Version: head-dev|Data Source: https://github.com/scta-texts/plaoulcommentary/raw/master/lectio71/reims_lectio71.xml | Edit on github

Lectio 71, de Trinitate [Reims Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | December 11, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

Sources: R: Reims

Lectio 71, de Trinitate [Reims Transcription]

Duae aliae rationes quod Deum posse formaliter influere se fundant et responsiones

1 Sed
56quia solutae sunt rationes quibus oppinantes(opinantes) Deum
57posse formaliter influere se fundant, et sunt
58aliae duae pro ista oppinione(opinione)

Prima ratio

2 Prima est forma
59habet aliqualiter[tripliciter??] habitudinem quae dicit imperfectionem.
60Una est quia forma est educibilis de potentia materiae. 2a(Secunda)
61habitudo imperfectionis, quia forma inhaeret materiae. 3a(Tertia) quia
62forma specialiter dependet ab ipsa materiae. Et quantum
63ad has habitudines dicentes imperfectionem isti non
64revocant in dubium quod Deus non posset
65in hoc genere vicem formem[?] quia quaelibet habitudo
66dicit imperfectionem Deo repugnantemrepuntantem, sed forma habet
67conditiones perfectionis in hoc quod bonitatem et per-
68fectionem suas alteri communicat seclusis habitudinibus
69dicentibus imperfectionem. Et huiusmodi habitudo perfectionabilis
70non repugnat Deo. Et illa exprimitur per
71informare prout informatio secludit omnes
72habitudines imperfectionales et caperetur informatio
73abstracte

Secunda ratio

3 2a(Secunda) ratio est, quia divina essentia potest
74in eadem proportione movere potentiam creatam in
75qua movet notitia creata, ergo

Responsio ad primam rationem

4 Hic respondendum
76est quod prima ratio praesumit fundamenta, quae facillime
77negatur

5 Quantum ad primum, conceditur quod stat habitudinem
78informationis esse absque hoc quod forma educatur
79de potentia materiae, et sic non est de integritate formae
80educi de potentia materiae. Exemplum de anima intellectiva
81quae informat materiam, et tamen non educitur de potentia
82materiae

6 2o(Secundo) de accidentibus supernaturalibus quae non
83educitur de potentia materiae vel substantiae causando materiam vel
84subiectam quacumque sit illa cui inhaerent et tamen
85illa informant suum subiectum cui inhaerent dicitur tamen
86quod probabiliter potest dici quod inhaesio et dependentia
87aliqua a suo subiecto et informatio sunt de inte-
88gritate influxus formalis. Et ideo cum ista
89oppinio(opinio) supponat quod huiusmodi habitudines sint
90separabiles hoc ei negatur. Et hoc potest ymagi-
91nari quod inhaere sit omnino idem quod est informare
92et sic diceretur quod inhaerere et informare essent peR113ra -
1nitus idem, nec essent habitudines distinctae

7
22o(Secundo) dato quod distinguerentur nihilominus sunt partes
3integrantes influxum formalem, et si sequestrentur
4capiatur 2a(secunda) habitudo et Deus suppleat, scilicet, in-
5formare praecise

8 Respondetur quod ex habitudine in-
6formationis praecise sit p?pte non integraretur
7informatio nec communicarentur denominationes con-
8cretivae. Et ideo licet Deus posset habere illam habitudinem
9quod non conceditur, non tamen influeret formaliter

Responsio ad secundum rationem

9 Ad
10secundam rationem divina essentia potest in eadem proportione
11movere potentiam perceptivam in qua movet notitia
12creata, ergo. Negetur antecedens, et hoc in eodem genere mo-
13tionis, quia immutatio respectu potentiae reducitur ad
14causalitatem formalem, et Deus non potest concurrere in
15huiusmodi genere. Etiam ista ratio supponit quod mo-
16tivitas illa reducitur ad genus causae ef-
17ficientis et hoc megatur sibi, quia dictum est quod
18Deus in nullo gradu potest concurrere in motione
19formali, sed bene potest concurrere in genere eminentio-
20ri, et hoc non sufficit, quia Deus quantumcumque con-
21curreret ad faciendum album, vel se applica-
22ret non posset hoc facere sine albedine,
23quia Deus non potest concurrere in genere causae for-
24malis. Et ideo, ratio est facilis ad solvendum, quia
25si intelligatur de motione[?] effectiva, hoc non
26sufficit ad immutandum vitaliter et de formali
27motione Deus non posset

