione(imaginatione) sequitur quod influxus formalis, et etiam
52materialis et etiam tota latitudo influxux formalis
53et etiam materialis dependet essentialiter ab influ-
54xu effectivo vel finali essentiali dependentia

13
55Ita quod non stat aliquid influere formaliter
56vel materialiter quin praeexigat influxum effe-
57ctivum et finalem. Et ex isto salvatur quod Deus
58dicitur prima causa respectu causarum formalium et
59etiam materialium non quod possit formaliter vel materialiter
60influere. Sed quia continet evidenter causalitatem formalem
61et materialem. Et etiam praerequiritur tanquam causa
62aequivoca ad hoc quod aliquid influat formaliter vel
63materialiter

14 Et ex isto sequitur fli?tis[??] cuiusdem oppi-
64nionis(opinionis) dicentis quod stat aliquam personam
65divinam formaliter influere absque concursu ef-
66fectivo Trinitatis, quia licet concederetur quod sta-
67ret unam personam formaliter influere aliis
68non influentibus formaliter impossibile, tamen est
69unam personam formaliter influere quin aliae
70concurrant concursu effectivo praerequisito,
71tamen quia subordinatio essentialis est concachenatio(concatenatio)
72huiusmodi latitudinum, quia tota latitudo causarum formalium
73et etiam materialium praeordinat causalitatem effe-
74ctivam

15 Item licet causalitas efficiens
75vel effectiva non dicit imperfectionem prae-
76requirit, tamen essentialiter et perordinat sibi
77causalitatem effectivam, ergo a fortiori causa-
78litas formalis et materialis praeexigunt huiusmodi
79causalitatem finalem

16 Confirmatur non
80stat Deum formaliter influere quin creatura
81mutetur. Modo omnis mutatio ad extra est
82quaedam operatio quae est communis toti Trinitati.
83Unde in quolibet genere causae dicitur esse effec-
84tus mutatio et omnis mutationis tota Trinitatis
85est causa, ergo non stat aliquam personam
86formaliter influere quoniam tota Trinitas concurrat
87active ad huiusmodi formam et mutationem,
88et sic apparet ratio soluta

17 Primo quia procedendo in
89latitudine causarum formalium et materialium non
90proceditur ad perfectum et per consequens non proceditur
91ad Deum, sed ad contrarium ut declaratum esset

18
92etiam non probatur independentia influ-
93xus materialis vel formalis ut p[??] in illo
94genere, quia essentialiter praerequirit aliam R109ra
1causam et alium influxum. Et sic non salvatur quod in genere
2causae materialis vel formalis sit prima causa, quia semper
3praerequirit aliam perfectionem essentialiter

19 Alia ratio
4stabat in hoc: quod formatio dicit suae voluntatis communicationem,
5ergo summe distinctione debet competere

20 Respondendum est quod ista ratio
6est satis soluta ex praedictis, quia licet informatio di-
7cat aliquam perfectionem vel aliqualiter secundum quid,
8non tamen dicit perfectionem simpliciter ex eo quod de ratione
9sua intrinseca includit imperfectionem simpliciter, scilicet,
10tendentiam in partem constituti vel in subsistentiam
11subsistentis tollit etiam subsistentiam informantis.
12Et sic propter istas perfectiones informatio repugnat Deo,
13quia ergo informatio, licet aliquid includat perfectionis, scilicet,
14communitatem nihilominus de sua intrinseca ratione includit
15perfectionies, scilicet, tendentiam in aliud. 2o(Secundo) tollit
16personalitatem informantis et istae sunt duae praeci-
17pue rationes propter quad Deus non potest formaliter
18influere

