7 ut
51patet per wuilhelum parisiensis unde
52dicit quod fatum potest dici a for
53faris id est loqui vel dicere Nunc
54inter omnia sine competit deo
55esse verbum omnium expressivum verbum
56scilicet essentiale quod competit cuilibet
57persone et toti trinitati Etiam
58verbum notionale quod competit
59filio et nulli alteri et ergo tota
60trinitas personarum potest dici
61fatum quasi finis vel producens
62omnia et maxime filius per
63quem omnia facta sunt

8 3o
64pro divina providentia quae specialiter
65est rerum in suum finem directus
66hoc tangit augustinus quinto de ci-
67vitate dei

9 2o principaliter
68dicit fatum vel capitur in bona
69sermone pro efectu divinae providentiae
70vel executione ymaginandum est quod di-
71vina providentia est tamquam spe-
72culum intelligibile et mundus archi-
73tippus omnis effectus praesentes prae-
74teritos et futuros limpidise PV204va
1repraesentas et omnes habitudines
2rerum et totum ordine universi

10
3Consequenter ymaginandum est quod huiusmodi
4ars explicatur successive ad extra
5secundum varia tempora et loca et
6secundum quod est quasi effectus arti-
7ficiarum unde res producuntur
8eodem ordine quo concepte
9sunt et huius executio et expli-
10catio ad extra divinae providentiae
11potest vocari fatum Boetius
12describit fatum quod est inhaerens
13rebus mobilibus dispositio per
14quam providentia suis quaeque nec-
15tit ordinibus utrum sit dispositio
16super addita non est ponendum
17sed res sit dispositae ita quod debi-
18tae ordinat licet relatio mul-
19tarum operationum in finem debi-
20tum non sit nobis nota deus
21tamen non promovet vel incitat
22ad peccatum

11 et sic tota latitudo
23omnium operationum quae fiunt etiam
24a deo et habitudo et connexio di-
25ceretur fatum ita quod temporalis
26explicatio esset fatum et non esset
27nisi res sic ordinata inter se

12
28pono propositionem iuxta hoc quod non
29stat aliud fieri et non fata isto
30modo quia si fiat a divina pro-
31videntia tunc sit fato isto modo
32sicut quaelibet res mundi quae sit
33dicitur sine a fato quia secundum
34debitum ordinem etc et sic est impossibile
35quod aliud evadat ordinem divinae provi-
36dentiae quantum ad hoc quod quid-
37quid sit est explicatio divinae
38providentiae quantum ad hoc igitur

13 PV204vb
392a propositio licet non stat aliud fieri
40contra fatum contra tamen fatum
41potest fieri aliud recipiendo istud 2o
42modo patet nam alias erit effectus
43divinae providentiae qui non potest
44non facere fore igitur aliud erit
45fatum quod non potest esse fatum igitur
46sortes illud quod facatum est sine non
47potest fore ut ordinatum est quod
48sortes levabit festucam tamen
49potest non levare

14 3ea acceptio
50est ut fatum dicatur explicatio
51divinae providentiae circa res tempori
52subiectas et ista est strictior
53quam praecedens inmediate
54nam isto modo illa quae subia-
55cent evo id est illa quae sunt eviter-
56na non subiacent fato Et sic
57accipit boecius in 4o dicit
58si superne mentis er?at fir-
59mitati motu carans fato quoque
60super egredietur necessitatem
61explicando ymaginationem Boecius
62ymaginatur quod proprie deus debet
63compari centro orbis quod est
64simpliciter inmobile quantumcumque
65velociter moveatur orbis
66circa centrum nichilominus remanet
67centrum ymaginabile deinde yma-
68ginaur quia orationes scripti circa
69centrum magis distantes velo-
70cius moventur ymaginatio ergo
71eius quod datur aliqua latitudo
72distantiae a centro ultra qua
73quidquid est est temporale et est tantae
74mutationi subiectum quod vocatur PV205ra
1temporale et sic magis et magis
2tendunt ad inmobilitatem ideo da-
3bitur rotalis orbis qui dividat
4temporalia et eviterna non subia-
5cent fato

15 2m hoc posset poni
6duae propositiones prima stat quod liberum
7arbitrium non subiacent fato
8isto modo supponendo patet nam boetius
9si superne mentis etc unde
10stat quod aliquid per contempla-
11tionem in deum elevetur ab sol-
12vatur a temporalibus quod nullum
13motum illorum experitur sed so-
14lum motum ad deum propter propin-
15quitatem ad centrum in potest
16haberi intellectus unus dicit ipsius
17virgilii in libro georgitorum
18felix quod qui potuit rerum cognsos-
19cere causas etc Ita quod quasi
20tetigit vitam contemplativam
21vel speculativam ad quam vene-
22runt philosophi et sic apparet adhuc quod
23falsum gentiles bene sapientes
24fatu non ponit necessitate licet
25sit in ex orabile et semper
26habeat effectum quantum ad causas
27naturaliter agentes Et sic salva-
28rentur poete scilicet quantum ad exe-
29cutiones operum naturalium ita quod
30sic non impeditur Cum hoc stat
31quod intelligitur elevetur et appropinquet
32ad divinam contemplationem et
33non subiciatur fato

