Lectio 8, de Fide [Erlangen Transcription]

By Petrus Plaoul

Edited By Jeffrey C. Witt

Edition: 0.0.0-dev | October 04, 2011

Authority: SCTA

License Availablity: free, Published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 License

Sources: E: Erlangen

Lectio 8, de Fide [Erlangen Transcription]

[Conclusio ad questionem originalem]

1 E10r
1Alia lectio
2dictum est quod fides est donum dei supernaturale

[Nova conclusio et rationes: quod fides elevat animam]

2 Ex qua conclusione infertur alia conclusio
3Quod fides elevat potenciam(potentiam) roborat et illuminat super omnes habitus naturaliter acquisitos
4Ex qua sequitur contra Averoym in prologo 3ii physicorum dicentem quod instructio[?] in aliqua
5lege est impeditum veritatis Probatur ergo conclusio parvulis quod fides elevat etc probatur per effectum quia
6facit veritatem arduissimam per assensum attingere quia dictum est ysaiae nisi cre-
7dideritis non intelligetis ergo

3 Ad idem arguitur ratione primo quia est sumptur[?] dispositio supreme
8potenciae intellectus reddens ipsum virtuosissimum igitur antecedens probatur quia maximus
9vigor intellectus implicatur incredibilium dispositione[?] quae est excellentissima

4
10fides est lumen expulsivum ignorantiae intrinsecus[?] igitur consequentia tenet quia iuxta proportionem obiectorum
11est proportio habituum

5 Item habitus fidei annectitur spirituali assistentiae divinae igitur

6
12Item 5to fides tollit metuatatem[?] rationum sophisticarum circa summum bonum et
13felicitatem varios errores inducencium(inducentium) ergo est habitus nobilissimus con?tem[?] quia non
14est parvum bonum tollere rationes sophisticas circa felicitatem

7 Sexto iuxta scripturae
15testimonium non solum inclinat ad assensum sed ad amorem

[Languores animae]

8 procus[?] materiae in-
16tellectum clariori videndum est quae sunt languores animae quae per fidem curari
17habent Ubi advertendum quod primaria radix est pena originalis culpae et causa est
18peccatum originale

[Primus languor: deformatio imaginis Dei]

9 Primus ergo languor est poena per quam anima est ymago dei diffor-
19matur et post perdit vigorem per quem sensum deberet dominare[?] Quia in homine bene dis
20posito anima debet dominare corpori divino dispotico[?] Nunc econverso si non sit dei gratia specialis
21ex poena peccati originalis domni[?] mutatur Ita quod est subiecto[?] ad sensum ipsius
22animae

10 Prima pars vocaretur memoria quae propo?rtur[?] patri in divinis

11 Secundus languor
23vel 2a pars est quia per huiusmodi procedit rationis rectitudinem acceptando temporalia et in hoc
24deformatur intelligencia(intelligentia) per culpam originalem obliviscendo quae pars ymagi?orum[?] cor-
25respondet filio intantum quod per quendam similitudinem sicud(sicut) inf?nis[?] iudicat amaris dulce et
26econverso Sic eciam(etiam) anima infrematur iudicando malum bonum etc Et istum languo-
27rem sencientes philosophi dixerunt animam mebriari[?] Et dicit magister Acerbius quod ita est mo?
28ta ita et istos languores incurrit anima nec ex speciali dei gratia

12 Et in hoc deimeperatur[?]
29ymago spiritus sancti

[Secundus languor]

13 Tercius languor parvulis est ex parte humanae complexionis
30Nam in statu innocentiae non fuisset de?us[?] in humana complexione ymmo(immo) viguisset
31rationem per totum tempus vitae suae nam in infusione animae primaria ipsa anima caret
32usu rationis et post neccessitatem(necessitatem) et sic corpus non aggravat animam non dico de ex-
33emptis ut ipso et aliis et haec ex culpa originali et ista complexio terminatur ad
34brutorum complexionem et ascendit per gradus remississimos

14 Et circa hoc dicitur quod staret esse
35hominem qui non haberet nisi unum sensum scilicet tactum et quod non potest uit naturaliter aliis sensibus
36nec exterioribus nec interioribus nec intellectione de factu aliqui non habentes auditum eciam
37non habentes visum nec requiritur gustus quia puer motto[?] capit cibum et non
38per gustum et sic eciam alia vegetabilia Et ideo possibile est quod sic alias homo qui non exerceat
39nisi vim tactus sic quod alias operationes non exerceant nec eciam operaciones superiores E10v
1Et confirmatur quia forma substancialis potest educi sub aliqua dispositione sub
2qua non potest debite exercere omnes suas operationes

[Aliquae propositiones]

