1
29Alia lectione
30Ex praecedenti lectione patuit quod voluntas creata magis libere producit praeventa voluntate
31divina quam si sola produceret Item quod praeventio divina non necessitat causa sed libertat eam
32magis quam si voluntas se sola exiret in actum quia voluntas divina non praevenit voluntatem
33humanam duratione sed illa praeventio est nobilitas causae et consistit insufficientia quantum
34ad effectum quia se sola sufficit etc sicut dictum est

2 Notatum est quod nichilominus respectu operationis meritoriae
35vel actus boni prima causa praevenit durationi voluntatem ante productionem actus boni movendo et
36inclinando ad actum bonum haec tamen inclinatio non est de necessitate non est illativa actus ad obiectum alliciens
37vel movens voluntatem non necessitate ita praeventio divina praecise inclinat voluntatem etiam
38respectu actus mali deus concurrit minimo gradu possibili cum talibus circumstantiis quia stat quod habitus
39moveat actum malum etiam obiectum quae non movet sine deo unde non se solo incitat ad
40malum sed ad bonum

3 Sequitur falsum esse aliquam causam esse necessitatem antecedentem respectu alicuius effectus
41et hoc contra braguuardini in tertia parte summa suae ubi ponit quod divina voluntas est necessitas
42antecedens respectu cuiuscumque effectus quae producitur sive a causae libera sive naturali

4 Sed recitare descriptionem
43necessitatis antecedentis ipsius Braguuerdini unde dicit sic quod est causa activa qua posita E148v
1Cum omnibus suis dispositionibus naturaliter principiis quibus causat finem creatum necessario et indefectibiliter
2sequitur illud causari per causat intelligit quod sit apta causare tunc ponit quod voluntas divina est necessi-
3tas antecedens respectu cuiuscumque effectus qui producitur nam posita divina voluntate
4ad cuius effectus productionem cum ceteris requisitis necessario et indefectibiliter ponitur effectus

5
5Contra ipsum intuli corollarium

6 unde clarum est de actu libero unde alias non libere produceretur nam
6concurrentibus omnibus requisitis ad actus liberi productionem secundum eum necessario producat actum vo-
7luntas libera et per consequens non tollit libertatem contradictionis a voluntate humana

7 ymmo sequitur
8quod voluntas divina nullo modo est libera activa ad extra nec ad intra quia non producere quocumque effectu
9dato Et sic ponunt quod omnia absolute de necessitate eveniunt

8 Sequitur quod ex libertate primae causae
10respectu effectus naturalis et a causa naturali producibilis nulla est necessitas antecedens patet nam quamcumque
11agens naturale sit applicatum ad passum cum omnibus requisitis adhuc libertas primae causae potest
12influere ad effectus productionem igitur non est prima causa necessitas antecedens / de 2a patet nam quaecumque
13sit applicata cum omnibus requisitis adhuc deus potest libere suspendere actionem suam et per consequens
14nec prima causa nec 2a est necessitas antecedens respectu effectus ergo etiam deficit Braguuerdinum
15respectum effectum naturalium Sequitur licet haec consequentia sit necessaria deus vult a causam producere b
16effectum igitur a causa producit b effectum nichilominus consequens est contingens Quia licet deus vult a producere
17b tamen contingenter vult ideo sola necessitas consequentiae est ibi concedenda sed consequens est ponere contingens sicut antecedens

9
18Sequitur quod nulla causa potest necessitari ad producendum effectum quia numquam necessitatur 2a causa
19igitur 2a agit Pro errore contrario fundando vel sophistice colorando praedicta facit rationes
20quas inducam et per quarum solutionem elucebit veritas

10 primo arguitur sic quod oppositum scilicet negare
21illam necessitatem antecedentem est error pelagii igitur antecedens nam ponere praeventionem divinam necessitatem
22voluntatem ad suum actum est dare voluntati plenum divinum super actum suum sed dare voluntati
23plenum dominum super actum suum est dare de erroribus pelagii nam est attribuere voluntati ultra
24suam naturalem facultatem et attribuere sic efficaciam divini concursus istud est erroneum ymmo
25haereticum