21 2o(Secundo) dico quod quantum ad illud quod est per-
19fectionis in forma illud reperitur in Deo eminenter
20nam perfectionis forma est se ipsam communicare. Et
21etiam suam bonitatem communicare alteri. Modo ista
22habitudo eminentissime in Deo reperitur quia divina
23essentia communicatur plenissime cuilibet personarum. Et in hoc
24foret apparet quaedam similitudo formae ad aliud genus
25causae formalis. Ex hoc tamen non arguitur quod divina
26essentiae posset informare. Exemplum esse intellectus hominis
27dicit perfectionem et reperitur in Deo, non tamen cum hoc
28dictione esse intellectum hominis, quia est perfectio limitata
29quae non potest Deo competere, et sic in proposito quantum
30ad illud quod informatio est perfectio hominis vel dicit perfectio-
31nem illud in d reperitur in Deo, scilicet, communicare
32suam bonitatem, non tamen quantum ad omnem rationem infor-
33mationis, quia aliqua includit informatio quae
34sunt imperfectionis quae non conveniunt[?] Deo

22 Et per hoc
35patet solutio rationis sequentis quae arguit in
36effectu tollendo omnes imperfectiones quae sunt
37in forma, ut puta inhaerere esse partem constituti
38et sic de aliis. Stat quod praecise illam habitudinem formae
39Deus habeat respectu formalis quae est communicare
40suam bonitatem et illa dicit perfectionem simpliciter,
41ergo potest Deo competere. Responsum est, quia licet informare
42includere huiusmodi imperfectiones ut puta, quia
43non includeret reduci de materia vel inhaerere,
44tamen habet alias imperfectiones de ratione sua intrinseca,
45scilicet, tendere in subsistentiam constituti et tollere personaR109rb -
46litatem informantis

23 2o(Secundo) dico potest dici quod
47huiusmodi habitudines gratiose[??] admittuntur a
48respondente[?] causa aliquando maiorum explicationis
49unius totalis habitudines. Diceret adversa-
50rius quod non sunt separabiles saltem quantum ad
51aliquid, scilicet, quantum ad inhaerere vel constituere informis
52substantialibus, quia diceret adversarius quod inhae-
53sio est informatio et in forma substantiali in-
54haesio cum materia est formaliter constitutio. Ideo si nega-
55retur huiusmodi habitudines adinvicem separari,
56tunc argumentum esset absolutu. Modi tamen sunt
57diversi ad calrius exprimendum aliquam
58rem ut Deum diversimode exprimimus ut clarius
59eum concipiamus, pate ergo quod quicquid est positivum Deus
60potest se solo producere. Et quidquid positivum[?] habet forma
61vel facit forma vel causat forma in
62genere causae formalis vel etiam quicquid materia in
63genere causae materialis poterit Deus potest ponere non
64tamen influxu illius generis. Nec sequitur Deus
65ponit effectum quaecumque positivum quem forma ergo
66Deus est forma vel concurrit formaliter vel influit
67quia non habet parem influxum cum materia vel forma
68habet tamen alium influxum, qui potest influxum
69formae vel materiae evidenter supplere. Non tamen in
70eodem genere. Et ex hoc sequitur quod licet sic concedendum[?]
71quod Deus omnem effectum positivum quem potest
72producere cum causa 2a(secunda) potest se solo, tamen non est
73concedendum quod quicquid Deus potest cum causa 2a(secunda) posse[??]
74se solo. Patet clare quia Deus non potest infor-
75mare, licet in genere causae efficientis posset[?]
76producere esse positivum quod producitur in influxu
77formali

24 Ex quo patet quod nec effectum nec in-
78fluxum causae 2ae(secundae) Deus potest supplere de for-
79mali non est dubium de efficiente diceba-
80tur alias, et patet quia supplere influxum
81causae 2ae(secundae) est concurrere in eadem proportione et
82eodem modo concurrere sicut concurreret causa 2a(secunda). Modo
83Deus non potest finite et remisse concurrere
84respectu alicuius effectus ut supponitur hic
85et alias declaratum est. Ideo non potest concurrere
86influentia simili sicut ignis concurrit. Tamen Deus
87et ignis ponunt similem effectum, quem Deus
88solus potest ponere

