2 una via ymaginandi(imaginandi) tangit magister
57henricus de hassia talem ymaginando(imaginando) scilicet
58quod prima causa sive suprema intelligentia naturaliter
59producere unam 2am(secundam) intelligentiam realiter et
60essentialiter distinctam ab ea infinitam tamen imperfectionem.
61deinde quod ab istis duabus intelligenciis(intelligentiis) quarum
62una est inproducta et alia producta eciam(etiam) ab
63aeterno emanaverit 3a(tertia) Ita quod ymaginabile(imaginabile)
64est quod deus ab aeterno produxit unam intelligentiam
65coaevam sibi

3 et infinitam et hoc concedunt omnes
66doctores circa principium et sententiarum quod deus potuit
67ab aeterno producere creaturas ponamus ergo quod unam
68intelligentiam produxerit ab aeterno dictum quod deus
69et intelligentia producta ab aeterno concurrant respectu
703ae(tertiae) intelligentiae ita quod illa 3a(tertia) intelligentia a deo
71et prima intelligentia producta emanet[?] tunc secundum
72istum modum ymaginandi(imaginandi) habemus modum similitudinem trinitatis,
73ymo(immo) plures ymaginati(imaginati) sunt per hoc trinitatem unde in
74isto casu prima intelligentia producta ratione emanationis
75potest dici filius vel verbum 3a(tertia) intelligentia potest
76vocari amor ex modo suae productionis quia a
77duobus principiis producitur ideo ratione emanationis potest
78vocari amor et istum modum ymaginandi(imaginandi) circa
79trinitatem haberunt aliquid heretici nam haeretici con-
80dentes
81sacram scripturam non poterant negare
82trinitatem ideo proficentes fidem catholicam et
83concedentes sacram scripturam ponebant trinitatem secundum
84modum tactum ut arrius qui proficebatur sa-
85cram scripturam et fidem concedebat trinitatem S133va
1non tamen cum ydemptitate(identitate) essentiae ut in exemplo posito
2nam ipse ymaginatur(imaginatur) quod deus ab aeterno producit
3unam intelligentiam infinitam quae procedit per modum
4intelligentiae infinitam quae procedit per modum
5intelligentiae vel verbi et per eum illa 2a(secunda) inteligentia
6est essentialiter intrinsece et omnino cognitiva

4
73am(tertiam) intelligentiam concedebat spiritus sanctus quia per modum a-
8moris procedebat a duobus et sic arrius
9concedebat trinitatem tamen concedebat solum patrem[?]
10esse essentialiter deum et alias diceba creaturas dicebat
11tamen eas deum participative et haeretici isti sump-
12serunt originem ex processu avicennae in
13metaphysica sua ubi ponit quod deus intendo essentiam
14suam producit expresse unam intelligentiam per
15modum
16verbi omni expressivi ita quod quicquid
17deus intelligit exprimit producendo 2am(secundam)
18intelligentiam ideo 2a(secunda) intelligentia habet modum verbi omni
19expressivi et quia idem inquantum idem ut dicit
20non potest facere nisi idem ideo deus non potest
21nisi unam intelligentiam producere

5 et ista illa2a2a intelligentia
22mediate deo concurrente et se intelligente et
23deum intelligente producit 3am(tertiam) et illo arrius in se-
24quendo philosophos et gentiles et dimittendo[?] sa-
25cram scripturam incidit in illum errorem quod
26solus pater esset deus per essentiam et filium et spiritus sanctus
27dicit esse creaturas

