1
85In alia lectione
86fuit facta una ratio tangens
87materiam de fine naturali scilicet utrum deus
88sit finis naturalis creaturae rationalis vel
89etiam cuiuslibet et utrum naturali tendentia PV95ra
1in summum bonum id est utrum quaelibet
2creatura mixta suum modum et
3capacitatem fruatur

2 de primo
4recitabo auticiodorensis quam ponit
5in principio 2i unde ipse tenet
6istam conclusionem quod dilectione naturali
7creatura diligit se propter se

3 Con-
8sequenter tractando materiam de ange-
9lis introducit expresse utrum
10dilectione naturali angelus dilexat
11deum super omnia respondendum negative
12ymmo semper propter se Consequenter
13quod Adam in statu innocentiae
14dilectione naturali dilexit se propter se
15scilicet se esse

4 et conservari et suam
16utilitatem id est conferentiam ad sui sta-
17tus perfectionem verum est quod prima facie
18videtur istud esse contra augustinum de
19duabus civitatibus quas fece-
20runt duo amores de hoc alias
21dictum est circa principium et etiam postea
22ut tamen habeatur intellectus
23ymaginationis istius doctoris distinguit
24tres modos diligendo se

5 primus
25modus est propter utilitatem
26iste modus includit quod di-
27ligit se esse et illa quae pertinent
28ad perfectionem sui status et ista e-
29licita

6 Alius est proprie excellentiae
30et ista dilectio est superbia Adver-
31tendum quod dilectio advertentiae
32potest dupliciter considerare uno modo
33quantum requiritur ad integritatem
34sui status secundum modum illius
35rei et sic est licita

7 Alio modo
36fit non debite vicem si appeteret
37plus quam requiritur ad sui
38status perfectionem et sic esset illicita
39et esset peccatum superbiae et hoc intendit
40iste doctor 3a dilectio est temporalium
41ut divitiarum etc et talis est illicita

8
42ergo pono contrarium et arguo primo
43contra dicta sua quia omnis di-
44lectum et praecipue deliberata est usus PV95rb
45vel fruitio ergo huiusmodi dilectio
46quae est ad se si non referatur ad aliud
47est fruitio sui et per consequens est summa
48perversitas secundum augustinum

9 2o
49ista ymaginatio procedit ex igno-
50rantia habitudinis creaturae ad deum
51quia creatura est totaliter dependens
52sic quod ex se non habet rationem finis
53ymmo nullo modo ex se habet rationem
54terunambilis ergo nullo modo est obiectum
55fruitionis licite

10 Item sequeretur
56quod realiter gratia esset violentia et naturae
57contraria consequens falsum quia non corrum-
58pit naturam sed magis perficit probatur consequentia
59quia naturalis dilectio est ad se et di-
60lectio caritativa est ad deum et mo-
61vet ad contrarium illius ad quod
62movet dilectio naturalis et per consequens ten-
63dentia naturalis creaturae et tendentia
64caritatis haberent terminos incompossibiles

11
65Item sequitur quod status innocentiae
66tam angelorum quam primi parentis
67fuisset in ordinatus patet nam
68quod aliqua dilectio terminetur
69ad creaturam quae non habet rationem
70terminantis est in ordinatio huius-
71modi dilectionis quia non reperitur
72modus sed quem movet et per consequens fuisset
73ibi ordinatio

12 Item sequitur quod beati
74quantumcumque essent per gratiam
75elevati volenter ferrentur in deum
76quia natura intendit in contrarium
77scilicet ad se

13 Item creatura non sufficit
78sibi ad se nec alteri nam ad
79hoc quod creatura in esse producatur
80requiritur prima causa efficiens
81et etiam ad conservari requiritur prima
82causa efficiens etc ad si ergo
83non sufficit ad esse nec ad bene
84esse et sic non habet rationem finis quia
85finis habet rationem optimi et per consequens
86ista positio non est rationabi-
87liter fundata

14 pono ergo istam PV95va
1conclusionem quod primarius negatur
2impetus ad deum super omnia terminatur
3ultimate licet caritas incomparabiliter
4ultimate licet caritas incomparabiliter
5nobilior modo moveatur ad idem

