Edited By Jeffrey C. Witt
Edition: 0.0.0-dev | February 23, 2019
Authority: SCTA
License Availablity: free, Published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)
1
85In alia lectione
86fuit facta una ratio tangens
87materiam de fine naturali scilicet utrum deus
88sit finis naturalis creaturae rationalis vel
89etiam cuiuslibet et utrum naturali tendentia
PV95ra
1in summum bonum id est utrum quaelibet
2creatura mixta suum modum et
3capacitatem fruatur
2
de primo
4recitabo auticiodorensis
quam ponit
5in principio 2i unde ipse tenet
6istam conclusionem quod dilectione naturali
7creatura diligit se propter se
3
Con-
8sequenter
tractando materiam de ange-
9lis
introducit expresse utrum
10dilectione naturali angelus dilexat
11deum super omnia respondendum negative
12ymmo semper propter se Consequenter
13quod Adam in statu innocentiae
14dilectione naturali dilexit se propter se
15scilicet se esse
4
et conservari et suam
16utilitatem id est conferentiam ad sui sta-
17tus
perfectionem verum est quod prima facie
18videtur istud esse contra augustinum de
19duabus civitatibus quas fece-
20runt
duo amores de hoc alias
21dictum est circa principium et etiam postea
22ut tamen habeatur intellectus
23ymaginationis istius doctoris distinguit
24tres modos diligendo se
5
primus
25modus est propter utilitatem
26iste modus includit quod di-
27ligit
se esse et illa quae pertinent
28ad perfectionem sui status et ista e-
29licita
6
Alius est proprie excellentiae
30et ista dilectio est superbia Adver-
31tendum
quod dilectio advertentiae
32potest dupliciter considerare uno modo
33quantum requiritur ad integritatem
34sui status secundum modum illius
35rei et sic est licita
7
Alio modo
36fit non debite vicem si appeteret
37plus quam requiritur ad sui
38status perfectionem et sic esset illicita
39et esset peccatum superbiae et hoc intendit
40iste doctor 3a dilectio est temporalium
41ut divitiarum etc et talis est illicita
8
42ergo pono contrarium et arguo primo
43contra dicta sua quia omnis di-
44lectum
et praecipue deliberata est usus
PV95rb
45vel fruitio ergo huiusmodi dilectio
46quae est ad se si non referatur ad aliud
47est fruitio sui et per consequens est summa
48perversitas secundum augustinum
9
2o
49ista ymaginatio procedit ex igno-
50rantia
habitudinis creaturae ad deum
51quia creatura est totaliter dependens
52sic quod ex se non habet rationem finis
53ymmo nullo modo ex se habet rationem
54terunambilis ergo nullo modo est obiectum
55fruitionis licite
10
Item sequeretur
56quod realiter gratia esset violentia et naturae
57contraria consequens falsum quia non corrum-
58pit
naturam sed magis perficit probatur consequentia
59quia naturalis dilectio est ad se et di-
60lectio
caritativa est ad deum et mo-
61vet
ad contrarium illius ad quod
62movet dilectio naturalis et per consequens ten-
63dentia
naturalis creaturae et tendentia
64caritatis haberent terminos incompossibiles
11
65Item
sequitur quod status innocentiae
66tam angelorum quam primi parentis
67fuisset in ordinatus patet nam
68quod aliqua dilectio terminetur
69ad creaturam quae non habet rationem
70terminantis est in ordinatio huius-
71modi
dilectionis quia non reperitur
72modus sed quem movet et per consequens fuisset
73ibi ordinatio
12
Item sequitur quod beati
74quantumcumque essent per gratiam
75elevati volenter ferrentur in deum
76quia natura intendit in contrarium
77scilicet ad se
13
Item creatura non sufficit
78sibi ad se nec alteri nam ad
79hoc quod creatura in esse producatur
80requiritur prima causa efficiens
81et etiam ad conservari requiritur prima
82causa efficiens etc ad si ergo
83non sufficit ad esse nec ad bene
84esse et sic non habet rationem finis quia
85finis habet rationem optimi et per consequens
86ista positio non est rationabi-
87liter
fundata
14
pono ergo istam
PV95va
1conclusionem quod primarius negatur
2impetus ad deum super omnia terminatur
3ultimate licet caritas incomparabiliter
4ultimate licet caritas incomparabiliter
5nobilior modo moveatur ad idem
15
62a pars patet nam caritas elevat materiam
7supra se unde secundum doctores
8Caritas gustum spiritualem sicut
9et perficit et reddit quod ammodo ipsum
10superioris speciei inpercipiendo quam
11natura in se est ideo ex caritate movetur
12creatura ad diligendum deum super
13omnia
16
prima pars probatur primo quia
14natura agit directa ab intelligentia
15non errante igitur ordinatissime igitur quidquid
16agit hoc agit propter finem et
17maxime illum qui habet rationem
18ultimi et per consequens propter deum
19Item per diffinitionem boni primo
20ethicorum bonum est quod omnia ap-
21petunt
17
Item auctoritate boecii 3o de
22consolatione ubi poni expresse
23quod specie recta est naturalis tendentia
24ubi deducit quod est unicus finis
25ad quem omnia tendunt licet
26varii varios elegant colles eadem
27tamen felicitatem naturaliter intendunt
28licet varii varios statuant sibi
29varios fines Ideo dicit boetius
30nihil antiqua lege solutum
18
Ad idem
31est philosophus in libro de bona fortuna
19
32Ad idem tullius de tussulanis
33quaestionibus
20
ad idem est Wilhelmus parisi-
34ensis
libros scilicet in libro de universi
de fide et legibus dicit triplices
35virtutes secundum quod exponit illud
36Iacobi omne bonum optimum de-
37sursum
21
primum bonum sue prima
38bona sunt habitus supernaturaliter
39infusi dirigentes in mediate
40in deum scilicet caritas fides etc.
