Lectio 36, De fruitione [Palatine Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | March 20, 2018

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 License

ppr-lectio36

Sources: PV: Palantine

Lectio 36, de Fruitione

Utrum a parte obiecti aliquod bonum finitum sufficiat ultimate terminare appetitum rationalis creaturae?

1
15In alia lectione 4iia
16Prius fuit adducta diffi-
17cultas tangens finitatem
18humanae capacitatis quantum est
19ex parte potentiae

2 Nunc restat
20inquirendum utrum a parte obiecti
21aliquod bonum finitum sufficiat
22terminare ultimate appetitum
23rationalis creaturae

3 Advertendum
24pirmo quod generaliter omnis creatura
25sive cognitiva sive non appe-
26tit summum bonum tamquam suum
27ultimum finem Istud est de inten-
28tione philosophi primo ethycorum Bo-
29num est quod omnia appetunt

30et fuit antiqua descriptio
31Eustratius dicit aristotelem per
32bonum intellexisse deum ergo
33quaelibet creatura sive rationalis
34sive cognitiva sive non appetit
35illud patet aliunde

4 nam est sub-
36ordinatio ordinatio finium ergo quilibet
37finis medius appetitur vel
38desideratur proportionaliter ultimum et per consequens
39magis ultimus appetitur vel PV65rb
40consideratur Et hoc potest dupliciter
41ymaginari uno modo resolvendo huius-
42modi appetitum ad divinum et in-
43frustrabile imperium nam per
44voluntatem deus nedum regit
45res existentes et dirigit ymmo
46etiam res quae non sunt obediunt
47Secundo modo potest ymaginari
48ut quantum in se est coniungantur
49suo principio effectivo huius-
50odi appetitus 2m ymagi-
51nationem boetii alias tactam Ad-
52vertendum quod multiplex reperitur
53in rebus bonum Quaedam
54concurrit individuum aliud
55speciem aliud genus et aliud
56universum

5 Quantum ad primum
57animalia ratione individui appetunt
58cibum qui est conservativus
59individui et est eis bonus et
60commestio bona et hoc bono
61continente individuum Aliam
62appetunt etiam generationem propter
63bonum speciei quantum ad secundum
64nam generatio et coytus ordi-
65nantur in speciem Tertium bonum
66generis est et istud est agentium
67aequivocorum sicut causarum superi-
68orum respectu huius mundi in-
69ferioris sic intelligentiae et corpora
70caelestia movent ista inferiora
71et dirigunt ad suas fines ratione
72boni generis quia non communicant
73secum in genere Aliud est bonum
74respectu totius universi et istud
75per quandam analogiam a deo
76et sit respectu totius mundi et
77sic bonum quanto communius tanto
78divinius

6 Nunc advertendum
79nedum creaturae appetunt
80deum per obedientiam suae volun-
81tatis sed etiam appetunt ipsum mutari PV65va
1et sibi assimilari quantum possunt
2ideo actiones resolvunt in ultimum
3quantum possunt sibi assimilentur
4quia creatura rationalis ultra alia
5scilicet non intellectualia potest deo as-
6similari eo quod ipsius est capax
7cognitive et dilective seu per
8amorem unde quasi in deum
9transformatur ideo singulariter
10creatura rationalis ipsum appetit
11omnibus gradibus appetendi
12repertis in aliis ita quod quot sunt
13species appetendi vel inclinationem
14in aliis ita in hominibus Con-
15clusio responsiva Creatura
16rationalis non potest in aliquo bono
17finito quietari etc de potentia
18dei absoluta probabatur alias per
19aliquas rationes primo ex insuffi-
20cientia creaturae quae nec fieri
21ad esse nec bene esse sufficit ergo
22nulli alteri creaturae potest sufficere
232o ex habitudine causae finalis
24ad suum effectum quia sicut
25causa effectiva se habet ad effec-
26tum producendum ita causa finalis
27ad terminandum quietative
28aliquem appetitum et sicut causa
29creata non potest esse prima causa
30respectu effectus producendi ita nisi
31causa finalis respectu alicuius
32effectus finibilis quia consimilis
33est habitudo hic et ibi

7 Et ex ne-
34cessaria habitudine nisi ad suum
35finem solus deus est causa finalis
36omnium et singulariter rationalis
37creaturae

