Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | December 29, 2012
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
83Ut materia caritatis magis aperiatur
84et amplietur, probatur quod stat aliquem in
85caritate existentem esse perplexum
86inter duo mala
2
Et primo de Iudaeis sim-
87licibus
in caritate non existentibus tempore praedicationis
88Christi, nam tunc praelati eorum praedicabant eis
89quod Christum interficerent tanquam adversarium legis
90et prophetarum, et illi simplices habebant credere
91superioribus et maxime simplices et non
R130va
1litterati seu non instructi eminenter in sua
2lege, et illud videtur esse omnium iuri consonum quod
3simplices, et non instructi credant doctori-
4bus
suis et praelatis, quia etiam ipsi praelati ipsi
5iuri subiciuntur et maxime duobus consideratis
3
6Primum maledicto in omnis, quia non servaverunt
7omnia verba legis huius B veteris testamenti
8ut habetur in Deuteronomio, igitur ex textu Iu-
9daei
poterant contra Christum arguere eo quod delebat
10cerimonias legis
4
Alia regula in eodem
11libro si surrexerit in te prophetam et praedicta-
12verit
contra legem vel minuere eam voluerit vel
13ei addere aliquid voluerit interficiatur
5
Igitur videtur quod Iu-
14daei
rationabiliter debebant suis praelatis ad-
15haere,
sed quod debebant etiam adhaerere et
16credere Christo. Patet ex fide nostra, quia ad ipsius legem
17omnis adhaerere obligabantur et tenebantur.
18Et per consequens possibile existentem in caritate inter duo
19mala esse perplexum et quod nullo modo potest
20evitare quin pectet. Sed forte diceretur quod operatio
21miraculorum sufficienter solvebat vinculum
22perplexitatis, sed hoc non sufficit
6
quia ita ante[?] christus
23nostrae legis subversor in attestationem[?] nequitiae
24suae faciet miracula
7
2o(Secundo) magi phara-
25onis
faciebant miracula, ut de conversione
26virgae in serpentem et de conversione fluviorum
27in sanguinem, et de humdana[??] ranarum[?]
8
3o(Tertio)
28ydolatriae(idolatriae) in attestatione sacrelegi cultus
29habent miracula et de hoc facit valerius[?]
30titulum. Et etiam hystoriae(historiae) sunt ad hoc, igitur
31ex parte miraculorum non sufficienter deter-
32minantur
Iudaei ad credendum Christi legem, et sic
33habebant adhuc perplexitatem
9
2o(Secundo) arguitur
34quia videtur quod ignorantia invincibilis excu-
35set
totaliter a peccato, igitur ipsa est caritati compossi-
36bilis
specialiter in agibilibus
10
Deinde arguitur
37contra aliud, scilicet, quod stat quod caritas nullo modo
38sit intenssibilis vel remissibilis, quae omnis
39forma absoluta, quae denominat suum subiectum absolute
11
40et hoc dicitur contra denominationem relativa, quae est intenssibilis
41et remissibilis realiter intrinsece, sed ita est de caritate,
42quia ipsa denominat aliquod subiectum in aliquo gradu
43carum. Et iterum potest illud idem denominare
44esse magis carum, igitur ipsa est intenssibilis
45et remissibilis
12
Post arguitur contra illud quod
46dictum est quod caritas non repugnat essentialiter
47culpae, quia caritas est intrinsece rectitudo, igitur
R130vb
48repugnat omnium[?] obliquitati morali, quia non stat
49quod sit caritas in aliquo et ibi sic moralis
50perversitas, quia sicut odium Dei est modus obliquus et
51avertit creaturam a suo fine debito, ita caritas
52converti in creaturam adhoc quod ordinetur ad suum finem
53debitum. Ita caritas non stat cum culpa
13
Co-
54ntra
illud quod dictum quod caritas praerequiritur tanquam
55causa essentialiter praeordinata aliis virtutibus
56contra sit ita quod aliquis existens in caritate fa-
57ciat
opera meritoria circa materiam omnium virtutum
58ut circa temperantiam temperet passiones, et circa for-
59titudinem
agrediatur[?] fortia, et sic de aliis vir-
60tutibus,
tunc ex huiusmodi operibus generantur habitus,
61tunc postquam operatus est opera virtuosa valde
62diu, ut puta 20 annis peccet ille uno
63parvo peccato morali, et quia propter illud peccatum
64illi habitus non corrumpuntur. Alias talis esset,
65ita inhibilis ad bene agendum, sicut puer noviter
66natus quod est falsum, igitur talis habebit efficientiam
67ut exeat in actus similes mediantibus habentibus ex
68bonis operibus generatis, et operatio illarum vir-
69tutum
70non dependet ab influxu caritatis
14
4o(Quarto) arguitur, quia sustinendo quod qualitas[?] rema-
71neat
cum culpa in esse qualitatis, et non in
72esse caritatis, habebitur propositum
15
Nam ut probatum
73est habitus generati per actus caritativos
74sufficiunt ex se in actus similes, igitur illa[secunda?] caritas
75qualitatis sufficiet ad generandum actus carita-
76tivos.