22
41Alia sunt bona pure naturalia scilicet
42virtutes naturales naturaliter nobis innatae
43unde unicuique sunt datae incli-
44nare
iuxta capacitatem suae naturae et
45speciei
23
Alia sunt bona quae sunt
46bona simpliciter et fuit virtutes naturalis
PV95vb
47istis consuetudinalibus
24
forte argueretur
48quia sicut videtur sequi quod ali-
49quis
ex puris naturalibus posset frui deo
50patet consequens quia virtutes naturales nobis
51innatae inclinat fortius quam virtutes
52consuetudinales ergo potest ferri per illas
25
53Item experientia est quod creatura faciliter
54fertur in dilectionem boni tmeporalis
55igitur faciliter fertur indilectionem
56summi boni propter se probatur consequentia quia
57ex quo virtutes naturales inclinat
58naturaliter ad deum sequitur consequens illatum
26
59Respondendum quod multiplex est causa
60quare creatura rationalis facilius di-
61ligit
bonum temporale quam deum
62non obstante naturali inclinatione
63ad tpm deum
27
primo ad hoc quod fe-
64ratur
fruitive in deum requiritur
65consideratio et deliberatio et
66cognitio divinae bonitatis qui
67non est sine difficultate magna
28
Sed
68ad hoc quod diligat bonum temporale
69non requiritur discursus non requiritur
70electio unde origenes virtus est
71tarda vitium vero princeps philosophus
722o Ethicorum difficile est attingere
signum unde ad peccandum
73non requiritur deliberatio nam staret
74quod creatura ad deliberandum et non
75faceret et sic vitium non requirit
76deliberationem ergo dicit origines
77quod vitium est principes
29
2o ad diligen-
78dum
deum super omnia requiritur
79in hoc statu requiritis scilicet mentis
80elevatio sed ad diligendum
81temperale non requiritur hoc ymmo
82voluntas se ipsa immediate potest di-
83ligere
temporale unde virgilius in
84opposito eneyd dicit facilis
85decessus etc.
30
86quia dilectio frui-
87tiva
dei excedit humanam fa-
88cultatem
non obstante inclinatione
89naturali difficile eset deum diligere
PV96ra
1super omnia
31
3a causa licet aliqualiter
2implicetur in priori bona temporalia
3intuitive et in mediate se osten-
4dunt
delectabilia et alliciunt vo-
5luntatem
deus autem non videtur
6sic in hac vita ut scire ipsum est deum
7nemo vidit unquam et sic quia
8deus non movet obiective in-
9mediate
ibi et bona temporalia immediate
10movent
32
4a causa quae est po-
11tior
et cupiditas vel fomes
12pena scilicet peccati originalis quae
13inclinat de directo contra caritatem
14ad dilectionem sui ipsius si di-
15ligentis
propter se cuius activitatis
16amor est quam sit activitas incli-
17nationis
naturalis
33
primum corollarium quod
18moralis honestas pulchre
19describitur in natura patet nam ibi
20res ordinatissima dispositione
21quantum in eis est tendit in summum
22bonum et quidquid agunt hoc agunt
23gratia huius Boetius hominem solum
24respius actus
34
patet qualiter ars
25dicitur unitari vel ymitatur naturam
26nam natura regulatissimi agit
27non sequendo naturam non potest deci-
28pi
35
patet etiam qualiter vita moralis
29relucet in natura Nam licet leges
30naturales sunt positae scilicet gratiam quod des-
31scendat
deorsum tamen in casu
32speciali utitur epykeya Nam in
33casu speciali non descendit deor-
34sum
sed vel ascendit vel stat
35propter implere vacuum
Sequitur
36quod natura particularum videtur plus
37diligere bonum commune quam proprium
38patet unicam posito quia natura
39particularum bonum proprium dimittit
40et pro sequitur bonum communem
36
Sequitur
41quod gradus dilectionis creatae ad se
42propter deum magis est ex divino
43statuo quam diligibilitate creaturae
PV96rb
44non enim ex diligibilitate quae sit
45maior in creatura creatura plus
46se diligit sed totum consurgit ex
47divina obligatione quae hoc dedit
48cuilibet creaturae quod sit plus solici-
49ta
de se ipsa cum etiam melius
50cognoscat suas operationes proprias
51et consurgit ex commissione speciali
37
52Sequitur quod omnis affectio com-
53modi
est contra inclinationem naturalem
38
54Advertendum quod in homine tria con-
55currat
scilicet inclinatio naturalis et
