Lectio 79, de Trinitate [Reims Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | October 15, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

Sources: R: Reims

Lectio 79, de Trinitate [Reims Transcription]

Recapitulatio

1
93Visa solutione rationis factae circa materiam
94consilii vicem pro parte Graecorum.

2 2a(Secunda) viso R125ra
1quod consilii intentio non fuit prohibere non superaddere
2veritatem aliam non oppositam sententiae ipsius,
3quia in illo consilio intebatur[?] tantum ostendere quod
4Spiritus Sanctus non est creatura. Et ideo non opporte-
5bit ibidem determinare aliam veritatem, quia praecise
6intendebatur concludere quod Spiritus Sanctus procedit
7a Patre consubstantialiter quo facto non oportebit, ymo(immo) me-
8lius obsonassent materiam si determinassent Spiritum
9Sanctum a Filio procedere nec a Patre, quia aante deter-
10minminationem aliqui ponebant Filium
11esse creaturam

3 3o(Tertio) viso quod omnes doctores uni-
12formiter concenserunt[?] quod Spiritus Sanctus procedit
13ab utroque.

4 Viso 4o(quarto) quod hoc sequitur clare ex
14scriptura

5 Viso quinto quod ex auctoritate summi
15pontificis hoc potuit fieri ut tangit An-
16selmus quoniam papa potest determinare ubi neccessitas(necessitas)
17et b??tas[?] temporis occurrunt

6 6o(Sexto) considerata praela-
18torum auctoritate et approbatione Lundunensis Consilii

Ad rationem quod si spiratio activa et [???] activa in Filio distingueretur, Filius esset duae vel tres personae

7
19Restat videre de responsione ad unam
20rationem qua dicebatur, quia, scilicet Spiritus Sanctus proce-
21deret a Filio, sequitur quod spiratio activa et
22i?lo[?] activa in Filio distingueretur inter se et
23et distingueretur a generatione passiva, igitur Filius
24esset duae vel tres personae. Et ita argueretur
25de Patre

8 Et confirmatur, quia spiratio activa
26si poneretur esset quaedam notio communis Patri et
27Filio conveniens, et per consequens esset 6 personae

9
28Hic dicitur ex radice pluriens dicta quod relatio
29Filii ad Patrem, scilicet, generatio et spiratio, quae est relatio Spiritus
30Sancti ad Patrem et Filium sunt omnimode idem forma-
31liter a parte rei. Patet ex regula Anselmi prius
32allegata, nam in divinis non debet esse distinctio nisi inter
33il?em[?] opposita. Modo generatio passiva in Filio et
34Spiratio passiva in Spiritu Sancto non opponunt
35inter se, igitur sequitur quod non distinguitur. Nam tanta yden-
36ptitas(identitas) concedenda est in divinis quanta fides catholica
37patitur. Modo inter illa non est oppositio relativa, igitur
38ibi non est aliqua distinctio, nec fides non
39abstringit ad hoc, scilicet, ad ponendum huiusmodi di-
40stinctionem, igitur. Et per consequens apparet quod ratio procedit ex
41fundamento falso ymaginando(imaginando) quod in Filio sint
42duae relationes distinctae quod negandum
43est

Corollarium

Primum corollarium:

10 Prima propositio sequens est ista quod aliquae
44sunt illationes[?] quae transeunt in omnimodam
45ydemptitatem(identitatem) tertii. Et non possunt concurrere inter
46se realiter et ydemptice(identice), nec ydemptice(identice) R125rb
47concurrere sibi mutuo. Et huiusmodi relationes sunt
48constitutivae personarum, id est, personae distinctae nec generatio
49passiva et spiratio activa concurrunt ydemptice(identice)
50in essentiam, non tamen inter se et hoc ratione repu-
51gngantiae habitudinis inter relationes quae non opponunt
52adinvicem mutuo. Et istis non repugnat
53concursus ydempticus(identicus), nec realis nec actualis,
54et licet sint relationes eis, tamen non repugnant
55concurrere ydemptice(identice)

11 et quamquam concedantur 4or(quattuor) illatio-
56nes[?] in divinis, et licet motiones, non sunt tamen ibi
57nisi 3s(tres) personae, nec sunt ibi 3s(tres) res essentialiter
58distinctae. Prima pars apparet, quia sunt ibi duo extre-
59ma, ergo oportet quod habeant 4or(quattuor) terminos, ut generatio, quae
60provenit active a Patre et terminatur ad Filium
61et spiratio procedit a Patre et Filio tamquam
62ab uno termino et terminantur ad Spiritum Sanctum

