Lectio 7, de Fide [Reims Transcription]
By Petrus Plaoul
Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | October 04, 2011
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
Lectio 7, de Fide [Reims Transcription}
[Recapitulatio argumenti circa periculum credulitatis]
1
Sciendum est quod in
14solutione ultimi argumenti in qua dicebatur
15de illo qui assentiret corpus christi esse in hostia
16non consecrata sibi data a presbytero in extremo
17mortis dictum est quod ille assensus non est multum
18periculosus et non faceret ipsum assentientem de
19per se ydolatrare(idolatrare) verum est quia modus loquendi
20communis est quod in illo casu sacerdos facit
21simpliciter ydolatrare(idolatrare) Sciendum quod communiter
22simplices habent pro obiecto adorationis aliquid
23contentum sub speciebus et sic si corpus christi
24non sit q ibidem quando hostia non est conse
25crata
habent illud quod continetur sub speciebus pro
26obiecto adorationis et istud promittitur eis quia
27si inducerentur ad condicionaliter credendum
28per hoc haesitarent et remitteretur eorum devotio
29Et ad istum intellectum prohibitum est sacer
30dotibus
ne illis dent hostias non con
31secratas
et si hoc faciant scilicet dando eis
32hostias non consecratas gravissime peccant etc
[Redeundo ad materiam de certitudinem fidei]
2
33Continuando materiam inceptam de certitudine
34fidei quomodo non potest ei sub esse falsum
35quia hoc est aliqualiter difficile ad capiendum
36ita communiter accidit quod veritas est difficilis ad
37capiendum ex corruptione peccati Ita quod falsitates
38sunt nobis quodammodo magis proportionatae quam
39sint aliquae veritates Unde qui vellet sequi
40opinionem anglicorum non esset difficultas
41quia concedunt quod fidei potest sub esse falsum
42et quod deus potest decipere aliquem et consequenter
43concedunt quod anima christi potuit decipi ipsa
44existente unita verbo dicunt eciam(etiam) quod praeteritum
45potest non fuisse praeteritum dicunt eciam(etiam) alii quod
46licet fides causaverit aliquem alium assensum potest
47tamen illum numquam causavisse Unde concedunt
48quod licet quaelibet res positiva si fuerit necesse est
49ipsam fuisse tamen non est sic in respectibus
3
50Sed dimittendo ista et eundo ad propositum
R9rb
51prius inchoatum de certitudine fidei tenendo
52quod fidei non potest sub esse falsum contra quam yma-
53ginationem(imaginationem)
inductae sunt aliquae difficultates
54et rationes difficiliores quas potui reperire
[Responsio ad tertiam rationem secundae instantiae: circa continuationem fidei post instans incarnationis]
4
55Unde respondendum est ad illam rationem consequenter
56quae erat de continuatione assensus fidei post in-
57stans
incarnationis et ista ratio est maximae
58apparentiae unde arguebatur sic ponatur quod ante
59incarnationem aliquis assensit isti mediante
60habitu fide christus incarnabitur et quod ille assensus
61continuetur usque ad instans incarnationis
62ille assensus erit falsus ideo etc
[Prima responsio possibilis: responsio Guillelmi Altissiodorensis]
5
Guillelmus
63altissiodorensis ad hoc dat unam responsionem quam
64recitabo et post dicam alias responsiones
65Unde ipse dicit sic quod ante adventum christi
66Iudaei et praecipue praelati et doctores in
67lege per scripturas et prophetationes poterant
68scire adventum salvatoris saltem satis proprie
69et ista responsio fuit alias declarata in prae
70cedentibus
et credo quod illa sit satis probabilis
71Et pro intellectu istius solucionis(solutionis) ponit ali
72quas
propositiones
6
Prima est quod quanto Iudaei ante
