Lectio 72, de Trinitate [Reims Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | December 13, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

lectio72

Sources: R: Reims

Lectio 72, de Trinitate [Reims Transcription]

Quod una est igitur res simplex quae habet omnes perfectiones sibi possibiles

1
89Ex more doctorum antiquorum qui nittuntur(nituntur[?])
90ostendere cum divina simplicitate pluralitatem
91personarum, tractandum est de divina simplicitate
92quae describitur, scilicet esse summam simplicitatem est R114va
1esse actualiter et neccessario(necessario) quamlibet immensam perfectionem
2possibilem. Et ista descriptio declaarata est prius,
3quia si Deus esset in potentia ad perfectionem habendam
4et quod posset esse pluralitas individuorum in sua
5specie non esset summe simplex, nec esse quaelibet
6perfectio sibi possibilis. Una est igitur res simplex
7quae habet omnes perfectiones sibi possibiles

Corollaria

Primum corollarium: quod impossibile est divinam essentiam summe simplicem aliquo modo multiplicari

2 Ex
8quo sequitur quod impossibile est divinam essentiam sum-
9me simplicem aliquo modo multiplicari, quia
10eo ipso quod multiplicatur eo ipso non haberent
11omnem immensam perfectionem sibi possibilem nec
12esset summe simplex

Secundum corollarium: essentia divina simplicissima a nullo potest produci

3 2m(Secundum) corollarium: essentia
13divina simplicissima a nullo capit nec
14capere potest originem productivae, id est, a nullo
15potest produci. Patet a simpliciori, quia non habet, nec
16ab aequali, quia non habet aequa, nec est aequalitas
17in Trinitate essentiarum simplicium, quia non sit[?]
18ibi plures essentiae, nec posset produci a se, quia
19vel producit se ut sic, quia Augustinus re-
20putat illos maxime errare dicentes
21divinam essentiam producere se, ut patet primo de
22Trinitate, nec potest produci ab inferiori, ut con-
23stat, igitur a nullo divina essentia producitur

Tertium corollarium: aliquod est suppositum naturae divinae inproductum[?]

4 Tertium
24corollarium: aliquod est suppositum naturae divinae in-
25productum[?]. Patet quia essentia divina est inproducta[?]
26et ipsa consistit in supposito, igitur datur
27ibi aliquod suppositum quod non erit pro-
28ductum, quia alias oporteret dicere de essentia quod
29esset circulatio in producentibus

Quartum corollarium: summa simplicitas non potest in unico supposito consistere vel persistere

5 4m(Quartum) corollarium:
30summa simplicitas non potest in unico supposito
31consistere vel persistere. Probatur ex duplici radice

6
32Prima quia summa simplicitas est immensa
33fecunditas, igitur est communicativa proportionaliter et sum-
34me, igitur ad aequalitatem et non multitudo
35essentiam, quia non sunt multiplices propter simplicitatem,
36igitur multitudo ydemptice(identice) concurrunt

7 Con-
37firmatur, quia esse diffusum[??] est denominatio per-
38fectionis simpliciter, igitur convenit Deo, nedum
39Deo simpliciter, sed cum illa determinatione immense,
40ergo Deus est immense diffusivus[?] sui. Et hoc
41non est nisi habeant illum[?] terminum[??] immensum, quia non
42se immense diffunderet, ergo Deus est immense
43diffun[?]sivus[?] per adaequationem termini et rei cui
44diffunditur et non multitudo essentiam, ergo generando
45aliam subsistentiam, quae est eadem essentiam R114vb
46et in hiis quae dicunt perfectionem absolute idem est
47esse et posse ut met concedit Philosophus. Nam
48si Deus est diffusivus sequitur quod diffundit se

Quintum corollarium: prima diffusio in divinis verissime potest dici generatio

8
495m(Quintum) corollarium: prima diffusio in divinis quae
50procedit a supposito non producto verissime
51potest dici generatio, ymo(immo) proprissime[?] et verissime
52vocatur generatio. Patet quia vivens producit aliud
53vivens aequale sibi per omnia. Et haec est generatio
54proprie dicta, ymo(immo) ipsa est mere unitata[??], quia pro-
55ducens et productum sunt eiusdem speciei et naturae.
56Nam divina persona, scilicet, Pater producit aliam, scilicet,
57Filium et sunt eiusdem naturae, ymo(immo) eadem natura, ergo
58prima communicatio in divinis est respectu Patris generatio Filii
59eiusdem naturae et speciei cum ipso, quia antequam generatio
60sit uni?tata[?] requitur quod producens et productum
61sint viventia, et ita est hic, quia Pater qui
62est summa vita producit Filium viventem,
63etiam producens et productum sunt similia et eiusdem
64naturae, ymo(immo) per modum naturae unum producitur ab
65alio acque procedit

