Lectio 83, de Caritate [Sorbonne Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | December 29, 2012

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

Sources: S: Sorbonne

Lectio 83, de Caritate [Sorbonne Transcription]

Ad secundum corollarium: quod stat aliquem in caritate existentem esse perplexum inter duo mala

1 Ut materia
87caritatis magis aperiatur et amplietur, probatur
88quod stat aliquem in caritate existentem esse
89perplexum inter duo mala.

2 et primo de Iudaeis S147va
1simplicibus in caritate non existentibus tempore praedicationis christi,
2nam tunc praelati eorum praedicabant eis quod christum
3interficerent tanquam adversarium legis et prophetarum,
4et illi simplices habebant credere superioribus et maxime
5simplices et non litterati seu non instructi
6eminenter in sua lege, et illud videtur esse omnium Iuri con-
7sonum quod simplices, et non Instructi credant docto-
8ribus suis et praelatis, quia eciam(etiam) ipsi praelati ipsi
9Iuri subiciuntur et maxime duobus consideratis.

3
10primum maledicto in omnis, quia non servaverunt omnia verba
11legis huius scilicet veteris testamenti ut habetur in de-
12uteronomio, igitur ex textu Iudaei poterant contra
13christum arguere eo quod delebat cerimonias legis.

4
14alia regula in eodem libro si surrexerit in te propheta
15et praedicaverit contra legem vel minuere eam vo-
16luerit vel ei addere aliquid voluerit interficiatur

5
17igitur videtur quod Iudaei rationabiliter debebant suis
18praelatis adhaere, sed quod debebant eciam(etiam) adhaerere
19et credere christo. patet ex fide nostra, quia ad ipsius le-
20gem omnis adhaerere obligabantur et tenebantur.
21et per consequens possibile existentem in caritate inter duo
22mala esse perplexum et quod nullo modo potest evitare
23quin pectet. sed forte diceretur quod operatio miraculorum
24sufficienter solvebat vinculum perplexitatis, sed hoc
25non sufficit

6 quia ita antichristus nostrae legis subversor
26in attestationem suae nequiciae(nequitiae) faciet miracula

7
272o(secundo) magi pharaonis faciebant miracula, ut
28de conversione virgae in serpentem et de conversione
29fluviorum in sanguinem, et de habundantia(abundantia)
30ranarum

8 3o(tertio) ydolatriae(idolatriae) in actestatione(attestatione) sacrilegi
31cultus habent miracula et de hoc fecit valerius
32titulum. et eciam(etiam) hystoriae(historiae) sunt ad hoc, igitur ex parte
33miraculorum non sufficienter determinantur Iudaei ad cre-
34dendum christi legem, et sic habebant adhuc perple-
35xitatem

9 2o(secundo) arguitur quia videtur quod ignorantia invincibilis
36excuset totaliter a peccato, igitur ipsa est caritati
37compossibilis specialiter in agibilibus

Ad 10 or 11[??]

10 deinde arguitur contra
38aliud, scilicet, quod stat quod caritas nullo modo sit intensibilis
39vel remissibilis contra omnis forma absoluta, quae denominat
40suum subiectum absolute

11 et hoc dicitur contra denominationem re-
41lativa, quae est intensibilis et remissibilis realiter
42intrinsece, sed igitur est de caritate, quia ipsa denominat
43aliquod subiectum in aliquo gradu carum et iterum potest
44illud idem denominare esse magis carum, igitur ipsa est S147vb
45intensibilis et remissibilis

Ad octavum corollarium: quod caritas non repugnat essentialiter culpae

12 post arguitur contra illud quod dictum est quod
46caritas non repugnat essentialiter culpae, quia caritas
47est intrinsece rectitudo, igitur repugnat omni obliquitati mo-
48rali, quia non stat quod sit caritas in aliquo et ibi
49sit moralis perversitas, quia sicut odium dei
50est modus obliquus et avertit creaturam a suo fine
51debito, ita caritas converti creaturam adhoc quod ordi-
52netur ad suum finem debitum. igitur caritas non
53stat cum culpa

13 Contra illud quod dictum quod caritas
54praerequiritur tanquam causa essentialiter praeordinata
55aliis virtutibus contra si sic ita quod aliquis existens in caritate faciat opera meritoria circa materiam omnium
56virtutum ut circa temperantiam temperet passiones,
57et circa fortitudinem agrediatur(aggrediatur) forcia(fortia), et sic
58de aliis virtutibus, tunc ex huiusmodi operibus
59generantur habitus, tunc postquam operatus est opera
60virtuosa valde diu, ut puta 20 annis
61peccet ille uno parvo peccato morali, et quia propter illud
62peccatum illi habitus non corrumpuntur. alias talis esset,
63ita inhabilis ad bene agendum, sicut puer noviter
64natus quod est falsum, igitur talis habebit efficaciam
65ut exeat in actus similes mediantibus habentibus
66ex bonis operibus generatis, et sic operatio illarum
67virtutum non dependet ab influxu caritatis.