10 Et ut magis
28habeatur ymaginatio(imaginatio) alterius oppinionis(opinionis) notandum
29est quod ipsi ponunt differentiam inter immutationem
30vitalem et influxum formalem

11 Unde Deitas nedum
31ad animam Christi, sed ad carnem est formaliter unita
32in tantum quod isti dicunt quod caro Christi in triduo[?] erat
33Deus et recipiebat influxum formalem Deitatis,
34et licet esset unita formaliter carni, hoc tamen non
35erat vitaliter et cognitive. Et ideo isti concedunt
36multa corollariapora extranea

12 Primum est quod ista consequentia
37non valet: A est Deus, ergo intelligit vel vult
38vel cognoscit. Patet quia instantia est de carne Christi
39et materia prima quae propter communicationem Deitatis denominatur
40Deus, et tamen non intelligit, quia habitudo vita-
41lis immutationis est impertinens ad hanc habitudinem.
42De anima etiam non sequitur anima est Deus, ergo anima
43intelligit, quia staret quod anima esset unita dei-
44tati et esset Deus, et tamen non cognosceret. Et sic
45differentia est inter formalem influxum et vitalem
46immutationem

13 2o(Secundo) quod plus est non sequitur A est R113rb
47intellectivum, ergo A potest intelligere et isti hoc
48corollarium non ponunt, sed videtur sequi ex principiis
49illorum, quodlibet conceditur de materia prima vel de carne
50Christi quod esset Deus illa denominatione concre-
51tiva propter plenitudinem Deitatis nihilominus materia
52prima vel caro non efficeretur vitalis res in-
53trinsice, nec potentia perceptiva intrinsece, sed esset per-
54ceptiva performam sibi communicatam ad quam
55secuntur huiusmodi denominationes, et ita posset
56loqui proportionaliter quod non sequitur materia prima est
57animata, ergo ipsa vivit vel potest vivere nec
58sequitur A est animatum, ergo A est intellectivum
59vel sensitivum. Et est similitudo quantum ad hac licet non sit
60omnimoda. Et tunc secundum istam diceretur deus materia
61prima quod ipsa est Deus et intellectiva, et tamen
62non potest intelligere, et responderetur ad rationes
63quae sunt factae, scilicet, quod sequeretur quod materia prima posset
64beatificari vel esse rationalis non intrinsece,
65sed extrinsece, scilicet, per deitatem sibi communicatam

Differentia inter habitudinem vitalem immutationem et influxum formalem

14
66Circa huiusmodi habitudinem, scilicet, vitalem
67immutationem et influxum formalem ponuntur
68differentiae secundum istos

15 Prima est quod formalis influ-
69xus per informationem nullam penitus
70dicit perfectionem. Nec dicit aliquid positivum, quia esse
71formabile dicit potentiam magis mere poassivam
72quam activam. Nec dicit positivum ex eo quod quaelibet
73res creata poneret positivum infinite forma-
74litatis. E converso de esse perceptivo, quia est posi-
75tivum et dicit imperfectionem, et sic differunt

16 2a(Secunda)
76differentia: quia conditio percipiendi vitaliter limitate
77convenit creare, quia quaelibet creatura limitata est
78limitate perceptiva, quia denominatio perfectionis sim-
79pliciter finitae rei convenit infinitae. Et sic non
80est de influxu formali, quia infinite convenit
81creaturae

17 3o(Tertio) quia per informationem communicatur esse
82intrinsecum formali. Non autem per esse actuationum[?]
83vel mutationum vitaliter, nec requiritur intrinseca
84actuatio