Sextum corollarium: quod persona producens et non producta proprie loquendo debet vocari Pater et persona producta debet vocari Filius

9 6m(Sextum) corollarium quod persona
66producens et non producta proprie loquendo debet vo-
67cari Pater, et persona producta debet vocari
68Filius. Et quia illud non est in vita vege-
69tativa, nec sensitiva, sed intellectuali sequitur quod
70Filius debet dici Verbum, quia in vita vegetativa
71stat determinatio seu denominatio Filii ascendendo
72per gradus vitae usque in sensitivam. Sed si in-
73tellectuale producatur nedum vocatur Filius,
74sed Verbum, quia hoc est nomen Filii per modum
75naturae intellectualis procedentis. Nam est
76expressivum totius naturae et sui ipsius et
77omnium in natura relucentium, et per consequens creaturam

10
78Consequenter apparet quomodo verbum debet vocari yma-
79go(imago) Patris, quia perfectissime exprimit totam
80naturam Patris et esse Patris. Ideo dicitur quod d e-
81ructavit cor meum Verbum bonum, etc., quia
82Verbum est ymago(imago) Patris et totius Paterne
83naturae ac rationis expressivum. Etiam vocatur
84Verbum Patris, quia omnia exprimit et est
85ymago(imago) repraesentativa Patris. Et sic apparet quare
86ei attribuuntur quod est speculum ymago(imago)
87splendor, et sic de aliis. Hoc est quia pro-
88cedit per modum Verbi expressivum naturae
89paternae

11 Ex quo apparet quod pluralitas personarum
90divinarum non repugnat summae simplicitati, R115ra
1ymo(immo) sequitur quod d pluralitas divinarum personarum
2est proprietas summae et immensae simplicitatis. Et
3eam consequens tanquam eius propria conditio. Et sic
4patet error illorum, quia propter simplicitatem divinam
5negant pluralitatem personarum, immo in-
6ferretur potius simplicitas

Septimum corollarium: quod non est ad extra communicabile creaturae quod una essentia sit plures personae vel subsistentiae vel Trinitas

12 7m(Septimum) corollarium:
7quod non est ad extra communicabile[?] creaturae quod una essentia
8sit plures personae vel subsistentiae vel Trinitas.
9Patet quia esse plura supposita est propria conditio
10summae simplicitatis, ut dicitum est. Non negatur
11tamen quoniam staret creaturam praelibet suppositis
12subsistere, et tamen illa non esset illa supposita
13nec aliquod eorum

Tres propositiones fidei et tria genera propositiones ad quae reducuntur omnes propositiones pertinentis ad materiam Trinitatis

13
14Pro materiae Trinitatis declaratione, licet sit
15ineffabilis intantum quod in ea sileat
16vox angelorum, ut ait Ambrosius,
17praemissis tribus principiis, alias positis. Po-
18netur[?] positio fidei quae consistit in tribus propositionibus.
192o(Secundo) ponentur tria genera propositionum ad quae re-
20ducuntur omnes propositiones pertinentis ad materiam
21Trinitatis

Tres propositiones fidei

Prima propositio

14 Prima propositio fidei: unica natura vel
22essentia simplex est tres yppostases(hypostases) vel
23tres personae distinctae, vel tria supposita
24vel 3s(tres) subsistentiae, quarum una non est alia.
25Etiam debet supponi materia fidei et proprietates
26naturae immensae iuxta primum principium, quia ut ait Aristoteles
27infinitum secundum quod infinitum est ignotum. Et sic, rela re-
28velatum est nobis. Ideo debet supponi

Secunda propositio

15 2a(Secunda) propositio
29una persona producit aliam et non producitur
30et ambae producunt tertiam, quae non producit

Tertia propositio

16
313a(Tertia) propositio exprimenda est praesens materia secundum modum
32a Spiritu Sancto nobis perscrpturam et ecclesiam
33et sanctorum patrum atque doctorum doctrinam nobis
34traditam, ut prima productio vocatur generatio
35et rationes sint ad hoc ubi fides praeveniat.
36Nam oportet primo habere fidem. Deinde ratio-
37nes ad haec prima persona producens vocatur
38Pater. 2a(Secunda) persona producta vocatur Filius et
39Verbum. 2a(Secunda) productio dicitur spiratio, scilicet, 3a(tertia) persona
40producta et vocatur amore Spiritus Sanctus est
41haec persona non producit et ista sunt nobis
42revelata

