Lectio 14, de Fide [Palatine Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | October 04, 2011

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 License

Sources: PV: Palantine

Lectio 14, de Fide [Palatine Transcription]

[Recapitulatio praedicta conclusio: cum fide, ratio naturalis potest devenire in cognitionem articulorum fidei]

1
39In alia lectione
40fuit tactum qualiter fides habet
41roborare intellectum augere eius
42activitatem et illuminare quantum
43ad exire in actum in tantum intel-
44lectus sit intus potest devenire in actum PV19rb
45unde ad cognitionem articulorum
46fidei uno modo per media extrinseca
47Alio modo per media intrinseca
48per media intrinseca scilicet illa quae
49habent ordinem per modum processus
50scientifici a principiis ad conclu-
51siones scilicet per media eiusdem
52generis cum conclusionibus et ex
53terminis consimilibus terminis conclusionum
54per media extrinseca secundum quod prius
55dictum fuit de triangulo vel
56quia ab auctoritate quia dicitur quod
57euclides demonstravit
58vel etiam licet aliquando exivi et
59pro nunc non occurrit medium recor-
60datum quod alias demonstravi
61et tunc arguerem sic quidquid est
62scitum a me alias vel demonstratum
63mihi alias est verum sed etiam igitur etc
64Ita potest esse de articulis fidei primo
65quod aliqui sunt qui realiter
66non relucent in creatura ut est
67de articulo incarnationis Alii
68sunt qui habent habitudinem neces-
69sariam ad creaturam tamquam causa ad effectum
70sicut deum esse quia est habitudo
71creaturae ad deum et ergo potest ex
72creaturis concludi deum esse et potest
73concludi non ut currit respectu pro-
74ductionis creaturarum ut essentia
75sed ut trinitas et ideo effectus habet
76habitudinem ad causam tamquam
77ad causam trinam Et ideo rationaliter dicitur
78quod articulus fidei relucet in natura
79ita quod lumen naturale adiutum
80fide potest de ducere(deducere) articulum sic quod
81intellectus adiutus lumine fidei
82potest roborari id est quantum ad eius
83activitatem dico ista solum probabiliter
84et credo quod non debeat alicui
85imputari ad malum si loquatur
86solum probabiliter nichil(nihil) asserendo cum
87sobrietate et humilitate

[Media extrinseca per quae potest probari fides]

2 Restat ad-
88ducere media extrinseca ex quibus
89habet probari fides primum medium PV19va
1quod tangit wilhelm parisiensis
2in libro Nam ab in-
3itio mundi ante sufficientem
4promulgationem fidei fuerunt facta
5miracula in attestationem veritatis
6fidei et duraverunt miracula
7apud iudaeos quam diu non recesse-
8runt a lege unde cristus
9non solu veni solvere legem sed
10ad implere Sed postquam
11recesserunt a fide non fuerunt
12per eos facta miracula et illa mi-
13racula apud nos sunt continua-
14ta quam diu fides indiguit et
15quam diu non fuit satis promul-
16gata

[Ratio octo Scoti ad probandum fidem]

3 Doctor subtilis in prologo
17suo ponit octo media quae
18debent merito movere quod ista
19fides sit saluberrima

4 primum
20medium firma prophetia eviden-
21tium quia multa dyxerunt(dixerunt) prophetae
22quae postea facta est evidentia

5
232m per istam concordia doctorum
24distantium ab invicem distantia
25locali sibi secuti sunt per moy-
26sen et concorditer locuti sunt
27quantumcumque distarent omnes de
28christo nostro salvatore quamvis
29aliqui obscurius et aliqui clarius
30et erat tota expectatio in deorum
31et quando venit refutaverunt

6 3m
32auctoritas scribentium si videamus
33quales fuerunt in vita et
34moribus etc Unde aliqui
35exposuerunt se morti ergo boni-
36tas morum excludit fallaciam
37seductionis ergo non erant
38suspecti de mendacio Aristotelis
39quarto ethycorum omne mendacium
40de se pravum 2o mendacium est
41totius religionis subversivum
42et ideo nephandissimum(nefandissimum) est et ideo
43non potuerant stare in hominibus
44bonorum morum mendacium
45impedit optimam conditionem
46hominum inditam homini scilicet quod unus PV19vb
47credat alteri