18 4o(Quarto) illa denominatio quae communicatur foramli per
85imperfectionem per prius competunt in abstracto
86illi formae ut per prius anima est vita quam
87constituat aliquod vivens vel vivere et per prius
88ipsa est intellectiva quam constituat[?] intelli-
89gens, et sic de aliis, sed non sit de forma
90vitaliter immutativa potentiam perceptivam, quia
91posterius denominatur vitalis immutatio quia
92nulla talis alia a Deo est cognitio. Sed R113va
1recipit denominationem a potentia in comparatione
2ad obiectum, quia inquantum potentia unitur obiecto et perci-
3pit obiectum recipit denominationem quae
4est perceptio et in se intrinsece non habet illam

19
55a(Quinta) differentia, quia forma quae communicatur per informatio-
6nem communicatur secundum plenitudinem essentiae et non potest intensius
7vel remissius communicari, et oppositum est de
8forma vitali, quia potest intensius et ressius
9remissius potentiam perceptivam movere

20 Ex
10istis apparet in quibus fundamentis existit consistit
11istorum ymaginatio(imaginatio) quaelibet posset defensari a
12contradictione, nihilominus alia oppinio(opinio) seu positio
13videtur probabilior et magis concors cum
14divina simplicitate, quia non oportet ponere in Deo
15talem habitudinem vel rationem, nec distinctionem formalitatum,
16nec distinctionem inter essentiam et et personam

21 et radix illorum huiusmodi
17distinctiones ponentium oritur ex consideratione immen-
18sitatis Dei simplicitatis respectu diversorum effectuum. Et
19ideo tenendum est quod regula Anselmi, scilicet, quod in Deo de-
20bemus negare omnem distinctionem, nisi fides nos
21ad hoc astringat vel aliquid aliud, quia hoc esset ponere
22quodammodo potentialitatem in Deo. Et ideo quantum ad distinctionem non
23habemus concedere aliquam, nisi personalem, nec habemus
24concedere aliquam in divinis unione, nisi yppostaticam(hypostaticam),
25quia nec fides nec ratio ad hoc nos astringunt. Ideo
26ait Anselmus quod in divinis omnia sunt idem nisi
27ubi obviat relationis oppositio[?]

Circa distinctio rationum idealium

Quod distinctio rationum idealium neganda est

22 Sequitur quod in Deo
28neganda est distinctio rationum ydealium(idealium), et quod non
29est ponenda ratio ydealis(idealis) distincta, quae sit ratio
30exemplativa

23 Difficultas tamen consurgi ex duobus

24
31Primum est ex auctoritate doctorum loquentium quod alia
32ratione factus est homo, et alia ratione factus est asinus
33et leo et equus, et sic de aliis, ut tangit Augustinus

25 2m(Secundum) est ad salvandum diversitatem
34specierum producibilium,
35scilicet, quod una res eadem modo se habens adaequate possit
36producere diversa non videtur conceptibile[?]

26 Quantum ad
37istam materiam, si considerentur duo principia alias
38posita salvabitur difficultas

27 Unum est immensi-
39tas divinae naturae, sic quod omnis conceptus Dei universales
40et singulares possunt ydemptice(identice) in ipso concurrere
41et tota latitudo conceptuum quantum ad idem[?id?] quod est in eis
42perfectionis ymaginatur(imaginatur) quod concurrat in se ydemptice(identice)
43in Deum, et tunc Deus est idem conceptus asini et hominis
44Sortis, et sic de aliis, et omnino eos distincte
45repraesentativus singulariter et universaliter

28 Et per hoc salvabitur R113vb
46de ratione factiva, quia per eandem rationem est ratio in ipso
47factiva asini et Sortis. Et per eandem artem, Deus
48cognoscit diversa artificta[??] et ratione suae immen-
49sitatis potest diversa producere. Et ipse idem inquantum idem na-
50tum est facere idem, nec est ibi pluralitas ydearum(idearum), sed
51ratione suae immensitatis eodem modo, et per eandem artem
52ad quam unita est ponenda ydea(idea) qua potest in
53diversa et in respectu ad effectus diversos Deus
54vocatur plures ydeae(ideae), quia diversarum ydealium(idealium) Deus
55est productivus per eandem ydeam(ideam), et ista denominatio
56est causalis