12 Sed est
63una alia notio, quae convenit Patri, scilicet, innasci-
64bilitas[?] Utrum sic notio bene est difficultas interi
65doctores, sed haec non discutitur pro praesenti. Unde secundum
66habitudinem numerorum in arismeticis[?]. Illa dicitur quod
673s(tres) notiones conveniunt Patri, scilicet generatio activa
68spiratio activa innascibilitatis[?]. Et duae conveniunt Filio, scilicet,
69generatio passiva et spiratio activa, et unica
70notio convenit Spiritu Sancto, scilicet spiratio passiva

Secundum corollarium:

13
71Sequitur contra oppinionem(opinionem) dicentium quod generatio activa
72in Patre et spiratio activa in illo sunt distinctae
73relationes, et tamen sunt idem realiter inter se. Unde
74ymaginatio(imaginatio) quorumdem fuit quod illationes[?] concur-
75rerent ydemptice(identice) in Patre, quia plures sunt
76et dicebant quod relationes in Patre erant
77inter se distinctae et licet concurrant ydemptice(identice) in Patre
78distinctio, tamen consurgit ex relationibus terminorum, quia
79generationis activae est alius terminus, et etiam spira-
80tionis activae est alius, scilicet Spiritus Sanctus, ideo
81generatio activa distinguitur in esse illatio[?] ab spira-
82tione, et tamen sunt idem in Patre. Et patet quod ista
83positio est falsa, quia multiplicare[??] huiusmodi distinctione, nisi
84fides non nos astringit est occultare diffi-
85cultatem quae debet aperiri. Etiam hoc patet ex regula
86Anselmi prius posita. 2o(Secundo) nam ponere huiusmodi
87distinctiones impedit veritates inquisitionem
88circa materiam Trinitatis

Tertium corollarium

14 Ex quo sequitur quod probabi-
89le est dicere quod non sunt, nisi 3s(tres) relationis in
90divinis a parte rei, licet sint plures aequivalentes[?]
91quantum ad referendum modum. Nam in Patre relatio
92ad Filiumc et illatio[?] ad Spiritum Sanctum sunt idem. Non R125va
1tamen ex eodem modo referendi consurgit realis
2distinctio, ut eadem slbedine adaequate Sortem est
3similis Platoni et dissimilis cinceroni(Ciceroni), nec oportet po-
4nere distinctionem, nisi quantum ad modum exprimendi

Quartum corollarium:

15 4m(Quartum) corollarium
5sequitur quod licet daretur in divinis duarum oppositionum
6relativarum 4or(quattuor) extrema quorum unum non esset
7reliquum non sequitur, tamen quod ibi sint 4or(quattuor) res
8realiter distinctae. Nec quod sit in divinis quater-
9nitas rerum, ut paternitas non est filiatio, etiam
10generatio activa non est generatio passiva in patre, nec
11spiratio activa in Filio est spiratio passiva in
12Spiritu Sancto, nec spiratio activa prout sumit in Patre
13et Filio est spiratio in Spiritu, quia licet spiratio
14activa non sit Spiritus Sanctus, haec tamen nihil ad-
15dit ultra illam Pater non est Spiritus Sanctus

Quintum corollarium:

16 5o(Quinto)
16sequitur quod sunt plures negationes non coinci-
17dentis in divinis quam sibi ibi res distinctae,
18patet quia primo sunt ibi 3s(tres) negationes. Pater non
19est Filius. Filius non est Spiritus Sanctus, Pater non
20est Spiritus Sanctus, et a parte varietatis ponenda
21sunt duo extrema in eodem, cum dicitur Pater et Filius
22non sunt Spiritus Sanctus. Ponenda tria extrema va-
23riande erunt combinationes non coincidentes
24usque ad 21. Et tamen non variatur numeris personarum

Contra opinio Wyclif

17
25Et sic patet fatuitas huiclifi[?wyclif?], qui ex combinationibus
26negativis concludit numerum septernarium per-
27sonarum in divinis.

