Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | April 09, 2019
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
21In alia lectione
22fuit facta una ratio tanges materiam de fine naturali scilicet utrum deus sit finis naturalis crea-
23turae
rationalis vel etiam cuiuslibet et utrum naturali tendentia quaelibet creatura tendit
in ipsum
24tanquam in summum bonum id est utrum quaelibet creatura iuxta suum modum et capacitatem
fruatur
25deo
2
Primo recitabo auticiodorensis quam ponit in principio 2i unde ipse tenet istam
26conclusionem quod dilectione naturali creatura diligit se propter se
3
Consequenter tractando materiam de angelis
27introducit expresse utrum dilectione naturali angelus dilexit deum super omnia Respondet
28negative ymmo se semper propter se Consequenter quod adam in statu innocentiae dilectione naturali dilexit se
29propter se scilicet se esse
4
et conservari et suam utilitatem id est conferentiam ad sui status perfectionem verum
30est quod prima facie videtur istud esse contra Augustinum de duabus civitatibus quas fecerunt
31duo amores de hoc alias dictum est circa principium et etiam postea ut tamen habeatur
intellectus
32ymaginationis istius doctoris distinguit tres modos diligendi se
5
33Primus modus est propter utilitatem
34iste modus includit quod diligit se esse et illa quae pertinent ad perfectionem sui
status et ista est licita
6
35Alius est proprie excellentiae et ista dilectio est superbia Advertendum quod dilectio
excellentiae
36potest dupliciter considerare uno modo quantum requiritur ad integritatem sui status
2m modum illius
37rei et sic est licita
7
Alio modo fit non debite videlicet si appeteret plus quam requiritur ad sui status
38perfectionem et sic esset illicita et esset peccatum superbiae et hoc intendit iste
doctor Tertia dilectio
39est temporalium ut divitiarum et talis est illicita
8
Ego pono contrarium et arguo primo
40contra dicta sua quia omnis dilectio et praecipue deliberata est usus vel fruitio
ergo huiusmodi
41dilectio quae est ad se si non referatur ad aliud est fruitio sui et per consequens
est summa perversitas
42secundum augustinum
9
Secundo ista ymaginatio procedit ex ignorantia habitudinis
E71v
1creaturae
10
ad deum et movet ad contrarium illius ad quod movet dilectio naturalis et per
2consequens condentia naturalis creaturae et tendentia caritatis haberent terminos
incompossibiles
11
Item
3sequeretur quod status innocentiae tam angelorum quam primi parentis fuisset inordinatus
patet
4nam quod aliqua dilectio terminetur ad creaturam quae non habet rationem terminantis
est inordinatio
5huiusmodi dilectionis quia non reperitur modus secundum quem movet et per consequens
fuisset ibi inordinatio
12
6Item sequeretur quod beati quantumcumque essent per gratiam elevati violenter ferrentur
in deum quia
7natura tendit in contrarium scilicet ad se
13
Item creatura non sufficit sibi ad esse nec alteri nam ad hoc quod crea-
8tura
in esse producatur requiritur prima causa efficiens et etiam ad conservari requiritur
prima causa
9si ergo non sufficit adesse nec ad bene esse et sic non habet rationem finis quia
finis habet rationem opti-
10mi
et per consequens ista positio non est rationabiliter fundata
14
pono ergo istam conclusionem Quod primarius naturae
11impetus ad deum super omnia terminatur ultimate licet caritas incomparabiliter nobiliori
12modo moveat ad se idem
15
Secunda pars patet nam caritas elevat materiam supra se unde secundum doctores
13Caritas gustum spiritualem acuit et perficit et reddit quod dammodo ipsum superioris speciei inperci-
14piendo
quam natura in se est ideo ex caritate movetur creatura ad diligendum deum super omnia
16
prima
15pars probatur primo quia natura agit directe ab intelligentia non errante igitur ordinatissime
igitur quicquid
16agit hoc agit propter finem et maxime illum qui habet rationem ultimi et per consequens
propter deum Item
17per diffinitionem boni primo ethicorum Bonum est quod omnia appetunt
17
Item auctoritate Boecii 3o de consolatione
18ubi ponit expresse quod semper recta est naturalis tendentia ubi deducit quod est
unicus finis
19ad quem omnia tendunt licet varii varios elegant colles eadem tamen felicitatem naturaliter
in-
20tendunt
licet statuant sibi varios fines Ideo dicit boetius
nihil antiqua lege solutum
18
21Ad idem est philosophus in libro de bona fortuna
19 Ad idem tullius de tusillanis quaestionibus
20
Ad idem wilhelmus
22parisiensis in pluribus libros scilicet in libro de universi et de fide et legibus dicit triplices virtu-
23tes
2m quod exponit illud iacobi omne bonum optimum esursum
21
Primum bonum seu
24prima bona sunt sunt habitus supernaturaliter infusi dirigentes inmediate in deum scilicet
25caritas fides etc.