73adventum christi erant simpliciores tanto cicius(citius)
74in eis desinit esse assensus fidei huius christus
75incarnabitur quia quanto erant simpliciores
76tanto minus poterant discurrere et scire
77adventus christi tempus et etiam ad pauciora cre-
78dere
tenebantur 2o(secundo) sequitur quod cicius(citius) simpliciores
79obligabantur ad credendum hoc disiunctum
80christus incarnabitur vel est incarnatus vel incar
81natur
quam magis docti in scripturis quia magis
82docti non obligabantur ad credendum illud
83disiunctum in toto tempore in quo poterant suf
84ficienter
discurrere et discernere de adventu
85christi ex scriptura
7
Alia propositio probabilis et
86teneo quod in sola virgine maria fuit iste assensus
87continuatus christus incarnabitur causatus ex fide usque
88ad instans exclusiveb incarnationisA quia ipsa
89ante quodlibet instans incarnationis scivit quod
90christus incarnaretur ymmo(immo) dicendum est quod ipsa sciebat
91instans incarnationis modo nullus alius po
92tuit
scire nisi ex revelatione speciali a deo
93data
8
Alia propositio quod instans incarnationis
94assensus fidei respectu huius de futuro christus incarnabitur
95desiit esse primo quia in illo instanti non fuit
96et ante quodlibet instans ante illud fuit quia si in
97illo fuisset iam fuisset falsus et sic non fuisset
98assensus fidei unde in eadem instanti scilicet in instanti
99incarnationis desiit esse assensus fidei respectu
100huius christus incarnabitur et incepit esse assensus
R9va
1huius de praesenti christus incarnatur ita quod illud in
2stans
incarnationis fuit instans primum
3non esse illius assensus de futuro christus incarnabitur
4et primum esse illius assensus de praesenti christus incar
5natur
9
Alia propositio est quod assensus ille fidei
6respectu huius de praesenti christus incarnatur in vir
7gine
gloriosa solum remansit per instans quia
8in illo instanti fuit verus et numquam ante
9vel post fuisset verus ideo etc
10
Ex hoc
10habetur quod possibile est quod aliqua res duret praecise
11per instans
11
sequitur ulterius quod est dabile ul
12timum
rei permanentis in esse sicut est dabile
13primum
12
13
Alia propositio quod in eodem instanti incepe
14runt
esse duo assensus fidei in virgine glorio
15sa
et desierunt esse duo assensus fidei in eadem
16et tamen non fuerunt ibidem nisi duo assensus
17fidei scilicet instans incarnationis quod illi duo
18assensus inceperunt esse. patet quia assensus ille, qui
19erat respectu huius futuri christus incarnabitur in instanti
20illo desiit(desivit) esse quia in illo non fuit et in-
21mediate(immediate)
ante illud instans fuit assensus eciam(etiam)
22de praesenti respectu huius christus incarnatur in illo
23instanti desiit(desivit) esse quia in illo instanti
24fuit et in nullo post Sed quod in eodem instan-
25ti
inceperunt esse duo assensus patet supponendo
26quod in toto tempore post instans incarnatio-
27nis
assensiit(assensit) isti christus incarnabatur quia
28supponitur pro nunc et alias probabitur quod possibile
29est quod aliqua res quae tota simul producitur sic
30producatur quod detur ultimum eius non esse
31et non primum sicut si deus in mediate(immediate) post hoc
32crearet unum angelum tunc patet quod in illo
33instanti incarnationis incepit esse assensus
34huius de praeterito christus incarnabatur quia in illo
35non fuit et in mediate(immediate) post illud fuit ergo
36in illo incepit esse proportionaliter probatur quod in illo
37instanti incarnationis incepit esse assensus
38de praesenti respectu huius christus incarnatur quia in illo
39fuit et in nullo ante fuit igitur in illo incepit