25 Alia ratio persona divina
89est unibilis[?] alicui creaturae, ergo essentia divina. Dicendum
90est quod dato quod persona sit unibilis[?], non tamen in R109va
1aliquo genere causae. Unde Verbum non est unitum
2humanitati in genere causae materialis vel formalis,
3ut tactum est alias. Unde ex hoc quod vi unio-
4nis Verbi ad humanitatem Verbum recipit de-
5nominationes concretivas, non arguitur habere rationem
6materiae vel formae, quia non est de ratione materiae re-
7cipere denominationes concretivas, sed ratione subsi-
8stentiae ultimatae. Et ideo quia Verbum est subsistentia
9ultimata, ideo ratione huius habitudinis recipit de-
10nominationes quod est homo etc. Et sic apparet quod ista ratio non
11procedit seu non concludiit, quia videtur praesuppo-
12nere quod Verbum uniatur humanitati in genere causae
13materialis

26 2o(Secundo) dicendum est quod consequentia non valet loquendo de huiusmodi
14unione, scilicet, quod persona est ydemptitace(identitate) unibilis, ergo
15et essentia immediate et causa est nam de ratione termini
16huiusmodi unionis est formaliter esse subsistentiam quia
17unio debet esse subsistentia saltem yppostatica(hypostatica) et sic terimus
18debet esse yppostasis(hypostasis) ergo essentia ut essentia non
19potest esse ulterius terminus huiusmodi unionis. Non dico
20tamen quoniam ratione ydemptitatis(identitatis) eo ipso quod persona divina
21est unica essentia divina est unica, ut dicit
22Magister in 3o(IIIo). Non tamen est formalis terminus, quia si persona
23et essentia distinguerentur, diceremus quod ista unio
24est personalis et non essentialis. Ita quod si per impossibile persona
25et essentia distingueretur persona divina esset
26unica et non essentia, quia species. Et ratio v huiusmodi
27unionis est persona vel subsistentia ad quam
28terminatur huiusmodi unio. Et sic apparet quod nec materiae nec formae
29est recipere huiusmodi denominationes, sed subsistentiae
30principalis, sed materiae et formae est dare. Formae tamen
31specialiter est dare

27 2o(Secundo) dico quod dato quod essentiae
32huiusmodi unio communicet[?], ita quod essentia uniretur
33sicut Verbum. Ex hoc non sequitur quod formaliter
34influeret, quia huiusmodi unio non reducitur ad
35habitudinem causae formalis vel materialis vel
36formalis, quia huiusmodi unio habet contrarias habitudines

28
37Alia ratio quia divina essentia est per plenitudinem
38ad intra communicalis, ergo potest extra per plenitudinem
39participari et communicari

29 Responsio breviter est quod repu-
40gnat divinae essentiae ad extra communicari, quia non
41potest ad extra communicari nisi per informationem quandam
42et illa repugnat essentiae, quia dicit imperfectionem

30
432o(Secundo), impossibile est essentiam ad extra communicari, quia
44tunc ad extra produceret essentiam sibi similem

31
453o(Tertio) dico quod dato quod divina essentia quantum est R109vb
46ex parte sui posset ad extra communicari hoc, tamen repu-
47gnat creaturae, quae non est capax immensi influxus,
48nec potest esse immensa, quia est certis limitibus circum-
49scripta naturaliter

32 Alia ratio: Deum formaliter influere
50non implicat contradictionem, ergo non est ab eo remo??dum[?].
51Negatur breviter antecedens, licet non evidenter implicat contra-
52dictionem, tamen deducitur. Et hoc sufficit mihi

33 Ad
53aliam ratione, quia de facto Verbum est communicatum huma-
54nitati Christi secundum plenitudinem deitatis, ergo nedum potest
55formaliter influere, ymo(immo) de facto formaliter influit.
56Antecedens patet per Apostolum Ad Collosis[?] 2o(IIo), ubi dicit quod Christo
57inhabitat plenitudo deitatis corporaliter. Si ergo corporaliter, ergo per
58realem influxum in corpus Christi vel humanitatem
59eius assumptam, quia per corporaliter videtur excludere
60dona spul spiritualia collata animae Christi

