10 Pro
12quo notandum est quod iuxta ymaginationem(imaginationem) philosophorum
13et etiam secundum veritatem considerari debet duplex natura
14et forte est eadem diversimode se habens natura scilicet
15universalis et particularis universalis quae vocatur vix
16regitiva et forte non est nisi prima intelligentia
17omnium directiva

11 2o(Secundo) notandum est quod natura particularis
18obedit naturaliter naturae universali quia magis naturale
19est naturae particulari insequi naturam universalem quam sequi
20impetum proprium et particularem naturam sibi propriam
21patet quia illud quod fit a dirigente superio-
22ri maxime est conveniens et circa hoc alber-
23tus in fine primi de generatione ponit quod
24gravia naturaliter ascendunt et lema naturaliter
25descendunt immixto et hoc est ex obedien-
26tia naturae particularis ad naturam universalem concurrendo
27ad mixti compositionem et relinquit natura
28particularis instinctum proprium et naturalem et sequitur
29in pulsum(impulsum) naturae universalis et adhoc allegat
30ibidem philosophum in multis locis hoc praetendentem
31Item allegat per se mesala in libro de
32spera mota

12 Et hic fundatur duplex instinctus
33principaliter in specie humana scilicet naturae universalis
34et naturae particularis pro cuius declaratione notandum est quod pro bono
35speciei naturae universalis est naturae particularis providere in
36speciebus et maxime speciei humanae quia in ea
37sunt plures instinctus provenientis ex natura universali
38primus est appetitus civiliter congregandum quia
39homo non sufficit se solo vivere ideo natura universalis
40indidit sibi praeter dictamen rationis rectae
41ad civiliter et conversabiliter inclinari ideo ait
42aristoteles in primo policitae quod civilitas est simpliciter
43naturalis nec provenit hoc ex dictamine rectae
44rationis et ex hoc instinctu homo est animal civi-
45le congregabile et animal iugabile et coniugabile
46propter procreationem filiorum et ex universali provisio-
47ne naturae universalis consurgit ordo politicendi ut R123vb
48habere aliquem regem et superiorem Et ex hoc
49consurgit eciam(etiam) instinctus amandi regem et
50obediendi sibi nisi per pravos mores ad oppositum
51induceretur

30 Restat solvere rationem
61quia adhuc non videtur quomodo evitatur a latinis
62sententia excommunicationis ubi notandum est quod li 'aliud'
63in scriptura sacra non dicit semper distinctionem quamdam
64seu quodlibet distinctivum et igitur li 'aliud' aliud notat
65quam distinctum scilicet notat contrarium vel oppositum quod sic capitur
66aliquando apparet in aliquibus locis scripturae unde apostolus
67dicebat rogavi te ut denunciares(denuntiares) omnibus
68ne aliter docerent ecce quomodo apostolus non dene-
69gat quin doceretur illud quod non est evidenter expressum
70in scriptura ut non fuit prohibitum quin moralia do-
71cerentur quae non sunt tamen expresse in scriptura
72nec in articulis posita

31 et alibi apostolus "si quis
73vobis euvangelizaverit(evangelizaverit) primo illud quod acce-
74pistis anathema sit" et sic non prohibetur doctus
75theologus veritates docere quae non sunt ex-
76presse in articulis fidei nec in scriptura redactae
77evidenter quia officium doctorum theologi est
78docere veritates distantes ab articulis fidei ideo
79li 'aliud' dicit repugnans et non semper distinctum

32 Ex
80istis apparet quod evidenter convincit ratio quod concedendum est quod aliud
81est additum fidei quam contineatur in consilio niceno
82patet nam postea in quodam consilio determinatum fuit
83duas voluntates esse in christo et illa di veritas
84non continetur in primo simbolo(symbolo) et sic patet quod additur
85aliqua veritas quae non continetur in consilio primo

33
862o(secundo) in consilio calcidoniensis sub leone papa primo
87determinatum fuit duas naturas esse in persona christi
88et ista notitia est alia et distincta a prima determina-
89tione igitur

