4 Prima
16pars probatur quia non est evidens
17in lumine naturali quod deus possit
18agere praeter naturae cursum quia
19aliter agat quam secundum institu-
20tionem naturaelm experimur scilicet quia
21agat modo et necessitate naturae
22nam si contrarium fuisset evidens
23philosophi non tenuissent quod agat ne-
24cessitate naturae

5 2o probatur eodem prima pars
25ex ista radice quia naturae facul-
26tas vel potestas est ignota ideo
27de nullo effectum constat vel
28potest constare evidenter quin fi-
29at necessitate naturae ymmo du-
30bium est nobis dato effectu quan-
31tumcumque magno utrum potestas
32naturae ad illud se excedat patet
33ex infinitis conbinationibus quae
34non sunt scibiles a nobis primo
35per applicationem agentium ad
36sua passa nam sicut magnes
37quandoque ferro applicatum trahit
38ipsum ita forte quaelibet res
39habet passum in quod ageret
40nobilem effectum si applicantur PV194rb
41et impossibile est quodlibet agens ad
42quodlibet passum applicari
43magnes forte respectu alterius
44passi haberet effectum nobiliorem
45quam respectu ferri

6 et sic planta
46quae nobilior est et animata forte
47respectu alterius potest in effectum
48nobiliorem

7 2o aliquod agens
49est productivum alicuius effectus
50cum alio agente et non per se
51sed impossibile eest omnia agentia
52simul combinare vel quodlibet cum
53quodlibet ergo latet etc unde color
54non potest multiplicari nisi coagente
55lumine et sic de aliis

8 igitur impossibile est scire
56naturae facultatem vel potestatem
57unde combinatio agentium facit
58numerales effectus ut in tyria-
59ca pure venenum quod tamen
60praeservat a veneno propter con-
61binationes aliorum agentium etc

9
62ex diversitate distantia-
63rum quia forte in certa distantia
64produceret effectum ubi citra
65vel ultra non produceret similem

10
66Item secundum qualitatem vel quantitatem
67passorum possunt in filium ef-
68fectus diversificari Ideo circa
69operationes naturales est infini-
70ta difficultas

11 igitur naturae potestas
71potestas est ignota igitur quocumque
72effectu dato non est evidens
73quin posset fieri per naturam Iuxta
74illam ymaginationem in libro
75de mirabilibus sacrae scripturae qui
76ascribitur augustino ipse omnia
77mirabilia a creatione mundi usque
78adventu christi resolvit in causas
79naturales

12 Et rabi moyses recitat PV194va
1opinionem dubium quod ab initio non
2fuit ad unitumque opus instituta
3vero primaria impositione ad omnes
4effectus contingentes in hoc mun-
5do unde mare stetit fixum
6in transita filiorum israel de egip-
7to ad deserta et fuit mari
8naturali illo tempore sic stare
9ET iterum naturale fuit 2m eos
10igni in camino ignis non adurere

13
11Advertendum quod intentio eorum
12nullum generat scandalum licet
13falsum dicant Nam ymaginatio
14illorum est specialiter illius qui
15condidit librum de mirabilibus
16sacrae scripturae quod deus ratione
17suae potestatis est taliter naturae
18dicens quod quodcumque deus vult
19hoc natura facit obediendo deo et sic
20dicitur facere naturaliter ex divino
21imperio et clementise sibi scilicet naturae
22et in evalis?e et sic omnes comparatio
23quae est conveniens agenti et ad
24quam inclinatur est sibi naturalis
25et sic dicuntur naturales quae fiunt a natura
26obediente deo patet ergo potestas propos?
27scilicet quod non est evidens in lumine naturali
28non adiuto per fidem etc nec
29valet consequentia sortes nescit hunc
30effectum resolvere in causas
31naturales igitur non est naturalis

14
32// 2a pars propositionis in primo lectionis
33positae probatur nam deus est libera
34agens vel lib?e contingenter agit adextra
35et habet infinitam potentiam ergo se
36solo quaecumque effectum quantum-
37cumque magnum potest producere consequentia
38est bona in lumine naturali et antecedens
39est probabile in eodem probatur quod antecedens sit
40probabile in lumine naturali probatur quia probabile
41est quod deus sit omnipotens PV194vb
42quia esse omnipotentem dicit per-
43fectionem simpliciter et omnis deno-
44minatio perfectionis simpliciter
45sibi competit Aristoteles 12 Metaphysicae
46deus est proprie etc

15 Item philosophus
47in 4to physicarum videtur deo attri-
48buere hanc potestatem scilicet quod naturae
49concursu potest etc patet de subtiliatione
50modii scilicet aeris in infinitum
51et libere agentem Sed in ali-
52quibus ymmo in omnibus quasi
53loquitur solum secundum apparentias
54adextra

16 pro maiori declaratione materiae
55advertendum quod triplex est mo-
56dus agendi effectus

17 primus 2m propriam
57naturam specificam vel individua-
58lem Isto modo res operantur
59operationes proprias suae speciei
60sic terra naturaliter intentio collo-
61catur et descendit naturaliter
62ad locum proprium