34 Respondendum
61est ut prius tenendo positionem quod ista ratio nihil
62petit nisi expositione auctoritatis Apostolis quam
63expositionem ponit Augustinus. Et eam recitat
64Magister 3o(IIIo) Sententiarum circa distinctionem 13am, cuius sententia
65stat in hoc ymaginandum(imaginandum) estut dicit Augustinus
66quod Christus secundum humanitatem sit caput ecclesiae, et
67tota ecclesia debet ymaginari(imaginari), sicut corpus

35 et postea
68sicut in capite sunt omnes quinque sensus et
69non in aliis membris in que caput influit
70non reperiuntur omnes sensus, ymo(immo) nisi unus qui
71est neccessarius(necessarius) vel neccessiter, sicut sensus tactus in
72animalibu, ita ymaginandum(imaginandum) est de Christo quod
73sit caput ecclesiae. Et quod omnes sensus, id est, omnia
74dona et omnes virtutes sunt realiter in ipso
75cui deitas communicata est per plenitudinem donorum
76communicalium. Modo Christus, influit in creaturis, id est,
77in membris ecclesiae et haec limitatae, scilicet, dona
78neccessaria(necessaria) pro vita consequenda secundum ordinationem a
79Deo gratuite factam. et quod in Christo sit ple-
80nitudo deitatis corporaliter et intelligitur quod ecclesia
81est corpus cuius capiti, scilicet, Christo Deitas
82communicatur et caput communicat membris, et sic in
83Christo inhabitat omnis plenitudo deitatis corpora-
84liter tanquam in corpore musico et principali
85parte ecclesiae q non quod deitas informet hu-
86manitatem per intrinsecam informationem, sed quia
87deitas est humanitati coniuncta per yppostaticam(hypostaticam)
88unionem

36 Postea inductae sunt au-
89ctoritates Ambrosii et Hugonis quae videntur
90dicere quod quicquid Deus habet per naturam humanitatis R110ra
1Christi vel Christus habet secundum humanitatem habet per gratiam, ergo
2totat deitas est humanitati Christi communicata,
3alias non haberet omnipotentiam, cuius oppositum
4dicit Hugo. Est ergo oppinio(opinio) doctorum quod realiter
5omnis intrinseca denominatio deitatis est a Deo communi-
6cata, ergo deitas per modum formae est huma-
7nitati Christi communicata secundum totam latitudinem per-
8fectionis ad intra

37 Istae auctoritates solvuntur bene
9a Magistro. Ubi advertendum est quod licet Verbum
10ab aeterno fuerit, tamen temporaliter incepit esse
11homo et ex gratia, id est, ex sua liberalitate. Et sic patet quod
12idem est Verbum aeternum et homo Christus, ergo vi unio-
13nis yppostaticae(hypostaticae) factum est quod homini attribuuntur
14omnia praedicata perfectionalia divina

38 Ita quod iste
15terminus 'homo incepit' praedicari de omnibus praedicatis per-
16fectionalibus Deo competentibus, ut homo est Deus
17homo est immensus ifninitus. Et sic de homine dicuntur
18omnia praedicata perfectionalia divina. Ymaginando(Imaginando),
19ergo iterum quod homo et verbum supponunt pro simplici
20verbo. Tunc illud aggregatum, scilicet, homo Verbum vel iste
21terminus 'Christus cognoscat[?] humanitatem' assumptam de
22istio[?] termino[?] homo praedicantur omnia praedicata perfectionalia,
23quae Deo ab aeterno competebant. Ideo illud
24quod homini Christo communicata est omnipotentia, etc.

