Lectio 100, De libertate [Erlangen Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | January 19, 2021

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

Sources: E: Erlangen

Lectio 100, de Libertate

Circa corruptelam peccati

1
28Alia lectione
29Antequam prosequar materiam de ludificationibus daemonum insitam circa corruptelam
30peccati quae est radix omnium haeresum et errorum praeter rationes tactas

Rationes quod errores mores ac malas cogitationes ex peccati corruptela

Prima ratio

2 Arguitur primo auctoritate
31scripturae ubi dicitur corpus quod corrumpitur aggravat animam et deprimit sensum multa
32cogitantem per corpus intelligit corpus infectum unde proportionaliter ad quantitates corporum qualitates
33animae movent et operamur Augustinus amor meus pondus meum ymaginandum sicut levitas
34movet mobile cui inhaeret et gravitas ita proportionaliter caritas movet sursum in deum cupiditas
35quae est correuptela aggravat quia deductio declinat ad genum finem ad quem caritas

Secunda ratio

3
36Secundo ex ymaginatione doctorum quod anima rationalis creata est in orizante dividente re-
37gionem lucis a regione tenebrarum et virtutes tam morales quam gratuite mo-
38vent eam ad emisperium superius ad regionem lucis in qua in statu innocentiae semper
39mansisset Sed cupiditas et corruptela movet ad regionem tenebrarum inferius inquantum
40ad luminem cognoscendi veritatem obtenebratur rationalis seu lumen intelligentiae ita de aliis
41viribus suo modo

Tertia ratio

4 Tertio arguitur auctoritate apostoli quia nichil est nobis tamquam ex nobis et
42loquitur de cogitare et sic intelligit de rationali quantum ad veritates perficientes intellectum
43et quod non sufficimus ex nobis propter corruptela igitur anima sibi derelicta per cupiditatem E132v
1de primentem tendit in errores et non sufficit assensive in veritates suae felicitati
2pertinentes Augustinus contra Iulianum et Pelagium

5 de isto plures scripsit in pluribus locis quia
3secul saecula caritate seclusa caritate nec anima sufficit ad dictamina nec voluntas ad effectum
4et deficit semper quantum ad electionem finis ita quod omnis volitio et electio sine caritate est
5realiter peccatum

Quarta ratio

6 Quarto arguitur auctoritate aristotelis in primo ethicorum qui licet sub terminis
6nostris ponit tamen aequaliter quod in nobis est aliquid quod adversatur rationi ymaginatio eius
7ibidem quod est realiter quaedam infirmitas naturaliter in existens et in natura cuius cura est
8per virtutes et curatur per veritates in tanto quod sensitiva obedit rationi ideo quantum ad sententiam ipse
9ratione concidit nobiscum

7 Confirmatur ex dictis tulii et de tusquulanis quaestionibus ubi expresse
10ponitur quod licet a nativitate natura de se sit recta tamen continue pravis opinionibus et erroribus
11inbuitur anima et inevitabiliter Ideo circa hoc consequenter dicit evitandas fabulas poeti-
12cas et esse multum periculosas iuvenibus ymmo dicit eas esse pellendas a civitate
13et credo quod intelligit de illis quae sunt quasi ioculatores

Quinta ratio

8 Quinto arguitur auctoritate
14Platonis 2m quod recitat macrobius in expositione sompnii sipionis qui ponit
15quod anima dum coniungitur corpori moritur non quid quod desinat esse sed moritur per pri-
16vationem vitalium operationum suarum sic quod laeditur et quia anima coniuncta corpori in
17disponitur ad veritatis cognitionem et contemplationem et inclinatur ad falsitatem vocaverunt eam
18mortuam et corpus vocaverunt corpus infimum animae et sic non solum sacra scriptura
19concedit corruptela in anima sed etiam philosophi secundum quod recitat macrobius anima ex coniunctione cum
20corpore inebriatur laetheo fluvio et infernali per cuius potationem obliviscitur et redditur inhabilis
21ad cognitionem sui finis et melior per quae deveniendum est in illum Et consequenter ponit fluvios
22infernales realiter laedentes animam secundum omnes eius potentias