18 Sed hoc videtur falsum primo,
28quia ex multitudine propositionum negativarum non concluditur
29multitudo personarum

19 2o(Secundo), quia si voluisset concludere
30numerum personarum ex multitudine propositionum nega-
31tivarum non debuisset stetisse in numero sep-
32tenario, ymo(immo) debuisset procedere usque ad
3321a combinationem seu numerum

Sextum corollarium:

20[omitted]

21[omitted]

Septimum corollarium:

22 Sequitur falsum
34esse quod aliquae res sint in divinis quae nec sint
35Pater, nec Filius, nec Spiritus Sanctus. Nec sequitur
36Trinitas non est Pater, nec Filius, nec Spiritus Sanctus,
37igitur aliqua res est in divinis, quae non est Pater, nec Filius,
38nec Spiritus Sanctus. Causa est, quia licet Trinitas non sit
39Pater, nec Filius, nec Spiritus Sanctus, tamen ipsa est
40res quae est Pater et Filius et Spiritus Sanctus. nec
41sequitur deitas est aliqua res, quae non est
42Pater, ergo deitas non est Pater

23 3o(Tertio) arguitur, quia
43si ex pluralitate relationum concluditur multitudo
44personarum, tunc sequitur quod in divinis erit numerus
45quaternarius quod est haereticum. Et videtur
46sequi ex dictis quod relationes multitate in divinis
47quantum ad terminos et nostrum modum considerandi non R125vb
48inferunt multitudinem personarum

Confirmatio

24 Ad confirmationem,
49quia generatio prout est communis Patris et Filii, Patri
50convenit active Filio passive et constitutiva alicuius, et
51non erit constitutiva Patris nec Filii nec Spiritus Sancti, ergo unius
52personae realiter ab illis tribus distinctae

25 2o(Secundo) nunc confirmatur
53quia conceditur ab ecclesia quod Pater et Filius sunt unum principium
54Spiritus Sancti. Modo principium non supponit pro ecclesia essentia
55quia essentia non spirat Spiritum Sanctum, ergo sumit pro constituto
56quodquod habebit habitudinem relationis, quae erit una persona
57ab aliis tribus distincta, hic dicitur quod
58nulla est ponenda distinctio in divinis, nec aliqua
59proprietas personarum aliquid constituit, sed ipsa est essentia et
60persona formaliter absque distinctione a parte rei.

Ad rationem quod Pater et Filius unum principium Spiritus Sancti

26 Et
61tunc dicitur ad rationem quod Pater et Filius unum principium
62Spiritus Sancti, id est, quod uniformiter spirant Spiritum Sanctum.
63Ideo non dicuntur duo principia, sed unum tantum, unde in causationibus
64rerum creatarum numquam duae causae possent unifor-
65miter et adaequate concurrere ad eundem effectum
66producendum. Ideo illae res dicuntur duo principia. Modo
67modus communis loquendi est quod si duae res sint duo
68principia illa concurrunt diversimode respectu principiati
69et ista fuit radix quare determinatum fuit per
70ecclesiam quod Pater et Filius sunt unum principium Spiritus Sanctus,
71quia ad hoc ponendum oportet quod uniformiter spirando Spiritum
72Sanctum. Ideo ecclesia determinavit quod ipsum producunt tam-
73quam unum principium et non duo principia, quia oportet quod concur-
74rerent difformiter spirando. Aliter dicit, dicens
75Bonaventura, quod Pater et Filius vocantur unum
76principium, quia u??ca[?] voluntare et fecunditate pro-
77ducunt Spiritum Sanctum, nec sequitur quod ibi sit relatio
78quae constituit 3m(tertium)

Opinio Ockham

27 Notandum est quod oppinio(opinio) Okam
79in hac materia fuit quod spiratio activa seusit rea-
80liter una notio ab aliis distincta, et vere
81constitutiva alicuius. Consequens tamen Patri et Filio coniuncti,
82et dicitur de illis tantum

28 Sed contra illud arguitur quia
83si sic, sequeretur quod in divinis esset veraciter quater-
84nitas. Patet consequentia, quia Spiritus Sanctus distingueretur
85a notione activa, scilicet, a spiratione. Et non distin-
86guitur essentialiter, igitur tanquam a persona vel personaliter,
87igitur illa notio est persona et non est Pater et Filius
88nec Spiritus Sanctus, quia non praedicatur de Patre ad extra
89nec de Filio nec de Spiritu Sancto, igitur

