Lectio 112, De libertate [Erlange Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | February 16, 2022

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

ppr-lectio112

Sources: E: Erlangen

Lectio 112, de Libertate

De libertate voluntatis creatae

1
23Alia lectione
24Secundum Argumentum alias factum contra libertatem voluntatis creatae ex causalitate
25et concursu primae causae Arguebam sic deus vult concurrere cum voluntate creata ad producendum
26actum igitur necessitatur et antecedens non est in potestate voluntatis creatae igitur nec consequens

Propositiones

2 pro intellectu et de-
27claratione ponuntur propositiones

Prima propositio

Prioritas concursus primae causae non est aliquo modo durationis

3 prima prioritas concursus causae primae respectu voluntatis creatae
28non est aliquo modo durationis patet nam aliter esset effectus productus ante concursum voluntatis creatae
29quia signetur instans in quo voluntas divina concurrat in illo instanti ponit effectum

4 igitur voluntas crea-
30ta si concurrat bis produceretur effectus ergo solum haberet se passive

Secunda propositio

Talis prioritas concursus primae causae non necessario includit praeter effectum aliquid causarum in voluntate

5 Secunda propositio talis prioritas
31concursus primae causae non neccessario includit praeter effectum aliquem causari in ipsa voluntate
32patet nam si sic pari ratione ad illud influendum in voluntate requiretur alia dispositio prima et sic
33esset processus in infinitum ergo tenendum quod deo concurrente cum voluntate ad actus productionem
34nihil aliud producit deus nisi ipsum met actum ad quem voluntas concurrit

Tertia propositio

Respectu actus boni deus voluntatem primam et inclinat ad agendum

6 Tertia propositio
35respectu actus boni deus voluntatem praemovet et inclinat ad agendum patet nam ita est de facto in iustifi-
36catione impii unde apoca 3o dicit spiritus sanctus Ego foris ad ostium pulso Ita quod
37peccatores specialiter praemovent ut convertantur Etiam praevenit in iustificatione impii gratiam prim-
38am inferendo et incitat voluntatem ad actus boni et meritorii executionem

Quarta propositio

Respectu actus prohibiti concurrit deus secundum minimum gradum possibilem

7 Quarta
39propositio respectu actus prohibiti concurrit deus secundum minimum gradum possibile et extensive indivisibilem
40Advertendum quod ut alias tenui concursus divinus respectu cuiuscumque effectus est simpliciter infinitus nichi-
41lominus extensive potest dici minimus respectu actus mali vel prohibiti quia non concurrat nisi quantum
42neccessitas effectus requirit concursum causae inmense unde non inclinat motibus specialibus praemiis

Quinta propositio

Prioritas dei concursus est sufficientiae necessitatis et excellentiae

8
43Quinta propositio prioritas domini concursus est sufficientiae necessitatis et excellentiae dictum est in prima propositionem quod
44non est durationis igitur non primo concurrit deus Et deinde voluntas creata

9 dicitur
45quod est sufficientiae quantum ad primum membrum nam causalitas prima non indiget causalitate 2a E147v
1Ad ponendum effectum in esse ideo habet praevenitatem sufficientiae

10 Secundo necessitatis nam quilibet effectus
2requirit eam necessario concurrere id est si effectus producatur apparet quod a prima causa Tertio excellentia
3apparet quia illa est suprema et excellentissima causalitas in primo gradu a quo omnis causalitas
42a derivatur igitur habet praevenitatem dignitatis et excellentiae

De causalitate divina

11 Advertendum quod sicut aeternitas habet
5quamdam prioritatem respectu temporis et praevenientem et priorem et posteriorem aeternitas continet
6modo perfectionis et excellentiae totam ymaginabilem latitudinem temporis Consequenter quantum ad situm quia licet divina
7essentia sit simpliciter indivisibilis tenet tamen situm ymaginarium continet et praevenit

12 Ita divina causalitas
8habet repectum causalitatis creatae excellentiam eminentiam continuendo ante et post est posterior et prior Et
9illo modo causalitas divina est prima in cursu effectus communis sibi et causae creatae In quibus
10magis particularizando advertendum quod prima causalitas continet secundam et producit eam tamquam
11umbram suae causalitatis et tenuissimam vestigium causalitatis unde quicquid producit ad
12extra hoc continet infinitum nobiliori modo

13 Secunda divina causalitas dat mensuram et limitationem
13causalitati creatae

14 Tertio quia divinam causalitas conservat creatam

15 Quarto actuat et vivificat
14plus quam anima corpus Advertendum quod creatura producta in esse nedum ab ea conservatur
15sed etiam ratione cuiusdam intuitis quam habet ad deum essentia ipsa elevatur et vivificatur
16et redditur in potentia propinquissima ad hoc quod possit exire in operationes ymaginantur Alii
17quod si deus praecise conservaret creaturam in esse tollendo actuationem et vivificationem creaturam non esset
18in potentia propinqua producendi aliquem effectum ymmo aeque vel magis redderetur destituta sicut materia vel
19corpus non habens actum

16 Quinto quia divinam voluntas causalitas est origo fatalis omnium pro-
20ducibilium ideo quantum ad hoc habet prioritatis rationem

17 Sexto divina causalitas est summa libertas
21et summus gradus libertatis ideo in genere potentiarum liberarum ipsa est prima et summa

18 Sequitur quod de prio-
22ritate praedicta et non de prioritate temporis concedendum est quod prima causa prius influit et incipit influere respectu
23effectus qui est communis primae causae et secundae quam causa secunda

19 Secundo sequitur quod posterius desi-
24nit
nam habet rationem continentiae virtualis unde sic prius influere dicit perfectionem quia excellen-
25tiam activitatis independentis et inmensi et sic deo conpetit Consimiliter posterans influere dicit
26etiam perfectionem nam ratio continentiae aperte?? et post non est ymaginanda ad durationem temporalem sed
27magis intensive