Sexta ratio

9 ultimo arguitur experientia

10
23nam quilibet experitur pravas inclinationes et depravatens intellectus intantum quod doctrina
24est difficilis puris a principio ideo verberibus et terroribus violente introducuntur

11 Item ex alia
25parte experimur de factus naturales et morales in humana specie plus quam in aliis
26proportionaliter nam alia animalia statim nata vitam sibi procurant et habent motum progressivum et
27homo non habet

12 et habent prudentiam sufficientem pro vita conservanda et homo non aequalem bestiis
28ymmo forte minorem et praecipue per consuetudinem ut si inter bestiales homines nutriretur
29Aristoteles in polliticis homo sine virtutibus est animal sceleratissimum et pessimum et sic patet quod natura
30humana sibi derelicta tendat in materia et figura

Opinio Rabbi Moyses

13 Ex istis radicibus sequitur probatas vel veri-
31similitudo illius quod dicit Rabbi moises in 3o libro de duce dubiorum de gente casedem quae
32est gens sabeorum credente deum esse puram creaturam Ita quod caelum vel ignem ponit
33esse deum et idem dicit aliqua quae viderentur esse incredibilia unde illa gens
34duxit adam esse prophetam lunae et colentem lunam deinde de terra promissionis ve-
35niens attulit fecum arborem dicit ibidem ydolatriam ymaginum divinationum et sacrilegii
36habere ortum

14 Ex hiis sequitur quod difficultas resistendi dyabulo non oritur ex magna-
37nitudine potentiae dyaboli sed ex parvitate resistentiae nam tanta est parvitas humanae naturae
38ad malum quod minus inpulsus sufficit

15 Secundo sequitur contra inpugnantes Braguardin
39quod ydolare adorabant tamquam deum reum corporalem scilicet lapidem quia tanta potest
40esse mentis depressio quod rem inferiorem se adoret tamquam deum quia corruptela
41peccati movet in talia

16 Sequitur satis esse probabile avarum diligere denarii formam
42et eius habitudinem absque relatione in aliud unde secundum ordinationem politicam et institutus
43ad usum commutationem et procurationem necessariorum modo contingit delirare sic quod diligat etc ut
44aliqui sunt licet habundat denariis non tamen usu patet dictum apostoli quod avaritia E133r
1est "ydolorum servitus" scilicet quod intanto etc quod prostituat sibi divitias etc

17 Sequitur ulterius
2possibilitas ad orationis ignis per caldeos unde de abraham legitur quod deus liberavit
3eum de vrbe caldeorum ubi notatur quod abraham natus est in caldea et ibi colebantur
4ignis tamquam deus sed quia reprobat et dixit differentiam esse inter agens principale et instrumentum
5positus fuit in ignem sed deus liberavit eum hesdras neomie IXo capitulo Tu domine qui
6liberasti abraham de vr caldeorum Confirmatur sapientiae 13o capitulo neque operibus attenden-
7tes cognoverunt quis esset artifex si ante ignem aut spiritum aut gyrum gellarum Et sic
8scriptura satis testatur quia etiam ultimate creaturam pro deo coluerunt

Obiecto caldaeis et responsio

18
9Sed instaretur de caldeis nam gens cadesin est gens caldaica et dicit quod colunt solem
10pro deo principali et lunam pro deo minus principali ergo non ignem

19 Responsio est facilis et duplex
11prima nam opinio eorum fuit quod caelum est de natura ignis ymmo omnia corporalia caeles-
12tia ymmo ignis etc Tullius de sompno sipionis in 6a de re publica expresse
13ponit stellas esse ignes sempiternos Consequenter inter omnes effectus hic inferius
14ignis apud nos est nobilior ideo tamquam effectum non deum ultimatum coluerunt ignem
15hic infernis existentem

20 Et sic dicitur secundo quod coluerunt ignem inferiorem tamquam
16effectum dei scilicet quem ipsi posuerunt deum unde non posuerunt unum solum deum
17sed quamlibet stellam posuerunt esse deum

