Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | April 11, 2022
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
46In alia lectione
47Tertia propositio negativa non est possibile
48in se futura in se intrinsece
49esse contingentia et necessaria
50ad divinum relata intuitum Ali-
51qui
ymaginatur quod sunt pure
52contingentia in se relata Relata
53vero ad divinum intuitum sunt
54necessaria
2
Et est via sanctae
55thomae de aliquo pro parte contraria
56nec consequens videtur fulatus auctoritate
57Boetii 4o de consolatione di-
58centis
fatebor quidem rem solidissimae
59veritatis sed tibi vix animus nisi
60cui divini speculator accesserit Re-
61spondebo
namque idem futurum
62cum ad divinam notionem refer-
63tur
necessariam consui vero in sui
64natura perpenditur liberum prorsus
3
65pro conclusione mea et contra suam
66arguo primo sic nam expositione
67sua sequitur quod deus necessario
68produxisset mundum consequens falsum
69et consequentia probatur nam cum mundi
70constitutionem mundus erat produ-
71cibilis
in relatione ad divinam
72voluntatem praecise vle ergo
73in relatione ad divinam volun-
74tatem
et providentiam poterat
75contingenter produci et sequitur
76contra ipsum vel necessario et sequitur
77inconveniens illatum
4
2o haec
78consequentia est bona b effectus habet necessitatem
PV221va
1ab aliquo igitur habet necessitatem
2quia undicumque recipiat ne-
3cessitatem
eo ipso quod recipit habet neces-
4sitatem
igitur etc Et ultra igitur
5illi effectus sunt necessarii
6et per consequens non est contingens
5
73o articulus est expressus dicere
8quod nihil contingenter eveniat con-
9siderandum
omnes id est in ordine
10ad omnes causas error ergo
11vel ad alia est contra articulum
6
Quar-
12to
vel deus est in se est sic de-
13terminatus
vel divina providentia
14ad effectus productionem quod in nul-
15lius
potestate est quoniam producatur
16et sequitur quod de necessitate
17et inevitabiliter eveniat vel non
18sicut est divina providentia determinata in
19se ad effectus producendus
20quoniam posset non producere effectus
21praevisus Si sic tunc effectus
22relati ad divinam providentiam sunt
23contingens
7
Quinto a praestitur
24a deo fore ergo a erit antecedens est
25necessarium per ipsum nam a
26praecise refertur ad divinam pro-
27videntiam
ergo consequens est necessarium
28quia ex necessario non sequitur
29contingens
8
Ad rationem suam scilicet
30ad auctoritatem boetii breviter r?dum
31est quod boetius in illo libro expres-
32sive
distinguit duplicem neces-
33sitatem
unam absolutam et aliam
34conditionatam unde inquit duae
35sunt necessitates simpliciter una
36veluti quod necesse est omnes homines
37mortales esse
9
Altera conditionis
38ut si quem ambulare scientias eum
39ambulare necesse est Et licet boe-
40cius
non servat formam quantum
41ad modus quia modus scilicet ly
PV221vb
42necesse debet praecedere tamen inqui-
43rentes
veritatem non utuntur rigore
44loycae(logicae) intellectibus In proposito boe-
45tius
nichil plus vult nisi
46quod effectus relati ad divinam notionem
47sunt necessarii id est formae consequentia
48talis deus scit effectum fore
49igitur effectus erit est necessaria
50sed tamen propositio in se considerata est
51contingens scilicet a effectus erit
52Si autem istum intellelctum
53habuit sanctus thomas est bonus sed non
54videtur sic intende
10
Breviter
55circa hoc advertendum quod
56augustinus et anshelmus et doctores
57dicunt quod necesse est futurum
58esse futurum quae glosanda sunt
59de necessitate conditionali scilicet necesse
60est praedestinatum salvari vel necesse
61est futurum evenire Intelligitur
62si a est futurum a erit quia de ne-
63cessitate
absoluta nullum futurum
64est necessarium unde deus posset
65facere quod iudicium non foret
66Beati possent subito annihilari
67quia deus posset subtrahere
68suam conservationem
11
Advertendum
69quod anselmus concedit quod necesse
70esse futurum esse futurum sicut esse
71praeteritum esse praeteritum esse concedetur
72demonstrando ante christum necesse est hoc
73futurum esse futurum Sed nega-
74ret
istam necesse est futurum hoc
75esse futurum Respondetur secundum gregorium
76de arimino quod anshelmus posuit
