18 prima fuit antiquorum a tempore philosopharum dicentium quod
12a summo caelo etc usque ad terram etc et quidquid contingat in universo mundo contingit similiter a casu
13ita quod ymaginati fuerunt quod deus se ipso et in se ipso sufficienter delectatur nec habet curam de rebus
14extrinsecis sed omnes motus generationes et corrumptiones fuit a casu secundum causales applicationes
15causarum et maxime resolvebant se ad corproa athomoalia quae secundum diversam applicationem
16etc Et istam opinionem secuti sunt quidem de filiis israel deum blasphemantes

19 et ista
17opinio est contra philosophiam et non solum contra fidem orthodoxam Et quod non sit unus
18solus princeps est philosophiae dissolutum utque in fine duodecimi methaphysicae Ista opinio perturbat
19ordinem universi et istam secutus est Epicurus et sui sequaces qui posuit felcitatem
20in voluptatibus locum daret dixit deum non terminare de rebus exterioribus quam opinionem
21eggregiae reprobat lactantius in libro de ira dei super hoc edito

20 Secundam opinionem ponit
22esse aristotelis sed non credo sibi quia secundum ipsum opinio aristotelis fuit quod deus habet providentiam
23et curam singularem de tota caelesti essentia vel quinta essentia scilicet a summo caelo usque ad orbem
24lumine inclusive et de intelligentiis tam ad species quam ad individua etiam quantum ad omnes
25eius operationes et motus sed de mundo inferiori non habet curam nisi praecise de speciebus et quod conserventur
26propter primam curam quam habet deus respectu corporalium caelestium nedum quantum ad species sed etiam quantum
27ad individua sunt aeterna propter singularem materiam dei Consequenter quia habet curam de speciebus in spera
28activorum et passivorum constitutus ideo sunt aeternae Sed quia non habet curam de individuis ibi
29constitutis igitur corruptibilia sunt dicit hic fuit ramus radicis de antiquitate mundi et aeternita-
30te apud aristotelem

21 Sed ex processu aristoteles satis patet quod dictum suum scilicet rabi moysi non
31est verum probatur ratione nam sicut allegatum est x 12o metaphysicae aristotelis generatur ponit quod entia
32volunt male disponi vel regi unus ergo princeps ergo ille est princeps omnium igitur habet singularem
33curam de omnibus

22 Confirmatur ymaginando quod maior mundus sit tamquam animal tunc
34sic deus habet curam totius igitur membrorum et partium constituentium

23 Item deus principaliter agit respectu
35cuiuscumque individui productionis et conservationis ergo cognoscit ipsum et vult producere et conservare
36antecedens patet quia respectu cuiuscumque effectus plus influit et quia aristoteles ponit deum concurrere non solum
37in genere causae finalis sed etiam efficientis igitur Etiam non agit a casu sed ut artifex sum-
38mus igitur cognoscit et ordinat principalissime

24 Confirmatur nam secuncum philosophum instru-
39mentales causae rei regunt istum mundum inferiorem ergo cum instrumentum non agat nisi
40nisi dirigente principali sequitur quod deus dirigat caelum etiam respectum individualium et per consequens tollere
41providentiam divinam est magis contra opinionem aristotelis quam in favorem quia magis videtur
42quantum ad hoc fidei nostrae conservare licet forte per modum naturae quantum ad hoc errant

25 3a
43Opinio mauroris quos vocat scientes erat quod nichil contingit a casu in toto E127v
1universo nec quantum ad universalia nec quantum ad individua Et ista concedit cum positione fidei
2quia nichil facit a casu vel fortuna respectu primae causae

26 Contra arguitur sic quia sequeretur quod non
3esset divina inter casum foliorum de arbore et actum nobilem effectum sicut esset de necessitate hominis
4etc unde quantumcumque effectus sit magnus vel parvus deus principaliter concurrit et casus foliorum ab aeterno
5fuit praevisus et ergo positio illa est valde consona fidei et forte fuit divina a fide

27 Secundo arguitur
6sic quia si sic sequeretur quod omnia de necessitate evenirent probatur consequentia quia si deus ab aeterno ordinaverit
7casum huius folii essent etc