Tria genera propositionum concurrentium communiter in materia Trinitatis

17 Secuntur(Sequuntur) tria genera propositionum
43concurrentium communiter in materia Trinitatis

18 Primum est
44habentium difficultatem ex usus vocabuli vel
45vocabulorum

19 2m(Secundum) genus est ex difficultate R115rb
46a parte rei

20 Tertium propositionum, quae nihil addunt supra
47articulum principalem, prima latitudo vel genus reducitur
48ad 2am(secundam) per expositionem vocabulorum. Et per reso-
49lutionem. Et per modos conformes ad doctores.
502a(Secunda) latitudo resolvitur ad 3am(tertiam), et sic illae latitudines
51duae primae nullam addunt difficultatem supra articulum
52principalem in Trinitate

Manuductiones

21 Antequam veniatur ad re-
53ductionem difficultatum particularium pro fortificatione
54intellectus, sunt aliquae manuductiones ad-
55ducendae. Et antequam aliquid dicatur iuxta doctrinam
56Augustini et Beati Dyonisii(Dionysii), inducuntur auctoritates
57veteris testamenti contra Iudaeos ad ostendendum quod in
58veteri testamento relucet articulus Trinitatis

Auctoritates veteris testamenti

22 Et
59primo sic, quia articulus Trinitatis est fides principalis,
60igitur ad illam obligantur Iudaei. Patet consequentia,
61quia articuli principales necessitates sumpserunt ori-
62ginem ab antiquo testamento nec capiunt
63noviter veritatem, licet fuerint aliqui articuli,
64qui propter lapsum temporis facti sunt fidei et noviter
65sibi dicantur. Nam articulus Trinitatis praecipue
66habuit neccessario(necessario) veritatem, igitur Iudaei obligabantur
67ad illum, et per consequens relucet in eorum scripturis
68quia non obligatur quis ad impossibile

23 2o(Secundo) apparet illud
69testimonio Christi dicentis Iudaeis scrutanum[??]
70scripturas in quibus putatis[?] vitam habere
71et hoc dicebat loquendo de divinitate et emanatione
72eius a Patre, nisi innunebatur articulus Trinitatis

24
733o(Tertio) alibi ihuns[?] in prophetando Iudaeis ait
74Moyses scripsit de me circa istam materiam fa-
75cit Magister in distinctione 2a(secunda), auctoritates testamenti
76veteris et nihilominus De Lira probat quod Iudaei
77habent concedere Trinitatis articulum et concludit quod
78sufficienter deducitur in veteri testamento,
79licet non evidenter. Sed in hoc quod dicit non
80evidenter quam dicitur sibi. Ymo(Immo) deducitur evidenter,
81ubi notandum est quod evidentia deductionis
82non debet attendi, nisi penes intelligentem et ca-
83pientem scripturam, quia nisi sic, tunc non evi-
84denter deduceretur ex commento[?] campam[?] in primo(Io)
85Eucliid quod supra lineam rectam contingit
86triangulum emlatrium[??] collo??rae[?], quod est falsum, nam
87ad hoc quod aliquid deducatur evidenter oportet quod
88potentia sit bene disposita, et cum hoc quod intelli-
89gat Scripturam et cognoscit terminos et significationes
90eorum, quia licet solum esse maiorem tota terra R115va
1sit deducibile evidenter evidentia solum debet in-
2telligi respectu intellectus non male affectati vel
3depravati, sed bene dispositi et intelligentis terminos, quia
4certum est quod illa proposito non posset demonstrari rusti-
5cis et impotentibus. Nec est respectu illorum evidentia
6et ideo dicitur quod in veteri testamento evidenter deducitur
7articulus Trinitatis, scilicet, quod Deus est una res, quae
8est tres personae. Et circa istam materiam ad probandum
9quod intellectui bene disposito et capienti terminos in
10veteri testamento evidenter deducitur articulus
11Trinitatis est unum exemplum, nam tempore constan??vi[?] in cuius
12conversione certantibus Iudaeis contra Christianos pro
13illa deductione articuli Trinitatis, quia
14Christiani dicebant quod ille articulus in sua
15lege relucebat. Iudaei aiebant[?] oppositum
16et pro lite cedanda[?] partibus consentientibus electi
17fuerunt duo philosophi Iudices indifferentes ad u-
18tranque partem, qui audierunt deductiones
19Christianorum, et persuasiones Iudaeorum, sed illi tu-
20luerunt sententiam pro Christianis et contra Iudaeos.
21Et sic apparet quod ex sacra scriptura veteris testamenti de-
22ducitur evidenter quod cum unitate essentiae est
23pluralitas personarum. Et ista est positio fidei de
24alio testamento, scilicet novo, non revocatur in dubium[?]
25quoniam deducat evidenter et ponant Trinitatem
26personarum esse ut Ioahnnes ponit in sua ca-
27nonica estet in aliis locis creaturae scripturae quam in-
28numeris ponitur ille articulus et in consiliis
29generalibus. Et sic nullum est dubium, quoniam sit positio
30fidei, scilicet, ponere Trinitatem personarum