6 2us(secundus) modus ymaginando(imaginando) praesupponendo
28istum primum esset quod stante emanatione nunc dicta. ad
29ymaginationem(imaginationem) ponatur ulterius quod prima intelligentia vivat
30sibi yppostatice(hypostatice) 2am(secunda) et 3am(tertiam) intelligentias ita quod
31stante prima ymaginationem(imaginationem) scilicet emanatione 2arum(secundarum) intel-
32ligentiarum
33a prima quod prima intelligentia assicant[?] utra?[?]
342arum(secundarum) productarum in unitatem personae et uniat
35sibi ypostatice(hypostatice) tunc in illo casu pater, filius, et spiritus sanctus
36erunt idem deus quia idem suppositum et tamen trinitas
37remanabilis quia remanabilis trinitas tam essentiarum
38quam relatorum quia non obstante unitate personali
39adhuc remanet esentialis distinctio et eciam(etiam) non
40obstante unitate personali adhuc remanet re-
41lativa
42oppositio ratione cuius negabitur pater esse
43filius

7 et Iterum secundum habent modum tenuerunt haeretici
44aliqui modum trinitatis vel putaverunt errando S133vb
45a fide tamen ista ymaginatio(imaginatio) videre modo defficit[?](deficit[?])
46realiter ymo(immo) ponit Impossibilia quia licet quantum ad
47primum casum deus posset producere 2as(secundas) intelligibiles[?]
48aeternas

8 et quod eas yppostatice(hypostatice) sibi uniret tamen
49esset recte conversus arguendo ad materiam benedictae
50trinitatis quia de di?to[?] esset unitas personalis cum
51trinitate essentiarum et quia forte unum oppinio(opinio)
52confert ad intelligendum reliquum ideo forte
53ymaginatio(imaginatio) ista potest conferre. unde ponit viceversa
54ad ymaginationem(imaginationem) trinitatis quia ponit quod potest esse un?
55personalis cum trinitate essentiarum quia alia esset essentia
56prima intelligentiae et alia 2ae(secundae) et alia 3ae(tertiae) et quia prima b??[?]
57istarum intelligentiarum unit sibi yppostatice(ypostatice) ideo iste
58trium est una personalitas et mihi isto casu una
59esset persona et 3es(tres) naturae ideo casus est conversus ad
60materiam trinitatis et quia sicut unum oppositum[?] confert
61ad cognoscendum aliud ideo iste casus per modum oppositi[?]
62potest ymaginari(imaginari)

9 defficit(deficit) eciam(etiam) eciam(etiam) in hoc quod dicit quod st?[?]
63huiusmodi unione yppostatica(hypostatica) illarum intelligentiarum s?[?]
64quod cum unitate personali earum ad invicem relativa
65oppositio. et hoc est ponere obiectum[?] in abiecto
66et ponere distinctionem relativam in hoc casu patris
67ad filium quia realiter hoc non respicit nisi
68personalium distinctionem cum unitate personali est ponere oppositi[?]
69quia eo ipso quod est distinctio relativa oppositio est
70distinctio personalis

10 alia est ymaginatio(imaginatio) considerando divinam
71essentiam secundum tripplicem(triplicem) habitudinem. primo modo ut intellectum
72fecundum omnia repraesentantem 2o(secundo) considerando divinam essentiam
73primo ut practice Res cognoscentem 3o(tertio) considerando eam
74ut amorose res producere volentem considerando
75essentiam

11 primo modo ut intellectum omnia intelligentem et cognoscentem
76et repraesentem potest vocari parens vel pater quia
77notitia speculativa absolute apprehensiva habet quamdam rationem prioritatis
78ad rationem practicam operantem ideo potest
79pater ut est rerum productiva potest vocari filius
80ut applicativa per modum amoris potest vocari amor
81vel spiritus sanctus et isto modo ymaginati(imaginati) sunt aliqui haeretici
82deum esse trinum ita quod in personis non est distinctio a
83parte rei sed solum secundum modum intelligendi ita cum
84deus esset pater considerando primo modo