16 4o modo capitur
34pro naturali inflexu causari et earum
35necessariam inter se et ad effectus
36connexione et intelligitur de necessitate
37naturae quantum est ex parte huius agentium PV205rb
38In quarum causarum cognitione
39est max? intellectus perfectio ideo circa
40hoc post insistam aliqualiter

17
41Quinta acceptio iuxta perypote-
42ticorum opinionem ypo?oris et cu?abilis
43iste vocat fatum naturalem rei
44dispositione et innatam et effectus
45qui de per se consequitur vel innati
46sunt consequi illam dispositionem
47naturalem fatales appelleantur
48exemplum ex naturali dispositione et connexione peryo-
49dus vitae esset tanta quod duraret
50usque ad instans A et quia est
51colericus nicitabitur ad iram consequenter
52inclinatur vocat fatum et effectus
53sequens vocat fatales et sit
54quod sortes tantum div?et et sic miles
55fato contingit

18 Advertendum
56quod sicut videlicet ille alexander expli-
57cat fatum non est causa ne-
58cessaria effectus fatalis ymmo
59contingenter val?o effectus fatalis
60procedit a fato declarantur ex parte
61corporis quia ex naturali dispositione
62sortes viveret per 10 annos Sed
63poterit malum regimen eligere
64et sic fatum non habebit effectum
65vel potest meliorare regimen
66et sic prolangabit Et licet a
67natura sit colericus et inclinatus
68ad exercitari in malitia potest
69per doctrinam ad alia se divertere
70et fieri religiosus et sic causatam
71ex parte corporis quam ex parte elec-
72tionum animae potest fatum non
73habere effectum Exemplum ponit de so-
74crate quia quidam dixit eum PV205va
1male esse inclinatum Respondet
2socrates quod fato vivere erat quia
3fuit inclinatus ad mala quae
4dominat per virtutem et rationem allegat
5ad istud aristotelem in 2o metheororum
6sed non reperitur in illa forma dicen-
7tem hyemps debet esse frigi-
8da secundum fatam tempora Et forte est
9secundum aliam translationem Item
10allegat aristotelem in libro de
11auditu id est philosophorum quem antiquus
12vocant de auditu et librum
13avicennae vocant librum sufficientiae

19
14Addo sequendo ymaginationem
15quod inclinatio quae esset secundum
16instinctum naturae consequens posset
17dici fatum Et secundum hanc
18ymaginationem salvarentur multa
19dicta poetarum et vulgarum nam
20spirituales cura est naturae consequens ad
21praeservandum principes dominans
22vitia et reducens ad debitum tem-
23peramentum totum materosivum

20
24Et sic de Iulio cesare quia
25pauper auctoritas formidavit
26Iulius cesarem vehis
27quasi sollicitudo est toti naturae
28universali ad mei praeservationem et sic
29salvarentur effectus mirabiles
30sicut de equo alexander et iulii
31cesaris et isti vocaretur effectus
32fatales et naturae universalis Et iste
33modus non offendit catholicum
34ymmo magnificat divinam provi-
35dentiam respectu regiminis naturalis

21
36Sexto capitur pro naturali condi-
37tione rerum praedictarum
38nam rerum productarum naturalis
39conditio est quod habeant terminum
40a quo scilicet generationem et ad quem PV205vb
41scilicet corruptionem etiam medium scilicet ex-
42istere et istud relatum ad tria
43tempora aptatur tribus fatis
44quae dur cloto latesis et atropos

22
45Septimo fata possunt dici
46dispositiones rerum vas secundum
47scripturae testimonium creatura sic
48producta in numero pondere
49et mensura In numero quantum
50ad naturam specificam et correspondet
51cloto Quantum ad mensuram
52tam suae durationis quam
53activitatis et correspondet lathesi de-
54inde quantum ad pondus scilicet
55respectu finis et correspondet
56atropos et sic etiam res habent
57crementum statum et declinationem
58correspondenter ad tria fata Item ad
59tres dimensiones posset reduci prima
60est longitudo et sic et sic dixerunt
61antiqui omnia reduci ad
62dimensiones vel ad numerus cu-
63bitos Radix quae ducta in
64se producit quadra?m deinde ra-
65dix
66producit cubicum et non ultra

23
67Aliae rerum habitudines concernentes
68philosophiam posset ad hoc applicari
69et ad istam resolvi Et vulgus
70imperitum non capiens ista ce-
71pit in scandalum et incidit in
72errores Circa 4am acceptationem
73fati intendo introducere de modo
74coordinationis causarum inter
75se et tandem ds?re ad dicendum de
76habitudine primae causae ad voluntatem