1
38In Alia lectione
39In praecedenti lectione inprobata fuit positio tenens quod absoluta revelatio necessitatem inponit
40futuris evenientibus Sequitur 2a quae cum revelatione tenet quod praeteritum potest non fuisse
41nec praeteriisse consequenter dicit quod facta revelatione absoluta respectu futuri contingentis et a deo inmediate
42huiusmodi posset numquam fuisse in esse pro dicta

2 Circa fundamentum huius opinionis sit
43haec propositio non est nobis evidens quod deus posset facere mundum vel aliquid praeteritum E162v
1quam fuisse nec eius contrarium est etiam evidens nobis nec sequitur ex fide Ita quod praedicatum
2posse non fuisse praedicatum id est quod iam praeteriit quod numquam praeterierit non est eveniens
3quando deus potest facere nec habemus contrarium ex fide nec pars contradictoria est evidens nec sequitur
4ex fide probatur quia utramque partem contingit probabiliter defensari salva fide ergo neutra est
5eveniens nec sequitur evidenter ex fide

3 unde affirmativam partem quod deus quod est praeteritum
6potest facere non fuisset praeteritum tenuerunt plures et sollempnes scilicet gilbertus poretanus
7in commentato supra boecium de trinitate et sui sequaces et petrus damianiani in epistola de reparatione
8virginis cum quibus videtur sentire Anticiodorensis versus finem primi ubi agit de
9potentia dei Et quaerit utrum corruptam posset deus reprobare dicit sic solvitur
10duobus modis

4 primo quod posset absolute reparare virginem sed dicitur consequenter non posse sicut alia
11miracula quia potentiam non applicavit ad effectum sicut fecit in caecorum illuminatione et mor-
12tuorum resuscitatione non tamen est negandum quin absolute possit ut dicit secundum unam viam quam
13non reprobat

5 aliter dicit quod posset virginem reparare ad istum intellectum quod eius corpus
14et eius animam potest aequaliter perficere sicut ante et reintegrare Et sic concedendum esset quod posset
15virginem repararare non tamen secundum hanc viam facere quod numquam fuisset corrupta quia nichilominus
16non tolleret quin fuisset corrupta ideo non deberetur sibi aureola pro praemio

6 Consimiliter
17instat nam ipsam numquam fuisse corruptam est quidam excellentia et dignitas virginalis
18pro qua debetur aureola ergo omnipotentiae absolute non repugnat hanc dignitatem post corruptionem
19conferre

7 Respondet proportionaliter hoc dici oportet quod sicut dicit gilbertus poretanus quod deus posset
20facere quod numquam fuerit corrupta quia quantum in se est non se habet aliter ad res quam se habe-
21bat ab aeterno unde praesens praeteritum et futurum ex parte rerum sunt et non ex parte dei

8 sed consue-
22mus loqui cum suppositione praeteriti ista sunt verba eius Consequenter simpliciter et absolute glosat
23Ieromium dicentem contrarium dicens quod loquitur ex ypothesi si praeteritum et videtur supponere oppositum
24Et sic apparet opinio quod praeteritum potest non fuisse praeteritum iuxta quem modum facile esset sal-
25vare concordiam futurorum contingentium cum revelatione haec positio ymaginatur sic quod deus ratione
26suae inmensitatis sicut quasi locatur vel situaliter praevenit omnem situm causabilem
27licet simplicissimus sit ita praevenit omnem durationem temporalem etiam infinitam
28consequenter quantumcumque res labuntur in praeteritum praeveniuntur tamen a deo ideo quantum ad ipsum et eius
29efficaciam nullo modo poterunt praetereunt ideo met aequalis libertas sicut respectu futurorum vel
30praesentium ideo aeque facile est sibi quod adam numquam fuerit factae sicut antichristus erit vel foret

9 Ad-
31vertendum quod haec ymaginatio est multum subtilis et profunda et pulchrae speculationis
32salvans praesentem materiam et salvans quod deus non posset noviter ad extra necessitari ad volendum
33quod multi antiquorum doctorum reputaverunt satis durum sed per istum modum salvatur oppositum
34cum istis tamen concederent quod mundus non posset desinere fuisse Ita quod haec consequentia non valet
35mundus non fuit et potest non fuisse ergo potest desinere fuisse igitur apud omnes copulativa est possibilis
36scilicet antecedens et consequens inplicat contradictionem quia ly 'desinere' fuisse includit evidenter fuisse
37vel praeteritionem in fuisse

10 Similiter dicerent quod res quae primo est potest non esse et tamen ante lapsum
38ipsius in praeteritum non potest desinere esse Tenendo quod res quando non est necessario est id est cum
39veritate illius ista est possibilis res non est nec umquam fuit quia si ponatur non esse

