Lectio 119, De libertate [Palatine Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | May 5, 2022

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)

ppr-lectio119

Sources: PV: Palatine

Lectio 119, de Libertate

Recapitulatio et plures vias solvendi difficultatem de concordia praescientiae ad futura contingentia

1
13In alia lectione
14Qua viae heri tactae sunt
15satis ardue et quaelibet requi-
16reret plures lectiones pro distinctione
17saltim quantum ad ultimas tres
18vias

Tertia via

2 Circa tertiam advertendum
19quod deus contradictoria potest scire sine
20sui mutatione Et haec est una de
21difficultatibus arduissimis huius
22materiae scilicet quod deus potest scire ante
23christum fore etc salvatur tamen
24evidenter per hanc viam nam
25ratione perfectionis divinae notitiae uni-
26ce simplici intuitu non
27compositive vel divisive non
28dico negando compositionem realem vel
29divisionem sed secundum quandam
30similitudine in nobis repertam
31sicut concipimus si sic et compositive

3
32divina cognitio debet resolvi ad
33primum modum nostrum divina
34intuitio repraesentat rem appraehensi-
35ve
2m omnes habitudines intrin-
36secas et extrinsecas rei appense
37sicut nobis simplex intelligentia
38numquam potest esse falsa Ita proportionaliter
39in deo simplex intelligentia scilicet simplex PV226vb
40intuitus est respectu utriusque partis
41contradictionis ideo sine eveniat hoc
42vel illud nulla arguitur mutatio Si deus
43cognoscat a fore et ponatur
44quod erit salvatur quod si non esset cog-
45noscat esse ipsum non fore quia
46eadem intuita adaequate cog-
47noscat utrumque oppositorum

4
48Alexander de halis tenet illud in
49primo ubi movet istam quaestionem
50utrum scientia dei sit oppositorum

51Respondet quod sic Arguit contra hoc
52quia si sic sequeretur quod deus sciret
53utrumque oppositorum esse verum
54ergo sunt simul vera Respondet quod dicendum
55est de ly 'simul' quia vel ter-
56minat ly 'scit' vel 'scire' etc con-
57cedit quod unum est quod deus scit
58utramque contradictorum Sed determinat
59ly 'oppositorum' vel hoc complexum utrumque
60oppositorum sic quod sit sensus
61quod sciat simul utrumque oppo-
62sitorum esse verum est negandum

Quarta via

5 quarta
63via
ponit quod sicut homo de singularibus
64et contingentibus invenit sibi modum
65concidendi certitudinaliter scilicet per
66certos terminos tales universaliter enunciando
67ut omnes triangulus habet 3s etc
68haec scita secundum modum universaliter
69enunciandi quae tamen nichil
70significat praeter res sunt existentes
71vel contingentes Etiam invenit
72modum enunciandi demonstrative certi-
73tudinaliter scilicet antichristus erit
74vel non erit et includitur in
75inperfectio quia prius non est sine confusi-
76one ut 2us ymaginemur
77quod in divina nomina remanet certitudo PV227ra
1cognoscendi deinde abstra-
2hatur quidquid est imperfectionis
3in nobis tunc ista concurreret
4quod distinctissime cognoscit quod
5certitudinaliter et simpliciter non confu-
6es proportionaliter deus aeque certe et
7evidenter cognoscit de quolibet
8futuro contingenti sed intellectus
9humanus demonstrative enunciando

Quinta via

6 Quinta
10via
est ponere quod intellectus divinus
11practicus incognoscendo veritates
12contingentes se habeat ponere
13libere non quin scit necessarium
14quod scit alterum illarum libere tamen
15hanc vel illam recte proportionaliter
16sicut dicitur de voluntate quae
17eadem existens adaequate nunc
18est causa ponendi a et in alio instanti
19uniformiter se habens est causa
20destruendi a et iste est modus
21libertatis et sic de scientia proportionaliter et talis
22conditio etiam reperitur in volun-
23tate humano quia positis qui-
24busdam requisitis voluntas praeter
25quia voluntas productiones suum
26actum ex eo quod producit vel
27recipit ideo si actus voluntatis
28non inhaeret eodem modo se habet
29quando produceret et quando suspenderet

Sexta via

7
30Sexta opinio via quod inter divinam
31cognitionem et quantumcumque veritatem
32sit talis necessariam habitudo
33quod absolute sit necessariam deum omnem
34veritatem cognoscere et quia aliquae
35veritates sunt omnino contingentes
36ymaginandum est quod habitudo di-
37vini intellectus ad quamlibet veritatem
38est taliter necessaria quod necessarium PV227rb
39est divinum intellectum cuilibet assentire
40et quia aliquae sunt contingentes
41ad illas est contingenter assensus si?c?e
42est alterum istorum esse verum scilicet anti-
43christus erit vel non erit neces-
44sarium est quod divinus intellectus respectum
45illius est assensus sed respectu cuiuslibet
46est contingens

8 et sic videtur dicere
47Adam quia necessitas divinus intellectus
48ad veri?s est sub ratione conformitatis