56inclinatio cupiditatis et huiusmodi
57sunt absolute et sunt ab homine est
58separabiles alia est caritas
39
Et est
59advertendum quod inclinatio cupi-
60ditatis
quae vocatur habitualis
61dilectio commodi semper inclinat
62creaturam ad diligendum se propter
63se et semper inclinatio naturalis est
64in contrarium quia semper in ultimum
65finem
40
Et sic inclinatio cupiditatis
66est fortior quam illa naturalis et ideo
67sive gratia nullus pater bene operari
68quia inclinatio cupiditatis
69vincit libertate arbitrii Ideo
70requiritur 3a inclinatio quae est prima
71adiutiva et elevativa scilicet inclinatio
72caritatis quae est contraria incliatione
73cupiditatis et est fortior Semper
74est in libertate liberi arbitrii
75bene operari cum gratia et malum
76evitare et sic sequitur quod semper
77et victoria caritatis ad cupiditatem
78nisi ex negligentia liber arbi-
79trii
unde spiritus Iuvatur caritate
80et caro cupiditate et iuxta hoc
81dicitur "spiritus adversus carnem"
41
82Sequitur ulterius quod omnes primi
83motus sunt ex cupiditate
84nam caritas ad hoc quod exeat
PV96va
1in actum praerequirit electionem
2debitam id est dictamen practicum intellectu
3scilicet deliberationem et per consequens omnis
4alia operatio quae in voluntate
5producitur reducitur ab obiecto
6et cupiditate ideo omnis primus
7motus est quodammodo creaturae frui-
8tio
et est illicitus quia semper
9propter se diligentem quia voluntas
10et caritas sic se habent quod non
11operatur caritas nisi voluntas
12agat deliberate Omnes aliae sunt
13ex cupiditate et quaedam sunt cul-
14pabiles
scilicet quando circa aliquod
15obiectum voluntas potest delibera-
16re
et si tenetur sub peccata peccati
17mortalis est mortale si venialis
18est veniale
42
patet quomodo gratia non
19corrumpit naturam ymmo proficit quia
20est conformissima inclinationibus
21naturalibus
43
Sequitur quod si ap-
22petitus
rationalis seu voluntas
23semper esset conformis appetitui
24naturali et inclinatione naturali semper
25esset recta vel rectus rectitudine
26naturali patet quia illa est in lobliqua-
27bilis
et semper est recta et numquam
28peccaret
44
Sequitur quod si posset dari
29aliqua creatura quae essentialiter esset
30talis scilicet cuius appetituts rationalis non
31posset esse difformis appetitu naturali
32illa esset essentialiter recta et essentialiter iusta
33patet quia voluntas non potest esse
34difformis respectu naturali
45
Sequitur
35ulterius quod tota natura immobiliter
36adhaeret ultimo fini quasi fruitive
37patet quia inclinatio naturalis non
38est removibilis quo terminantur ad
39deum obiective
46
patet quod non ob-
40stante
aversione undiabulo vel
41undampnatis quantumque etiam in
42voluntate sit aversio quantum est tamen
PV96vb
43ex parte inclinationis naturalis quae
44cum suo fine coniuncto
47
Sequitur
45quod quantu ad appetitum naturaliter damp-
46nari
aliqualiter in deo quietantur
47Consurgit tamen inquietudo ex
48aliis quae sunt ad penam dampnatoris
48
49Advertendum circa istam materiam
50fruitionis quod obiectum illud summum
51est subiectum a quolibet fruibile
52iuxta capacitatem suae naturae
49
532a divina voluntas absolute in-
54mobiliter
et neccessario fruitur
55huiusmodi obiecto nam quaelibet
56alia potest averti
50
3o omnis appe-
57titus
naturalis iuxta suam naturam et
58capacitatem fruitur huiusmodi
59obiecto Et consequenter quod solus
60appetitus rationalis iuxta suam creatura
61et capacitatem et sola voluntas
62creatura quae est ab huiusmodi obiecto
63potest averti
Peter Plaoul, de Fruitione, Lectio 51, de Fruitione (http://scta.info/resource/ppr-lectio51 )
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, ms. Cod. pal. lat. 373, 94v-96v (http://scta.info/resource/ppr-lectio51/pal)
Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio51/pal/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio51/pal/transcription
Copy Full Citation to Clipboard
View Explanation of Citation Practices
Lectio 51, de Fruitione [Erlangen]
Lectio 51, de Fruitione [Vatican, Pal. lat.] (Currrent Focus)
No results found