2 Circa hoc
33ponebatur casus in quo cre-
34atura sit praeferenda deo ut
35si sortes fruatur deo et videat proximum
36in exemplis necessitate constitutum etc

3
37et si ita detur staret creaturam
38numquam frui deo et debite tamen
39probatur sit aliquis adultus baptizatus oc-
40currat proximus in prima hora
41constitutus in extrema necessitate
42tunc tenetur subveniri illi ut PV82vb
432a hora occurrat alius proximus
44et si consequuntur usque ad finem
45vitae tunc numquam fruetur
46deo

4Confirmatur creatura non tenetur
47frui deo probatur

5 primo inductione
48ex parte temporis quia nec in a tempore
49nec in b ymmo quocumque dato
50in illo potest licite frui

6 2o probatur
51inductione ex parte actus quia
52nullum actum fruendi tenetur habere creatura
53quia quocumque dato cum alio potest
54frui Etiam pro conclusio ad intentionem
55quia quocumque dato cum ileoboni potest
56frui deo igitur non obligatur ad aeque
57gradum

16
50Circa istam materiam dicit
51aliqui quod staret aliquem salvari
52qui tamen numquam in vita sua
53habuisset fidem vel gratiam casus
54potest poni sic Sit aliquis adultus
55qui primo habet usum rationis in
56a instanti iste tenetur se disponere
57debite ad hoc quod suscipiat verum
58dei cultum et veram legem et iste
59requirit dispositionem primam
60et sic paganus qui sit in peccato
61originali vel ad vultus qui sit
62in peccato mortali iste tenetur
63se disponere ad susceptionem
64legis gratiae et fidei et istud non
65potest fieri subito ergo requiritur
66mora ponamus ergo quod sicut
67tenetur se debite disponere
68in tota illa mora quod ita faciat
69et quod in instanti terminante illam moram
70ipse primo non sit et decebat
71in isto casu videtur multum probabile
72quod iste salvabitur Nam ipse
73sufficienter fecit quod in se sint
74nec omisit Nam quanto cito
75potuit se disposuit ergo dispositio
76habebit suum effectum ac si talis
77adultus maneret Advertendum
78quod doctores considerant quod in grati-
79ficatione aliquid est ex parte creaturae
80scilicet dispositio brevia quae est sine
81gratia gratificante qua posita
82deus infundit vel facit illud
83quod requiritur ex parte sui ad
84solum deum spectat infundere gratiam

17 Similiter potest poni ca-
85sus quod aliquis ab instanti sui baptismi PV83va
1continue augeat suam gratiam
2et ponatur quod praecipiatur sibi quod
3eliciat actum et non limitetur
4sibi tempus vel instans in quo
5eliciat et sufficiat ad impletionem
6praecepti quod eliciat in aliquo instanti
7suae vitae et supponitur quod ille actus
8de sua natura instanti possit elicitur
9moriatur absque hoc quod eliceat
10a actum Tunc iste est transgres-
11sor quia non implevit man-
12datum et non penitet quia non potet
13ex quo non est in statu penitendi
14nec penituit Est ergo transgres-
15sor mandati dei quia fecit contra
16legem dei et non reperavit et ista
17est indignitas creaturae et talis
18creatura est indigna gratia quia gratia
19deus non inclusit sibi est indig-
20nus et semper in vita sua fuit
21in gratia quia semper ille actus
22fuit producibilis in instanti ut supponitur
23quia quocumque instanti dato potuit
24et etiam post illud quia quocumque
25instanti ergo signato ante illud primum instans sui non
26esse potuit etc fuit tunc medium
27nam illud etiam aliud signatum potest
28vocari probabiliter

18 circa istam materiam
29quod ubi praecedit aliqua mora
30terminata ad aliquod instans iudi-
31candum est in illo instanti quan-
32tum ad habitudinem creaturae ad si
33creatura esset in huiusmodi instanti
34verbi gratia ponam extra etiam in aliquo
35quod est forte clarius ut poni
36solet casus quod sint sortes et plato
37quid sint in aequali gratia et operentur
38meritorie taliter quod in utroque
39intendatur gratia aequaliter per unam
40totam horam et in fine horae sortes
41decedat absque hoc quod proficiat in
42gratia et plato maneat tunc plato
43habebit gratiam ut 10 ut supponitur
44tunc gloria sibi currunt proportionaliter

19 tunc
45de isto qui decedit quaeritur PV83vb
46quantam gloriam habebit numquam
47habuit gratiam ut 10 quia dato quo-
48cumque instanti antequam decederet
49inter illud et instans mortis est tempus
50medium et in illo acquisivit gratiam
51quocumque dato antequam decederet
52non habuit gratiam ut 10 ideo in isto
53iudicandum est de praemio sortis
54ac si sortes esset in alio instanti in
55quo decedit et sic tantum habebit ac si
56maneret in vita pro illo instanti unde
57praecedenti acquirit quaestionibus gradum citra
5810 Ideo per nichil excedit gratia
59platonis gratiam sortis Ita proportionaliter dico
60de bene vel male agere Si Sortes
61esset in vita in primo casu ipse
62haberet gratiam et virtutes sibi infu-
63sas ergo deus infundit sibi
64Et in alio casu esset in peccato in instanti et
65in quo sic moritur vel dece-
66dit

