Lectio 112, De libertate [Palatine Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | February 08, 2022

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

Sources: PV: Palatine

Lectio 112, de Libertate

De libertate voluntatis creatae

1
24In alia lectione
25Secundum argumentum factum
26contra libertate voluntatis crea-
27tae ex causalitate et concursu
28primae causae Arguebatur sic deus
29vult concurrere cum voluntate creata
30ad producendum actum igitur necessitatur
31et antecedens non est in potestate
32voluntatis creatae igitur nec consequens

Propositiones

2
33pro intellectu et declaratione ponuntur
34propositiones

Prima propositio

Prioritas concursus primae causae non est aliquo modo durationis

3 prima prioritas concursu
35causae primae respectu voluntatis
36creatae non est aliquo modo durationis
37patet nam ali? esset effectus pro-
38ductus ante concursum voluntatis
39creatae quia signetur iustans PV210vb
40in quo voluntas divina concurrat
41in illos instanti ponit effectu

4
42igitur voluntas creata si concurrat
43bis produceretur effectus vel ergo
44solum haberet se passive

Secunda propositio

Talis prioritas concursus primae causae non necessario includit praeter effectum aliquid causarum in voluntate

5 2a
45propositio talis prioritas concursus
46primae causae non necessario
47includit praeter effectum aliud causari
48in ipsa voluntate patet nam
49si sic pari ratione ad illud in-
50fluendum in voluntate require-
51tur alia dispositio prima et sic esset
52processus in infinitum ergo cotenendum
53quod deo concurrente cum voluntate
54ad actus productionem nihil aliud
55producit deus nisi ipsum met
56actum ad quem voluntas concurrit

Tertia propositio

Respectu actus boni deus voluntatem primam et inclinat ad agendum

6
573a propositio respectu actus boni deus vo-
58luntate praemovet et inclinat ad
59agendum patet nam ita est de facto
60in iustificatione impii unde
61apoca 3o dicit spiritus sanctus
62Ego foris ad ostium pulso ita
63quod peccatores specialiter praemovent
64ut convertantur Etiam praevenit in ius-
65tificatione impii gravum primam
66inferendo et actat voluntatem
67ad actus boni et meritorii
68executionem

Quarta propositio

Respectu actus prohibiti concurrit deus secundum minimum gradum possibilem

7 4a propositio regimen
69actus prohibit concurrit deus
70secundum minimum gradum possibile et
71extensive indivisibilem Adver-
72tendum quod ut alias tenui con-
73cursus divinus regimenrespectu cuiuscumque
74effectus est simpliciter infinitus
75nichilominus extensive potest dico
76minimus respectu actus mali vel pro-
77hibiti quia non concurrat in quantum PV211ra
1necessitas effectus requirit quae-
2libet effectus requirit concursum
3esse inmense unde non
4inclinat motibus specialibus
5praemiis

Quinta propositio

Prioritas dei concursus est sufficientiae necessitatis et excellentiae

8 Quinta propositio prioritas
6domini concursus est sufficientiae
7necessitatis et excellentiae dictum
8est in propositionem quod non est durationis
9igitur non primo concurrat deus
10et deinde voluntas creata

9
11dicitur quod est sufficientiae quantum
12ad primum membrum nam cau-
13salitas prima non indiget
14causalitas 2a ad ponendum
15effectum in esse ideo habet praeveni-
16tatem sufficientiae

10 2o necessitatis
17nam quilibet effectus requirit
18eam necessario concurrere id est
19si effectus producatur oportet
20quod a prima causa 3o excellen-
21tia appatet quia illa est superema
22et excellentissima causalitas
23in primo gradu a quo omnis
24causalitas 2o derivatur igitur
25habet praevenitatem dignitatis et ex-
26cellentiae

De causalitate divina

11 Advertendum quod sicut
27aeternitas habet quandam prioritatem
28respectu temporis et praevenitatem et priorem
29et posteriorem aeternitas continet
30modo perfectionis et excellentiae totam
31ymaginabilem latitudinem temporis Con-
32sequenter quantum ad situm quia
33licet divina essentia sit simpliciter
34indivisibilis Tenent tamen
35situm ymaginarium continet et
36pravenit