15
62a pars patet nam caritas elevat materiam
7supra se unde secundum doctores
8Caritas gustum spiritualem sicut
9et perficit et reddit quod ammodo ipsum
10superioris speciei inpercipiendo quam
11natura in se est ideo ex caritate movetur
12creatura ad diligendum deum super
13omnia

16 prima pars probatur primo quia
14natura agit directa ab intelligentia
15non errante igitur ordinatissime igitur quidquid
16agit hoc agit propter finem et
17maxime illum qui habet rationem
18ultimi et per consequens propter deum
19Item per diffinitionem boni primo
20ethicorum bonum est quod omnia ap-
21petunt

17 Item auctoritate boecii 3o de
22consolatione ubi poni expresse
23quod specie recta est naturalis tendentia
24ubi deducit quod est unicus finis
25ad quem omnia tendunt licet
26varii varios elegant colles eadem
27tamen felicitatem naturaliter intendunt
28licet varii varios statuant sibi
29varios fines Ideo dicit boetius
30nihil antiqua lege solutum

18 Ad idem
31est philosophus in libro de bona fortuna

19
32Ad idem tullius de tussulanis
33quaestionibus

20 ad idem est Wilhelmus parisi-
34ensis libros scilicet in libro de universi de fide et legibus dicit triplices
35virtutes secundum quod exponit illud
36Iacobi omne bonum optimum de-
37sursum

21 primum bonum sue prima
38bona sunt habitus supernaturaliter
39infusi dirigentes in mediate
40in deum scilicet caritas fides etc.

22
41Alia sunt bona pure naturalia scilicet
42virtutes naturales naturaliter nobis innatae
43unde unicuique sunt datae incli-
44nare iuxta capacitatem suae naturae et
45speciei

23 Alia sunt bona quae sunt
46bona simpliciter et fuit virtutes naturalis PV95vb
47istis consuetudinalibus

24 forte argueretur
48quia sicut videtur sequi quod ali-
49quis ex puris naturalibus posset frui deo
50patet consequens quia virtutes naturales nobis
51innatae inclinat fortius quam virtutes
52consuetudinales ergo potest ferri per illas

25
53Item experientia est quod creatura faciliter
54fertur in dilectionem boni tmeporalis
55igitur faciliter fertur indilectionem
56summi boni propter se probatur consequentia quia
57ex quo virtutes naturales inclinat
58naturaliter ad deum sequitur consequens illatum

26
59Respondendum quod multiplex est causa
60quare creatura rationalis facilius di-
61ligit bonum temporale quam deum
62non obstante naturali inclinatione
63ad tpm deum

27 primo ad hoc quod fe-
64ratur fruitive in deum requiritur
65consideratio et deliberatio et
66cognitio divinae bonitatis qui
67non est sine difficultate magna

28 Sed
68ad hoc quod diligat bonum temporale
69non requiritur discursus non requiritur
70electio unde origenes virtus est
71tarda vitium vero princeps philosophus
722o Ethicorum difficile est attingere signum unde ad peccandum
73non requiritur deliberatio nam staret
74quod creatura ad deliberandum et non
75faceret et sic vitium non requirit
76deliberationem ergo dicit origines
77quod vitium est principes

29 2o ad diligen-
78dum deum super omnia requiritur
79in hoc statu requiritis scilicet mentis
80elevatio sed ad diligendum
81temperale non requiritur hoc ymmo
82voluntas se ipsa immediate potest di-
83ligere temporale unde virgilius in
84opposito eneyd dicit facilis
85decessus etc.

30
86quia dilectio frui-
87tiva dei excedit humanam fa-
88cultatem non obstante inclinatione
89naturali difficile eset deum diligere PV96ra
1super omnia

31 3a causa licet aliqualiter
2implicetur in priori bona temporalia
3intuitive et in mediate se osten-
4dunt delectabilia et alliciunt vo-
5luntatem deus autem non videtur
6sic in hac vita ut scire ipsum est deum
7nemo vidit unquam et sic quia
8deus non movet obiective in-
9mediate ibi et bona temporalia immediate
10movent

32 4a causa quae est po-
11tior et cupiditas vel fomes
12pena scilicet peccati originalis quae
13inclinat de directo contra caritatem
14ad dilectionem sui ipsius si di-
15ligentis propter se cuius activitatis
16amor est quam sit activitas incli-
17nationis naturalis