14
40Sequitur ulterius quod assensus respectu huius verbi
41de praesenti christus incarnatur proportionalis et similis
42quantum ad obiectum si fuisset in alio quam in virgine
43gloriosa fuisset non meritorius quia in illo fuisset
44praesumptiose in quocumque tempore sive in tempore
45incarnationis sive ante sive post quia
46semper habebat dubitare utrum christus incarna
47batur
vel non quia non poterat scire ex scrip
48turis
tempus adaequatum incarnationis
49christi ideo non debet sic cathegorice(categorice) assentiit(assensit) huic
50christus incarnatur sed disiunctive sic christus
R9vb
51incarnatur vel est incarnatus vel incarnabitur
15
52Sequitur ulterius quanto fuerunt magis
53docti iudaei ante adventum christi diutius du
54ravit
in eis assensus huius de futuro christus
55incarnabitur quia in toto tempore in quo poterant
56sufficienter ex scripturis distinguere de adventu
57christi tenebantur huic assentire de futuro christus
58incarnabitur modo quanto erant elevantiores tanto
59plus poterant distinguere de tempore adven
60tus
christi igitur etc Et ideo in aliquibus fuisset
61meritorium credere quod christus incarnabitur et in aliis
62non Ex quo sequitur quod aliquid incepit esse
63articulus uni quod non incepit esse articulus alteri
64quia hoc complexum christus incarnabitur tunc incepit
65esse articulus simplicibus quando non incepit esse
66articulus doctoribus
16
Ulterius sequitur
67quod ex solo lapsu temporis aliqua propositio desiit(desivit)
68esse articulus fidei et aliquo modo incepit
69esse articulus fidei et sic ex istis apparet quomodo
70respondendum esset ad argumentum secundum opinionem
71guillelmi altissiodorensis
[Secunda responsio possibilis]
17
Aliter tamen potest responderi yma
72ginando(imaginando)
quod fides sit instrumentum spiritus sancti
73et quod sit instrumentum causae liberae agentis in
74sua potestate omnimoda quo posito probabiliter
75potest dici quod absque quacumque nova inquisitione
76habitus fidei sufficiebat simplicibus Ita quod sine
77quacumque nova inquisitione in toto tempore
78ante adventum christi in simplicibus fides in-
79clinabat
ad credendum quod christus incarnabitur
80et in instanti in quo christus est incarnatus quia
81licet simplices nescivissent posuisse istam
82distinctionem tamen erat distinctio quia sicut
83tactum est hoc est multum difficile in simplicibus
84habere suorum actuum cognitionem ymo(immo) in prophetiis
85quia aliquando prophetae credebant se habere reve
86lationes
a spiritu sancto quas formabant
87ex proprio capite et non poterant ponere differentiam
88inter revelationes sibi factas a spiritu sancto et
89actus suos quos formabant ex proprio
90capite etc
[Tertia responsio possibilis]
18
Alia via et 3a(tertia) esset secundum
91ymaginationem(imaginationem) prius tactam ymaginando(imaginando) quod fidei
92non possit sub esse falsum et ista responsio est bona
93et ideo sto in ea ymaginandum(imaginandum) est igitur quod
94fides sit talis naturae et actus et habitus quod
95subordinantur essentialiter divino iudicio
96ita quod sicut inpossibile(impossibile) esset ignem agere pro
97ducendo
ignem quin in tali actione deus
98principaliter concurreret ita ymaginanda(imaginanda) est una
99essentialis habitudo causalitatis respectu iudicii
100divinii et ipsius fidei assensus, quod fides
R10ra
1nullo modo posset esse assensus respectu alicuius
2quin deus respectu eiusdem sit assensus ita quod
3neccessario(necessario) sequitur ad conformitatem divini iudi-
4cii
et ideo sicut deus ante quodlibet instans
5incarnationis christi assentiebat isti christus incar
