6 Sed contra arguitur, quia omnis qualitas habet rationem
82specificam per quam differt ab aliis alterius speciei, et illa
83non est nisi esse illius qualitatis, igitur intrinsecum est caritati quod
84ipsa sit caritas

7 Respondetur quod caritas est alicuius certae
85speciei et habet aliquid quod est de ratione eius specifica, sed negandum
86est quod hoc sit Reddere carum, et si arguatur quod esse cari-
87tatis est huiusmodi, dicitur quod ibi petitur principium, et sic de di-
88recto posset negari

8 Et si quaeratur quae est denominatio
89intrinseca caritatis, hic dicitur quod vocabulum non est impossibilem,
90nec habemus vocabula concretiva imposita quae communicantur
91subiecto intrinsece vi huiusmodi informationis, et sic conceditur
92de omni qualitate vitali. Ita quod qualitas immutans men-
93tem vitaliter ex eo non est aliqua denominatio intrinseca. patet
94si inhaeret alteri, tunc non illud subiectum cui inhaerebat
95denominaret

9 2o(secundo) non solum denominatio caritatis potest esse maior
96vel minor per acceptationem, sed eciam(etiam) potest esse maior vel
97minor per assistenciam(assistentiam) spiritus sancti sibi qui eam vivificat,
98quia secundum quod spiritus sanctus mentem magis vivificat secundum hoc
99caritas denominat subiectum magis carum, nihilominus
100tamen tenetur quod caritas est intensibilis et remissibilis
101per peccatum veniale et componitur ex partibus intensivis.
102et tunc ad rationem, quia tunc caritas esset Remissibilis
103per peccatum veniale

10 notandum est aliquid de differentia peccati SV311va
1venialis a peccato mortali. unde aliqui ponunt differentiam
2inter peccatum veniale et peccatum mortale in ordine ad pe-
3nas eis debitas nam in peccato mortali debetur aeterna pena.
4peccato veniali debetur pena temporalis, sed ista assignatio differentiae
5nulla est, quia quantificatio penae est impertinens ad gravitatem
6culpae quod patet quia signata gravi culpa, si deus per suam potentiam
7non vellet dare penam peccatum, non esset minus grave
8nec defforme, igitur quantificatio penae est impertinens ad dandum
9differentiam inter mortalem et veniale peccatum

11 2o(secundo) daemones
10graviter peccant et tamen propter illa peccata nulla eis debetur pe-
11na, quia deus non vult eos punire eo quod sunt extra locum
12merendum, licet sint in loco ubi non iuste agant

12 alii autem
13ponunt aliam differentiam dicentes quod eo different, quia veniale
14non est legis transgressio, et mortale est contra legem et dei
15mandatum. Sed ista differentia non videtur bona, quia omne
16malum est prohibitum nam scriptura prohibitum facere malum
17et a malo declinare

13 Confirmatur, quia ratio peccati consistit
18principaliter in comparatione ad legem et in difformitate(deformitate) eo
19quod actus est legi difformis(deformis), igitur omne peccatum est contra le-
20gem

14 Et ideo pro aliquali intellectu differentiae inter peccatum
21veniale et mortale

15 notandum est quod ex culpa originali
22creatura rationalis incurrit ignoranciam(ignorantiam) agendorum
23ex parte intellectus

16 2o(secundo) incurrit infirmitatem et impotentiam quantum
24ad effectum, et ideo ratione huiusmodi ignorantiae aliqua
25sunt fugibilia de quibus intellectus pro praesenti via non potest habere
26sufficiens iudicium practicum suae fugibilitatis. et
27aliqua sunt eligibilia de quibus creatura in hac vita
28non valet habere Iudicium sufficiens suae eligibilitatis.
29et alia sunt de quibus potest habere iudicium practicum su-
30fficiens eligibilitatis vel fugibilitatis facta diligentia.
31et circa hoc ex parte ignoranciae(ignorantiae) tota latitudo eligibilium,
32de quibus intellectus non potest habere iudicium sufficiens eligibilitatis.
33et tota latitudo fugibilium de quibus intellectus non valet habere
34rationem fugibilitatis committuntur venialia circa hoc eo
35quod creatura deberet eligere vel fugere, quae debet

17 2o(secundo) ex parte
36impotentiae creatura incurrit fragilitatem atque infirmitatem suae
37naturae. et hoc est ex peccato originali. unde ratione peccati ori-
38ginalis consurgunt volitiones pravae et affectus mali,
39qui sunt primi motus in nobis quos eciam(etiam) non possumus
40Reprimere et licet sint pravi, et non possumus eos evitare
41excusantur, tamen pro illo tempore pro quo non possunt reprimi,
42et haec facta diligentia

18 et sic omnes motus primi quos
43inevitabiliter incurrimus vocantur venialia. et ideo dicitur
44quod septies cadit iustus in die, scilicet, venialiter, et resurgit,
45et de peccatis venialibus dicitur, et intelligitur illa aucto-
46ritas, si dixerimus quod peccatum non habemus nos ipsos se
47duximus. et veritas in nobis non est. et sic tandiu(tamdiu)
48perirlose loquar et non hereisi intelligatur de illis commisunt de se mortalia, sed propter surrep??em et imper??em actus sunt venialia nam quae sunt de se venialia sint ??? verbum otiosum licet libere iantur continueretur non fuit propria mortaliaillud peccatum est veniale quamdiu secundum humanam dili-
49genciam(diligentiam) non potest evitari. et consequenter quando libere in-
50tenditur et continuatur intrat speciem mortalium
51et maxime si continuatur per tempus per quod posset SV311vb
52utrum veniale remittat gratiama voluntate suspendi non dubium quod induit speciem mor-
53talium et cessat causa, scilicet, ratio excusandi propter fragilitatem.
54et ex alio potest dici peccatum veniale quod creatura de ri-
55gore iustitiae debet se totam deo et obligatione naturali tenetur
56in deum ferri et tendere, et quia aliquando non tendit in deum,
57nec Reffert se ad ipsum quantum potest. ideo dicitur peccare ve-
58nialiter. Sed in statu ignorantiae nullum potuit esse peccatum
59veniale quod. patet quia primi parentes circa omnia agibilia distincta
60et directam noticiam(notitiam) habuerunt et non habuerunt fragilitatem
61aliquam, quae eos ad malum inclinaret

