Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | January 30, 2013
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
24Sequens argumentum
25de caritatem tangit difficultatem, utrum qualitas
26spiritualis seu indivisibilis extensive possit subiecto
27extenso inhaerere
2
et primo recitatur una opinio
28cum suo fundamento. deinde ponetur conclusio Responsalis
29quae videtur magis consona veritati
3
unde est
30una oppinio(opinio) quod omnis qualitas mondi(mundi) inextensa
31potest realiter fieri extensa, et econverso, omnis qualitas
32extensa potest fieri inextensa et indivisibilis ex-
33tensive
4
pro declaratione huius oppinionis(opinionis) ponuntur
34suppositiones
5
prima suppositio: omne accidens est intensivum vel
35alicuius intensionis. patet quia impossibile est accidens esse
36infinite remissivum
6
2o(secundo) patet quia quodlibet accidens sua
37mediante est intensus
7
2a(secunda) suppositio: omnis qualitas in-
38extensa
continet partes secundum se et quodlibet sui
39unitas adinvicem. patet quia partes intensive
40uniuntur inter se, et qua ratione propter indistantiam
41una unitur alteri, ita inter se uniuntur, igitur
42cuiuslibet partis ad quamlibet partem est unio
8
3a(tertia)
43suppositio: alia est unio partium intensivarum. et alia
44est unio parcium(partium) ad subiectum. patet quia in qualitatibus
S162vb
45corporalibus quae habent unionem intensivam et unionem
46continuitatis istae uniones sunt diversarum specierum.
47et una potest separari alia remanente
9
Et ex
48hoc sequitur 4a(quarta) suppositio quod habitudo parcium(partium) intensivarum est
49alia ab habitudine unionis extensivae
10
5a(quinta) suppositio:
50omnes qualitates subiectum indivisibiliter informantes infi-
51nitis
sitibus exterioribus coexistunt patet quia
52sicut sua substantia coexistunt diversis sitibus
53ita illa accidentia eis inhaerencia(inhaerentia) coexistunt diversis
54sitibus, licet non commensurative. unde, licet anima intellectiva
55sit indivisibilis, coexistit tamen situi divisibili, scilicet, corpori
56humano. modo dicitur quod accidens spirituale inhaerens
57subiecto divisibili proportionaliter coexistit situi, ymo(immo) tot si-
58tibus
quot coexistit subiectum suum. eciam(etiam) patet,
59quia totum coexistit sitibus partium igitur et accidens
11
606a(sexta) suppositio: destructo quolibet subiecto indivisibili, deus potest
61conservare habitudinem accidentis ad situm exteriorem
62quem habebat subiecto existente, id est, quod accidens occupet
63talem situm vel tot situs sicut ante faciebat
64in subiecto
12
7ma(septima) suppositio: deus poterit omne accidens
65non solum localiter verum etiam subiective multiplicare, id est,
66deus potest accidens ponere in diversis sitibus
67inhaerens. Ex quo sequitur quod aliquod accidens spirituale
68potest subiecto corporali inhaerere pure extensive
13
unde
69ymaginatio(imaginatio) stat in hoc quod accidens spirituale habet duplicem
70habitudinem parcium(partium), scilicet, inter se et situm extrinsecum,
71unde posset dici quod prima habitudo esset habitudo partium in-
72tensivarum
alia esset habitudo ipsarum in diversis sitibus
73vel replicatio ipsarum in sitibus extrinsecis, sicut
74accidens indivisibile occupat situm et partes re-
75plicantur
in diversis sitibus. ita poterit inhaerere
76correspondenter
14 Et ideo ista oppinio(opinio) ponit conclusiones.
15
77prima omnem formam accidentalem a subiecto et materia
78separatam potest deus extendere situaliter
79unione parcium(partium) non destructa. patet primo nam de
80corporalibus non est dubium propter rarefactionem et aug-
81mentationem
extensivam. sed de spiritualibus apparet quia ille
82possunt habere habitudinem unionis quantum ad situm, igitur
83per replicationem parcium(partium) in eodem loco potest fieri
84parcium(partium) continuitas
16
2a(Secunda) conclusio: accidens corporale potest
85fieri inextensum. patet quia habitudo parcium(partium) intensivarum
86et unio earum est alia habitudo ab unione earum
87parcium(partium) correspondenter ad situm extrinsecum, igitur 2a(secunda)
88unio potest tolli stante prima, et per consequens potest
89tolli unio respectu situs remanente unione parcium(partium)
90inter se
17Ex quo sequitur quod nullum accidens de-
91terminat
sibi ordinem parcium(partium) in situ vel in
S163ra
1toto. patet quia habitudo unionis parcium(partium) intensivarum est alia
2quam unio extensiva, igitur extrinsece nullum accidens determinat
3habitudinem parcium(partium) intensivarum. et sic stat accidentia corporalia
4habere habitudinem accidentium spiritualium et econverso stat qualitatem
5spiritualem habere rationem continuitatis, ita quod caritas potest
6informare subiectum extensivum et esse qualitas extensa.