22
Alia sunt bona pure naturalia scilicet virtutes naturales naturaliter nobis
26innatae unde unicuique sunt datae inclinare iuxta capacitatem suae naturae et speciei
23
27Alia sunt bona quae sunt bona simpliciter et sunt virtutes consuetudinales et ibi
praestet vir-
28tutes
naturales virtutibus consuetudinaliubs
24
Forte argueretur quia si sic videretur sequi quod
29aliquis ex puris naturalibus posset frui deo patet consequentia quia virtutes naturales
nobis in-
30natae
inclinat fortius quam virtutes consuetudinales ergo potest ferri per illas
25
Item
31experientia est quod creatura faciliter fertur in dilectionem boni temporalis igitur
faciliter fertur
32in dilectionem summi boni per se propter se probatur consequentia quia ex quo virtutes naturales in-
33clinat
naturaliter ad deum sequitur consequens illatum
26
Respondendum quod multiplex est causa quare
34creatura rationalis facilius diligit bonum temporale quam deum non obstante naturali
inclinatione
35ad ipsum deum
27
Primo ad hoc quod feratur fruitive in deum requiritur consideratio et deliberatio
36et cognitio divinae bonitatis quae non est sine difficultate magna
28
Sed ad hoc quod diligatur bonum
37temporale non requiritur discursus non requiritur electio unde origenes virtus est tar-
38da
vitium vero princeps philosophus 2o Ethicorum difficile est attingere signum unde ad peccandum
39non requiritur deliberatio nam staret quod creatura teneretur ad deliberandum et non
faceret et sic
40vitium non requirit deliberationem ergo dicit origines quod vitium est principes
29
Secundo ad diligendum
41deum super omnia requiritur in hoc statu mentis elevatio sed ad diligendum temporale
non
42requiritur hoc ymmo voluntas se ipsa inmediate potest diligere temporale unde virgilius
43in sexto eneydorum dicit facilis decessus etc.
30
quia dilectio fruitiva dei excedit humanam
E72r
1facultatem non obstante inclinatione naturali difficile est deum diligere super omnia
31
Tertia causa
2licet aliqualiter implicetur in priori bona temporalia intuitive et inmediate se ostendunt
delectabilia
3et alliciunt voluntatem deus autem non videtur sic in hac vita ut scriptum est deum
nemo vidit unquam
4et sic quia deus non movet obiective inmediate ibi etc et bona temporalia inmediate
movent
32
Quarta
5causa quae est potior est cupiditas vel fomes poena peccati scilicet originalis quae
inclinat de directo
6contra caritatem ad dilectionem sui ipsius scilicet diligentis propter se cuius activitas
maior est quam sic
7activitas inclinationis naturalis
33
primum corollarium quod moralis honestas pulchre describitur
8in natura patet nam ibi res ordinatissima dispositione quantum in eis est tendunt
in summum bonum et
9quicquid agunt hoc agunt gratia huius Boetius hominem solum respius actus
34
Patet qualiter ars debet unitari
10vel imitatur naturam nam natura regulatissime agit nam sequendo naturam non potest
decipi
35
Patet
11etiam qualiter vita moralis relucet in natura nam licet leges naturales sunt positae
scilicet grani
12quod descendat deorsum tamen in casu speciali utitur epyceia nam in casu speciali non descendit
13deorsum sed vel ascendit vel stat propter implere vacuum
Sequitur quod natura particularum videtur plus
14diligere bonum commune quam proprium patet in casu posito quod natura particularum
bonum proprium dimittit
15et pro sequitur bonum communem
36
Sequitur quod gradus dilectionis creaturae ad se propter deum magis
16est ex divino statuto quam diligibilitate creatura nam enim ex diligibilitate quae
sit maior
17in creatura creatura se plus diligit sed totum consurgit ex divina obligatione quae
18hoc dedit cuilibet creaturae quod sit plus sollicita de se ipsa cum etiam melius cognoscat
19suas operationes proprias et consurgit ex commissione speciali
37
Sequitur quod omnis affectio
20commodi est contra inclinationem naturalem
38