14
684o(quarto) arguitur, quia sustinendo quod qualitas remaneat cum
69culpa in esse qualitatis, et non inesse caritatis, habebitur
70propositum

15 nam ut probatum est habitus generati per actus
71caritativos sufficiunt ex se in actus similes, igitur
72illa qualitas sufficiet ad generandum actus ca-
73ritativos. patet consequentia, quia qualitas est nobilior et
74magis activa et habet passum sibi aplicatum(applicatum) debite
75dispositum, ut supponitur, igitur exiet in actum

16 confirmatur,
76quia existens in culpa potest exire in actum fidei,
77igitur operatio fidei non dependet essentialiter ab in-
78fluxu
79caritatis et fides exit bene in actum
80redendi absque influxu caritatis. et si sic, pari
81ratione, potest haec caritas, quae aeque est donum super-
82naturale, sicut fides

Responsio ad rationes Aureoli

17 aliae rationes adducuntur
83secundum difficultatis particulares. Sed Respondendum est ad
84rationes aureoli

18 et prius videnda est oppinio(opinio) seu
85ymaginatio(imaginatio) sua quae stat in hoc. unde ipse ymaginatur(imaginatur)
86quod caritas est causa neccessario(necessario) denominans suum subiectum
87earum, et tam neccessario(necessario) est caritas quam albedo
88est intrinsece albedo essentialiter et neccessario(necessario) suum subiectum
89denominans album. nam sicut albedo est
90intrinsece albedo nec scat(stat) aliquod esse album, quin
91sit albedo et sicut non est possibile quod inhaereat
92subiecto gradu sufficiente quin denominet subiectum S148ra
1album, ita de caritate impossibile est eam inhaerere
2alicui subiecto quin denominet ipsum carum. nec possibile
3est esse carum quin sit caritas et ultra hoc iste
4doctor addit quod est difficilius quod non solum
5qualitas subiectum suum denominat carum, scilicet caritas,
6sed denominat deum diligentem talem subiectum huiusmodi
7forma, ita quod caritas non solum denominat subiectum
8carum, scilicet, quod diligatur a deo, sed eciam(etiam) denominat
9tale subiectum deum diligere habitualiter. et ideo non
10stat subiectum denominari sic, nisi per talem formam,
11sicut non stat subiectum esse album, nisi mediante
12albedine. nam iste doctor dicit quod dilectio
13quam habet deus ad creaturam est quodammodo posterior
14ad caritatem, quia per prius se obicit creatura ut
15informata caritate quam, ut dilecta a deo

Responsio ad probationem secundae conclusionis Aureoli

19
16contra istam ymaginationem(imaginationem) arguitur, primo contra illud quod ultimo
17dicebatur de ratione prioritatis quia dicit quod ca-
18ritas habet rationem prioritatis respectu divinae accep-
19tationis

20 contra ex philosophia et ex theologia solida
20habitudo dei est res viceversa, quia res sunt causae
21nostrae scientiae, et scientia dei est causa rerum, nam
22secus est de Rebus respectu nostri et respectu dei. et
23sicut dicitur de scientia, ita diceretur de aliis
24actibus, ut volitio dei et complacentia sunt
25causa rerum et bonitatis earum et non econverso. igitur ratio
26prioritatis semper est in deo respectu creatarum sive respectu scibilium
27quantum ad scientiam sive respectu volitibilium quantum ad volitionem.
28igitur ille doctor videtur male dicere ponendo
29quod virtus creata sit causa divinae volitionis et illud
30est contra philosophiam et theologiam, sed pocius(potius) econtra deus
31est causa rerum ymo(immo) scientia dei est causa scibilium
32et volitio dei est causa volitibilium[?]. et per consequens videtur
33maledicere quod creata virtus sit causa divinae com-
34placentiae vel acceptationis

21 et ex isto, sequitur
35contra dicta, quia ex quo divina acceptatio vel
36complacentia videtur posterior, sequitur quod creaturam deus
37potest acceptare absque causa quacumque extrinseca
38et praecise diligere creaturam propter ipsius dei bonitatem
39et non propter obiectum. et ideo obiectum diligibile sor-
40titur rationem diligibilis non ex se, sed ex
41deo, quia non habet bonitatem origitur in se

22 unde
42circa beatus Iohannes in canonica sua ait
43quod "prior dilexit nos". et per consequens 2a(secunda) conclusio
44illius doctoris est falsa, scilicet, quod caritas creata
45non procedit a divina acceptatione

23 et legitur
46de Iacob et esau, antequam esau aliquid
47mali egisset, et Iacob aliquid boni fecisset S148rb
48quod iacob dilexit esau, ante odio habuit