11
40et sic apparet primas scilicet non est evidens quando illud quod est realiter praeteritum posset nunquam
41fuisset nec repugnat fidei quia illi allegati non repraesentatur dicere contra fidem

12 Secunda
42pars propositionis scilicet quod nec oppositum etc nota est ymmo videtur magis fidei consona et ratione
43unde articulus parisiensis est ad hoc expressus dicere quod est praeteritum posse numquam fuisse er-
44ror Nec sequitur a articulus parisiensis ponit ergo est evidens

13 Secundo arguitur E163r
1per istam partem per istam partem quia ponere praeteritum posse realiter non fuisse ad hoc nulla est ratio
2vehementer cogens et est quasi contra communem animi conceptionem ymmo communis animi conceptio magis
3inclinatur quod non quam ad oppositum igitur

14 Item adhuc sunt philosophi plures et ali aristoteles in 6to ethicorum
4recitat et approbat opinionem agathonis dicentis illo solo privatur deus genita facere
5in genita vel praeterita non fuisse

15 Item haec ratio est contra regulam artis obligatorie fidei nam
6mirabilior est quam sit articulus divinae omnipotentiae negatur Sequitur ad articulum divinae omnipotentiae
7igitur est pure inpertinens igitur talis egreditur regulam artis obligatoriae fidei

16 Aliae rationes
8possent fieri sed transeo causa brevitatis Sequitur quod ad solvendum contingentiam futurorum
9cum revelantibus absolutis non est concedendum quod praeteritum potest non fuisse

17 Sequitur 3a positio
10etiam erronea in ista materia quaelibet concedit a qualibet re absoluta quae transit in praeteritum quod necesse est
11ipsam fuisse nichilominus non necesse est quod quodlibet agens secundum omnem modum suae actionis
12sic egerit

18 quantum ad secundam partem salvat contingentiam futurorum duo ymaginando

19 primum est
13quod si aliqua qualitas vitalis vitaliter inmutaverit potentiam cognitivam non est necessarium
14quod inmutaret scilicet consequentia non valet a qualitas inmutavit igitur necessario immutavit ita quod non
15omnem habitudine quam habuit necesse est sic fuisse Et sic dicunt quod haec est contingens sortes
16inmutabatur ab a actu ideo si non eveniat dicunt quod non fuit haec inmutatio respectu huius

20
17Secundum quod ymaginatur ista opinio est quod primae causae est duplex concursus primus simpliciter genera-
18re quia esset primam causam concurrere potest tamen habere modum concurrendi qui simpliciter est contingens
19Et quantum ad primum modum et communem contrahit hic necessitatem sed de speciali non

21 et sic bene stant
20cum articulo parisensis quia non sequitur praeteritum non fuisse sed aliquam habitudinem fuisse quae
21non contrahit necessitatem quia non est res positiva nec dicitur a suis extremis quia con-
22cursus spiritualis dei est mere contingens nec trahit necessitatem deinde qualitas non trahit
23ex lapsu temporis necessitatem et potest non inmutasse et sic contingenter esset revelatio quia
24contingenter est notitia et deus contingenter concurrisset tali actu qui dicitur revelatio vel tali
25modo quo concurrit revelando veritatem

22 Sed ista opinio non potest scire quia incidit
26in hoc quod vult evitare nam motio vitalis sive sit res distincta a qualitate sive a potentia
27sive non non tollit quando sit operatio quae labitur in praeteritum igitur habet concedere quod aliquid transivit
28in praeteritum quod posset non fuisse Exemplum dato quod motus localis non distinguuitur
29a mobili nichilominus si potentia moveat mobile et postea destruatur utrumque lap-
30sum est in praeteritum quod haec potentia movit ergo habitudo illa scilicet mutatio vitalis sive sit
31etc non tollit quin fuit quae animae mutatio lapsa praeteritum ideo trahit necessitatem

23 Ita
32argueretur de deo quod aeque necesse est ipsum sic egisse sicut rem fuisse

24 Item dato isto
33quilibet effectus posset a sua causa numquam fuisse productus Item sortes posset non
34fuisse occisus a platone a quo tamen occisus est ut supponitur quia tollit deus
35habitudinem quam habuit respectu occisi et sic in inferno tunc non interfecit tamen pro homi-
36cida est in inferno

25 Item posset facere quod primus angelus numquam pecasset et
37quod numquam animam et christi gratificasset ex quo concursus ille fuit spiritualis et
38supernaturalis

26 Quarta positio quod proprium est divinae naturae et essentiae cognoscere
39certitudinaliter futura contingentia et quod non sunt clare creaturae revelabilia cuius
40radix est quod divina natura ratione immensitatis et aeternitatis sola habet quod principia praeterita et futura
41sint obiective principia igitur etc