12 et esset filius considerando
852o(secundo) modo et spiritus sanctus considerando 3o(tertio) modo et ideo aliqui haeretici
86concedo trinitatem posuerunt personarum confusionem ut
87fuit sabelliana haeresis quae personas confundebat
88id est nulla distinctionem inter eas ponebat et accidentia S134ra
1separabat essentias quia ponebat plures essentias
2distinctas ut tactum est sabellaus vero confun-
3debat personas quia non ponebat personarum distinctionem
4sed solum secundum nostrum modum intelligendi ponebant
5eas distingui et sic confundebat personas et
6alius separabat essentiam

13 Alia ymaginatio(imaginatio) est
7ponendo personas proprie non esse substantias vel eciam(etiam) accidentia
8si per quamdam similitudinem sicut philosophi posuerunt esse
9quosdam modos rerum et substantiarum ita ymaginati(imaginati) sunt
10aliqui haeretici quod in divina essentia non est plura-
11litas rerum realiter distinctarum sed bene modorum
12quorumdam qui modi sunt consequentes naturam
13divinae essentiae et modi qui consequuntur perfectionem
14alicuius rei quod proprie per se non sunt res sed modi
15infinitae substantiae proportionales sicut sunt in nobis
16essentiae substantiae corporalis et quia istae positiones sunt
17per ecclesiam condempnatae(condemnatae) et processes fidei
18indicat oppositum et contrarium ideo in eis non est
19insi??dum[?] nisi pro quanto felicitas Iuvat ad veritates
20ymaginationem(imaginationem) ideo tamquam falsissima et haeretica prae-
21tacta refellantur

14 alia est ymaginatio(imaginatio)
22magis appropinquas positioni fidei quae ponit quod
23in deo est unitas essenciae(essentiae) et trinitatis
24personarum ita tamen quod non est ibi trinitas positiva
25sed magis privative ut quod est ibi una essentia
26quae est pater filius et spiritus sanctus et tamen pater non est filius
27vel spiritus sanctus et tamen negat quod ibi sit numeris nisi
28per analogiam quamdam ita quod ibi sunt 3es(tres) personae
29non positive sed privative sic quod una non est
30alia et istam viam videtur tenere magister in primo sententiarum
31distinctione 14a et multi eum reprobant in multis
32passibus credo tamen si bene resolvatur in illo
33loco et aliis quod dicta sua possunt substrimere[?]

15 ul-
34tima positio quae est positio fidei et ista saepius
35repeto ut magis capiatur et Imprimatur positio
36ergo fidei est quod in trinitate est unica immensa
37natura simplicissima quae ratione suae immensitatis et ple-
38nitudinis bonitatis redundat in 3es(tres) subsistentias
39ita quod ratione redundanciae(redundantiae) suae bonitatis non
40potest subsistere in unio supposito sed sistit
41in tribus ypostatibus(hypostatibus) et suppositis et hoc est cum dicit[?]
42immense naturae fecundissime et primo producit per modum
43intellectus naturaliter verbum naturaliter sui et omnium ex-
44pressivum ideo vocatur genero secludendo omnem imperS134rb -
45fectionem quae reperitur in creaturis

16 primo huiusmodi genero non
46est de verbo quia est de substantia patris 2o(secundo) non incepti
47esse quia est aeterna et semper existens. 3o(tertio) non est alicuius
48dependenciae(dependentiae) vel indignitatis quia tota perfectio
49divina est in producto et tanta est inproducto sicut
50inproducente ideo ex hoc quod producitur non arguitur in pro-
51ducto aliqua imperfectio

17 iterum per modum amoris producitur
523a(tertia) subsistentia vel persona et in istis 3ibus(tribus) suppositis includitur
53tota latitudo ymaginabilis(imaginabilis) perfectionis divinae nam in
54illa latitudine perfectionis divinae requiritur aliquod producens
55et eciam(etiam) requiritur aliquod productum per modum noititiae et
56producta notitia perfecta requiritur amor Consequenter
57ut alias tactum est tenenda est 2a(secunda) anselmi pro illa
58autentiqua(autentica) quod praecise distinctio relativa ponenda est in
59divinis vel sub aliis verbis quod tanta ydemptitas(identitas) conceditur
60esse in divinis quanta fides catholica patitur modo fides
61patitur omnem ydemptitatem(identitatem) in divinis praeter distinctionem personalem
62et emanationem personarum unus ab altera et per hanc viam
63faciliter solvuntur aliquae difficultates in quas communiter
64implicant se doctores