24 et
49in ysa legitur quod Iustitiae nostrae sunt in conspectu dei
50sunt tanquam pannus menstruate. ubi apparet quod in illis
51non est ratio sufficientiae quare deus nos diligat

25 et
52in euvangelio(evangelio), quia si fecerimus quidquid poterimus secundum
53inutiles sumus, et apostolus ait, non ex operibus
54Iustitiae, quae fecimus nos, sed secundum suam materiam
55salvos nos fecit. et sic apparet quod creatura non diligitur
56propter se

26 Item alibi apostolus non sunt condignae
57passiones huiusmodi temporis ad futuram gloriam, quae
58velabitur in vobis

27 Item pura gratuitate et
59bonitate sua ordinavit nobis vitam beatam,
60igitur propter suam bonitatem ordinavit nobis media
61ad eam consequendam, igitur ordinavit caritatem,
62quae est medium

28 Item quaeretur in quo genere esset
63dependentia dilectionis dei a caritate creata,
64et hoc non posset salvari in aliquo genere

29 Item
65videtur esse contra divinam libertatem, et quod non possit
66libere communicare caritatem non videtur bene sonare

30 Item
67una radix retorqueretur in eum, arguit enim
68quod deus non potest odire aliquem, nisi in eo positiva
69sit qualitas mala, igitur nec stat deum aliquem
70diligere quin sit in eo positiva qualitas bona.
71nam stat quod aliquis sine positiva qualitate odiatur,
72ut post peccatum et cessante omni actu potest
73odiri

31 Item augmentando infirmitatem suam in
74peccato originali non ponitur aliquid positivum secundum an-
75selmum loquentem de conceptu parvulorum.

32
76Item aliter se habet deus respectu malorum et aliter
77respectu bonorum

33 pro quo notandum est quod similitudo non est
78bona de odio ad dilectionem, quia dato quod deus
79non posset odire creaturam nisi malitia exi-
80gente non sequitur, quod ita sit de dilectione,
81scilicet, quod deus non possit diligere creaturam, nisi
82suo merito exigente, quia considerata im-
83mensitate divina non modica debet negari consequentia,
84quia non est simile de odio et dilectione
85dei respectu creaturarum. nam in nobis, ita est virtuosus
86numquam odiret, nisi malefacientem, et tamen diligit
87quemcumque alium indifferenter, eciam(etiam) ad libertatem
88spectat dare non benefacienti

34 ideo deus aliter
89se habet concurrendo respectu malorum et aliter respectu
90bonorum, quia ipse specialiter concurrit praemiando li-
91beraliter se communicando, et respectu malorum se habet
92non sit, sed non concurrit nisi quantum rigor Iustitiae S148va
1requirit.

Responsio ad probationem primae conclusionis Aureoli

35 In forma Respondetur ad rationes huius
2doctoris quando dicitur actus aeternus non potest transire
3supra rem mutabilem, nisi participet aliquid noviter quod
4habet rationem obiecti, igitur aeterna dilectio non potest
5transire in sorte, sit gratia exempli, nisi ipse
6participet aliquid noviter de aeterna dilectione

36
7Iste doctor tangit materiam praescientiae et de causa-
8litate dei ad extra tenet opinionem, quae non est, ut
9videtur bene solida. unde dicit quod non stat divinam
10voluntatem esse determinatam respectu effectus producibilis
11quin effectus producatur, ideo non agit deus ad
12extra libere volendo. unde solutio argumenti sui
13stat in hoc, quando dicit quod actus aeternus etc.

37 hic
14doctores adducunt difficultates multas propter
15obscuritatem terminorum

38 et ideo distinguitur de complacentia
16vel volitione quantum ad propositum. nam ipsa potest capi
17pro praedestinatione. et tunc numquam noviter actus aeternus
18posset transire supra aliquod obiectum, quia quicquid praede-
19stinatum est ab aeterno est praedestinatum, licet possint
20non esse, vel capitur pro praedestinatione quae est secundum
21praesentem Iustitiam, et sic noviter potest transire supra
22obiectum.

39 primo modo igitur negatur quod actus aeternus sive praedestinatio
23vel complacentia possit ferri supra aliquid no-
24viter quia Implicat contradictionem quod aliquid sit noviter
25praedestinatum, nisi concedatur de christo per communicationem ydiomatum(idiomatum).
26et hoc non esset ad propositum.

40 sed cum dicitur quod actus aeternus,
27quando capitur pro acceptatione secundum praesentem Iustitiam
28potest transire in aliquod subiectum noviter. contra arguitur nam
29omnis actus ad intra est aeternus, igitur non noviter
30fertur in aliquod obiectum, dicendum quod si intelligitur quod
31deus ab aeterno praedestinavit aliquem esse in
32aliquo instanti in quo erit conceditur si intelligitur quod
33deus sic se habet respectu creaturae quod voluit sic esse,
34sicut per istam significatur sortes est negatur quia deus
35noviter vult eam esse