19 veniendo tamen ad
62materiam et difficultatem argumenti, quae erat utrum veniale
63peccatum Remittat gratiam. de hoc est dupplex(duplex) oppinio(opinio)

20
64quidam dicit quod sic, de qua videtur fuisse dicens guillelmus altissiodorensis

21
65alii dicunt contrarium, scilicet, quod veniale nullo modo potest remi-
66ttere gratiam et non est forcior(fortior) ratio ad unam oppinionem(opinionem) quam ad
67aliam

22 Tamen tenendo prima Respondetur ad rationem in oppositum,
68qua arguebatur sic, quia si sic, tunc staret aliquem
69mereri mereri tantum sicut beatus petrus, et non peccasse
70mortaliter. et tamen minus praemiari quam ipse petrus, vel
71puer noviter baptizatus. consequens est falsum. patet consequentia. et
72sit ita quod aliquis meruerit tantum, sicut petrus et
73consequenter per venialia Remittatur eius gratia, quia unum veniale
74semper Remittit unum gradum gratiae

23 et tunc gratia per ve-
75nialia poterit Remitti usque ad non gradum, tunc rece-
76dat talis in illo gradu gratiae, qui est minor quam gradus gratiae
77noviter baptizati, tunc suppositis duobus, quae communiter
78conceduntur ab omnibus. primum quod baptismus sufficit ad salutem,
79diceretur quod in illo casu habebitur propositum, et ulterius dicitur
80quod consequens non est inconveniens, scilicet, quod aliquis tantum meruisset,
81sicut beatus petrus, et tamen minus praemiaretur quam infans
82noviter baptizatus. et causa est, quia licet adhuc magis
83meruerit, tamen scat(stat) bene quod minus praemietur vel forte
84dampnetur, quia venialia diminuit gratiam ratione cuius
85diminuitur praemium debitum. et illud coloraretur in alio
86casu, ubi non est neccesse(necesse) peccatorem resurgere ad maiorem
87vel aequalem gratiam, ut tenent durandus, et multi alii.
88unde secundum dispositionem peccatorum secundum hoc a maiorem vel
89aequalem posset Resurgere, et unde cum peccator cadit
90mortaliter, resurgit ad maiorem gratiam. et sic continue in infinitum
91potest in milleculpam gratiam Resurgere

24 Sed, quia millum
92eorum teneo, quia gratia baptismalis est minima gratia
93sufficiens ad salutem et milla potest esse minor lege
94scante(stante) sufficit ad salutem. unde ymaginandum(imaginandum) est quod viator
95habens usum rationis secundum processum temporis continue obligatur ad
96maiorem et maiorem gratiae gradum

25 ulterius potest ymaginari(imaginari)
97quod ultra gradum ad quem creatura ad quem creatura
98neccessario(necessario) obligatur potest habere excessum supra illum gradum
99ad quem de lege communi obligatur et iste gradus erit
100conscicuens(constituens) ultra gratiam, quae est ex praecepto

26 Et
101tunc Respondetur ad rationem quod venialia possunt remittere SV312ra
1gratiam quae inest creaturae per modum consilii ad quem creatura
2non obligatur. et tunc concedendum est quod tota latitudo
3huius gratiae potest tota Remitti per venialia, et si quaeratur
4de alia utrum aliquid eius possit Remitti per veniale

27
5Respondetur quod non quia eo ipso quod aliquid eius tolleretur eo ipso
6creatura peccaret mortaliter. et sic tota Remitteretur
7per peccatum, nec scaret(staret) aliquid eius Remitti per mortale,
8quoniam tota Remitteretur. nam cuiuscumque gratiae talis privatio
9esset peccatum mortale, vel creatura quae ab huiusmodi
10gratia privaretur esset in peccato mortali

28 Aliter dicitur in
11hac materia, quia licet peccatum veniale de se non posset Remittere
12gratiam, per accidens tamen potest. ubi notandum est quod creatura
13rationalis secundum exigenciam(exigentiam) status et dona colla-
14ta sibi a deo et processum temporis magis obligatur ad
15maiorem gratiae gradum. ubi ulterius est advertendum
16quod quemque gradum gratiae creatura habuit semel ad illum vel
17ad maiorem obligatur vel obligabitur. causa est, quia secundum au-
18gustinum gratia distinguit inter filios Regni et filios
19perditionis. et quando creatura est in gratia ipsa habet Ius
20ad hereditatem aeternam. nam quando fuit portio gloriae ipsa
21fuit creaturae data ad eius conservationem aeternam et ad illam
22creatura obligatur. et ita est in policia(politia) quod filius degenera-
23ret, qui hereditatem traditam a patre non conservaret,
24sed peccaret in patrem

29 Et ex hoc habetur quod nulla
25est gratiae distinctio ad quam obligamur et gratiae sequentis,
26quia cuiuscumque gradus Remissio esset peccatum mortale

30
27et sic peccatum veniale nullo modo potest Remittere gratiae
28gradum stante communi lege. et sic apparet quod illa in conve-
29nientia ab Inicio(Initio) illata non formaliter secuuntur(sequuntur) ex
30positione