Septima via

9
49Septimam ponit viam hybernicus
50ymaginatur quod in deo respectu omnium scibilium
51sunt ydeae et rationes cognoscendi

10
522o quod ad secundum aliquod futurum
53contingens requiruntur plures
54notitiae aggregatae secundum plures habitudines
55et concursus plurum ad hoc quod effectus
56producatur

11 3o quod eadem notitia sic agre-
57gata potest esse non notitia illius
58Exemplum sacerdos summus hoc complexos
59supponit pro papa praecise et sine
60sui mutatione desinit suppono
61pro illo quando desinit esse papa Ita
62proportionaliter in divina essentia est quaedam
63agregatio notitiarum respectu
64huius antichristus est Etiam est assensus
65quando futurus est et si non erit sine
66sui mutatione desinit esse assensus
67respectu illius ipsa non mutata repu-
68to istam viam valde bonam
69et probabilem ut adam esse reprobatus

Octava via

12
70Alius modus ymaginandi
71quod divina veritas vel notitia se habet
72ad omne aliam virtutem ratione sicut virtus
73eius conservativa ad res in
74esse positas consequenter sicut ad desi?onem
75alicuius rei in deo nulla sit mu-
76tatio ymmo eadem virtus coservativa PV227va
1adaequate remanet et tamen hanc
2rem non conservat Ita quidquid
3intrat latitudinem veritatis intrat la-
4titudinem assensus et sic de desi?re unde
5per eandem vim adaequate producit
6rem in esse et destruit Ita ymmo
7videtur radicem materiae tangere et ex-
8plicare

Propositiones

13 Circa istos modos quos
9reputo probabiles pono propositiones
10quas quilibet istorum habet concedere

14
11prima est non stat deum necessario
12scire quod dependent a voluntatis
13libertate patet quia ad hoc quod deus
14necessario sciret a fore sequitur
15necessario a fore et sequitur concur-
16sus non liber voluntatis

15 2a propositio
17deus libere contingenter scit futura
18contingentia

16 3a propositio nullum
19contingens futurum necessario
20scit deus

17 4a propositio omne quod deus
21scit esse futurum potest non eest fu-
22turum sequitur ex dictis

18 Quinta
23propositio loquendo de posse non demonstra-
24tivo
sed illativo voluntas creata potest
25deum facere aliquid scire quod
26tamen nescit patet nam potest facere
27deum scire quod a actus erit
28qui actus subiacet libertati
29voluntatis creatae quae non produ-
30ceretur et quia voluntas potest ipsum
31producere potest etc

19 Sexta propositio de
32praescito loquendo de potestate
33pure illativa creatura potest facere
34quod deus ab aeterno omnia non
35praedestinaverit et potest facere aliquem
36actum ex cuius productione sequitur
37quod stante lege creatura fuerit
38praedestinata ab aeterno Consimiliter
39de praescito in potestate creatura est
40actus ex quo sequitur quod stante
41lege ab aeterno fuit praescita PV227vb
42Sequitur quod quilibet praescitus
43potest esse praedestinatus et econtra Sequitur
44quod de posse illativa adiuncta
45constantia subiecti de lege posita in potesta-
46te praesciti est quod ipse sit praedestinatus etc
47et econtra in potestate praedestinati
48est quod ipse sit praescitus non loquendo
49de potestate demonstrativa sed illativa adiunc-
50ta quod lex stet Sequitur quod divina
51praescientia vel reprobatio vel electio
52nullum penitus imponit ne-
53cessitatem nec praecludit viam
54salvandi nec electis quin possit
55cadere et dampnari

20 Alii sunt
56modi aliter salvandi et manudu-
57cendi intellectum in ista materia
58qua potuerunt tangi in materia de
59revelationibus sed super se deo

Rationes pro apparentia contra possibilitatem divinae praescientiae cum futuris contingentibus

21
60et venio ad aliqualem manu-
61ductionem gressum unde consur-
62git tanta apparentia contra possibilitatem
63vel concordiam divinae praescientiae
64cum futuris contingentibus

22
65prima causa est consuetudo au-
66diendi falsa Nam vulgus habet
67de quolibet eventu ita debebat
68evenire

23 2a causa est affectio
69excusandi mala propter ne-
70cessitatem nam libenter excusant
71se et infortunia

24 3a est ignorantia
72divina inmensitatis et assimilatio
73ipsius cum nostra potentia cognitiva
74quia in nobis expermiur quod non
75est compossibilitas scientiae ad ad hoc contingens
76ita quod non staret de scientia quod sortes
77sciret a fore et contingens esset
78a fore et si staret contrarium non staret
79quin esset deceptus sic non est
80de divina notitia inmensa quae
81est utrique contradictorum compossibilis sine sui mutatione

25 PV228ra
1Alia causa est praesumptio cognos-
2cendi arduas veritates sine doctrina
3studio vel labore unde est de
4altissimis conclusionibus ad quas re-
5quiritur secundum theologiae 20 annorum
6ad quos vetulae volunt attribuere