11 Secunda ratio facta prius deus vult voluntatem producere b actum igitur producit b actum
26consequentia tenet quia voluntas dei est efficax et infrustrabilis igitur quicquid vult et qualitercumque taliter fit
27et antecedens non est in potestate voluntatis creatae igitur nec consequens igitur necessario vult quando deus causa velle igitur prae-
28venitur a prima causa tamquam necessitate praevenire respectu effectus

12 Tertio non sequeretur quod homo
29posset deum facere mendacem et periurum consequens est erroneum et consequentia probatur nam sic ita quod
30deus velit concurrere in a hora cum voluntate creata ad producendum b actum et dicat se
31sic velle concurrere et revelet et iuret Tunc tunc quaeritur utrum voluntas creata potest contrarie
32Si sic habetur consequens illatum et sic poterit deum decipere et etiam sequuntur alia inconvenientia Si non habetur
33propositum

13 Quarto quaelibet potentia fortior potest sibi subiectam debiliorem necessitare ad actum
34igitur divina voluntas quae est infinita potentia potest voluntatem creatam necessitare ad actum
35igitur consequentia est clara antecedens patet ad experientiam quia quanto potentia est fortior tanto agit cum mi-
36nori resistentia

14 Quinto deus potest facere creaturam inpeccabilem saltis per gratiam
37et in gratia conformare igitur potest eam necessitare ad bonos actus et inpossibilitate ad malum
38consequentia tenet quia creatura confirmata est huiusmodi scilicet est necessitata ad bonum et inpossibilitas ad
39malum quia oppositum repugnat antecedenti

15 Sexto vero sic sequeretur quod deus non esset
40omnipotens consequens falsum et contra fidei articulum consequentia ponendo quod deus faciat ultimum suae potentiae
41quod sortes diligat platonem et omnino hoc velit quaeritur utrum sortes necessitabitur si sic habetur
42intentum si non igitur potest omnipotentiae dei contrariae

16 Septimo voluntas animae christi fuit
43absolute necessitata ad suos actus bonos in primo instante suae conceptionis ergo quaelibet alia
44necessitari potest consequentia tenet quia illa fuit aeque nobilis et libera sicut aliqua alia creatura etc

17 E149r
1Confirmatur de beatis confirmatis in gratia quo necessitatur ad deum diligendum et bene operandum
2et inpossibilitantur ad peccandum igitur voluntas divina est necessitas antecedens respectu operationum electivarum

18
3Item arguitur ostendendo possibilitatem huius ymaginationis nam latens confirmatio alicuius creaturae ratio-
4nalis necessitaret ipsam ad bene operandum tamen huiusmodi necessitatio vel inpossibilitatio non caderet sub
5experientia nam quicquid ageret hoc ageret volens igitur experientia quia non experimur talia non tollit
6quin sit necessitatio et per hac solvit illa quae possunt sibi obici

19 Item dato quod esset praecise unius vir
7et una mulier et numerus electorum non esset completus tunc deus necessitaret ut convenirent ad generationem
8prolis igitur deus suo cursu potest liberum arbitrium necessitare igitur eadem ratione generaliter et semper

20 Item phy-
9sice in eodem casu arguitur nam secundum philosophiam ne species peccat necesitabuntur convenire ad generationem
10igitur voluntas creata est necesitabilis respectu suarum electionum

21 Item voluntas divina est necessitas
11antecedens respectu praesentium et praeteritorum igitur respectu futurorum consequentia tenet quia uniformiter se habet divina voluntas
12quantum est respectu sui igitur si est necessitas antecedens respectu praesentis et praeteriti etiam respectu futura ratione suae uni-
13formitatis adaequate respectu praesentis allegat philosophum primo peryermenias Omne quod est dum est necesse est esse
14respectu praeteriti clarum est igitur etc

22 Consequenter ad eandem positionem inducit immateriales auctoritates sacrae scripturae
15augustini anselmi et aliorum doctorum Sed non oportet eas inducere unico ultimo omnis solvuntur
16dicitur quod intelliguntur de necessitate consequentiae vel conditionata unde Boecius Si video te ambulare necesse
17est te ambulare ista non est concedenda nisi in sensu composito Ita quod haec consequentia est necessaria video te
18ambulare igitur tu ambulas Deus vult antichristum fore igitur necessario erit intelligeretur in sensu composito
19ad sensum dictum proportionalem igitur non intelligeretur de necessitate consequentis vel antecedentis sed consequentiae etc