7 4m simplicitas
48promulgantium si per magnos philosophos
49et rethores secus si esse quia forte
50imputaretur prudentiae sed hoc non
51per simplices utque de facto
52petro qui fuit grossus antiquus
53piscator promulgavit coram poten-
54tibus et sapientibus ita quod ceperit
55ignaros ad fidei altissime
56demulgationem ergo signum quod ille
57deus fuit ex quo tales simplices
58ita illustravit

8 Quintum medium
59sollicitudo recipientium quia spiritu
60sancto docente erant multi libri
61scripti resecati

9 Sextum edium
62lympiditas(limpiditas) miraculorum et de ista
63tactum est in principio

10 Si obicitur
64de miraculis gentilium lactantius
65bene respondet dicit enim quod daemones
66libenter seducunt genus humanum
67iam aliquando faciunt miracula ut ad-
68orentur Et sicut legitur in legen-
69da sancti anthonii ipsi scivit
70applicare aliqua laesiva et postea
71removeret illa et sic videntur
72curare 2o licet aliquando apud
73gentiles fuerint visa mira-
74cula tamen non ad fidem sed ad alium
75finem etiam semper fuerunt
76facta per malos Dico nominaliter
77mirabilia

11 7m rationabilis conten-
78torum quia ista lex nichil(nihil) praece-
79pit nisi rationale et prohibet omne
80malum

12 Advertendum quod diffi-
81cultas credendorum est inpertinens
82ad agibilia si credamus in parti-
83culari quod deus est aeternus
84et unus qui sic ponit uno
85cultu colit essentiam et trinitatem
86istud non est contra moralia et
87ideo contra quodcumque philosophum appa-
88retur fides nostra Avicenna in
89libro suo ultimo metaphysicae dicit
90quod felicitatem corporis optime PV20ra
1tradidit machametus propheta
2michi(mihi) felicitatem anima alterius
3theologi machametus praedicavit
4voluptates sed naturalis philosophus
5non Et dici avicenna quod evi-
6tando et faciendo contra legem
7corporis anima efficitur quodammodo
8saeculum intelligentiae et reputa-
9tum totius universi et sic avicen-
10na videtur dicere de nostris theologis
11licet non ita expresse

13
12Octavum est stabilitas ecclesiae unde
13ipsa fuit introducta quando potentia
14fuit maxima maiores unde
15exiit edictum a cesare augusto
16et fuit introducta per simpli-
17ces

[Plus rationes morales pro probandum fidem]

14 Item in materia morali
18non semper oporteret habere demonstrationem
19Secundum alphorabium multi
20sunt modi probandi fidem
21per testes actuum primo vobis
22michi(mihi) testes per legem sicut christus
23met arguit contra dyabolum
24Scriptum est non temptabis
25divinum etc per pactum permenen-
26tum per veritatem Affectio ve-
27hemens ad bona temporalia tollit af-
28fectionem spiritualium

[Corollaria contra aliquos, qui dicunt quod theologia est scientia superior fide]

15 magister henricus de
29eucha dicit quod theologia est supra
30fidem Sed dico quod habitus fidei
31est nobilior et debet poni superior

16
32dicitur tamen contra quod habi-
33tus theologiae est clarior et declara-
34bilior igitur tenet consequentia quia quanto
35in aliqua latitudine aliquid
36magis appropinquat ad summum
37tantae est altioris speciei modo
38ista est clarior et alia scilicet fides
39est aenigmatica Respondetur quod aliquae sunt
40perfectiones essentiales et quaedam moda-
41les modales quae non habent se
42tamquam proprie passiones illae non
43communicantur proportionaliter sicut essentiales
44et stat bene quod denominatio
45modalis communicetur inferiori PV20rb
46speciei et sic theologia quantum ad ali-
47quam materialem denominationem magis
48imitatur deum ergo est superioris
49speciei negatur consequentia