19 primum est quod male dicunt plures illa di-
66stingui aliqualiter de quorum nominibus propriis di-
67cuntur contradicta id est idem verbum arguitur et naturae verbi gratia
68quod hic pater generat et quod hoc essentia non generat ex
69hoc quod generat dicitur de patre et non generat dicitur
70de essentia concludunt quod pater et essentia aliquomodo
71dupliciter id est contra 2am(secundam) iam positam quia inter patrem et
72essentiam non est oppositio relativa ideo nulla est inter
73eos ponenda distinctio unde hoc propositio pater generat et
74essentia non generat, Reducatur ad 3m(tertium) modum propositum
75materiae trinitatis scilicet propositum vel difficultas materiae principali ad
76ducentium patet quia huiusmodi propositiones nihil addunt, nam supra
77materiam principalem et supra positionem principalem nam positioe est quod hoc
78essentia est 3es(tres) res et pater non est 3es(tres) res ideo potentia
79principalis ponit quod quod aliquid affirmatur de supposito quod negatur
80de essentia et econtra cum ydemptitate(identitate) nam aliquid de
81patre negatur et affirmatur de essentia et hoc est una
82propria duae essentiae quod est 3es(tres) et prima divina
83non est 3es(tres) res ideo argumenta quae fiunt nihil addunt
84difficultas supra principale

20 2o(secundo) falsitas oppinionis(opinionis) gil-
85berti porretani posite ponentis divinae personarum per
86relationes assistentes et afflixas personis distinctas S134va
1realiter ab essentia et personis sed quasi afflixas
2et assistentes personis ut ipsas personas inter
3se huiusmodi relationes distingueret cuius fundamentum
4et Radix fit nam probando quod Relationes nihil addunt
5supra essentiam ideo 3es(tres) nihil addunt supra
6essentiam et sic dividendo 3es(tres) Relationes non est nisi ter[?] re-
7petere essentiam divinam et hoc dicit ipse non est po-
8nere distinctionem personarum ex quo Relatio nihil addit
9supra essentiam ideo oportet ponere relatos distinctes[?] personas
10in esse suo personali d?uo[?] unus ab altera ista positio
11est falsa nec videtur admictere[?] positione fidei sed magis
12inquirere tamen quantum ad ratione suam defficit(deficit) ex
13in consideratione principiorum trium prius positorum quia 3es(tres)
14sunt Relatos inter se distinctae et tamen est eadem cum
15essentia et quaelibet causata ydemptitate(identitate) est eadem cum
16essentia quanta secum et ista est proprietas rei im-
17mensae et quia divina natura est absolute res immensa
18non est mirum si aliquae proprietas sibi competant
19quae non creaturis quia immensi non possumus sciri
20proprietatis considerata eciam(etiam) ingenii humani de bi?te[?]
21considerato eciam(etiam) modo procedendi in qualibet materia videtur
22quod cuilibet debet immtendo[?] positioni fidei
23saltem cum aliis color?bet[? adductis ideo iste non videtur
24admittere positionem fidei sed magis inquirere bene
25positio fidei est quod filius tantat ydemptitate(identitate) est idem
26cum essentia quanta ydemptitate(identitate) secum et tamen pater et
27filius distinguuntur. et hoc est proprietatis rei immensae
28ideo huiusmodi rationes si bene considerentur ponitus nihil
29addunt supram principalem articulum nec aliam pentus
30addunt difficultatem

21[omitted or above]

22 3o(tertio) sequitur contra scotum et de
31Rippa et oquam et uuta contra scotum quod inter
32essentiam et personam nulla penitus est distinctio formalis
33nam quod praedicata contraria vel contradictoria vel quod verbum
34cum negatione et sine negatione dicatur de persona
35et essentia ideo non arguit ultra positionem fidei nec
36difficultatem adducit aliquam nam positio fidei ponit
37quod essentia est 3es(tres) res et pater non est 3es(tres)
38res nec propter oportet ponere distinctionem inter essentiam et
39patrem hanc distinctionem vocat de Rippa ex natura rci[?]