34 3o(tertio) in consilio constantinopolitano anno
90domini millesimo quinquagesimo sexagesimo
91determinatum fuit quod materia virgo non solum
92hominem genuit sed deum et ista propositio in
93illo consilio fuit concessa materia virgo genuit
94deum et quod ipsa est mater dei igitur fidei additur R124va
1alius articulus aequaliter militans sicut
2articulus iste quod spiritus sanctus procedit a filio

35
3Veniendo ad materiam dicitur quod in consilio latera-
4nensi celebrato sub innocentiae papa 3o(tertio) anno
5domini millesimo ducentesimo tredecimo fuit de-
6terminatum quod procedit spiritus sanctus procedit a patre
7et filio et ante huiusmodi doctores graeci et latini
8ut hylarius, Ieromus gregorius augustinus
9ambrosius scripserunt quod spiritus sanctus procedit
10ab utroque et non solum latini hoc f tenu-
11erunt sed etiam graeci ut athanasius didemus
12crisostomas qui fuerunt viri gravissimae
13auctoritatis et summae in scriptura erudici(eruditi) et
14cum tenuerunt innon suis libris spiritum sanctum
15procedere ab utroque igitur causa ex dictis graecorum
16quam aliorum erit commune graecis et latinis quod spiritus
17sanctus procedit a patre et filio et hoc repu-
18tatur evidenter sequi ex scripturis nec
19hoc revocatur in dubium nec reperitur
20aliquod repugnans in scriptura nec ei re-
21pugnat aliqua determinatio ecclesiae seu consilii
22generalis et ideo istis attentis fuit determinatum
23spiritum sanctum procedere ab utroque et ad hoc
24fuit vocata ecclesia latinorum et non ecclesia
25graecorum quia non oportuit primo attenta distantia
26eorum et inutilitate et attenta ignorantia
27eorum quia remittitur eorum doctrina et sic
28graeci nullum habent colorem ad ponendum spiritum
29sanctum procedere a patre tantum nisi sit eorum super-
30bia et nequitia

36 Item gregorius 4us(quartus) in
31ludiniensi consilio praesentibus graecis et con-
32sentientibus scilicet quod patriarcha cum aliis
33graciae praelatis determinavit quod pater et filius sunt
34unum principium spiritus sancti igitur prima sententia consi-
35lii lateranensis fuit per eos approbata nam
36ex eo quod pater et filius sunt unum principium
37spiritus sancti concluditur quod spiritus sanctus aeque
38bene procedit a filio sicut a patre et sic graeci
39sunt magis censendi haeretici quam nos

37 Sed
40contra illud est auctoritas Damasceni in suis
41sententiis dicentis ex filio autem spiritum sanctum
42non dicimus et sic tenet quod spiritus sanctus non
43procedit a filio et tamen iste fuit graecus

38
44Respondetur primo quia damascenus enumerat
45articulos fidei in illo passu et inter articulos
46dicit spiritum sanctum a filio procedere non esse
47articulum fidei quia multum refert dicere R124vb
48hoc esse in scriptura et hoc sequitur ex scriptura
49nam ipse tenebat hoc non esse articulum antequam
50determinaretur per ecclesiam et licet spiritum procedere a
51filio sit verum tamen nihilominus bene dicebat quod
52spiritus sanctus non procedebat a filio tanquam
53articulum fidei sed praecise narrabat articulos
54ad quos tenebant graeci et latini

39 2o(secundo)
55potest dici quod ipse debet negari in hac materia
56nec fuit haereticus propter hoc quia hoc dicebat
57ante determinationem ecclesiae nec ricardus de sancto
58victore dicebat quod essentia divina generat
59et modo illa propositio est condampnata(condemnata) sed ante condam-
60pnationem(condemnationem) hoc dicebat et ob hoc haereticos
61non est censendus

42 Ad aliam rationem quae tangit
83de multitudine vocum primo potest dici quod pars
84minor seu paucioritas debet se referre
85ad pluralitatem vocum ubi oportet seu apparet quod
86rite non deberet celebrari consilium
87generale Si vero appareret tunc non deberet hoc re-
88tinere

43 2o(secundo) licet ex institutione divina insti-
89tuatur papa non cum hunc esse papam vel
90huc est de articulis fidei

44 3o(tertio) posset dici quod in
91tali casu consilium generale posset errare et
92ecclesia ibi deciperetur ut ait Jarson