7unde possibile est esse duas qualitates in eadem
8specie quarum una esset extensa et alia non. patet
9ex dictis quia si una inhaereret extenso subiecto
10dicitur extensa. si inhaeret inextenso diceretur
11qualitas inextensa
18
multa corollaria possent
12inferri quae essent bene pulchra, tamen studentibus re-
13linquuntur
19
Sed contra illam opinionem ponitur conclusio negativa quod
14nec caritas nec spiritualis qualitas potest subiectum
15extensum informare vel econtra. sed radix primi, quia
16nullus situs extrinsecus correspondet qualitati spirituali. ubi
17notandum quod res indivisibiles extensivae habeant co-
18respondentiam,
situs hoc est ratione perfectionis. unde deo ratione
19suae immensitatis correspondet infinitus situs verus vel
20ymaginarius(imaginarius). ita quod secundum ordinem specierum perfectior
21species occupat maiorem situm vel nata est occ-
22upare,
igitur situs correspondet alicui secundum quantitatem suae per-
23fectionis.
et ideo dicitur quod extra caelum est finitum spatium
24verum vel ymaginarium(imaginarium) correspondens deo ratione suae per-
25fectionis
immensae, et cum accidens sit minimae perfectionis
26situs non correspondet ei secundum quod correspondent substantiae cui inhaeret,
27nec sequitur quod si situs correspondeat angelo quod propter hoc
28correspondeat qualitati sibi inhaerenti
20
et circa hoc quidam
29doctor notat quod licet intellectus sit simpliciter indivisibilis,
30et omnis actus eius vel habitus non oportet quod ubicumque est
31intellectus quod eciam(etiam) eius actus sit ibi, quia staret
32quod anima multiplicatur in diversis sitibus, scilicet parisius
33et romae, et quod haberet a notitiam parisius et non haberet
34eam romae, et sic non oportet de accidentibus quod accidens
35occupet tantum situm, sicut intellectus. unde dicit
36chaton quod licet sit indivisibilis, tamen eius intellectio
37est in capite, ex quo apparet quod rem indivisibilem occupare
38locum est ratione suae perfectionis, et quia accidens non potest
39coexistere situi. ideo non potest si sit spirituale subiectum
40extensum informare
21
per multitudinem et ponatur quod
41qualitas spiritualis sit in qualibet parte subiecti
42et infinite replicetur in situ indivisibili, vel
43creetur alia et alia qualitas differens, tamen numeraliter et
S163rb
44non specifice. et tunc videtur quod una qualitas potest alteri
45uniri quo dato videtur quod agregatum(aggregatum) ex illis erit
46continuum
22
Respondetur quod partes huiusmodi qualitatis non sunt
47unibiles, nisi intensive, sicut nec anima per coniunctionem
48alterius non efficit unum, nec ex illis duabus,
49nec ex pluribus efficeretur unum, nec sunt in potentia ad
50unionem continuitatis, nec per extentionem, et qua ratione
51repugnat animae indivisibili ex coniunctione ipsius cum alia
52esse continuationem vel aliquod unum per modum continuitatis,
53ita accidentibus indivisibilibus extensive repugnat esse continua
54in aliquo subiecto extenso vel eidem inhaerere. et
55licet in illo subiecto esset qualitas secundum casum positivum in argumento,
56non tamen esset continua per partes extensas
23
6o(sexto)
57est notandum quod proportionaliter in casu argumenti diceretur de
58illis qualitatibus existentibus in subiecto, sicut diceretur
59de punctis ymaginando(imaginando) quod puncta essent continuantia
60et non componentia, et tunc diceretur quod nulla qualitas
61vel pars qualitatis esset alteri immediata, sed inter quascumque
62qualitates essent infinite mediae. ut ex punctis
63continuantibus non sequitur infinita sunt ibi puncta, nec
64est aliqua pars significabilis quin in illa sit punctus,
65igitur puncta sunt adinvicem continua. ita eciam(etiam), licet
66una qualitas esset alteri unibilis intensive. non
67tamen esset una alteri immediata. et ideo illa ymaginatio(imaginatio) de-
68ficit,
quia sumit quod qualitates sint adinvicem
69continuabiles quod esse falsum. nec arguitur ex hoc continuitas,
70si una est alteri unibilis intensive
24
Ex hoc
71sequitur quod ista consequentia non valet in qualibet parte subiecti est
72qualitas, igitur totum redditur quoddam extensum.