23
40et coincidit cum scoto oquam et de uuta eum
41insequendo dicunt quod ex hoc quod essentia non S134vb
42generat et pater generat non ymaginabile(imaginabile) quod li pater
43et li essentia supponant pro eodem adaequate
44nisi ponatur aliqua distinctio tamquam vocabantur materialis[?] vel
45formalis secundum eos

24 advertendum tamen quod ipsi co-
46incidunt cum materia ipse positione licet velint evitare
47quia vel volunt distinctionem formalem ex hoc quod pater
48et essentia distinguuntur a parte rei et coincidit c??[?]
49scoti vel ex hoc quod quia potest non est 3es(tres) [??]
50et essentia est 3es(tres) res ideo scilicet quia aliquid negatur[?]
51de uno quod affirmatur de alio non ponit distinctionem
52inter personam et essentiam et tunc est idem cum materia p??[?]
53unde oquam videtur dicere quod ex hoc quod essentia est 3es(tres)
54res et pater non est 3es(tres) res ideo est distinctio f??[?]
55inter essentiam et personam ex eo scilicet quia essentia[?]
56est aliqua res quae non pater et si hoc solum
57dicat ipse coincidit mecum quia ego
58concedo quod essentia et 3es(tres) res et non pater ?[?]
59quantum ad hoc non evadit argumentum sed considerando
60argumentum in se ut magis videatur m??[?] es[?]
61arguitur sic ymaginetur(imaginetur) per impossibile quod nec esset filius
62nec spiritus sanctus et quod solum et emaneret habitudo patris[?]
63ad essentiam et quod remaneat eadem habitudo
64patris ad essentiam sicut nunc si ponat distinctionem
65suam resolutio non valet si ponat omnino idem
66ipse coincidit mecum si vero ponat distinctionem
67a parte rei ipse coincidit cum scoto
68ideo est impertinens ideo tutior via et magis[?]
69the?ca[?[ est dicere quod nulla est distinctio patris ad
70essentiam sed est omnimoda ydemptitatis(identitatis) ymo(immo) tactum[?]
71est patris ad essentiam ydemptitatis(identtitatis) quanta ad se
72tamen cum hoc stat quod essentia est 3es(tres) rectae[?]
73et non pater et hoc est positio principalis

25ideo argumenta quae
74fuit contra hoc nihil addunt ad positionem principalem
75resolvendo ergo sunt huiusmodi relationes[?] ad hoc quia hoc
76est proprietas rei immensae quae non reperitur in creatura
77et quia vanum est quaerere denominationes in mortali[?] sunt
78nec in omnibus expectanda est acribologia[?] [?]
79ideo intellectus non debet inquirere appareat rationem vel p[?]
80quam sit positio fidei nec debet fieri persuasio nisi quantum
81materia patitur ideo attenta materia et eciam(etiam) quia to[?]
82est secundum unum quoddam genus ideo secundum materiam de-
83bemus quietari specialiter in ista mater deS135ra -
1bemus quietari per positionem fidei nec argumenta aliquid
2addunt ultra difficultatem principalem

26 sequitur quod proprietas
3personales non sunt complexe significabilia ut patrem ge-
4nerare filium non est complexe significabile ymmo patrem
5generare filium non est nisi pater ut bene de-
6clarat buridanus supra primum physicorum ideo patrem
7generare filium non est nisi pater nihil penus[?] distinctionis
8addens addens ad essentiam