Sexta propositio

Desinere prius influere dicitur[?] imperfectionem

20 7ta propositio desinere prius influere dicit perfectionem patet ex simili radice

21 Sequitur
28quod divina causalitas respectu creatae in infinitum est prior et in infinitum posterior patet proportionalem
29modum comparandi causalitatem divinam ad creatam sicut comparando eternitatem ad tempus

22
30Sequitur ex hoc quod aeque posterior est sicut prior quia ab omni parte continet immense exeundendo

23
31Sequitur quod haec prioritatis habitudo est totaliter inpertinens ad neccessitandum liberum arbitrium quia
32non est nisi prioritas dignitatis et excellentiae et non est temporis vel durationis ymaginatio concludens
33formaliter voluntatis libertatem eo quod concurrit liberi volendo causam secundariam libere
34concurrere igitur etc

Corollaria

24 Pro declaratione supponitur quod talis influxus dei cum voluntate creata non est
35aliud nisi volitio divina ad intra quia vult talem actum libere a voluntate creata produci
36quia sola voluntate agit deus adextra et sic non indiget ministro sed sola voluntate sua
37efficati res producit Apostolus vocasti ea quae non sunt tamquam ea quae sunt Item man-
38davit et creata sunt Item dixit et facta sunt Et sic divina causalitas respectu creaturae est circum-
39stantionata taliter quod vult officium produci mente creatura libere concurrente Patet quia volitio
40illa habet pro obiecto hoc totum effectum libere produci ab hac voluntate creata ideo illa influentia
41includit formaliter voluntatem creatam libere concurrere

25 Sequitur quod licet in
42se divina volitio sit talis simpliciter inmensa ut sic tamen circumstantionata dicitur quod non est positiva
43effectus nisi creatura concurrent libere patet ipsa includit hoc quia non est volitio talis
44nisi quod res sit a creata libera potentia et per consequens negandum non tollit sed formaliter ponit libertatem
45Exemplum de effectu quem deus vellet producere cum tali causa tali tempore et in tali gradu et loco cum qua
46volitione nam staret effectum aliquo produci nisi a se solo cum tali volitione nec intensior gradu E148r
1nec in alio tempore nec loco

26 Sequitur quod censenda est magis libera voluntas creata ex divina
2praeventione quam si prima causa concurreret solum in conservando vel concurreret in genere finis praecise Ita quod
3auget libertatem et est magis libera quam si prima causa communicaret sibi potentiam per se producendi
4patet nam si quid deus influit voluntati praeter actum non influat modum libere agendi ex eo
5quod iste est ordo earum Ideo reddit voluntate magis efficacem ad prompte et libere exeundum
6in actum

27 Sequitur quod solum ex sua intrinseca libertatis conditione voluntas non necessitatur ad
7suas electiones

28 sed etiam per divinam praeventionem et magis eq ex praeventione divina quam intrinseca po-
8tentia libertatis

29 Sed prima causa determinat voluntatem creatam non necessitando multipliciter
9primo vivificando eam vel actuando suam libertatem quia non sufficit exire in actum nisi vo-
10luntate divina actuetur Secundo limitat eam quantum ad individualem actum quia quaelibet
11causa creata est indeterminata respectu effectuum ab ea producibilium eiusdem speciei aequate

30
12Sequitur quod nullatenus inputandum est primae causae quod concurrat ad actum prohibitum patet quia nullo modo
13necessitat voluntatem ad ipsius productionem ymmo concurrit remississimo gradu et ita remisse
14sicut potest et praecise tantum quantum naturalis necessitas requirit quod male eligat voluntas creata est suae
15inperfectionis etiam talis actus non est deo illicita vel prohibitus

31 Sequitur error negantium actus
16positionis voluntatis propter peccatum commissionis vel fingentium respectus ymaginati sunt
17quod non staret cum divina minima quod actus voluntatis esset quid positivum quia concurrit praeveniendo
18igitur esset causa deformitatis Ideo dicunt quod actus voluntatis nichil est sed est met voluntas
19et hoc propter ignorantiam istius prioritatis dictae dixerunt quod actus non sunt peccata sed ponitur
20respectus qui suas modi rerum ad quos deus nullo modo concurrit quia non potest ad peccatum concurrere

32
21Sequitur error negantium divinum concursum respectu talium quia impossibile est quod creatura sit aliqua
22entitas et producta adextra quando sit adeo effective

33 Sequitur error dicentium liberum arbitrium prius
23agere in electionibus sine bonis sine malis quam deum et quod deus concomitanter concurrit nam
24propter prioritatem concursus non oportet sequi necessitatem

34 Sequitur error Wraguuerdini in 3a parte
25summae suae de causa de 18o capitulo 2o 3o 4o
dicentis quod ex praeventione primae creatae volun-
26tatis voluntas humana necessitatur ad quemcumque suum actum sive bonum sive malum Istud
27est periculosum et erroneum et sapit haeresim quia tollit inputabilitatem ad peccatum Ipse rationes
28ponit et solvit aliorum rationes in sequenti lectione tangentur

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, de Libertate, Lectio 112, de Libertate (http://scta.info/resource/ppr-lectio112 )

      Erlangen, Universitätsbibliothek Erlangen-Nürnberg, ms. 511, 147r-148r (http://scta.info/resource/ppr-lectio112/erlang)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio112/erlang/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio112/erlang/transcription

      View Explanation of Citation Practices


      Available Manifestations

      Lectio 112, de Libertate [Erlangen] (Currrent Focus)

      Lectio 112, de Libertate [Vatican, Pal. lat.]