15 Circa hoc d?? duo prima propositio
3non facit formam substantialem esse in materia cum dispositione quando possit cum illa
4aliquam operationem exerecere patet quia maxime esset ociosum in natura si nichil operaretur
5et natura abhorret ocium sim?om[?] Secunda dispositio sub qua sufficit aliquem suarum operacio-
6num exercere sufficit ad eius conservationem et cuius educcionem hoc videmus in[?] elu?tis[?] nam
7aliqua diu stat sub dispositione sibi disco?veniente etiam in generatione clutorum[?] Ex ista ra-
8dice potest fundari quod complexia[?] seu dispositio sub qua capitur[?] anima humana illa est immediata dis-
9positioni sub qua est forma bruti vel vegitabilis patet quia constat quod forma educatur
10sub minima[?] operatione humana scilicet dispositione tactiva et ista est minima pro rationabili creatura vel
11forte vegetabilis si non sit ordo essencialis ergo quaecumque minor debetur illa est brutalis

16
12Sequitur primo quod ex gradibus operationum cognoscendi specifice dit[?] contenter sub intellectis
13non concluditur diversitas specifica creaturarum rationabilium producibilium sub specie humana
14Aliqui volunt dicere quod ymaginibilis esset creatura quae intelligeret confuse solum Alia comparando
15et dividendo solum alia sylogizando Ita quod essent gradus specifica sub specie humana c?a-
16biles[?] Ita quod ex illis operationibus essent diversae species quod non est dicendum quia istae possunt
17esse in eadem specie ymo de facto aliqua conclusio est demonstrabilis sorti quae non platoni vel haec
18solum ratione complexionis organicae et sic magis reductiva est talis diversitas specifica addversitatem
19complexionum organorum et non etc Ex quo patet quod falsum est quod possit communicari alicui esse volun-
20tarium non cognitum

17 Sed diceres[?] esse intellectum est superius vel diceres sic esse intel-
21lectivum et esse volitivum sunt subordinata ergo unum alicui communicari potest sine altero dicitur
22quod non habet ordine ymmo non sunt subordinata quia omne[?] volitii[?] est intellectivum[?] et
23econverso unde esse volitivum non est nisi esse appetitivum intellectualiter et sic non stat unum communicari
24sine alio Sed forte volitivum habet ratione passionis et intellectum subiecti Sed quidquid sit de hoc dicitur quod istae
25denominaciones(denominationes) sunt convertibiles et ista infirmitas provenit ex peccato originali et ha-
26buissemus organa bene disposita si mansissemus in statu naturae integre et sic ista
27est multis causa[?] ignorambr[?]

[Tertius languor]

18 Tercius languor est consuetudo audiendi errores comen-
28tator 3o physicorum dicit quod consuetudo audiendi falsa est impeditum in acquisitione veritatis vel
29dicitur quod numerabiliter[??] impedit veritatem quia propter confirmationem quandoque creduntur Et dicit
30hoc commentator in prologo 3ii physicorum Et tullius inde tussillnis quaestionibus natura tales non
31genuit ut si ipsam intueremur nos duceret ad vitam beatam sed illos igncles[?] quos[?]
32nobis dedit natura mala consuetudine extinguimus Et ista fuit causa ydolatriae apud filios
33israel et postea semper conterminate[?] Et sic inducitur quam periculosum est are malum exemplum[?] quia
34contingit quod imperpetuum conc??etur Et articulos[?] docuit ne iu?[?] male assuescerent

[Quartus languor]

19
35Quarta infirmitas est affectio prava quae est sui obiecti offensiva sub ratione boni quia
36amor et odium pervertunt iudicium Et ideo boecius primo de consolatione iubet passiones tolli si intrinsecus
37debeat bene iudicare Et sapientia 2o "malicia excaecavit eos" Et psalmista "iniquitates
38meae supergressae sunt caput meum et lumen oculorum meorum non est mecum"

[Aliquae conclusiones]

20 Istis
39igitur praemissis ut aliqualiter deveniantur ad materiam principalem Una propositio Anima cum
40influencia(influentia) dei generali plus movetur apparenciis(apparentiis) sophisticis quam veritate E11r
1vel apparentia falitatis quam veritatis Ita quod falsitas plus movet quam veritas evi-
2dentissimis veritatibus Ex hoc satis tangit philosophus in topicis dicens Quaedam falsa
3quibusdam veris sunt probabiliora et haec ex?at[?] corruptela quia verum quantu est
4de se non movet ad assensum et quaelibet falsitas quantum est de se movet ad dissensum Sed est de
5nobis quantum ad haec sicut de infirmo iudicare dulce amarum