6nabitur
ita fides pro tunc inclinabat ad as
7sentiendum
isti christus incarnabitur nec fides
8pro tunc poterat exire in actum istius christus
9est incarnatus vel incarnatur quia pro tunc deus
10non assentiebat illi ideo etc
[Obiectio ad tertiam responsionem]
19
Ex quo patet quod
11si aliquis fuisset assensus huius christus incarnatur
12ante christi incarnationem non fuisset assensus fidei
13sed assensus humanus causatus a proprio capite sed
14tunc diceretur continetur iste assensus fidei qui
15ante incarnationem erat respectu huius de futuro
16christus incarnabitur usque ad instans incarna
17tionis
inclusive tunc in illo instanti erit
18prius igitur etc
[Responsio ad obiectionem]
20
dicendum dupliciter quia vel casus
19esset impossibilis vel quia idem assensus qui prius erat as
20sensus
respectu huius de futuro christus incarnabitur
21ante christi incarnationem in instanti incar
22nationis
ille idem erit assensus huius christus
23incarnatur in instanti incarnationis et quia
24utraque responsio videtur esse sufficiens oportet earum
25dare aliqua motiva
21
dico igitur primo quod
26huiusmodi assensus non potest conservari in esse assensus
27quia motivitas fidei est una motivitas super
28naturalis dirigens hominem in suum finem
29similiter concursus ipsius dei secum est specialis
30ita quod spiritus sanctus specialiter concurrit respectu
31actus fidei et non solum per influentiam ge
32neralem
et sic tam motio dei quam fidei
33est specialis modo tota theologia clamat quod
34deus non potest speciali modo concurrere ad de
35cipiendum
aliquem ideo continuatio illius actus
36usque ad instans incarnationis repugnat
37tam ipsi deo quam naturae ipsius fidei
22
Unde
38notandum est circa illud quod deus aliter concurrit
39respectu bonorum et malorum quia respectu malorum solum
40concurrit permissive excepta substantia actus
41ad quem concurrit effective neccessario(necessario) quia nullus
42effectus potest produci nisi ipse principaliter
43concurrat ad talis effectus produccionem(productionem)
44sed respectu bonorum concurrit effective et speciali
45modo et non solum per influenciam(influentiam) generalem
[Objectio ad responsionem et responsio]
23
46Et si dicatur quod deus potest illam substantiam
47conservare Respondeo iterum dupliciter primo
48quod deus secundum influenciam(influentiam) conservativam fidei
49quae sufficiebat ante incarnacionem(incarnationem) non sufficit
50conservare huiusmodi assensum sive in aere sive
R10rb
51in quocumque alio loco Sed si deus conservaret
52illum assensum sicut concedam quod potest de
53potentia sua absoluta oporteret quod esset per unam
54aliam specialem influentiam et causa est
55nam ita reperitur in naturalibus nam
56inter omnia natura maxime ab horret(abhorret) oci
57ositatem(otiositatem)
sive non posse exire in actum
58sibi debitum ista est causa proprie quare forma
59substantialis desinit esse in materia quia quando
60qualitativae dispositiones sunt ita inproportionatae(improportionatae)
61quod non potest mediantibus illis exire in aliquam
62operacionem(operationem) sibi debitam ne sit ocium(otium) in
63natura desinit informare materiam modo si huiusmodi
64assensus remaneret in natura et non in esse assensus
65esset ociosus(otiosus) et sic a natura corrumperetur nisi per
66specialem influenciam(influentiam) a deo conservaretur
24
67Aliter potest dici quod sicut idem assensus
68qui est respectu huius Iudicium futurum erit
69potest esse non assensus huius sed oppositi sicut
70dictum est prius in alio casu ita diceretur quod assensus
71ille qui prius erat assensus respectu huius