77differentiam inter propositiones ubi idem prae-
78dicatur
de se ipso Et ubi non
79praedicatur idem de se ipso ubi tamen
80extrema supponunt pro eodem Adam
PV222ra
1notat quod anshelmus habet istum
2modum loquendi quod propositiones ubi
3idem praedicatur de se ipso reci-
4pit
tantum necessarias ex condi-
5tione
quasi in subiecto inteli-
6geretur
praesupponi suppositum subiecti
7scilicet si hoc erit hoc futurum est
8futurum vel necesse est futurum
9esse si hoc erit Sed melius resolvitur
10ad hoc quod aliqui antiqui reputa-
11verant
propositiones necessarias ubi
12idem praedicatur de se ipso unde
13monachus albus ista necessaria
14homo est animal licet nullus homo
15esset Unde non debet concedi quod
16necesse est futurum esse futurum Et
17male alegant anshelmum
12
Quar-
18ta
propositio negativa contra doctorem solempnem
19scilicet magistrum henricum de gandavo
20Et contra doctorem subtilem scilicet scotum
21deus non cognoscit futura
22contingentia per determinationem suae
23voluntatis cuius contrarium ponit
24doctor solempnis octavo qualibet
25Et doctor subtiles in materia prae-
26scientia
dei Imaginatio doctoris
27subtilis erat quod divina essentia
28primo concipit res appraehenden-
29do
eas et omnes modus rerum
30et habitudines absque concursu
31assensu et pntem eas sub omne
32habitudine possibili voluntati divinae
33futuras contingentes et neces-
34sarias
deinde voluntas quae est
35libera libere determinat ad exsequendum
36hoc vel illud Et tunc intellectus
37divinus vi?no determinationem divinae vo-
38luntatis
elicit iudicium asensivum
39quod a erit et ne?m de alio possibili
40scilicet quod non erit Et sic intellectus
41deum quantum ad ascensum
42sequitur voluntatem divinam
PV222rb
43Et sic quia ascensus scientificus
44deum intellectus sequitur liberam
45voluntatem nulla rebus imponit
46necessitatem sed re?mam quasi proportionalis
47libertas non quod sit successio sed
48est naturalis prioritas
13
Teneo
49tamen contrarium
14
prima rationum proportionaliter
50quas teneo nam intellectus
51ordine naturali est prior quam ipsa
52voluntas quo ad omnes suos
53actus ergo ordine naturae actus in-
54telligendi
55d?m non sequitur
56determinationem divinae voluntatis
57sed magis ordine naturali praecederet
15
582o intellectus habet aliquorum scientiam
59ad quae non procedit determinatio
60divinae voluntatis ergo etc probatur consequens
61maxime de deforminibus et culpis
62et defectibus moralibus de qui-
63bus
intellectus divinus habet evidentem
64scientiam quod fient et futura sunt
65et tamen voluntas divina
66non determinat quia ex quo non
67vult vel non eligit non est de causa
16
683o non eandem difficultas de determina-
69tione
divinae voluntatis ad effectus
70contingens sicut de scientia ergo non
71evitat quod intendit consequentia est clara
72antecedens probatur nam determinatio divinae
73voluntatis aeque est aeterna respectu
74producibilium sicut scientia vel ascensus
75qui produceretur et est aeque numeralis
76igitur ex ea aequaliter concluderetur
77necessitas futurum nam si ex
78inmutatione divinae praescientiae
79moveatur ad immutabilitatem futurorum
80Ita ex determinatione divinae voluntatis
81quia non plus potest mutari in suo
82volitione quam in sua cognitione
17
PV222va
14o determinatio divinae voluntatis
2si aliquid debeat suffragari quantum
3ad propositum poneretur libera et quasi
4indifferans ad effectus productionem
5quia ut tactum est ex absoluta
6determinatione aequaliter arguitur necessitas
7sicut exprestiam igitur erit indifferans
8ad utrumlibet respectu cuiuscumque
9effectus igitur non poterit intellectus
10divinus determinari respectu effectuum
11producibilium nec elicere iudicium ascensivum
12de aliquo futuro contingenti
18
13Quinto voluntas divinae est
14summae rationalis et sapientinalis igitur non
15est natura exire in actum nisi praecedente
16dictamen dei intellectus vel
17saltem coeno sibi igitur iudicium
18seu ascensus de futuris contingentibus
19producalibus non sequitur determinationem
20divinae voluntatis sed est coaevum
21vel praecedit naturaliter
19
Sexto voluntas
22divina determinata ad effectum produ-
23cendum
est summe actuata et in ultima