21 Secunda propositio Htte[?]
6cata animae volnerata[?] et languoribus ipsa in humana investigatione indiget fide quadam
7vel proportionali fidei unde q[?] modo[?] eleucorum[?] Oportet addiscentem credere Similiter in philosophia
8quaedam principia recipiuntur quadam fide et non sunt de se evidencia Eciam pt?iones[?]
9assumuntur in mathematica et geometria quae non fuit evidentes Similiter tholomeus
10in almagesti praesumit ecentoces[?] et epicyclos qui tamen non fuit dem[?] esse

22 dici potest
11corrollarie quod maxime pars scientiae humanitus in vente est quaedam fides ex defectu rationum ad illa quibus
12assentimus fide et ex defectu rationi ad contrarium ex debilitate humanae investigationis et sic intrinsecus[?]
13indiget fide

23 Ex quo sequitur quod de quacumque de infinitum plus ignoramus quam sciamus Conclusio
14quod cognoscere se in ori?m cognoscere ex maximum cognoscibilium quia est propositio disponens
15ad fide et tollit superbiam Unde de caelo venit noceselitos

24 Et ideo ad hanc ve-
16niens maximus philosophus rep?tur Unde socrates hoc unum scio quod nescio

25 dicitur ul-
17terius quod licet geometria sit de quantitate continua et maxime faciliter est cognoscibilis tamen hu-
18manitus non est proprie et praescientiae scibile de aliqua re quanta sic et per consequens geometria fundat
19se super principia ignota probatur quia sic vel hoc esset per virtutem mensuram seu per a?am[?] quanitatem
20et hoc non quia non potest constare quod inter a quantitatem et ?[?] non sic excessus quia non est m?[?]
21concludendi quia una non excedat a?am[?] quia non sequitur non percipitur excessus ergo non est quia forte
22indivisibiliter unum excedat aliud Item si dicatur quod quantitas est nota convenitur[?] quomodo sic nota
23sed dicitur est de se nota quia pluries est per cep[?] probo quia non sufficit sed semper per a?am[?] et nulla est ex se
24nota quia detur illa quam dicis per se notam et si a[?] Pono casum quod omnes res mundi praeter
25istam duplentur tunc stante ista casu[?] intellectus iudicabit quod ista res sit a[?] sic sub
26duplam quia supponitur quod huiusmodi dupla?o[?] aliarum[?] rerum lateat Alius casus subduplentur
27omnes aliae res ipsa non subduplatur tunc iudicabitur duple quantitatis in ordine ad quantiatem
28secundum quam prius iudicabitur Tertius casus ipsa duplata et aliis eciam ipsa reputaretur
29aequalis sicut prius maneat ergo tantae quantitatis et aliae omnes subduplentur Tunc
30n?us[?] iudicabit [?] esse maius et supponitur quod semper lateat duplatio[?] vel subduplatio[?] Etiam
31potest exemplificari de motu augmentationis et motu locali ymmo de velocitate
32et tarditate ponamus quod omnis motus mundi velociteretur in sensibiliter apud me sc?em[?]
33quod sortem iudicaret ?xisse per valde modutum[?] tempus et tamen vixisset per valde magnum
34tempus Ut sicut nunc fit per ymaginationem una revolutio fieret semper centum[?] revolutiones
35vel ponatur quod retardaretur et sic potest salvari per homines diucius ven? per talem ve-
36locitationem[?] motus caeli quia melius conservaretur et sicut posset iuxta istud dici de peryodis
37et sicut potest salvari quod aliqui fuerunt fortiores et hoc[?] per tarditionem motuum et quod fu-
38issent melius complexionati propter velocitatem motuum caeli Et sicut intellectus
39potest infinitis modis falli et indiget quadam credulitate Ex praedictis E11v
1apparet de infirmitate humani intellectus et postea videbitur de cura

Circa textum

26 Circa textum
2patrem posset generare filium et filium non posse generare non dicit aliquam perfectionem
3in patre vel imperfectionem in filio quia filius est tota perfeccio(perfectio) quae est pater unde genera-
4re filium est proprietas personalis et ista nichil(nihil) perfectionis super addit

Apparatus Fontium

Apparatus Criticus

Lectio 8, De fide

Go to:

Citation

Peter Plaoul, de Fide, Lectio 8, De fide (http://scta.info/resource/ppr-lectio8 )

Erlangen, Universitätsbibliothek Erlangen-Nürnberg, ms. 511, 10r-11v (http://scta.info/resource/ppr-lectio8/erlang)

Transcription Resource: http://scta.info/resource/ppr-lectio8/erlang/transcription
Data source: http://exist.scta.info/exist/apps/scta-app/document/ppr-lectio8/erlang/transcription