Advertendum quod in homine tria concurrunt scilicet inclinatio
21naturalis et inclinatio cupiditatis et huiusmodi sunt absolute et sunt ab homine separabiles
Alia
22est caritas
39
Et est advertendum quod inclinatio cupiditatis quae vocatur habitualis dilectio
23commodi semper inclinat creaturam ad diligendum se propter se et semper inclinatio
naturalis est
24in contrarium quia semper in ultimum finem
40
Et sic inclinatio cupiditatis est est formalior
25quam illa naturalis et ideo sive gratia nullus pater bene operari quia inclinatio
cupiditatis vincit liber-
26tatem
arbitrii Ideo requiritur tertia inclinatio quae est prima adiutiva et elevativa scilicet
inclinatio
27caritatis quae est contraria inclinationem cupiditatis et est formalior Semper est
in libertate
28liberi arbitrii bene operari cum gratia et malum evitare et sic sequitur quod semper
est victoria
29caritatis ad cupiditatem nisi ex negligentia liber arbitrii unde spiritus iuvatur
caritate
30et caro cupiditate et iuxta hoc dicitur "spiritus adversus carnem"
41
Sequitur ulterius quod omnes primi
31motus sunt ex cupiditate nam caritas ad hoc quod exeat in actum praerequirit electionem
32debitam id est dictamen practicum et intellectum scilicet deliberationem et per consequens
omnis alia operatio
33quae in voluntate producitur producitur ab obiecto et cupiditate ideo omnis primus motus est quodammodo
34creaturae fruitio etc illicitus quia semper propter se diligentem quia voluntas et
caritas
35sic se habent quod non operatur caritas nisi voluntas agat deliberate Omnes aliae
sunt
36ex cupiditate et quaedam sunt culpabiles scilicet quando circa aliquod obiectum voluntas
posset
37deliberare et si tenetur sub peccata peccati mortalis est mortale si venialis est
veniale
42
38Patet quomodo gratia non corrumpit naturam ymmo perficit quia est conformissima inclinationibus
39naturalibus
43
Sequitur quod si appetitus rationalis seu voluntas semper esset conformis appetitui
40naturali et inclinatione naturali semper esset recta vel rectus rectitudine naturali
patet quia illa est
41inobliquabilis et semper est recta et numquam peccaret
44
Sequitur quod si posset dari aliqua
42creatura quae essentialiter esset talis scilicet cuius appetitus rationalis non posset esse
43difformis appetitu naturali illa esset essentialiter recta et essentialiter iusta
patet quia voluntas
E72v
1eius non posset esse difformis secundae naturali
45
Sequitur ulterius quod tota natura immobiliter
2adhaeret ultimo fini quasi fruitive patet quia inclinatio naturalis non est removibilis
quia terminantur
3ad deum obiective
46
patet quod non stante aversione in dyabolo vel in dampnatis quantumque etiam in
4voluntate sit aversio quantum est tamen ex parte inclinationis naturalis est quaedam
cum suo fine coniuncto
47
5Sequitur quod quantum ad appetitum naturalem dampnari aliqualiter in deo quietantur
Consurgit tamen
6inquietudo ex aliis quae sunt ad poenam dampnationis
48
Advertendum circa istam materiam fruitionis
7quod obiectum illud summum est subiectum a quolibet fruibile iuxta capacitatem suae
naturae
49
Secunda
8divina voluntas absolute inmobiliter et neccessario fruitur huiusmodi obiecto nam
quaelibet alia potest
9averti
50
Tertio omnis appetitus naturalis iuxta suam naturam et capacitatem fruitur huiusmodi
obiecto
10Et consequenter quod solus appetitus rationalis et sola voluntas creata est quae est
ab huiusmodi obiecto potest
11averti etc
Peter Plaoul, de Fruitione, Lectio 51, de Fruitione (http://scta.info/resource/ppr-lectio51 )
Erlangen, Universitätsbibliothek Erlangen-Nürnberg, ms. 511, 71r-72v (http://scta.info/resource/ppr-lectio51/erlang)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio51/erlang/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio51/erlang/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 51, de Fruitione [Erlangen] (Currrent Focus)
No results found