24sua perfectione ad effectus produc-
25tionem
igitur in illo priori potest
26exire in actum et per consequens
27cum sit perfectissima et exist in
28actum sequitur quod agit non assen-
29sive
seu agit non iudicando vel
30quod iudicium intellectus praecedat
20
5ta
31propositio negativa futurum contingens
32non est determinatum determinati verum
33vel confert ad concordiam divinae
34praescientiae cum futurorum continentia
35Ad salvandum istam materiam dexe-
36runt
aliqui quod propositiones de futuro
37contingenti nec sunt vere
38nec false pono quod istud nichil
39conferat ad praesentem materiam
40q?e non audierunt augere negare
41quoniam deus ab aeterno ordinaverit
PV222vb
42vel iudicavit aput se antichristus
43erit vel non Arguitur sic signo
44hanc antichristus erit quia ex de-
45scriptione
propositionis quia concedunt
46est propositio igitur vera vel falsa
21
2o
47ex descriptione propositionis vere vel
48false quia significat aliqualiter
49fore Si ita erit est vera
50Si significat aliqualiter qualiter
51non erit est falsa ita magis
52theologice
22
sequitur primo quod ultimum
53iudicium fore non sit unum quia
54est propositio de futuro et nulla talis
55est vera per istam positionem
56et per consequens un?it est credendum vel
57non est verum resurrexionem(resurrectionem) mortuorum
58fore et sic fides obligat ad
59aliquid quod non est futurum
23
Item
60sequitur quod nullus debet sperare
61habere beatitudinem per merita quia est futurum
62nec timere penam peccatarum
63nec quod resurgere quia fuit
64futura igitur nullo modo ad illa
65obligamur Braguuardin alius mo-
66dos
recitat tamen sine colore in
67tertia parte articulo duodecimo
68libro usque ad 2am inclusive
69non oportet recitare quia sunt
70sine ratione Recitat aliquas di-
71centes
quod nichil est futurum et
72est in quem opinio sophisticorum
73quia non utuntur amplicatio-
74nibus
quia si aliquid est fu-
75turum
igitur est igitur non est futurum
76Climeton tangit quod ista a multis
77negatur antichristus est futurus
24
Cir-
78ca
positionem negantem propositiones
79de futuro contingenti esse veras
80vel falsas Advertendum quod sunt
81duae rationes vel saltem prima ratio
PV223ra
1et una auctoritates
25
prima ratio si inquit
2vera sequeretur quod eius veri-
3tas
esset inmutabiles quia significata
4veritate huius antichristus erit in
5toto aeterno ante positionem rei in esse
6vel ante primum instans esse
7antichristi illa fuit vera et immu-
8tabiliter
vera quia in illo toto
9tempore non potuit est falsa vel
10
mutari de veritate in falsitatem
11igitur simpliciter necessaria igitur
12non contingens
26
2a ratio est ex
13auctoritate philosophi primo peryarmenias quod in
14propositionibus de praesenti vel de praete-
15rito
necesse est sic esse sicut per
16ras significatur in propositionibus de
17futuro singularibus non sic nam
18data illa sortes erit etiam ista sortes
19non erit probat philosophus quod nulla
20illarum sit vera quia quaecumque
21sit illa si sit vera oportet quod
22habeat correspondentiam re si sit
23determinate vera determinate ita erit
24Et consequens hoc non est contingens
25ad utrumlibet ymmo necessarium
27
2o
26arguitur sic si aliqua de futuro nunc
27est vera ab aeterno fuisset sic fu-
28turum
vel semper fuisset vera
29ergo sequitur quod veritas eius
30fuisset immutabilis igitur necesse
31foret sic fore sicut patet significat
28
3o orationes
32et significata per orationes se habent proportionaliter
33quia ab eo quod res est vel non
34est etc in praedicamentis et hic impedit sed significata
35fuit ab utrumlibet igitur orationes igitur
36nec plus sunt vere quam falsae
37nec contra
29
Respondetur primo ad rationem
38de inmutabilitate dico aliqua
39primo quod veritas huiusmodi
40non debet dici inmutabilis
41scilicet de futuro licet ab aeterno
42talis propositio si fuisset formata
PV223rb
43fuisset vera
30
dico 2o quod talis veritas
44licet ab aeterno fuisset veritas
45tamen potest transire de veritate
46in falsitate patet per inceptionem vel po-
47sitionem
rei in esse nam in 4i positionis
48rei in esse propositio de futuro de sunt
49esse vera potest futurum dicit rem
50non esse
31
3o dico quod ante posset
51rei in esse potest esse falsitas ita quod illa