Duae manudcutiva Chatton

25 Duo[?duae?] sunt
31tamen manuductiva quae ponit Chaton supra
32sententias

26 Unde ymaginatur(imaginatur) quod sint duae res re-
33praesentes relative inter se taliter quod una non
34possit esse alia. Ita quod ratione alicuius modi
35se habendi illae duae res habeant talem habi-
36tudinem inter se quod una non possit esse alia

27
372o(Secundo) ymaginatur(imaginatur) quod illae duae res possint
38uni alteri rei ydemptificari(identificari), et sit angelus ad quem
39nulla illarum rerum habeat repraesentativa, qui ille[?]
40possit ydemptice(identice) concurrere cum illo angelo. Nam
41stat bene quod inter illas duas res sit re-
42pugnantia et ad illam 3am(tertiam) nulla illarum habeat
43repugnantiam quoniam possint cum illa identificari
44nam ut hoc magis appareat sint A et B duae
45res relativae distinctae. Et C sit 3a(tertia) res.
46Et tunc ponitur quod A et B concurrant ydemptice(identice) R115vb
47cum ipso C, ita quod nec A nec B habeant repu-
48gnantiam quoniam possint cum C ydemptificari(identificari)
49et tunc in illo casu A erit C et B erit
50C, et tamen inter A et B erit repugnantia
51talis quod A non poterit esse B nec e converso. Nam si
52A et B concurrant unitive[?] cum C adhuc re-
53manebit repugnantia inter A et B, et
54tamen quilibet illorum erit C et nullam habebunt
55repugnantiam ad C

28 Et ita ymaginatur(imaginatur)
56de Trinitate quod 3s(tres) res erunt ibi distinctae
57et tamen concurrunt ydemptice(identice) cum una alia, scilicet
58essentia, et ymaginando(imaginando) plures personas distinctas
59potest ymaginari(imaginari) quod concurrunt ydemptice(identice) cum
603a(tria), scilicet essentia. Nam Pater et Filius habent habitudinem
61inter se quod impossibile est quod Pater sit Filius et illa
62respectu Spiritus, scilicet, et tamen ad essentiam non est talis habitu-
63do, quia Pater est omnino de idem cum essentia. Et haec
64tanta ydemptrice(identice), sicut cum ipsomet, sed Pater ad
65Filium habet distinctiome et non ad essentiam

29 2a(Secunda) ymaginatio(imaginatio)
66Chaton est ista quod ipse ymaginatur(imaginatur) quod sint
67duo genera distinctionum realiter distincta, quia
68est alia distinctio relativa. Et alia est essentialis
69et haec in eadem re, ut res relativa distinguitur
70ab alia relativa modo istae duae distinctiones
71sunt diversarum generum[?] et stat quod una tollatur
72alia remanente, ergo ex quo sunt distinctae
73removitru essentialis distinctio et remanet
74relativa, et sic nulla erit repugnantia
75ydemptitatis(identitatis) essentialis cum distinctione relativa personarum,
76et per hoc ymaginatur(imaginatur) Trinitas, quia ibi aliqua
77duo distinguuntur relative et non essentialiter

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Trinitate, Lectio 72, de Trinitate (http://scta.info/resource/lectio72 )

      Reims, Bibliothèque Municipale, ms. 506, 114r-115v (http://scta.info/resource/lectio72/reims)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio72/reims/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio72/reims/transcription

      View Explanation of Citation Practices