Corollaria

Primum corollarium: res essentialiter perfectior est a suo fine dependentior

8 primum correlarium res
38essentialiter perfectior est a suo fine
39dependentior Nam secundum gradus
40specificos sunt etiam gradus in-
41clinationem diversarum in specie
42superiori ita quod tot graduum re-
43clinationum est contentiva PV65vb
44quot graduum specificorum
45huius species est contentiva et sic
46est dependentior

Secundum corollarium: latitudo honestatis naturalis et essentialis perfectionis correspondent sibi adaequate

9 secundum corollarium
47quod latitudo naturalis honestatis
48et essentialis perfectionis correspon-
49det sibi adaequate unde hones-
50tas naturalis est habitudo rei ad suum
51finem et tendentia iuxta naturae
52capacitatem etiam de naturali iustitia
53legitur platonem scriipsisse plures
54libros in quibus naturalem iusti-
55tiam vocat quando sunt omnia
56optime ordinata scilicet operationes
57naturales et quanto ratio est perfectior
58plures habent operationes naturales
59rectae ordinatas

Tertium corollarium: quod res perfectior universaliter est dependentior

10 Sequitur
60ulterius quod res perfectior etc est
61generaliter dependentior Nam
62ex habitudine effectus ad cau-
63sam efficientem et conservantem
64quanto res est perfectior tanto
65est dependentior Nam quanto
66ad eius productionem requirit
67maiorem influxum effectuum
68tanto ad eius conservationem
69requirit maiorem influxum
70conservativum

Quartum corollarium: quod ad subtractionem influxus causae finalis res desineret esse

11 Sequitur quod
71ad subtractionem influxus cau-
72sae finalis effectus desinit esse
73vel res desineret esse probatur quia
74tanta est dependentia effectus
75ad causam finalem sicut ad
76causam agentem sed ad sub-
77tractionem causae finalis agentis
78effectus non produceretur igitur
79ad subtractionem causae finalis
80effectus desineret esse unde
81si subtraheretur influxus causae
82finalis ipsa res esset pessima
83quia esset sine ordine et ideo PV66ra
1repugnat deo et naturae quod sit
2talis res

Quintum corollarium: quod creatura non tendit in non-esse positive et tamen sibi derelicta in non-esse subito deflueret

12 Sequitur ulterius quod crea-
3tura non tendit in non esse
4positive tamen sibi derelicta
5in non esse subito deflueret
6patet quia tendit et inclina-
7tur in summum esse scilicet deum
8ymmo necessaria quam diu
9est ergo non tendit in non esse
10sed magis in contrarium Causa fi-
11nalis requiritur partim ad ser-
12vandum etc causa effecti-
13va

Sextum corollarium: quod illud con[??] dictum creaturae inclinatur ad non-esse

13 Sequitur quod dictum
14commune scilicet creaturae inclinantur
15ad non esse debet intelligi
16passive ad istum intellectum
17quod creatura est talis naturae
18inperfecte quod sic derelicta statim
19tenderet in non esse et hoc non est
20positive sed ex indigentia

Septimum corollarium: quod spiritualis creatura est indigentior quam corporalis

14 Sequitur
21quod dictum commune quanto creatura
22est perfectior tanto est indigen-
23tior et habet inperfectionem si annexam
24Nam quanto est perfectior
25tanto magis habet dependentia
26et indigentia pro sui conser-
27vatione

Octavum corollarium: quod suprema intelligentia, si daretur, magis passive tenderet in nihilum quam mixtum ex contrariis

15 Sequitur quod res spiritua-
28lior est indigentior corporali
29Sequitur quod suprema intelligentia
30si esset creabilis quantum est de
31tendentia passiva magis
32tenderet in nichilum quam iux-
33tum ex contrariis patet error dicen-
34tium quod intelligentiae vel creaturae
35separatae a materia et incorporales sint
36necesse esse et provenit ille error ex
37malo intellectu habitudinis
38creaturae ad deum ymmo quantum
39est de se magis sunt aptae passi-
40vae ad non esse quam mixtum
41ex contrariis Sequitur quod res perPV66rb
42fectior est et nobilior magis
43subicitur deo et magis tenetur
44deo quam minus perfecta Nam
45magis indiget deo ergo magis
46debet humiliari Si consequenti su-
47prema intelligentia creabilis
48si daretur tenetur esse summe
49humilis quia magis a deo reci-
50peret