17 Eutha dicit
50quod theologia est scientia et tamen praesuppo-
51nit fidem istud non stat quia
52nulla conclusio potest esse evidentior
53principiis ex quibus etc quia si
54sic conclusio demonstrata vel cre-
55datur et aliquod principium est
56dubium conclusio non erit scita

18 ergo
57si
58theologia praesupponit fidem vel
59in modo arguendi semper sup-
60ponit unum articulum non habebit
61maiorem evidentiam Contra
62aureolum dicentem quod est falsum
63solum habitus declarativus
64et non adhaesivus Contra alios
65dicentes quod theologia non est nisi
66una notitia consequentiarum
67ita quod non est nisi habitus quo
68unus scit consequenter loqui
69istud est falsum quia tunc non
70esset una pars logicae scilicet ars
71obligatoria et sic theologus nichil(nihil) cognosceret assensive
72Etiam claudianus fuisset theologus
73et hoc non quia fuit paganus
74dicit multa de christo

[Duae conclusiones]

[Prima conclusio: scientia et fides sunt compossibiles simul]

19 Infero
75duas conclusiones prima scientia
76et fides sunt compassibiles de
77eodem adaequate patet capiamus
78istum articulum deus est de isto
79est fides et cum hoc scientia
80verum est doctores faciunt difficul-
81tatem utrum de eodem simul
82stant evidentia et aenigma gre-
83gorius tenet oppositum

[Prima objectio et responsio ad primam conclusionem]

20 si ita
84esset quod aliquis simul haberet
85actum sciendi est fidei sequeretur
86contradictio quia evidenter assen-
87tiret eidem et non assentiret
88igitur antecedens patet quia bene sequitur
89iste assentit per fidem ergo non PV20va
1evidenter et ultra iste assentit
2scientifice ergo evidenter et per consequens
3idem assentit evidenter et non
4evidenter

21 Respondetur concedendo
5sortes assentit evidenter a et sortes
6assentit non evidenter a nec
7sunt de praedicatis contradictoriis quia
8ly assentit includit suum
9participium unde bene concedetur sortes
10vidit hominem et sortes videt non
11hominem et sic concedendo am-
12bas Et ultra ergo sequitur
13quod sortes evidenter assentit et
14sortes non evidenter assentit Si
15negatio est infirmitas concedo
16quod simul stant ut homo est
17alias et non homo est alias Si te-
18neatur infirmitanter negantur
19in illa non evidenter assentit etc
20est falsa vel negatur illa consequentia
21Sortes assentit non evidenter
22ergo non evidenter assentit sortes
23bene actus sciendi est actus
24clarus et evidens et actus fi-
25dei est obscurus modo non est in-
26conveniens quod christis vidit
27sortem in vero et etiam per sensum et tamen
28una notitia est infinitum cla-
29rior Et potest dici de compositis
30sicut est simplicibus ut quod
31cristus a conclusionem sciret in verbo et etiam
32sciret a conclusionem in proprio genere
33Item stat quod aliquam rem
34videam immediate per radi-
35os rectos et eandem simul
36in speculo per radios reflexos
37modo una est clarior quam alia

[Secunda et tertio objectio et responsio]

22
38Si argueretur per apostolum fides
39est non apparentium ergo veritas
40fidei non apparet debet intelligi
41quod non est apparentium per eam Ita
42quod obiectum non escenditur evidenter
43per fidem ita quod fides est habi-
44tus aenigmaticus et sic licet non
45apparet per eam ergo non oportet
46apparet vel non est apparentium PV20vb
47nego consequentiam Augustinus dicit quod
48non vides debet intelligi per
49fidem

23 2o(secundo) sic pari ratione in patria
50posset esse actus fidei tamen clara
51dei visione hoc est falsum et contra
52augustinus de doctrina cristiana
53et apostolum quia solum remanet
54caritas

24 primo dicitur quod de
55potentia dei ordinata est quod fi-
56des non remanet ergo non potest ne-
57gatur consequentia Aliter dicitur quod non
58remanet actus vel quo ad
59actum sed bene quo ad habitum
60et hoc bene tenent multi doc-
61tores ulterius dico quia non est
62in conveniens(inconveniens) concedere quod maneat
63quo ad actum quia est actus
64nobilissimus et ergo ponere
65ibi ad decorem universi