26
7Quinta causa est defectus logicae
8quae inducit huiusmodi errorem
9dicunt ii ordinatum est Ita erit
10vel non erit quod ergo agendum
11Salburiensis ponit exemplum de stay-
12to quod qui dixit an posset aliquid
13facere quod non es facturus posset
14Respondet alter iterum stoycus dabo
15tibi nullae an? scientias quod
16non est facturus ecce promissio est
17totaliter inpertinens quia ponit
18contradictoria sint simul vera ideo praesens dif-
19ficultas est omnino inpertinens concordiae
20praescientiae dei cum contingentia
21futurorum ymaginemur 2m
22aristotelem quod deus concurrat solum
23in genere causae finalis vel vel
24cognoscat adextra eadem remane-
25bit difficultas nam ad sortes
26curreret vel non curreret et duo contradictoria
27non possunt simul esse vera sed apparet
28alterum eorum esse verum quem necessitatem
29imponit tamen qualibet continuis
30et sic iterum decipit intellectum
31quia quaerit et credit quod ex con-
32tingentia sequitur possibilitas
33utriusque partis ideo ista difficultas
34est omnino inpertinens ad materiam praescientiae

27
356o def?nt ex mala consideratione
36modorum enuntiandi nam ex modo
37enuntiandi quod a erit sequitr quod ab
38aeterno futurum erat quod a erit
39modo ista perpetuitas futuri
40communis nullam imponit necessitatem
41futuro
effectum sed est ex modo enuntiandi PV228rb
42et est inpertinens Nam ponatur
43quod nihil cognoscat nisi se ipsum
44eadem occurrit difficultas unde semper
45fuisset haec vera antichristus erit
46ante f?us poi?is antichrist in esse
47et potuit esse falsa tamen non potuit
48mutari de veritate in falsitatem

Dua manuductiones de concordia ad futura contingentia

28
49Remotis ergo illis tamquam
50inpertinentibus potest esse ymaginatio
51ad percipiendum materiam Advertendum
52quod aliquae conclusiones determinatae habent evidentiam
53ex praemissis quibus deducuntur
54utroque geometria scita per principia
55et aliunde etiam habeat evidentiam
56scilicet ex consuetudine audiendi
57ei vel autoritatem dicentis vel
58persuasione rethorica Alia est
59conclusio vel potest esse deducibilis
60ex suis principiis nam habens
61apparentiam nisi quantum principia cogunt
62apparentiam nis quantum principia cogunt
63ad propositum divinae cum contingentia
64futurorum debet resolvi ad 2m genus
65virtutum quia non obicit semper
66modum intrinsece apparentiae et causatur
67sic deus est praescius et scit omnia
68distincte et faciliter concedunt
69quod voluntas nostra libere operatur

29
70et ex hoc consurgit concordior
71ergo consequens erit evidens evidentia
72principiorum et ista via debet sufficere
73cuiuslibet literato

30 2a manuductio
74est boetii 5o de consolatione
75quid ymaginatur sic capiamus
76primo quod deus nichil cognoscat
77adextra deinde ratione suae aeternitatis
78omnia sunt sibi praesenti ita quod suppositio
79aeternitate et quod res se habeant
80sicut nunc tunc clarum est quod voluntas PV228va
1nostra est libera et expermiur libertatem
2ponamus ergo quod deus vel alia
3creatura sic quod nullam habeat
4causalitatem respectum actuum
5nostrorum tamen clare videat
6quidquid agimus et quidquid acturi sumus
7certum est quod illa videns actus
8nostros nulam imponit actibus
9nostris necessitatem ut video sortem
10currerre tamen etc et sic voluntas potest
11producere actum nec non superve-
12niat divinus intuitus solum perci-
13peindo dispositiones rerum videbit
14necessaria sicut se ipsum et aliqua
15contingentia sicut actus voluntatis
16ymmo omnes suos actus adextra
17adhuc remanet contingentia essentialiter
18in rebus ac si deus nichil
19cognosceret unde boetius
20oculus mens videns solem
21moveri non necessitate eum
22et sic de cognitione dei ergo praescientia
23rerum nullam penitus imponit
24necessitatem

31 et ad istam ymagi-
25nationem videtur esse augustinus
26in libro arbitrio
per istum modum
27bee assumit res sunt in se con-
28tingentes modo divina cognitio
29superveniens non variat conditio-
30nes rerum alias esset erronia
31ergo cognoscit eas etc et sic non
32imponit necessitatem plus quam
33in exemplo posito de stoyco modus
34respondendi speculative traditus
35est primus et modus inducendi
36grosse ponitur hic

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, de Libertate, Lectio 119, de Libertate (http://scta.info/resource/ppr-lectio119 )

      Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Cod. pal. lat. 373, 226v-228v (http://scta.info/resource/ppr-lectio119/pal)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio119/pal/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio119/pal/transcription

      View Explanation of Citation Practices


      Available Manifestations

      Lectio 119, de Libertate [Erlangen]

      Lectio 119, de Libertate [Vatican, Pal. lat.] (Currrent Focus)