16 et magis indigeret patet
51quod per nostra merita non debemus
52gloriari nec reputaris nos
53dignos apud deum quia 2m
54augustinum super psalterum sunt
55dei dona et quanto plus ele-
56vat tanto creatura est magis
57indigens quia sicut respectu
58naturae ponitur indigentia ita respectu
59operum virtuosorum

17 et sic est dementia
60et extrema ignorantia de operibus
61virtuosis vel elevatione intellec-
62tus superbiae sed cum maiorem timo-
63re deberet vivere

Nonum corollarium: quod demonstrationes necessario inclinatur in Deum tanquam in finem ultimum et summum bonum

18 Sequitur
64quod daemones necessario inclinantur
65in deum tamquam in finem
66ultimum et supremum bonum patet quia
67non stat creaturam esse nisi in
68habitudine ad suam causam
69finalem modo non potest esse corrup-
70ta talis habitudo vel inclina-
71tio manente re Consequenter
72si daretur creatura male ha-
73bituatus experiri posset inclina-
74tionem in deum patet ex dictis
75quod est insolubilis habitudo rei
76ad deum quae non potest auferri
77nisi per desiderationem rei cum
78isto stat actus liberi arbitrii
79patet quia stat quod aliquis odiat
80deum et acquirat habitum
81odiendi qui erit contra naturalem
82inclinationem

19 Item stat quod creatura PV66va
1quantum est ex parte actus voluntatis
2aliquid acceptet tamquam ultimum
3finem licet decepta quia stat
4quod aliqua creatura ignoret
5deum esse vel non credat et statu-
6at aliquod temporale tamquam
7ultimum finem Et stat quod voluntas
8eius non quietetur quia naturalis
9inclinatio non quietatur sed non
10percipit illam motionem naturalis incli-
11nationis propter hoc quod ad-
12eptus est quod appetebat et
13sic staret quod aliquis crederet
14quod esset valde felix et esset valde
15nu?s et sic patet quod creatura rationalis
16non potest quietari in aliquo bono
17finito licet crederet oppositum propter
18habitum deputatum fortiter moventem

Conclusiones

20
19Circa distinctionem 34am haec
20propositio concedenda est tres personae sunt
21unus deus et una essentia

21 2a
22conclusio usus sanctorum est con-
23cedere quod una essentia est rerum per-
24sonarum et tres personae sunt unus
25essentiae Sed non conceditur quod unus
26dei etc quia si sic videretur ali-
27qualis distinctio inter personas
28et deum et sic videretur quod ha-
29beret unus deus tres personas
30sibi subiectas vel forte creasset
31vel fecisset

22 Tertia sicut divina
32essentia est tres personae et quaelibet
33earum ita divina sapientia et bonitas

23
344a potentia attribuitur patri
35sapientia filio bonitas spiritu
36sancto Nam in creaturis patres
37sunt communiter debiles ideo ad hoc
38removendum a patre in divinis
39attribuitur sibi potentia et iu-
40vees communiter non sunt sapien-
41tes ideo attribuitur etc Spi-
42ritus videtur innuere superfluumbiam
43ideo sibi attribuitur
44bonitas et licet cuilibet sint
45propria tamen iste modus etc

24 PV66vb
46Iste terminus omousion attri-
47buitur personis id est consubstantia-
48les id est minus substantiae contra arian di-
49centem oppositum dixit eum
50quod substantialiter essent distinctae et in
51consilio niceno ista veri?s
52fuit determinata quod pater et filius et
53spiritus sanctus essent omosion
54postea per unum imperatorem
55et paraanos fuerit indebite
56factum consilium in arinis unde
57oppositum fuit inductum etiam

Apparatus Fontium

    Apparatus Criticus

      Citation

      Peter Plaoul, de Fruitione, Lectio 36, de Fruitione (http://scta.info/resource/ppr-lectio36 )

      Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Cod. pal. lat. 373, 65r-66v (http://scta.info/resource/ppr-lectio36/pal)

      Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio36/pal/transcription
      Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio36/pal/transcription

      View Explanation of Citation Practices


      Available Manifestations

      Lectio 36, de Fruitione [Erlangen]

      Lectio 36, de Fruitione [Vatican, Pal. lat.] (Currrent Focus)