20 verum est quod circa materiam de illo
67casu quo quis disponeret se et
68decederet etc utrum salvaretur
69probabile est quod sic Sed qui vellet
70propter positiva ecclesiae posset dicere
71quod casus non est possibilis lege stante
72nam deus ordinavit quod qui
73cumque salvabitur realiter fuit
74in via decoratus virtutibus
75et gratia et ergo casus non stat
76Ideo in illo casu quod deus videret
77sufficientem diligentiam et intentionem
78continua?is versimilem est quod praevisa
79morte deus praeveniret eum in
80donis suis Istud reputo satis
81probabile propter illa quae communiter
82ponit scriptura et theologia nostra
83vel diceretur quod sufficit quod ista crea-
84tura fecerit quod in se fuit et dispo-
85suerit se ad istas virtutes et gratiam
86suscipiendas

21 Consequenter quia
87tactum est quod quaocumque instanti dato PV84ra
1numquam in illo tenetur quis frui
2deo potest dici quod licet in nullo tamen
3tenetur in aliquo

22 Sed ista responsio
4non videtur sufficiens primo quod
5creatura existens in culpa tenetur
6frui deo etc pro tunc saltim tenetur
7se disponere et ferre quod in se est ergo
8realiter obligatur ad fruendum deo pro
9tunc

23 Item creatura tenetur quotiens-
10cumque occurrit incipitur praecepti frui
11deo

24 etiam tenetur facere occurrere
12sibi materiam fruendi deo quia tenetur
13ad fidem et ad deum cultum et ideo
14etiam tenetur pro aliquo tempore
15Etiam quia quolibet die recipit
16beneficia et tenetur retribuere et non
17nisi frui deo

25 Et hoc secundum gradus
18et status nam praelati maxime
19et quasi continuo quantum praelatas ad est
20nam vita eorum d debet esse activa
21et contemplativa

26 praeceptum de di-
22lectione dei quantum ad habitum
23obligat pro ovum tempore dicunt docto-
24res quod praeceptiva affirmativa
25obligant semper et non prosper ut
26obligatis creatura naturalis semper
27ad habendum habitualem dilectionem
28id est quod sit in caritate quia illa habitualis
29dilectio non eset nisi caritas vel
30obligatur semper id est numquam est
31dispensatio dicunt ulterius quod
32negativa obligant semper et pro semper

27 Circa
33istam materiam advertendum quod praecep-
34ta affirmativa obligant ad fre-
35quentius quam negativa

28 et sic di-
36co contrarium illius dicti communis nec
37videtur illud dictum commune bene
38fundatum Advertendum quod ad
39implere praeceptum negativum non est
40non facere prohibitum nec sufficit
41ad praecepti negati inpletionem
42Nam tunc quilibet dormiens
43ad impleret infinita praecepta PV84rb
44et infinite meretur quia infinitorum
45malorum nullum faceret vel quodlibet
46non faceret et sic dormiens infinite
47meretur Et per consequens ad impletionem
48mandati ultra requiritur alterum
49duorum scilicet actualis fuga voluntatis
50et refutatio obiecti prohibiti verbi
51gratia ad implendum praeceptum
52defuncto requiritur praesentia obiecti
53furabilis et motio ad hoc ex parte
54voluntatis et requiritur detestatio
55et fuga huius et per hoc ad impletur
56adimpletio illis mandati Et
57illa volitio est dei dilectius et frui-
58tio Et iste est nobilior gradus
59ad implendi praeceptum negativa

29
602us gradus est quod moventi materia
61furti quod voluntas resistat huiusmodi
62motioni id est non eliciat velle per-
63secutum nec etiam fugitivum sed solum
64resistat absque hoc quod producat
65velle vel nolle et sic in illo
66casu ad impleret absque aliquo
67actu positivus Et sic sicut aliqua
68pura omissio esset in culpa Item
69aliqua pura omissio esset
70quod a?modo mereri et inplere
71praeceptum tamen magis primo
72modo 3am tamen viam re-
73puto scilicet quod per non facere etc sic
74dictum est

30 Sequitur quod frequentius
75obligamur ad inplendum praecepta
76affirmativa quam negativa patet
77quia obligamur frequenter
78et tenemus exire in actum
79dilectionis dei scilicet propter
80gratiarum actiones et propter cultum
81ad quem tenemur Quantum ad prae-
82cepta negativa non videmur obligari
83nisi inquantum materia occurit et
84sic aliquis servaret legem dei
85et tamen non ad impleret praecepta
86dei negativa quia non occurrit materia
87Et ideo quia ista materia frequenter PV84va
1occurrit multi abstulerunt se a
2mundo et duxerunt vitam so-
3litariam Ad habendum intellectum
4communis modi loquendi quod obligant
5quod semper non intelligitur de totali
6esse sed intelligitur quod executio
7non est licita

31 verum est tamen quod non
8exequi non est ad implere nisi occur-
9rat materia sicut dictum est Ad
10aliam rationem quod nulla fruitio
11cadit sub praecepto quia etc
12probabile est mihi quod etiam creatura tenetur
13in certo gradu frui deo et hoc
14secundum maiorem notitiam habitua-
15lem acquisitum vel infusam
16sibi vel etiam statum nam ad ma-
17iorem gradum obligatur theo-
18logus doctus praelatus etc quam
19vetula nec sufficeret tantus
20gradus in tali

32 unde sicut aliqui
21obligantur frequentius quantum
22ad partes temporis Ita etiam intensius
23quantum ad gradus dilectionis
24secundum differentias statum personarum
25quem de argumento probante quod ad nullum
26sufficit quod aliquod argumentum est so-
27phisticum et non procedit ad men-
28tem loquentium in ista materia
29Si vollemus dicere quod ad nullum etc
30tunc dicendum esset quod non sciret
31quod aliquis fruetur deo quin ad im-
32pleret praeceptum et fruetur et sic
33idem actus esset consilii et
34praecepti esset sic praecepti quia per ipsum
35realiter ad impletur praeceptum
36etiam esset consilii obligamur
37ad multa quae sunt accensiva
38devotionis