12 ita divinam causalitas habet
37aspectum causalitatis creatae ex-
38cellentiam eminentiam continuendo ante et PV211rb
39post et est posterior et prior et illo
40modo causalitas habet respectum
41causalitatis divinam est prima in
42cursu effectus communis sibi et esse
43creatae in quibus magis particulari-
44zando advertendum quod prima
45causalitas continet 2am et producit
46eam tamquam umbram suae causalitatis
47et tenuissimam vestigium causalitatis
48unde quidquid producit ad extra
49hoc continet in infinitum nobili-
50ori modo

13 2a divina causalitas
51dat mensuram et limitationem
52causalitati creatae

14 3o quia divinam
53caualitas conservat creatam

15
544o actuat et vivificat plus quam
55anima corpus advertendum quod crea-
56tura producta in esse nedum ab
57eo conservatur sed etiam ratione cuiusdam
58intuitis quam habet ad deum effectiva
59ipsa elevatur et vivificatur et redditur
60in potentia propinquissima ad
61hoc quod possit exire in operationes
62ymaginantur alii quod si deus
63praecise aservaret creaturam in esse
64tollendo actuatem et vivifica-
65tionem creaturam non esset in potentia
66propinqua producendi aliquem effectum
67ymmo aeque vel magis redderetur
68destituta sicut materia vel corpus
69non habens actum

16 Quinto quia
70divinam causalitas est origo
71fatalis omnium producibilium ideo
72quantum ad hoc habet prioritatis
73rationem.

17 Sexto divina cau-
74salitas est sua libertas et summus
75gradus libertatis ideo in genere potentiarum PV211va
1liberarum ipsa est prima et summa

18
2Sequitur quod de prioritate praedicta
3et non de prioritate temporis con-
4cedendum est quod prima causa prius
5influit et incipit influere
6regimen effectus qui est communis
7primae causae et 2ae quam causa 2a

19
82o sequitur quod posterius desint
9nam habet rationem continentiae virtualis
10unde sit prius influere dicit
11perfectionem quia excellentiam
12activitatis inde pendentis et inmensi
13et sic deo competit Consimiliter
14posterans influere dicit etiam
15perfectionem nam ratio continentiae a parte
16et post non est ymaginanda ad
17durationem temporalem sed magis
18intensive

Sexta propositio

Desinere prius influere dicitur[?] imperfectionem

20 Quinta propositio desinere
19prius influere dicit imperfectionem
20patet ex simili radice

21 Sequitur
21quod divina causalitas respectu creatae
22in infinitum est prior et in in-
23finitum posterior patet proportionalem mo-
24dum comparandi causalitatem divinam
25ad creatam sicut comparando eter-
26nitatem ad tempus

22 Sequitur
27ex hoc quod aeque posterior est
28sicut prior quia ab omni parte
29continet immense excede?o

23 Sequitur
30quod haec prioritatis habitudo est totale im-
31pertinens ad neccessitandum liberum ar-
32bitrium quia non est nisi prioritas dignitatis
33et excellentiae et non est temporis vel
34durationis et ymaginatio conclu-
35dens formaliter voluntatis li-
36bertatem eo quod concurrat liberi
37volendo causam 2arii liber
38concurrere igitur etc

Corollaria

24 Pro declaratione
39supponitur quod talis influxus PV211vb
40dei cum voluntate creata non
41est aliud nisi volitio divina
42ad intra quia vult talem actum
43libere a voluntate tanta creata produci
44quia sola voluntate agit deus
45ad extra et sic non indiget ministro
46sed sola voluntate sua effica-
47ti res producit Apostolus vocasti
48ea quae non sunt tanquam ea
49quae sunt Item mandavit et
50creata sunt Item dixit et facta
51sunt et sic divina causalis
52regimen respectu creaturae est circumstantiona-
53ta taliter quod vult officium produci
54mente creatura libere concurrente
55patet quia volitio illa habet pro ob-
56iecto hoc totum effectum libere
57produci ab hoc voluntate creata
58ideo illa influentia includit for-
59maliter voluntatem creatam libere
60concurrere

