2 Ratio
4quietationis in deo non est ex hoc quia intellectus non reperit maius bonum

3 Nam valde bene
5staret quod per errorem intellectus iudicaret a esse summum bonum et ultimate quietativum et quod ap-
6petitus rationalis nichil ultra peteret et tamen non esset illa creatura quieta quia adhuc esset
7motio naturalis Augustinus in primo confessionum domine fecisti nos ad te et inquietum est cor nostrum
8donec requiescat in te

4 unde quamvis non esset ibi inquietudo ex actu voluntatis tamen ex mo-
9tionibus naturalibus et ideo talis creatura esset omnino inquieta licet iudicaret se esse quietam et
10haberet motus contrarios scilicet motum voluntatis et motum naturalem

5 Si Sortes velit non habere a et
11habere a consurgit quod a est obiectum tristabile ideo talis creatura possit experiri aliquod male
12esse vel experiretur licet non posset resolvere in causam et sic posset experiri quia esset inquietudo
13resultans ex motibus contrariis et sic resultaret quoddam male esse quod creatura quasi posset
14experiri licet nesciret resolvere in causam Salvatur ex hoc quod licet in bonis temporalibus
15esset tanta affluentia quod contentaretur tamen experiretur quoddam tedium propter inclinationes opposi-
16tas

6 Dico 2o quod ex naturali habitudine dei ad creaturam licet non sub ratione absoluta competat
17ipsi deo quod sit obiectum quietativum ultimate et secundum istam habitudinem dicitur esse obiectum felicitatem
18scilicet sub ista ratione qua creatura est a deo causatur et deus dat sibi esse et terminat finaliter
19et sufficienter appetitum eius

7 Tertio dico quod ex propria naturali conditione deus est huiusmodi Consequenter quod
20natura sua est Pono istam propositionem

8 quod si daretur creatura omnino independens per impossibile nihilominus
21cuius in deo quietaretur patet quia ex natura sua talis est Sequeretur si essent duo dii unus
22unus frueretur alio et quod quilibet diligeret alium sicut se ipsum quia quilibet haberet rationem
23summe quietativam Sequitur quod multiplex est ratio in deo propter quam est obiectum felicitativum scilicet ex habitudine
24dicatur ex natura propria

10
25Prima causa quia est causativus et conservativus omnis boni et quod talis naturae est quia nullum potest esse
26bonum nisi ab eo Et quod quodlibet bonum ab ipso est bonum et ab ipso est bonum effective et conservative
27Ipse dicit quod ymaginandum est quod deus se habet ad creaturam sicut figura sigilli non ad
28ceram sed ad aquam quae figura requirit continuam praesentiam sigilli Ita ymaginandum quod deus est magis
29intimus creaturae quam creatura sibi ipsi

11 Ideo consequenter creatura habet magis esse in deo
30quam in se ipso wilhelmus parisiensis ponit quod deus est realiter esse creaturae Consequenter dicendum
31est dicit ipse ut videtur dato quod de per se creatura magis diligeret se quam deum nichilominus
32magis diceret diligere deum quia visa ista habitudine magis debet etc quia debet magis diligere
33se non esse quam deum Causa est quia ad esse dei potest sequi esse creaturae et non ad esse
34dei sequitur destructio creaturae et creatura non potest esse et licet creatura non esset vel esset corrupta
35tamen adhuc remaneret in arte factiva esset destructa

12 Secunda via vel secunda causa quia
36deus est totale bonum et creatura non est nisi bonum partiale bonum modo totum et pars habet talem habitudinem
37quod pars exponit se pro toto ut maius pro toto et quod magis diligit totum quam se modo deus
38est fons totius bonitatis ymmo totalitas et quaelibet creatura non est nisi quaedam participatio illius
39bonitatis

13 Ita creatura non diligitur nisi tamquam quaedam umbra bonitatis et ergo illa summa
40bonitas plus diligitur et creatura est tenuissima perceptio bonitatis

14 Item ex habitudine partis
41ad totum aliqua relinquit locum proprium ne sit vacuum quia vacuum esset malum toti
42universo ita quod pars semper magis diligit totum quam se

15 Tertio quia est essentialiter talis naturae
43quod ipse est pure honestas pura pulchritudo et purum ablectum? et omne bonum E54r
1quod potest explicari reperitur in eo inmense et ideo in ipso est summa ratio diligibilitatis

22 Ex superioribus dictis ex habitudine dei ad creaturas sequitur
24quod in eo esset plenitudo deum super creaturas sic quod non potest se ipsum abdicare nec per corruptionem
25creaturae quia creatura non potest esse quin deus ducetur sibi

23 Sequitur quod iuste potest quos vult
26ad aeternum regnum acceptare vel approbare et quos vult refutare vel reprobare quia habet
27plenitudinem dominii Et hoc tangit apostolus Romanos 9 in materia de reprobatione et praedesti-
28natione dicit quod figulus qui duantur vasis suis ad nutum eis potest uti unum potest ponere
29ad honorem et ad contumeliam

24 Sequitur quod habitudo divini in deo in divinum dei non
30est ita essentiale sicut subici essentiale est creaturae quia nullo modo stat creaturam esse quin habeat
31talem habitudinem et sic non est de deo unde licet non potest abdicare dominum ipsis remanentibus
32potest tamen per corruptionem

25 Sequitur quod creatura est magis deo subiecta quam sit in se ipsa quaedam essentia
33Quia secundum totam suam essentiam est deo subiecta et secundum infinitas habitudines videt ut pa-
34tiatur ut moveatur et sic de aliis et sic quoddam modo infinite est subiecta deo licet sit in se finita

26 Sequitur quod
35nullius creaturae mere accidentaliter competit divinum

27 Circa distinctionem 36tam Prima
36conclusio licet omnia dicuntur deo praesentia quia sunt in cuius cognitione etc et sic nichilominus tamen in eius essentia
37secundum communem opinionem exponitur hoc ultimum sic quod deus ab aeterno est ars factiva omnium pro-
38ducibilium et ita relucent in eo

28 Secunda conclusio licet deus cognoscat omnia tam bona quam mala
39bona tamen per beneplacitum et approbationem et mala non sed tamquam apprehensa

29 3a
40omnia dicuntur esse per ipsum deum ex ipso et in ipso quia facit res et conservat eas

30
41Advertendum quod peccata secundum quod dicuntur peccata vel dicunt positive unde nichil dicunt E54v
1nisi non conformitatem ad legem

31 4ta ex ipso intelligitur pater per ipsum filius etc nihilominus
2cuiuslibet conpetit aeque primo respectu creaturarum

32 Quinta non omne quod est ex deo est de
3ipso unde ly 'de' denotat habitudinem partis et ly ex habitudine causae efficientis

33 Sexta in dei
4cognitione vel praescientia sunt omnia bona et omnia mala bona sunt incognita bene pla-
5cita et approbata unde quando dicitur deus malum non novit id est non approbat ut dicit magister in ista distinctione