18 2us est modus
632m naturam communem sic quod oportet
64ymaginari specialem distinctam
65ab individuas Sed vocatur
66natura communis respectu operis vel
67effectus quam omnis causa in-
68tenderet vel quaelibet causa data
69inclinaretur ad hoc quo in-
70stinctu vel quaelibet res appe-
71tit decorem universi boni
72et sic quaelibet se habet respectu va-
73cui et huiusmodi operationes
74omnes sunt naturales

19 3us eset
752m obedientiam supremi extra
76duos primos modos cuius prin-
77cipis mandatum potest esse novum
78id est deus potest velle noviter ali-
79quam causam producere aliquem PV195ra
1effectum cuius ante non fuit
2productiva in potentia propinqua
3nec secundum inclinationem propria nec
4communem et sic de omnibus effecti-
5bus miraculosis Sicut ad
6preces Iosue stetit sol sic quod
7per modum meriti impetravit
8praeceptum divinum quod deus praece-
9pit creaturae suae scilicet soli quod sta-
10ret

20 et sic sub isto modo qui
11est alterius speciei a praedictis o?o
12mirabilia continentur Sed locum
13fuit soli naturali Et etiam igni
14naturale non solum non comburrere sed
15etiam communi creaturae dulcedinem rerum
16quia delectabat tactum existentium
17in ipso

21 difficultas est in voca-
18bulo unde non est naturale
19primo modo quia non est ex inclinatione
20naturali indita sibi a principio
21nec 2o modo sed si vocaretur
22naturale obediere mandato summi
23principiis sic esset naturale incon-
24veniens Et iste modus non
25scandalisat fidem ymmo magni-
26ficat eam scilicet ponendo habitudinem
27et ordinem creaturarum ad deum
28Et sic resolvitur in inmensi-
29tatem divinae potestatis et infrustra-
30bilitatem divinae voluntatis
31et sic miraculum est supra naturam
32et naturalem causalitatem rerum
33tam primo modo quam 2o modo

22 ulterius
34est advertendum quia loquitur
35de mirabilibus effectibus quod quantum
36ad effectus de 3o genere ibe?stis
37plures f?os etiam ita quod sunt plures
38species miraculorum prima quando PV195rb
39aliqua causa producit aliquem
40effectum supra causalitatem
41institutam vel quantum ad speciem
42vel quantum ad gradum vel
43quantum ad medium vel quantum
44ad tmepus vel quantum ad locum
45vel quantitatem quantum ad speciem
46ut si deus faceret lapidem concurrere
47ad productionem azini sic quod species
48inferior produceret superiorem
49effectus esset miraculosus nam
50talis causa ageret supra cau-
51salitatem sibi inditam sed absolute
52loquendo potest esse eius causalitas
53ad hoc elevari et sic esset effectus
54miraculosus Exemplum quantum ad gra-
55dus ut si aliqua causa sit
56nata producere effectum ad cer-
57tam distantiam et ageret in
58duplam esset etiam effectus mi-
59raculosus

23 Quantum ad tem-
60pus ut si causa sit productiva
61sui effectus cum talibus
62circumstantiis in una hora et
63producat individua hora et effectus
64miraculosus Quantum ad locum
65multipliciter quia vel una res potest
66esse in diversis locis quia unica
67res solum unicum situm sibi
68determinat vel in eodem situm
69aliter locatur quam sibi a natura
70sua determinat ut situatio corporis
71christi in sacramento quia est in isto
72et in alio etiam situabitur potest
73communem naturae medium nam in quolibet
74puncto hostiae est totum corpus
75christi Quantum ad quidditatem quia
76res corporales habent certos terminos PV195va
1suae quidditatis et si ultra talem terminum
2miraculosum est et sicut dicitur
3hic de excessu ita potest dici de
4sub ut quantum ad speciem si homo
5produeret lapidem vel aliam rem
6inferioris speciei esset miraculosum
7quia sub sua naturali causalitate
8ageret quantum ad gradum ut scilicet
9causalitas ut 10 non produceret
10nisi ut unum Etiam si sol non
11ageret ad causatam tantam dis-
12tantiam sicut nunc sed solum ad
13concavum orbis lunae esset miracu-
14lum quantum ad medium et sic illa
15potest esse 2a species

24 3a species quando
16effectus producitur et tamen non
17a causis a quibus 2m naturae
18institutionem deberet produci ut si
19deus se solo produceret ignem
20effectus esset miraculosus vel
21quemcumque alium effectum consue-
22tum produci a causis 2is sive
23quibus non producitur 2m communem
24naturae cursum

25 4a species si effectus
25non producitur positis tamen
26causis 2m communem naturae cursum
27sufficientibus impedimento omni re-
28moto praeter dei voluntate
29ut in camino ignis Ad istas
30quatuor species reducuntur omnia
31mirabilia mundi vel ad aliquam
32vel aliquas earum