39
25Resolvendum sit[?] quod iste terminus 'homo incepit'
26praedicari de omnibus praedicatis perfectionalibus competen-
27tibus Deo, ut quod homo est omnipotens quod est
28Deus et immensus. Ita quod illud quicquid habet
29Deus per naturam Chrisit humanitatis habet per gratiam
30debet resolvi ad hoc quod vi unionis yppo-
31staticae(hypostaticae) istae propositiones inceperunt verificari
32homo est omnipotens homo est tota deitas et huiusmodi
33qui vellet alia exempla inducere multa
34sunt istam, tamen materiam de Christo semper tractant
35omnes doctores loquentes de materia Trinitatis,
36quia iste articulus, scilicet, incarnationis prae-
37supponit Trinitatem. Et difficile est salvare
38cum sua Dei unitate quod Verbum sit incar-
39natum et non deitas vel Pater vel Spiritus Sanctus

40
40Alia ratio fuit tacnta est unio humanitatis
41ad Deum quantum econtra, sed ratione unionis humanitatis
42ad verbum. Verbum denominatur homo ergo ratio uni-
43onis humanitatis ad Deum humanitas deno-
44minatur Deus et hoc erit per realem informa-
45tionem, quia alias non posset fieri ista ratio motivata[?] R110rb
46est, si bene inspiciatur, quia licet sit eadem unio
47adaequate istorum duorum extremorum, quia
48unio non distinguitur ab extremis per modum
49communem. Si tamen ponerentur distincta eadem esset
50unio, sicut eadem est unio subiecti ad praedicatum
51vel formam, et tamen vi illius unionis subiectum
52vel subsistentia denominatur concretive et forma
53non. Ita quod ista consequentia non valet eadem unione
54uniuntur humanitas et Verbum, ergo quidquid competit
55uni et alteri, instantia clara est nam albedo
56et suum subiectum eadem unione uniuntur, et tamen
57non oportet quod sicut subiectum denominatur esse album
58quod albedo denominetur esse alba, quia consequentia
59illa nullam habet apparentiam

41 2o(Secundo) quia iam dictum est
60quod unio yppostica(hypostatica) non est de genere unibilium
61vel unionum formaliter vel materialiter, ideo ratio mihi
62probat

42 3o(Tertio) quia ponere huiusmodi unionem sic quod vi
63ipsius humanitatis denominetur Deus nihil salva-
64bitur in materia incarnationis. ymo(immo) per hoc
65magis obscurabitur, per hoc enim non sal-
66vabitur quod Deus est factus homo vel contra[?],
67quia tunc oporteret concedere quod humanitas Christi esset
68homo. Eo quod in Christo non sunt plures homines, sed
69hoc est falsum, quia denominatio hominis subsistentiae, scilicet,
70Verbo et non humanitati communicatur

43 Ultimo, si ista
71positio concederetur, scilicet, quod humanitas esset Deus,
72videtur sequi quod Deus posset peccare et quod Deus
73posset esse miserissimus[??] quod posset adnihilari et
74dampnari(damnari), quia concedendum est quod humanitas
75Christi est peccatabilis dampnabilis(damnabilis), et sic de aliis
76praedicatis quae videntur inferre Deo quandam bla-
77sphemiam

44 Tamen tenendo istam oppinionem(opinionem) posset
78responderi ad rationes tangentes omnes imper-
79fectiones quae sunt in habitudine formae ad
80suum formale concedendo illud quod est perfectionis in
81forma respectu sui formabilis, et tunc difficultas
82esset, utrum Deus posset habere perfectiones et per
83hoc Deus diceretur informare seu influere
84formaliter

45 Unde tenendo quod sic concedendum esset
85quod ex quo illud non diceret imperfectionem, ympo(immo)
86importaret perfectionem quod posset Deo competere.
87Nam concesso quod nullam includit imperfectionem
88non est negandum quoniam Deo possit competere
89et quando arguitur, quia tunc sequeretur quod possent
90esse plures Dii, dicitur quod non est inconveniens quod sint R110va
1plures dii ad istum sensum quod essent plures creaturae
2quae participarent Deum per huiusmodi informationem
3seu influxum formalem. Et causa est, quia creatura
4denominaretur extrinsece Deus nec esset crea-
5tura deitas, quia denominatur Deus extrinsece
6seu per modum extrinseci dum taxat. Nec esset
7negandum quin Deus posset peccare, id est, crea-
8tura sic participans Deus posset peccare,
9quia posset a gratia deseri seu dimitti, ymmo(immo)
10posset adnihilari et dampnari(damnari) ad sensum prae-
11missum