Opiniones Doctorum circa distinctionem rationum idealium

29 Pro maiori declaratione materiae ponendae
57sunt oppiniones(opiniones) doctorum

Opinio Augustini

30 Ubi notandum est quod Augustinus
58in libro 83 Quaestionum, quaestione 46 ponit quod ydea(idea) Graecae
59valen tantum, sicut forma vel species in Latino et
60non sicut ratio, quia ratio Graecae, valet tantum sicut lexis
61vel logos et non ydea(idea) nihilominus possumus uti
62hoc vocabulo ydea(idea) vocando ydeam(ideam) rationem
63factivam

31 Unde Augustinus ponit conditiones
64ydearum(idearum) in loco praefecto[?]

32 Prima est quod ydea(idea) est
65quid actuale. Et ex hoc infertur quod esse quod
66forma habet in materiam ante sui productionem non
67est eius ydea(idea), quia de ratione ydeae(ideae) est quod sit
68quid actuale

33 2a(Secunda) conditio quod ydea(idea) sit quid in-
69tellectuale, et sic ratio causalitatis in agentibus naturalibus
70non est ydea(idea), quia non est ratio intellectiva

34 3a(Tertia)
71conditio ydea(idea) debet esse quid factivum ydeati(ideati), et
72per hod excluditur quod creatura in esse suo non est
73sua ydea(idea) cuius oppositum dicunt Okam et Du-
74randus. Patet, quia creatura non est factiva sui esse

35
754a(Quarta) conditio: ydea(idea) debet esse quid incommunicabile[??], et
76per hoc excluditur esse quod creatura habet in intellectu
77nostro, ita quod res habent species in intellectu creato,
78ut patet in primo(Io) De anima. Ubi dicitur quod similitudo
79lapidis est in anima

36 5a(Quinta) conditio ydea(idea) debet esse
80quid primum principale et per hoc excluditur quod esse quod
81habet creatura in intelligentiis et mobilibus[?] or-
82bium, quia secundum auctorem De causis et Boetium,
83intelligentiae sunt plene formis fa-
84ctivis, quia quicquid agunt, agunt per intellectum

37
85Unde verba sunt Augustini in propria forma
86ipse navique sunt principalis respectu ydealium(idealium) quo
87ad ultimam conditionem et quaedam formae quo-
88ad primam. Rationes rerum quantum ad 2am(secundam) conditionem
89stabiles et immutabiles quoad 4m(quartam) conditionem
90quia ipse formatae non sunt, et quia ipse neque oriuntur R114ra
1nec intereant secundum eas tamen formas dicitur quicquid
2oritur vel intelligere potest

38 Et ex istis considerationibus apparet
3quod ydea(idea) non sit aliquid ad extra. Sed idea(ydea) est res fa-
4ctiva in Deo, nam ipse Deus est ars omnipo-
5tens
6ad effectus positionem et aliquando per simili-
7tudinem artes humanae vocantur ydeae(ideae) ut
8domus materialis fit a domo, quae est intellectu

Opinio Okam et Durandi

39
9Unde notandum est tamen quod Okam et Durandus ponunt y-
10deam(ideam) esse creaturam factibilem et sunt moti propter auctoritatem
11Augustini et doctorum dicentium quod alia ratione
12factus est homo, alia equus, et sic est diversa ratio rerum
13factibilium et non in mente divina. Igitur propositum, quia
14divina essentia concipiens res factibiles illas
15res concipit secundum propriam rationem quidditativam suae
16speciei. Et secundum illam quidditatem res est ad extra
17producibilis a Deo, igitur subicitur Deo secundum propriam
18quidditatem, et secundum illam, illa res est factibilis, et sic
19est pluralitas idearum(ydearum), et aliud est obiectum reliquum[??]
20divina mente, scilicet ydea(idea) secundum quem modum fiendi[?]
21homo est factibilis. Et alia ratio secundum quam debet
22fieri equus, quia sic quaelibet res factibilis est relata
23ad divinam mentem diversis rationibus ydealibus(idealibus)

40 Sed videtur quod isti non intelligunt Augustinum,
24ymo(immo) vadunt recte contra ipsum, quia illi ponunt y-
25deas(ideas) esse mentem divinam, quia sine illis, nemo
26potest esse sapiens. Etiam Augustinus in ipsis
27videtur ponere beatitudinem, ergo ydeae(ideae) non sunt
28creaturae