72futuri christus incarnabitur in instanti incarnatio
73nis
esset assensus respectu huius christus incarnatur
74Unde quia talis assensus fidei est supernaturalis
75si sit mirabilis condicionis(conditionis) non est mirandus si ei
76attribuamus aliqua quae non reperimus in natura
77et istud non est inconveniens eodem modo diceretur de
78omnibus revelacionibus(revelationibus) a spiritu sancto et de omni
79bus
propheciis(prophetiis) et cognicionibus(cognitionibus) in verbo Et haec
80sufficiant pro solucione(solutione) istius argumenti de con
81tinuatione
actus fidei etc
[Alia responsio ad obiectionem]
25
Arguebatur
82ulterius nam ponamus quod abraham cre
83diderit
quod christus incarnabitur sicut ipse met
84testatur etc Altissiodorensis dat unam responsionem
85quam tetigi ab initio aliqui enim dicunt
86quod si abraham assensit neccessarium(necessarium) est ipsum assensisse
87tamen concursus fidei respectu huius
88assensus semper est contingens ita quod si non
89eveniat numquam fides concurrit ad huiusmodi
90assensus produccionem(productionem) Sed huiusmodi responsio
91non est sufficiens ut videtur quia sicut res posi
92ta
fuit in esse sic fides concurrit ad eius
93posicionem(positionem) in esse Ideo respondet aliter et dicit
94quod habitus fidei habet neccessariam(necessariam) habitudinem a sua causa
95ideo actus fidei quo ad suum esse neccesse(necesse) est
96sic fuisse si abraham crediderit mediante
97actu fidei christum incarnandum
26
quantum tamen
98ad illud quod significat non habet neccessariam(necessariam) istam
99habitudinem sic esse sicut significat nec dependet
100ab obiecto sicut satis dictum est et sic si christus
R10va
1si christus non incarnetur assensus ille numquam
2potuit fore assensus huius christus incarnabitur
3sed erit assensus sui oppositi et causa est iam
4dicta quia non dependet ab obiecto in sic significando
5et subdit fides tam quo ad actum quam quo
6ad habitum quia emanat a luce prima ideo
7sequitur primam lucem quia prima lux potest
8numquam fuisse assensus illius christus incarna
9bitur
si non incarnetur ita erit de fide et sic
10patet quid de illo casu sit dicendum
[Secunda obiectio ad tertiam responsionem: utrum aliqui damnabitur qui, ante incarnationem, non credidit? ]
27
Alius
11casus est ponatur tempore illo quo abraham
12credidit christum incarnandum esse ex fide
13quod fuisset unus alius qui crediderit oppositum
14et decesserit cum abraham et quod in nullo
15alio deffecisset(defecisset) utrum ille qui assentiebat
16oppositum fidei dampnabitur et ponatur ulterius
17sicut positum est prius quod christus non incarnetur
18quia aliter poterat deus redimere genus humanum
19quia illud ante incarnationem erat contingens
20quaeritur igitur utrum damnabitur
28
videtur quod
21non quia credidit veritati et in nullo
22alio deffecit(defecit) per casum igitur etc
[Responsio ad secundam obiectionem]
29
Ego
23recitabo verba altissiodorensis et postea dicam
24illud quod michi(mihi) occurret Ipse enim respondet
25quod in isto casu iste qui credidit quod christus
26non incarnabitur licet crediderit veritati
27nichilominus(nihilominus) dampnabitur ymaginatio(imaginatio)
28fundatur in hoc iudicio modo quia in hiis quae
29non sunt clare determinata per ecclesiam aliquid
30sit simpliciter asserere dato quod sit verum est peccatum
31praesumptionis Unde inducit ad hoc apostolum
322ae ad corinthios primo capitulo et ponit quendam
33ordinem et dicit quod spiritualis homo omnia
34iudicat corporalis autem iudicatur ab homine
35et neminem iudicat Unde ymaginatur(imaginatur)