52propositio non est inmutabilis veritas
53quia semper potuit non fore
54igitur etc unde haec propositionis conce-
55duntur
32
prima omnis talis propositionum
56instans positionis rei in esse potest
57esse falsa tamen non est possibile
58quod fiat falsa patet quia si sit falsa
59in aliquo priori ab aeterno fuit
60falsa igitur talis
33
2a propositio quod talis
61veritas non est falsa et potuit
62esse falsa semper intelligendo ante
63instans positionis rei in esse tamen
64non potest in aliquo instanti
65illius temporis incipiere esse falsa
66Contra potest incipere esse igitur
67iam debet addi ipsa eodem modo
68significante contingentiae prius et posterius
34
693o talis propositio potest esse vera et potest esse
70falsa ante instans etc tamen
71nec simul nec successive in
72illos tempore licet in aliquo
73bene Advertendum quod istud
74consurgit praecise ex modo
75enunciandi et non ex necessitate
76ex parte re nec propositionis in se sed
77quia enuntiat taliter quod si res
78erit ab aeterno futurum erat quod
79foret et ista materia satis confert
80ad intellectum praesentis materiae
81quia uni modo inpertinens est divina
82praescientia vel quod res futura
PV223va
1relata ad divinam praescientiam
2contrahat necessariam quia dato
3quod deus nihil adextra cognosceret ad-
4huc
staret difficultas et sit
5non consurgit ex habitudine
6divinae praescientiae et sic ymaginaretur
7quod deus continet communem modum
8enuntiandi modum ratione continentiae
9non erit difficile
35
Ad rationem
10aristotelis breviter aliqui docto-
11res
dubitant an aristoteles
12absolute fuerit opinatus quod sunt
13falsae proprie vel vere sed doctor sub-
14tilis
et gregorius dicunt quod
15aristoteles hoc numquam ymaginatus
16fuit ymmo gregorius miratur
17quod revocatur in dubium doctor
18subtilis dicit quod aristoteles optime
19dicit quod differentia magna est inter
20propositiones de praesenti et de praeterito ex
21una parte et propositiones de futuro ex
22alia quia primae habent iam ac?s
23a parte rei causam suae veri-
24ficationis
positam in esse
25et irrevocabiliter maxime de
26p?to Exemplum adam fuit haec est
27vera nam res requisita po-
28sita
fuit et non est in potestate alicuius
29tollere causam verificationis
30et postquam res est posita in
31esse consequentia est optima
36
A est igitur
32necesse est a esse vel fuisse de
33illis de futuro non est sic istam
34est vera ante christus erit sed
35absolute potest non poni quia mere
36libere deus ponet et potest non
37ponere et elevare festucam
38creatura potest tollere
37
Ad rationem
39aristotelis si ista est vera determinante
40non quod nocet necessitate quia si sic bene
PV223vb
41concluderet et intellectus determinate id est
42de necessitate sed videtur aliqualiter
43dicere quia sicut propositiones de praesenti
44requirunt etc Respondetur quod propositio de prae-
45terito
sufficit quod correspondeat sibi
46secundum modum suum enuntiandi ista
47antichristus erit non significat
48quod res actu sit posita sed po-
49neretur
38
Ad aliam semper fuisset
50vera igitur est necessaria negatur
51consequentia
39
Ad tertiam sicut a parte nisi
52contingens ad utrumlibet est quod ef-
53fectus
ponitur vel non igitur concederem
54consequentiam et consequens ad istum sensum licet
55sit vera tamen potest esse falsa
56quia a parte rei erit ita erit et
57determinatam est unde consequenter homines con-
58siderant
propositiones de futuro veras
59ac si illa totaliter et independenter
60esset lapsa in praeteritum Et sic de
61siderant propositiones de futuro veras
62divina praescientia quasi in praeteritum
63lapsum et sic procedit ex defectu
64logicae vel ex mala consideratione
Peter Plaoul, de Libertate, Lectio 117, de Libertate (http://scta.info/resource/ppr-lectio117 )
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Cod. pal. lat. 373, 221r-223v (http://scta.info/resource/ppr-lectio117/pal)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio117/pal/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio117/pal/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 117, de Libertate [Erlangen]
Lectio 117, de Libertate [Vatican, Pal. lat.] (Currrent Focus)
No results found