25 Contra
66arguit clara dei visio repugnat
67aenigmatice Responsio quod de potentia
68dei absoluta contraria possunt
69simul stare Aliter dicitur quod
70non contrariantur ut dictum seu de-
71claratum est 3o arguit sic quod fi-
72des non staret cum cognitione
73sensitiva ergo dico aliquid est
74falsum ymo(immo) staret cum cogni-
75tione sensitiva et intellectiva
76Alii doctores dicunt quod habitus
77scientificus bene stat cum actu
78fidei et etiam habitus cum habitu
79et quod consideramus probatur primum nam
80sic aliquis habituatus credendo
81quod deus est postea fiet demon-
82stratio tunc habitus credendi
83stat cum actu sciendi quia habitus
84ille non subito corrumpitur To-
85tum dictum eorum stat in hoc
86quod actus non est compassibilis actui
87Et ego superaddo quod actus est
88compassibilis actui quia possibile est quod
89per illos habitus exeant in actus

[Secunda conclusio: lumen naturale in infinitum procedit cum adiutorio fidei]

26 PV21ra
12a conclusio lumen naturale in infinitum
2procedit ascendendo per latitudinem
3veritatum a principiis distantium
4unde lumen naturale non iutum est val-
5de parvae efficaciae sed mediate etc
6sicut dictum est prius

27 Circa quod
7ymaginari(imaginari) potest quod daretur aliquis
8gradus luminis naturalis quo dato
9variaretur modus communis investi-
10gationis verbi gratia eadem propositio
11potest valde diversimode sciri
12ut patet de quinta propositione euclidis
13quae dicitur fuga miserorum
14quae difficulter demonstratur
15ab euclide Sed bragnus valde
16faciliter demonstrant eam ita quod da-
17bitur unus gradus in lumine
18naturali per quem exiret in actum
19sine discursu unde aliqui sunt
20ita depressi quod non intelligunt
21vel non capiunt istud principium
22Si aequalibus aequalia de-
23mantur remanentia erunt aequalia
24Confirmatur quia principium
25et discursus non requiritur
26nisi propter defectum luminis sed fiunt
27discursus ut acquiratur lumen
28ergo si lumen esset sufficiens ha-
29bens ipsum immediate exiret in actum
30sine discursu unde in lectione
31sequenti moderationem aliquorum
32in dictorum utque in conclusione de
33actibus in credendi et sciendi

Circa textum

28 Cir-
34ca textum conclusio Spiritus sanctus
35non procedit prius aut posterius a patre
36quam a filio unde posset aliquis
37ymaginari(imaginari) quod pater produceret
38mediate filio ex quo est ibi ordo
39dicitur licet quod pater est priori or-
40dine quia producit filium tamen
41pater et filius respectu spiritus sancti
42habent se aequae aeve ita quod unus non
43prius aut posterius ulterius no-
44tandum est pro intellectu aliquarum
45conclusionum sequentium in textu
46quod filius dei procedere a patre
47per modum naturae et spiritus sanctus
48dicitur procedere vel spirari per
49modum voluntatis unde ge-
50nerare est procedere et spirari est
51procedere Item spiritus sanctus
52procedit a patre non quomodo natus
53sed quomodo datus aliud vero procedit
54per modum generationis

29 Alia conclusio
55spiritus sanctus non dicitur fieri quia non
56generatur

30 Alia conclusio quidquid
57nascitur procedit primus dicit
58spiritum sanctum ingenitum pro quo
59notandum quod ingenitum capitur
60uno modo quod est non genitum
61Alio modo capitur prout inpor-
62tat quandam proprietatem positivarum
63et sic solum convenit patri

Apparatus Fontium

Apparatus Criticus

Lectio 14, De fide

Go to:

Citation

Peter Plaoul, de Fide, Lectio 14, De fide (http://scta.info/resource/ppr-lectio14 )

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Cod. pal. lat. 373, 19r-21r (http://scta.info/resource/ppr-lectio14/pal)

Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio14/pal/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio14/pal/transcription