25 Sequitur quod licet in se divina
61volitio sit talis simipliciter inmensa
62ut sic tamen circumstantionata dicitur
63quod non est positiva effectus nisi creatura
64concurrent libere patet ipsa inclu-
65dit hoc quia non est volitio talis
66nisi quod res sit a creata libera po-
67tentia et per consequens negandum non
68tollit sed formaliter ponit liber-
69tatem exemplum de effectu quem deus
70vellet producere tamen tali causa eam tali
71tempore et in tali gradu et loco
72cum qua volitione nam staret
73effectum ab aliquo produci
74nec a se solo cum tali volitione
75nec necessario gradu nec in alio
76tempore nec loco

26 Sequitur
77quod censenda est magis libera vo-
78luntas creata ex divina praeventione PV212ra
1quam si prima causa concurret
2in genere finis praecise ita quod auget
3libertatem et est magis libera quod
4si prima causa communicaret sibi po-
5tentiam per se producendi patet nam
6si quid deus influit voluntatem
7praeter actum non influat movetur
8libere agendi ex eo quod iste est
9ordo eorum 2o reddit volun-
10tate magis efficacem ad prompte
11et libere exeundum in actum

27 Sequitur
12quod non solum ex sua intrinseca
13libertatis conditione voluntas
14non necessitatur ad suas elevationes

28
15sed etiam per divinam praeventionem et ex
16praeventione divina quam intrinseca
17potentia libertatis

29 sed prima causa de-
18terminat voluntatem creatam non
19necessitando multipliciter
20primo vivificando eam vel arman-
21do suam libertatem quia non suff
22exire in actum nisi voluntate divina
23actuetur 2o limitat eam quantum
24ad individualem actum quia quaelibet
25causa creata est indeterminata respectu ef-
26fectuum ab ea producabilium eiusdem specei
27aequate

30 Sequitur quod nullatenus
28imputandum est primae causae quod
29concurrat ad actum prohibitum
30patet quia nullo modo necessi-
31tat voluntatem ipsius productionem
32ymmo concurrit remississimo gradu
33et ita remissio et praecise tantum
34quantum naturalis necessitas requi-
35rit quod male eligat voluntas
36creata est suae imperfectionis Etiam
37talis actus non est deo illicita
38vel prohibitus

31 Sequitur error
39negantium actus positivus voluntatis PV212rb
40propter peccatum commissionis vel
41singentium respectus ymaginati
42sunt quod non staret cum divina unam
43quod actus voluntatis esset quid positivum
44quia concurrit praeveniendo igitur esset causa
45deformitatis Ideo dicunt quod actus
46voluntatis nichil est sed est met vo-
47luntas et hoc propter ignorantiam
48istius prioritatis dictae dixerunt
49quod actus non sunt peccata sed ponitur
50respectus qui suas modo rerum
51ad quos deus nullo modo contra
52quia non potest ad peccatum concurrere

32
53Sequitur error negantium divinum
54concursum respectu talium quia impossibile
55est quod creatura sit aliqua entitas
56et producta adextra quando sit adeo
57effective

33 Sequitur error di-
58centium liberum arbitrium prius
59agere in electionibus sine bonis
60sine malis quam deum et quod deus
61concomitanter concurrit nam propter
62prioritatem concursus non oportet
63sequi necessitatem

34 Sequitur
64error barguerdini dicentis quod
65ex praeventione primae causae respectu
66creatae voluntatis in tertia
67parte summae suae de causa de 18o
68capitulo 2o 3o 4o dicentis quod ex praeventione
69primae causae respectu voluntatis
70creatae voluntas humana ne-
71cessitatur ad quemcumque suum actum
72sive bonum sive malum Istud est
73periculosum et erroneum et sapit
74haeresim quia tollit in praesent?tem
75ad peccatum ipse rationes ponit
76et solvit aliorum rationes in
77sequenti lectione tangentur etc

Apparatus Fontium

Apparatus Criticus

Lectio 112, de Libertate

Go to:

Citation

Peter Plaoul, de Libertate, Lectio 112, de Libertate (http://scta.info/resource/ppr-lectio112 )

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Cod. pal. lat. 373, 210v-212r (http://scta.info/resource/ppr-lectio112/pal)

Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio112/pal/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio112/pal/transcription