21 Ex hac peste remanserunt vestigia usque nunc
18inter christianos unde vetulae faciunt ignes certis noctibus et faciunt aliquas super-
19stitiones laesionum ab igne evitandas ut in festo sancti Iohannis intendentes per hoc evitare
20quaedam diffortunia Ex hoc ars sacrilegia sumit originem quae vocatur praenomantia
21ubi de occultis huiusmodi superstitiones volunt indicare de sonis factis in igne praecipue
22ad hoc facto scilicet superstitiose in certis temporibus anni et sic sunt indivisa iudicia secundum
23sonos 2o 2m figuras flammae Tertio proportionando figuras et sonos et sunt ista
24introducta intantum quod inter christianos non possunt expelli ex eadem radice habuit originem
25Alia quae vocatur aerimantia et ydromantia et geomantia qua multi utuntur loco
26astrologiae et etiam loco medicine quae nullo colere veritatis firmantur sed puere gratis accep-
27tantur ab anima Nam in geomantia proiectio punctorum resolvitur ad causas per se Stat
28duos proicere pro eodem tempore et 2m velocitatem brachii huius ab uno fiunt plura quam
29ab alio et secundum peritatem punctorum vel imparitatem et secundum hoc faciunt figuras et
30ad istud resolvitur ad dispositionem manus ideo nullo radice fundatursed ex corruptela praecise
31acceptatur

Alia obiectio et responsio

22 Contra dicta inquiritur de uno dubio quantum ad huiusmodi corruptelam quia huiusmodi
32corruptela vel est habitus intellectus vel voluntatis si primum ergo non immutat reliquas potentias
33scilicet concupiscibilem et irascibilem si voluntatis ergo non inmutat inmediate potentiam
34cognitivam igitur non erit laesiva omnium trium virium primo dicitur quod nec iustitia originalis
35erat qualitas positiva nec eius privatio scilicet cupiditas sibi contraria

23 Sed potest sic ymaginari
36quod iustitia originalis dicebatur esse pro tanto quod tanta erit habitudo virium sensitivarum
37ad rationem quod modo obediebant sibi et parate erant obedire sicut forte elementa vel membra
38obedivisset ubi nunc non et non oportet ponere qualitatem fa??ntem lapidem obedire michi

Alia obiectio et responsio

24
39Et sic consequenter diceretur quod privatio iustitiae originalis non esset nisi talis habitudo vel dispositio
40quod vires sensitivae non obediunt rationi sed saepe devincunt et sic dicitur quod rationalis esset nunc
41laesa non quia amisit etc Sed quia ordo solutus est

25 Replicaretur quia nichil dicis
42quia ex hoc non sequitur caecitas in intellectu quia non sequitur nisi difficultas in consequendo
43quantum ad potentiam volitivam Ideo addendo quod nedum ablata est est huiusmodi obiectiva E133v
1sed etiam spiritualis coassistentia quantum ad potestate elevationem et operationem suarum executionem

26
2Secundo respondetur quod cupiditas est realiter qualitas inficiens totum animae regimen et caecans intellectum
3et turbans concupiscibilem et irascibilem

27 Advertendum quod anima est realiter unica potentia
4sed secundum quod habet diversos actus denominantur diversimode et sic stat quod sit unica qualitas tripliciter
5immutantia sicut est unica anima tripliciter operativa quod sit qualitas talis patet de fide utque
6per wilhelmum parysiensis Etiam wilhelmum anticiodorensem quod fides nedum est assensus sed etiam
7amor et omnis amor est cognitio ut tenet adam Ita quod concupiditas continet totum
8latitudinem omnium habituum pravorum et vitiosorum quae est inmutativa viciosa et erroneae intellectus

Apparatus Fontium

Apparatus Criticus

Lectio 100, de Libertate

Go to:

Citation

Peter Plaoul, de Libertate, Lectio 100, de Libertate (http://scta.info/resource/ppr-lectio100 )

Erlangen, Universitätsbibliothek Erlangen-Nürnberg, ms. 511, 132r-133v (http://scta.info/resource/ppr-lectio100/erlang)

Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio100/erlang/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio100/erlang/transcription