Patet consequentia, quia qualitas est nobilior et
77magis activa et habet passum sibi applicatum
78debite dispositum, ut supponitur, igitur exiret[?exiet?]
79in actum
16
Confirmatur, quia existens in culpa
80potest exire in actum fidei, ergo operatio fidei non
81dependet essentialiter ab influxu caritatis
82et fides exit bene in actum credendi absque
83influxu caritatis. Et si sic, pari ratione, potest
84haec caritas, quae aequae est donum supernaturale, sicut
85fides
17
Aliae rationes adducuntur secundum difficultatis
86particulares. Sed respondendum est ad rationes Aureoli
18
87Et primo videnda est oppinio(opinio) seu ymaginatio(imaginatio)
88sua quae stat in hoc. Unde ipse ymaginatur(imaginatur)
89quod caritas est causa neccessario(necessario) denominans suum subiectum
90carum, et tam neccessario(necessario) est caritas quam albedo
91est essentialiter albedo et neccessario(necessario) suum subiectum de-
92nominans
album. Nam sicut albedo est intrinsece albedo
93nec stat aliquod esse album, quin sit albedo
R131ra
1et sicut non est possibile quod inhaereat subiecto gradu suf-
2ficiente
quoniam denominet suum subiectum album,
3ita de caritate impossibile est eam inhaerere ali-
4cui
subiecto quin denominet ipsum carum. Nec possibile est
5esse carum quin sit caritas et ultra hoc iste do-
6ctor
addit quod est difficilius quod non solum qua-
7litas
subiectum suum denominat carum B caritas,
8sed denominat Deum diligentem tale subiectum huiusmodi
9forma, ita quod caritas non solum denominat
10subiectarum, scilicet, quod diligatur a Deo, sed etiam denominat
11tale subiectum Deum diligere habitualiter. Et ideo non
12stat subiectum denominari sic, nisi per talem formam,
13sicut non stat subiectum esse album, nisi mediante al-
14bedine.
Nam iste doctor dicit quod dilectio quam
15habet Deus ad creaturam est quodammodo posterior ad
16caritatem, quia per prius se obicit creatura ut
17informata caritate quam, ut dilecta a Deo
19
Contra istam ymaginationem(imaginationem) arguitur, primo contra
18illud quod dicebatur ultimo de ratione prioritatis
19quia dicit quod caritas habet rationem prioritatis respectu divinae ac-
20ceptationis
20
contra ex philosophia et theologia solida
21habitudo Dei est res viceversa, quia res sunt
22causae nostrae scientiae, et scientia Dei est causa rerum,
23nam secus est de rebus respectu nostri et respectu
24Dei. Et sicut dicitur de scientia, ita diceretur de aliis
25actibus, ut volitio Dei et complacentia
26sunt causa rerum et bonitatis rerum earum
27et non e converso. Igitur ratio prioritatis semper est in Deo respectu
28creatarum sive respectu scibilium quantum ad scientiam sive
29respectu volitibilium quantum ad volitionem. Igitur ille doctor
30videtur male dicere ponendo quod virtus creata
31sit causa diivinae volitionis et illud est contra philosophiam
32et theologiam, sed potius econtra Deus est causa
33rerum, ymo(immo) scientia Dei est causa scibilium et volitio
34Dei est causa volibilium. Et per consequens videtur male
35dicere quod creata virtus sit causa divinae com-
36placentiae
vel acceptationis
21
Et ex isto, sequitur
37contra dicta, quia ex quod divina acceptatio vel
38complacentia videtur posterior, sequitur quod creaturam
39Deus potest acceptare absque causa quacumque
40extrinseca et praecise diligere creaturam propter
41ipsius Dei bonitatem et non propter obiectum. Et
42ideo obiectum diligibile sortitur rationem diligibilis
43non ex se, sed ex Deo, quia non habet bonitatem
44origitur in[?]
22
Unde circa Beatus Iohannes in canonica
R131rb
45sua ait quod prior dilexit nos. Et per consequens
462a(secunda) conclusio illius doctorum est falsa, scilicet, quod caritas
47creata non procedit a divina acceptatione
23
48et legitur de Iacob et Esau, antequam Esau aliquid
49mali egisset, et iab Iacob aliquid boni fecisset
50quod Iacob dilexit Esau, autem odio habuit
24
51et in Ysa[Isaiah?], legitur quod iustitiae nostrae sunt in conspectu[?]
52Dei sunt tanquam pannus menstruate. Ubi apparet
53quod in illis non est ratio sufficientiae quare Deus
54nos diligat
25
et in euvangelio(evangelio), quia si fe-
55cerimus
quicquid poterimus secundum inutiles sumus[?], et
56Apostolus ait, non ex operibus iustitiae, quae fe-
57cimus
58nos, sed secundum suam materiam[?] salvos nos
59fecit. Et sic apparet quod creatura non diligitur propter se
26
60Item alibi Apostolus non sunt condignae passiones
61huiusmodi temporis ad futuram gloriam, quae revela-
62bitur
in nobis
27
Item pura gratuitate et bo-
63nitate
sua ordinavit nobis vitam beatam,[?]