36quod homo spiritualis qui per caritatem et fidem
37est elevatus semper bene iudicat sed carna
38lis
quia inittitur(innititur) deo per caritatem ipsum ele
39vantem
non semper bene iudicat modo ad
40iudicium quo quis credebat oppositum illius
41quod abraham credidit ex fide non
42erat ex fide fuit praesumptiosum Ideo
43propter illam fuit dampnatus nec illud
44iudicium erat ex fide nec contra fidem ymmo(immo)
45erat sibi in pertinens
30
Verum est quod ego hic
46notavi aliqua ad declaracionem(declarationem) istius
47materiae Et breviter ut casus habeatur clarius
48ponatur respectu futuri Iudicii et quod deus latenter
49ordinet quod futurum iudicium non erit in isto
50casu ipse verum credidit et tamen ipse peccat
R10vb
51quia licet futurum Iudicium non erit tamen ex communiter appa
52rentibus
quibus catholicus iudicaret quod ymmo(immo)
53iudicium futurum erit et ideo iste licet iudicat veri
54tatem
tamen ipse contempnit scripturam et fidem
55licet igitur deus non revelaverit nobis expres
56se
quod iudicium futurum non erit tamen si iste
57bene se resolvat iudicabit se credere
58contra fidem et est sicut ille qui facit contra
59conscientiam et peccat licet bene agat et agat
60opus de genere bonum
31
Item de tam ar
61duis
in mediante(immediate) salutem hominis tangenti
62bus
quorum veritas non potest haberi sine re
63velatione
spiritus sancti sic simpliciter credere de
64eis est peccatum praesumpcionis(praesumptionis) Ex quibus
65patet si in talibus liceat habere aliquod iudicium
66magis liceret habere falsum quam verum Unde in
67casu posito ille qui crederet iudicium
68futurum fore crederet falsum non tamen tantum peccaret
69quantum ille qui credendo oppositum crederet veritatem
70quia ille qui crederet falsum haberet coniectura
71tionem
probabilem ex sacra scriptura quam
72alter non haberet ita quod credulitas falsitatis
73in illo casu non esset multum periculosa nisi di
74catur
quod talis obligaretur ad contrarium
32
3o(tertio) dicitur
75quod in illo casu utraque pars contradictionis
76in materia fidei illimitatailluminata iudicio hu
77mano
simpliciter
33
Sequitur alia propositio quod respectu
78propositionis credibilis viator obligaretur habere
79assensum fidei et tamen non liceret eidem humanitus
80assentire vel dissentire quia utraque pars
81esset illuminata ut satis probatum est quia
82si assentiret veritati peccaret peccato
83praesumpcionis(praesumptionis) Et si assentiret falso pec
84caret
eciam(etiam) quia obligaretur ad oppositum assentire
34
85Ex quo sequitur periculosum formare assensus
86per rationes probabiles vel apparencias(apparentias) naturales circa
87huiusmodi articulum ymmo(immo) esset peccatum ubi obli
88garetur
ad alteram partem contradiccionis(contradictionis)
89quia si veritati assentiebat incidit in peccatum
90praesumptionis si falsitati assentiebat assentiebat
91contra fidem Ideo circa materiam fidei praeci
92pue
de futuris contingentibus cum magna
93sollicitudine examinanda est intelligencia(intelligentia)
94humana
35
Sequitur ulterius quod in materia
95fidei debet esse mirabilis sollicitudo quia timor
96domini debet esse inicium(initium) sapientiae Unde notandum
97est quod positiones casus in materia fidei non diversi
98ficant
materiam fidei nec agravant(aggravant) nec minuunt
99peccatum credentis
36
sequitur ulterius quod bene staret
100assensus fidei esse respectu alicuius qualem assensum
R11ra
1assensum non posset Iudicare se habere
2ita quod talis assentiret aliqualiter ex fide
3qualiter nesciret se assentire
[Responsio ad quartam rationem secundae instantiae: utrum Abraham credidit aliquid falsum?]