73et per consequens tenendum est pro via probabili, ymo(immo) ve-
74riori
quod qualitates mere spirituales non possunt
75subiecto inextenso inhaerere, et dato adhuc
76quod possent inhaerere non inhaerent nisi puncto
77indivisibili illius subiecti si ponerentur puncta
25
concedendum
78quod qualitas spiritualis est in homine, et tamen nullus
79punctus sibi correspondet, nec cuilibet parti ipsius
26
qui
80tunc ad fundamenta illius opinionis et primo ad primam suppositionem
81quando dicitur quod omne accidens est intensivum
27
hic dicitur, primo
82quod si quantitas distinguitur a re quanta quod ipsa non
83est accidens intensivum, quia esset penetratio corporum,
84quia quadrupedalitas esset composita ex duabus bipedalibus
85se invicem penetrantibus, et tunc esset penetratio
86corporum
28
2o(secundo) eciam(etiam) pars adequaretur toti, quia
87signata quantitate pedali, si ei aplicetur(applicetur) quantitas
88quadrupedalis ipsa non excedet bipedalitatem,
89quia quantitas bipedalis inest extensa toti quantitati
S163va
1quadrupedali et quaelibet pars extensiva coextenditur
2toti, igitur quaelibet pars adaequatur magnitudini quadrupedali.
3nam quaelibet quantitas est per totum illud subiectum ex-
4tensa
29
3o(tertio) datur instantia de actibus simplicibus
5in mente. unde supposito quod propositio mentalis habeat partes
6correspondentes partibus vocalis, tunc negatio istius 'sortes
7non currit' habet actum sibi correspondentem qui est qualitas
8mentalis, et tamen ille non est intensibilis nec remissibilis,
9quia actus negandi non intenditur nec remictitur(remittitur)
30
2o(secundo)
10ita diceretur de omnibus actibus simplicibus affirmativis, ubi non
11videtur quod huiusmodi qualitas sit intensibilis vel remissibilis
31
12et quando dicitur ultra quia nisi sit, tunc accidens esset infinite
13remissum. negatur consequentia quia pari ratione probaretur quod quolibet
14forma esset intensa quantumcumque esset remissa, nec valet
15ratio sequens, scilicet, quod quodlibet accidens esset intensius
16sua parte, quia quantitas non est intentior suae parte
32
172a(secunda) est neganda, quae ponit ordinem inten-
18sivarum
inter se, tamen si concedere ordo hoc iam esset
19contra illam opinionem, quia gradus ultimo introductus non
20unitur gradui primo introducto
33
3a(tertia) suppositio quae dicit quod
21alia est unio partium intensivarum inter se et alia
22est unio ad subiectum. conceditur in qualitatibus corporalibus,
23sed si generaliter intelligat negatur quia qualitas spiritualis
24habet solum habitudinem parcium(partium) inter se. et non habet habitudinem
25parcium(partium) ad situm, quia partes non habent situm
34
5a(quinta) suppositio,
26ubi ponit quod qualitates sunt in tot sitibus, sicut
27substantia quibus inhaerent,et tot sitibus adaequate eo
28existunt sicut substantia quibus inhaerent negatur haec
29suppositio, quia ratione perfectionis convenit deo vel angelo coexi-
30stere
infinito spatio. et tamen non oportet quod accidens inhae-
31rens
angelo tanto spatio coexistat eo quod est
32minime perfectionis respectu angeli
35
adhuc erat una
33ratio, sed ex istis satis patet quid sit dicendum
Peter Plaoul, Commentarius in libros Sententiarum, de Caritate, Lectio 93, de Caritate (http://scta.info/resource/lectio93 )
Paris, Bibliothèque Nationale de France, ms. lat. 15897 , 162v-163v (http://scta.info/resource/lectio93/sorb)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/lectio93/sorb/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/lectio93/sorb/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 93, de Caritate [Critical]
Lectio 93, de Caritate [Reims]
Lectio 93, de Caritate [Sorbonne] (Currrent Focus)
No results found