41 2o(Secundo) ista ymaginatio(imaginatio) videtur ponere
29quod divina essentia dependeat ab obiecto, et sic erit
30quaedam posterioritas ipsius ad obiecta factibilia
31quod non videtur verum, quia per prius Deus est ratio
32factiva rei quam res sit in se factibilis vel
33repraesentabilis. Nam divina ars est prior factibilibus
34creatis

42 3o(Tertio) non oportet fingere talem oppinionem(opinionem) ad sal-
35vandum auctoritates, quia saepissimae[??] doctorum capi-
36unt ydeas(ideas) in genere causalitas

Opinio De Rippa

43 Alia est
37oppinio(opinio) De Rippa, qui dicit quod sicut sunt diversae
38creaturae, ita sunt diversae rationes causales
39in Deo distinctae formaliter, nam ipse ima-
40ginatur totam latitudinem rationum factivarum
41et istae duae latitudines sunt secundum ipsum penitus
42distinctae

Opinio Scoti

44 Ultima opinio est Scoti. Unde ipse
43imaginatur(ymaginatur) quod in divina essentia sint duo
44signa

45 In primo signo divina essentia praesentatur
45divino intellectui, ut species intelligibilis sui
46ipsius tanquam obiecti primarii repraesentativa et R114rb
47illa est primum obiectum intellectus, et essentia divina
48seu ipsius intellectus per prius producit mediante tali
49specie Verbuum sibi adaequantum et consequenter producitur
50amore ab utroque

46 Deinde ille ymaginatur(imaginatur)
51quod intellectus ille habet producere ad extra creaturas, et tunc
522aria(secondaria) divina essentia, ut 2a(secunda) species obicitur
53sibi respectu 2arii(secondarii) obiecti, scilicet respectu creaturarum. Et in isto signo
54ymaginatur(imaginatur) Scotus quod Deus producit unum
55verbum expressivum creaturam et dimi??tum ydempticum(identicum)
56sibi. Et illud 2m(secundum) verbum Scotus vocat ydeas(ideas)
57et est esse creaturarum intellectuale productum a Deo
58ab aeterno, quia creaturae producibiles sunt in intellectu
59divino, iam productae

47 Ista positio est valde mirabilis,
60licet profunda, tamen iste modus non videtur neccessarius(necessarius)
61ad salvandum pluralitatem ydearum(idearum), quia bene
62salvarentur ydeae(ideae) ex immensitate divinae fe-
63cunditatis

48 Et ideo contra positione Scoti arguitur,
64quia Trinitas sufficit ad cuiuslibet effectus
65productionem, ergo non oportet producere Verbum medium.
66Antecedens apparet, quia causalitas divina intrinseca esset suf-
67ficiens

49 2o(Secundo), quia si sic, sequeretur quod esset paternitas in
68divinis. Patet quia illud verbum divinitum[?] esset pro-
69ductum a Deo, ergo distinguitur a producente
70nam si Pater producat ipsum distinguitur a Patre,
71ut apparet per Augustinum, quia idem non potest a se ipso
72produci, et tamen illud Verbum non est Filius nec
73Spiritus Sanctus. Et tunc sequitur quod erit paternitas
74in divinis quod est falsum et contra Augustinum

50 3o(Tertio) quia
75si sic, sequeretur quod infinitas rerum distinctarum ab aeter-
76no produceretur. Patet qui quaelibet ydea(idea) est res ab
77alia distincta, et infinitae sunt res producibiles distinctae
78inter se. Igitur infinitae res erunt ab aeterno
79productae quarum quaelibet est Deus, quia nulla
80creatura fuit ab aeterno

51 4o(Quarto) ponere in Deo plures
81productiones quam generationem vel spirationem est contra
82fidem, quia fides non admittit aliam
83productionem ad intra aeternam quam sint illae duae

52
845o(Quinto) ista positio non salvat Augustinum, quia in illis
85ydeis(ideis) ponit latitudinem et secundum Scotum nulla
86esset latitudo, ut dictum est in sua positione

53
87Et per consequens apparet ex dictis quod in Deo nulla est
88distinctio, nisi personalis tantum modo etc.