37
Alia ratio
4fuit de abraham qui ex fide credidit filium
5suum ymmolandum(immolandum) esse et tamen non ymmolavit(immolavit) igitur
6credidit falsum ex fide Respondetur breviter quod
7abraham habuit praeceptum quod vellet filium ymmo
8lare(immolare)
ad videndum obedientiam eius Sed quantum
9ad credulitatem potuit habere credulitatem quod se
10men
suum multiplicaretur sicut sibi fuit dictum
11et revelatum et ita fuit si autem credidit
12filium suum ymmolare(immolare) credidit ex credulitate
13humana quae non erat sibi periculosa quia non
14erat de materia fidei
38
Item potuit habere
15credulitatem quod solum deus petebat obedientiam
16ut vellet filium suum ymmolare(immolare) Unde sicut
17notatur in una decretali aliqua sunt praecepta
18credenda in forma praecepti sed non secundum inten
19tionem
praecepti sicut est praeceptum illud non
20methaberis(moechaberis) non furtum faciens etc sic fuit
21in proposito quod non erat intencio(intentio) praecepti quod
22abraham ymmolaret(immolaret) filium suum sed solum erat forma
23praecepti Alia sunt praecepta quae sunt credenda
24et secundum intencionem(intentionem) praecepti et secundum formam praecep
25ti
sicut est istud praeceptum honora patrem
26et matrem etc Et sic in dicto casu credere
27filium suum ymmolare(immolare) non fuit abrahae merito
28rium
quia non fit ex fide ymmo(immo) ex proprio capite
29nec fuit peccatum quia non fuit contra fidem
39
dicitur
30ulterius quod si ex caritate determinavisset se ad cre
31dendum
quod filius suus ymmolaretur(immolaretur) illam
32determinacionem(determinationem) non fecit ex fide nec illa cre
33dulitas
fuisset fides licet bene actus suus
34fuisset meritorius
40
et si dicatur quod talis actus procedebat
35ex caritate et per consequens ex fide, Respondendum
36est quod caritas in regno animae tenet prin-
37cipatum
in respectu aliarum virtutum ita quod concurrit
38ad omnem effectum aliarum virtutum sed fides
39non ymmo(immo) est limitata respectu credibilium neccessariorum(necessariorum) ad
40salutem et ideo bene consideretur quod caritas con
41curret
ad huiusmodi assensum non tamen fides
41
42Verum est quod ibi notatur unum aliud quod bene
43requireret magnam investigacionem(investigationem) scilicet quod
44aliquis actus est meritorius qui non esset
45proprie actus caritatis sicut si aliquis bonus homo
46ex caritate velit alteri bona temporalia ista
47volitio est meritoria et tamen non est proprie motus
48caritatis quia motus caritatis semper habet rem spiritua
49lem
pro obiecto vel aliter dicitur quod abraham me
50ruit
obediendo et si crediderit cathegorice(categorice)
R11rb
51vel condicionaliter adhuc tamen verisimile est
52quod crederet sub disiunccione(disiunctione) scilicet si deus vel-
53let
eum obligari ad sic credendum sed con
54stat
eciam(etiam) si cathegorice(categorice) credidit adhuc non
55peccavit licet sit falsum Et si dicatur credidit
56falsum et inde meruit quia scriptum scilicet quod sibi
57reputatum est ad iustitiam dico quod ex actu
58credulitatis imperato a voluntate existente in
59gratia meruit non propter creditum illud Unde
60per illud praeceptum deus intendebat de-
61monstrare
obedientiam abrahae non autem
62ymmolationem(immolationem) filii deus intendebat sed
63obedientiam Unde quis actum credendi circa
64aliud obiectum falsum non tamen apparens falsum potest
65habere et tamen inde merebitur Unde deus
66bene volebat abraham sic velle non tamen
67obligabat eum ad sic velle unde in
68casu nostro si abraham credidit cathegorice(categorice) hoc
69fuit ex verisimili coniectura et ratione proba
70bili
non tamen ex fide licet fide obediret
71et credo abraham non fuisse obligatum
72ad credendum ymmolare(immolare) filium suum sed pocius(potius)
73ad velle ymmolare(immolare) si deus vellet eum ym
74molatur(immolatur)
non sibi
[Responsio ad quintam rationem secundae instantia: utrum Spiritus Sanctus potest concurrere ad causandum assensum falsum?]