29 2o(Secundo) arguitur
90per r??am[?] Anselmi, quia concedere aliquod constitutum in
91divinis quod nec est Pater nec Filius nec Spiritus Sanctus
92est concedere unam distinctionem, quae nec est ex fide nec
93consonat fidei

30 3o(Tertio) relationes oppositae non possunt
94ydemptice(identice) concurrere, nisi in essentiam cuius modi R126ra
1sunt relationes Patris et Filii et Spiritus Sancti. Nam si
2aliter possent unitive concurrere. Illae non habe-
3rent formalem repugnantiam, sic quin Pater
4esset Filius formaliter et e converso. Et Filius esset formaliter
5Spiritus Sanctus. Unde ista oppinio(opinio) non solum ponit quod
6paternitas et filiatio concurrant ydemptice(identice) cum
7essentia, sed etiam concurrunt ad constitutionem alicuius quod
8nec est Pater nec Filius nec Spiritus Sanctus

31 4o(Quarto) quia
9constitutum non est essentiale videtur quod sit personale.
10Modo ibi non est concursus essentialis, igitur ille est persona-
11lis vel suppositibilis, et per consequens Pater et Filius con-
12currunt ydemptice(identice) et sunt eadem persona quod est
13falsum, quia si sic, sequeretur quod essent ydemptitas(identitas)
14unitata[?], nec esset repugnantia inter Patrem
15et Filium relative, ymo(immo) relationes coinciderent et
16rediret error Sabellii, scilicet, quod ibi estsolum esset
17distinctio secundum modum considerandi nostrum expressum per
18tres illativos

32 5o(Quinto) in hac materia Okam excessit
19limites articuli, quia secundum articulum non oportet fingere huiusmodi
20constitutiones, sed oportet resolvere materiam ad claros terminos
21quoniam Pater et Filius producunt Spiritum Sanctum unifor-
22miter et si hoc non diceretur vocarentur duo principia
23nec oportet resolvere materia ad difficultatem vocabuli, quia
24Pater et Filius uniformiter concurrunt ad spi-
25rationem Spiritus Sancti absque quacumque difformitate
26et relatione uniformitatis dicuntur unicum prin-
27cipium. Et ita in materia Trinitatis doctores
28multas propositiones admittunt mira??res[?] quod sit ar-
29ticulus, sed ars obligatoria fidei haec non exigit[?],
30patet igitur quod naturalis investigatio in materia Trinitatis nihil habet
31contra fidem, ymo(immo) per eam ipsa investigatio naturalis diri-
32gitur et elevatur. Et si non ponant obicem capiet
33articulum Trinitatis et defendet suas propositiones, quia articulus
34Trinitatis est magis sustinibilis quam positio Platonis de
35ydeis(ideis), et positio Hermetis de generatione mundi,
36nam considerata deitatis immensitate et ratione
37suae infinitatis Deus habet diversas proprietates
38quae non repiuntur in creaturis. Et non est mirum,
39si in Deo sit unica essentia et plures personae,
40quia in creatura sunt plures essentiae, scilicet, materialis et
41formalis, et tamen ibi est unica subsistentia,
42igitur non est mirandum, si res infinita habeat
43oppositas proprietates et contrarias proprietatibus creaturarum,
44quia ipsa infinite excedit omnia alia, ab
45ipsa, si ergo natura corporalis est plures essentiae
46quid mirum, si summa res unicaest essentia,
47et sic illi rei summae convenit se ipsam diffundi R126rb
48et non poterit se multiplicare essentialiter, igitur se diffundit
49personaliter.

33 Item dicitur quod conditio neccessitatis(necessitatis) ad
50diffundendum se ad intra non dicit imperfectionem
51sed potius bonitatem fecundam, sed agere ad
52extra convenit ei contingenter, et si hoc esset
53neccessario(necessario) hoc diceret imperfectionem, et ideo Deus neccessario(necessario)
54diligit se, et contingenter creaturas, multas ratio-
55nes fecit Ricardus de Sancto Victore credens
56demonstrare articulum Trinitatis. sed alio modo posset probari
57per medium extrinsecum, scilicet ex auctoritate Sacrae Scrip-
58turae.