64igitur propter suam bonitatem ordinavit nobis media
65ad eam consequendam, igitur ordinavit caritatem, quae
66est medium
28
Item quaeretur in quo genere esset de-
67pendentia
dilectionis Dei a caritate creatura, et
68hoc non posset salvari in aliquo genere
29
Item
69videtur esse contra divina libertatem, et quod non
70possit libere communicare caritatem non videtur
71bene sonare
30
Item una radix retor-
72queretur
in eam, arguit enim quod Deus non potest
73odire aliquem, nisi in eo positiva sic qua-
74litas
mala, igitur nec stat Deum aliquem diligere
75quoniam sit in eo positiva qualitas bona. Nam
76stat quod aliquis sine positiva qualitate o-
77diatur,
ut post peccatum et cessante omni actu
78potest odiri
31
Item augmentando infirmitatem suam
79in peccato originali non ponitur aliquid positivum
80secundum Anselmum loquentem de conceptu par-
81vulorum
32
Item aliter se habet Deus respectu malorum
82et aliter respectu bonorum
33
Pro quo notandum est quod similitudo
83non est bona de odio ad dilectione, quia dato
84quod Deus non posset odire creaturam in salvasua
85malitia exigente non sequitur, quod ita sit
86de dilectione, scilicet, quod Deus non possit diligere
87creaturam, nisi suo merito exigente, quia considera-
88ta
immensitate divina non modica debet negari
89consequentia, quia non est simile de odio et dilectione Dei
90respectu creaturarum. Nam in nobis, ita est virtuosus
R131va
1numquam odiret, nisi malefacientem, et tamen diligit
2quaecumque alium indifferenter, et etiam ad libertatem
3spectat dare non benefacienti
34
Ideo Deus aliter
4se habet concurrendo respectu malorum et aliter respectu bonorum,
5quia ipse specialiter concurrit primiando[?] liberaliter
6se communicando, et respectu malorum se habet non sit, sed non
7concurrit nisi quantum rigor iustitiae requirit in-
8forma
35
Respondetur ad rationes huius doctoris quando dicitur actus
9aeternus non potest transire supra rem mutabilem,
10nisi participet aliquid noviter quod habet rationem obiecti, igitur
11aeterna dilectio non potest transire in Sorte, sic gratia
12exempli, nisi ipse participet aliquid noviter de aeterna
13dilectione
36
Iste doctor tangit materiam praescientiae
14et de causalitate Dei ad extra tenet oppinionem(opinionem), quae
15non est, ut videtur bene solida. Unde dicit
16quod non stat divinam voluntatem esset determinatam
17respectu effectus producibilis quoniam effectus producatur,
18ideo non agit Deus ad extra libere volendo.
19Unde solutio argumenti sui stat in hoc, quando dicit quod actus
20aeternus etc.
37
Hic doctores adducunt diffi-
21cultates
multas propter obscuritatem terminorum
38
22et ideo distinguitur de complacentia vel volitione
23quantum ad propositum. Nam ipsa potest capi pro praedestina-
24tione.
Et tunc numquam noviter actus aeternus
25posset transire supra aliquod obiectum, quia quicquid
26praedestinatum est ab aeterno est praedestinatum, licet
27possint non esse, vel causatur pro praedestinatione quae est
28secundum praesentem iustitiam, et sic noviter potest transire supra
29obiectum.
39
Primo modo igitur negatur quod actus aeternus sine compla-
30centia
possit ferri supra aliquid noviter, quia impli-
31cat
contradictionem quod aliquid sit noviter praedestinatum, nisi
32concedatur de Christo per communicationem idiotatum[??]. Et hoc non
33esset ad propositum.
40
Sed cum dicitur quod actus aeternus, quando
34causatur pro acceptatione secundum praesentem iustitiam, potest
35transire in aliquod subiectum noviter. Contra arguitur
36nam omnes actus ad intra est aeternus, igitur non
37noviter fertur in aliquod obiectum, dicendum quod
38si intelligitur quod Deus ab aeterno praedestinavit
39aliquem esse in aliquo instanti in quo erit. Conceditur[?]
40si intelligitur quod Deus sic se habet respectu creaturae quod voluerit
41sic esse, sicut per istam significatur Sortem est. Negatur
42quia Deus noviter vult eam esse, et sic usque
43ad 3m(tertium) principium quod ibi debet esse.
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Caritate, Lectio 83, de Caritate (http://scta.info/resource/lectio83 )
Reims, Bibliothèque Municipale, ms. 506, 130r-131v (http://scta.info/resource/lectio83/reims)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio83/reims/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio83/reims/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 83, de Caritate [Critical]
Lectio 83, de Caritate [Reims] (Currrent Focus)
Lectio 83, de Caritate [Sorbonne]
No results found