42
Aliud argumentum fuit factum
75de spiritu sancto quod potest concurrere ad causandum
76assensum falsum igitur et fides responsio est facilis
77unde dicendum quod fides speciali modo et super
78naturali
concurrit ad assentiendum articulis credendis
79et ita etiam spiritus sanctus secum concurrit speciali mo
80tione
dirigendo hominem h in finem suum
81modo dicitur quod spiritus sanctus non posset movere ad
82assentiendum falso ista mocione(motione) speciali qua
83concurrit cum fide ad assentiendum vero sed spiritus
84sanctus concurrit ad productionem assensus falsi
85tamquam causa neccessario(necessario) requisita ita quod concurrit
86in minimo et generalissimo modo concurrendi Sed
87de concursu speciali spiritus sanctus non posset
88sic specialiter concurrere ad decipiendum creaturam
89et per consequens nec ad assentiendum falso sicut nec
90fides et per consequens non attribuitur fidei aliqua
91praerogativa quae non attribuatur spiritu sancto
92sed quia fides non potest habere concursum generalem
93ad concurrendum ad cuiuslibet effectus produccio-
94nem(productionem)
sicut spiritus sanctus ymo(immo) solum habet con-
95cursum
specialem ad assentiendum vero ideo non
96concurrit ad assentiendum falso sicut spiritus sanctus
97et ideo si argumentum bene resolvatur arguet
98praerogativam in deo quam non attribuimus
99fidei
43
Arguebatur confirmando quia
100fides potest in actum perfectum scilicet in actum illum
R11va
1supernaturalem etc breviter consequentia non valet quia
2causalitates rerum sunt limitatae ita quod non possunt
3in quaecumque effectum sed solum in aliquos effectus
4sibi debitos ex natura sua Unde non sequitur
5homo potest producere hominem igitur potest
6producere lapidem et sic de aliis
44
Ad aliam confirma
7tionem
quia fides est in potentia obediencia
8li(obedientiali)
et sic potest assumi a spiritu sancto ad con
9currendum
ad produccionem(productionem) assensus falsi quantum
10est de materia ista quae tangit potentiam obe
11dientialem
ipsa requiret longum processum
12ad eius declarationem ideo pro praesenti non intra
13bo
eam Sed quantum ad propositum spectat dupliciter
14potest responderi uno modo quod fides proprietates habet
15quae sibi non competunt ut fides est sicut
16inhaesio et alias Utrum autem deus posset
17fidem assumere secundum denominacionem(denominationem) sibi con
18petentem
non inquantum est fides ad producendum
19assensum falsum non est ad propositum quia tunc non con-
20curreret
ut fides ut qualitas quaedam ideo
21potest dici quod omnino repugnat fidei inquantum
22est fides ad producendum assensum falsum non est
23ad propositum concurrere ad assensum falsum ideo
24quantum ad hoc non est in potentia obedientali respectu ipsius
25spiritus sancti posset ultimo dici quod istud non
26est contra posicionem(positionem) quin deus variando naturam
27fidei posset ipsam assummere ad concurrendum
28ad assensum falsum et sic teneatis quam viam volueritis
29in ista materia Et sic patet ex dictis quomodo respondendum
30sit ad omnia obiecta prius facta
Apparatus Fontium
Apparatus Criticus
Citation
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Fide, Lectio 7, De fide (http://scta.info/resource/lectio7 )
Reims, Bibliothèque Municipale, ms. 506, 9r-11v (http://scta.info/resource/lectio7/reims)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio7/reims/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio7/reims/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Available Manifestations
Lectio 7, De fide [France, Montmorot, ms 32]
Lectio 7, De fide [Reims] (Currrent Focus)
No results found