28 Respondent ipsi ut narrat distinctio quod omnes effectus in deum relati neccessario
8eveniunt relati autem quantum ad causas particulares non Breviter ista est boecii quinto de consolatione
9et sancti thomae si bene intelligatur est catholica ita scilicet quod haec consequentia sit neccessaria deus praescivit
10hoc ergo erit

29 Item facit unam consequentiam quae procedit ex ignorantia sciendi concordare scientiam dei
11vel providentiam cum contingentia futurorum

30 Item ista ratio fieret contra eum in sexta opinione
12quam ipse tenet

31 Quarta opinio et vacat eum separatorum ponentium quod omnia quae fiunt sunt
13per sapientiam creatoris sive in caelestibus sive in concavo orbis lunae et intelligitur de positivis
14Dicunt consequenter quod quidquid sit melius fit quam non fieret loquendo de actibus positivis non de pecca-
15to patet quia a summa sapientia et introducitur propter gentiles quia multa bona accidunt nocentibus
16et mala innocentibus

32 Consequenter ponunt quod iustus puniatur vel laedatur melius est quod fiat
17quam non Alias notebatur quod respectu boni debet resolvi ad dictamen nostrae rationis quia nostra
18ratio infirma est sed debet resolvi ad inmensam rationem quae est regula infallibilissima si ergo non
19apparet bonum secundum nostram rationem non sequitur ergo non est bonum vel non sequitur non
20apparet bonum quod iste innocens puniatur ibi etc Et hoc est ex defectu nostrae rationis quod nobis
21apparet ut si de consilio regis intromitteret se vilior de domo eiusdem

33 periculosum est istud
22scilicet resolvere bonam rerum dispositionem propter habitudinem quam habent inter se et non ad divinam ordinationem
23unde ymaginandum quod bonum est sic fieri quia deus ordinat et vult sic sine causa est quia si ordo
24rerum haberet praevenientem scilicet si poneretur econtra tunc deus necessitaretur patet quia ordo bonus
25est et est unus de radicibus ponentium fatum Aliqui dixerunt et audivi quod deus saepissime or-
26dinat ab aeterno igitur non potest mutare alias insipienter ordinasset illud male sonat Et sic
27salvaretur quod innocens perpetuo cruciaretur et optime faceret et non esset contra divinam misericordiam
28et mereamur quia non videmus rationem et ergo quantum ad regulam nostrae rationis ipsa de se resoluta
29numeraretur quia non vi

34 ideo ista via scilicet 4a bona est et consona nostrae fide

35 unde
30dicunt quod melius est innocenti pati quam si non pateretur Etiam aliunde melius est quia
31si patiatur non est nisi ad maius praemium recipiendum

36 Quinta opinio est iudaeorum qui re-
32solvunt se ad naturalia cuiuslibet speciei Ita quod sicut homo exercet suos operationes ita aliae species
33et econtra Videretur dicere quod generalis est providentia omnium et reddit unicuique iuxta sua opera
34dicunt circa hoc allegando scripturam universo viae domini iudicia dicunt quod reddet unicuique etc
35et de innocentibus dicunt quod deus nullum puniret nisi realiter demeruisset sed merita la-
36tent nos etiam de merita Sine dubio istud non consonat experientiae utque de innocentibus
37heredis

37 Item experientia sufficiens est visa de virtuosissimis qui passi sunt ut socrates
38morte interiit plato captus a piratis pompeius ut dicit lactantius qui creavit
39pro libertate rei publice succubuit et cesar augustinus tyrannice procedens opti?it

38 Quarta opinio est ipsius met et concordat cum aristotele in hoc quod deus habet specialem curam de caelestibus
40Secundo
41de homine quantum ad speciem et individua deus habet curam sed non quantum ad individua aliarum specierum et
42dicit se fundari in sacra scriptura quia deus habet curam singularem de hominibus quid est homo quod memor-
43es eius etc Contra ipsa sunt multae auctoritates quantum ad homines verum dicit sed de hominibus habet singulare
44curam

39 Restat positio fidei quod deus ex summa sua libertate regit mundum et nullam E128r
1necessitas quantum ad hac ponenda est etc Et sic est finis lectionis illius