27 sequitur ulterius
9proprietas oppinionis praepositum ubi dicit quod proprie personae
10non distinguuntur proprietatibus sed se ipsis ita quod intel-
11ligatur quod proprietas ad personam nulla est distinctio unde
12personas distingui se ipsis non est aliud dicere
13quod personae sunt tales quod una non est alia et
14hoc positio fidei nec licet aliud ponere et qui vellet
15alio modo concedere et qui contrariam positionem concedit facit
16contra artem obligatoria fidei et ad hoc
17haberet aliquando falsa et impertinencia(impertinentia) concedere

28 sequitur
18ulterius quod tales consequentiae[?] haec essentia est pater haec
19essentia est filius ergo filius est pater nullam penitus
20addunt in materia difficultatem nam habita positione
21fidei quilibet gentilis repudiaret talem
22distinguendo tu petis principium et vadis formaliter contra
23positionem fidei quia formaliter positio fidei ponit hanc
24consequentiam non valere et quilibet bene intelligens
25inferret hanc consequentiam non valere et nullam pe-
26nitus habet evidentiam nec adducit aliquam difficultatem
27quia de directo ponit oppositum positionis fidei ergo sequitur
28quod non valet

29 ulterius ista consequentia omnis essentia est pater
29omnis essentia est filius ergo filius est pater nullam
30penitus difficultatem addunt supra positionem fidei
31nam posito quod li omnis distribuat pro essentia ut
32essentia tunc clarum est quod consequentia non habet apparentiam
33quia essentia et omnis essentia idem est quia sicut essentia
34est pater ita omnis essentia est pater et omnis essentia est
35filius nec addit difficultatem supra materiam principalem
36ideo sequitur ulterius quod sincategorematica reddentia[?] propositionem
37de omni scilicet ingrediantur propostiones tunc communem[?] erunt
38bone[?]

30 Ita quod sincategorematica reddant propositionem
39de omni ut in divinis si li essentia distribuatur
40pro omni pro quo essentia potest probari tunc consequentia esset
41bona et tunc in exemplo posito ista esset falsa omnis
42essentia est pater et ideo modus sillogizandi(syllogizandi) philosophi est S135rb
43sufficiens si bene capiatur nec oportet quod ponantur
44aliae 2ae(secundae) ideo si commune debite regulentur erunt
45bonae et si non debite regulentur non valent
46nec est in ista materia tacta difficultas facienda nam positio
47philosophi est sufficiens si bene aplicetur(applicetur)

31 et ideo potest
48inferri contra oquam qui dicit quod ars sillogizandi(syllogizandi) tenet in omnibus
49aliis materiis praeter quam in divinis et praeter quam in materia
50de divinis et dico contra eum quod tenet in omnibus quia commune
51formales sunt bonae respectu cuiuslibet materiae nec respiciunt
52materiam ideo tenet in materia trinitatis nec in materia fidei
53oportet eas negare

32 Item sequitur quod ista essentia non ge-
54nerat et pater generat non adducit difficultatem novam
55prima enim est clara addito uno principio quod ponit
56augustinus primo do trinitate scilicet quod nihil generat se ut sic
57nam si essentia absolute sumendo posset generare oportet
58enim quod inter generans et genitum sit distinctio et tamen concedendum
59et quod pater generat filium per istum via possunt solvi
60et introduci omnes propositiones participantes ad 3m(tertium) genus
61quae vocantur propositiones nihil ademptis[?] supra principalem articulum verum
62est quod sunt aliqua quae inducunt particulares difficultates quas
63communiter doctores solent tractare ideo inducam eas particulariter
64et reducam et resolvam ad intellectum datum
65et sic breviter de aliis modis propositionem parti?tium[?] ad materiam
66trinitatis dicendum est quod resolvuntur ad 3m(tertium) modum
67seu gens quia si bene resolvantur nihil penitus
68addunt supra positionem principalem articuli trinitatis